کاخ سفید در بیانیهای اعلام کرد دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، و سانائه تاکایچی، نخستوزیر ژاپن، سهشنبه توافقنامهای چارچوبی برای تامین مواد معدنی حیاتی و کمیاب از طریق استخراج و فرآوری امضا کردند.
در این بیانیه آمده است دو کشور قصد دارند با استفاده از ابزارهای سیاست اقتصادی و سرمایهگذاریهای هماهنگ، توسعه بازارهای متنوع، پویا و منصفانه برای مواد معدنی حیاتی و کمیاب را تسریع کنند.
شورای سردبیری واشینگتنپست در این یادداشت که دوشنبه پنجم آبان و همزمان با سفر آسیایی ترامپ افزوده کره شمالی امروز جسورتر، مسلحتر و نزدیکتر از هر زمان دیگری به روسیه و چین است و خواستههایی مطرح میکند که برای آمریکا غیرقابل پذیرشاند.
پیشتر در پی قطعی شدن دیدار روسای جمهوری چین و آمریکا در جریان این سفر، برخی گزارشها احتمال دیدار ترامپ و کیم جونگاون را طرح کرده بودند.
ترامپ چهارم آبان در دیدار با رییسجمهوری کره جنوبی تاکید کرد که تمایل دارد امسال با رهبر کره شمالی دیدار کند.
واشینگتنپست در ادامه سرمقاله خود نوشته است: «سیاست خارجی نامتعارف ترامپ که بر روابط شخصی و تصمیمگیریهای لحظهای استوار است، گاه به دستاوردهای غافلگیرکنندهای منجر شده است. او اکنون در جریان سفر آسیایی خود ابراز تمایل کرده است که در صورت موافقت کیم، بازگشتش به واشینگتن را به تاخیر بیندازد تا دیدار تازهای انجام دهد.»
این دیدار در صورتی که انجام بگیرد، چهارمین ملاقات رو در روی ترامپ و کیم خواهد بود.
آخرین دیدار ترامپ و کیم در سال ۲۰۱۹، تنها ۳۶ ساعت پس از آن انجام شد که ترامپ در توییتر نوشت: «او را در مرز یا منطقه غیرنظامی ملاقات میکنم تا فقط دست بدهم و سلامی بگویم!» روز بعد، آن دو در پانمونجوم، در منطقه حائل میان دو کره، دیدار کردند.
بهنوشته شورای سردبیری واشینگتنپست، در حالی که گفتوگو میتواند به کاهش تنش در شرق آسیا کمک کند، سه نشست قبلی میان دو رهبر دستاورد ملموسی نداشت. نخستین دیدار در سنگاپور بدون بیانیه مشترک پایان یافت. دومین دیدار در هانوی، پس از آنکه دو طرف نتوانستند بر سر توقف برنامه هستهای پیونگیانگ به توافق برسند، بینتیجه ماند. سومین دیدار نیز خیلی زود به تیرگی روابط انجامید، چون ترامپ از لغو رزمایش مشترک آمریکا و کره جنوبی امتناع کرد.
واشینگتنپست در ادامه افزوده کره شمالیِ امروز با آنچه ترامپ در دوره نخست ریاستجمهوریاش با آن روبهرو بود، تفاوت اساسی دارد. بنا به برآورد «انجمن کنترل تسلیحات»، زرادخانه هستهای پیونگیانگ اکنون حدود ۵۰ کلاهک دارد و مواد شکافتپذیر کافی برای تولید چند سلاح دیگر در هر سال را نیز داراست. افزون بر آن، کره شمالی چند موشک قارهپیما در اختیار دارد که قادر به اصابت به هر نقطه از خاک ایالات متحده هستند.
کیم جونگاون خواستار به رسمیت شناخته شدن کشورش بهعنوان یک قدرت هستهای است. او ضمن ابراز تمایل مشروط به گفتوگو، تاکید کرده است که دیدار جدید تنها زمانی ممکن خواهد بود که آمریکا از «وسواس توخالی خود درباره خلع سلاح هستهای» دست بردارد و بهجای آن مسیر «همزیستی مسالمتآمیز» را در پیش گیرد.
ترامپ در پاسخ گفت: «وقتی میگویید باید بهعنوان قدرت هستهای شناخته شوند، خب، آنها تعداد زیادی سلاح هستهای دارند، این را میگویم.»
شورای سردبیری واشینگتنپست نوشته است: «این جمله بسیاری را نگران کرد که شاید او آماده پذیرش دائمی کره شمالی در باشگاه کشورهای هستهای باشد. عقبنشینی از این نوع خطایی راهبردی تلقی میشود، زیرا میتواند در ژاپن و کره جنوبی این بحث را دامن بزند که آنها نیز باید به دنبال سلاح هستهای بروند. هر دو کشور از کاهش اعتماد به تعهدات امنیتی آمریکا نگراناند.»
در همین حال، پیونگیانگ پیوندهای خود با مسکو و پکن را تقویت کرده است. سربازان کره شمالی در جنگ روسیه علیه اوکراین مشارکت داشتهاند و کیم ماه گذشته در کنار ولادیمیر پوتین و شی جینپینگ مهمان ویژه جشن هشتادمین سالگرد پیروزی چین بر ژاپن بود.
به نوشته این روزنامه، «سیاست دیپلماتیک غیرمتعارف ترامپ تاکنون دستکم در برخی زمینهها نتیجه داده است؛ از آتشبس در غزه و آزادی ۲۰ گروگان اسرائیلی گرفته تا افزایش هزینههای دفاعی متحدان ناتو. اما گفتوگو با کیم، در فضای جدید ژئوپلیتیکی، به اهداف مشخص و خطوط قرمز نیاز دارد: ترغیب کره شمالی به کنار گذاشتن برنامه هستهای، حفظ همسویی متحدان آمریکا در شرق آسیا، و حفظ آمادگی برای ترک میز مذاکره در برابر هر توافق بد.»
به گزارش خبرگزاری رویترز، چوی دوشنبه پنج آبان پیام «احترام برادرانه» کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، را به پوتین منتقل کرد و دو طرف بر اراده مشترک برای تعمیق همکاریهای سیاسی و نظامی تاکید کردند.
این دیدار در حالی انجام شد که نگرانیهای بینالمللی از گسترش همکاریهای نظامی مسکو و پیونگیانگ رو به افزایش است.
هر چند دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا شنبه سوم آبان درباره از احتمال دیدار با کیم در منطقه غیرنظامی بین دو کره خبرداده بود، اما گزارشها حاکی است که این دیدار برگزار نخواهد شد.
کشورهای غربی میگویند کره شمالی در ازای دریافت فناوریهای نظامی از روسیه، نیروی انسانی و مهمات توپخانهای در اختیار مسکو قرار میدهد تا از آنها در جنگ اوکراین استفاده شود.
بنا بر ارزیابی سازمان اطلاعاتی کره جنوبی، تاکنون حدود دو هزار سرباز کره شمالی که برای کمک به روسیه در تهاجم علیه اوکراین اعزام شده بودند، کشته شدهاند.
لی سونگ-کئون یکی از نمایندگان مجلس کره جنوبی، سهشنبه ۱۱ شهریور و پس از جلسه توجیهی با سازمان اطلاعات ملی این کشور گفت: «در ماه آوریل، سازمان اطلاعات ملی سئول اعلام کرده بود شمار کشتهشدگان دستکم ۶۰۰ نفر است.»
مسکو و پیونگیانگ تاکنون این گزارشها را بهطور رسمی تایید نکردهاند، اما دیدارهای مکرر مقامهای دو کشور طی ماههای اخیر نشانهای از نزدیکتر شدن روابط آنها تلقی میشود.
حمایت متقابل در مناقشات بینالمللی
خبرگزاری رسمی کره شمالی اعلام کرد چوی همچنین با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، دیدار کرده و دو طرف در گفتوگوهای راهبردی خود بر سر «همه موضوعات جهانی» به توافق رسیدند.
بر اساس این گزارش، در این دیدار، هیات کره شمالی از «اقدامات روسیه برای از بین بردن ریشههای درگیری اوکراین» حمایت و طرف روس نیز از «تلاشهای کره شمالی برای حفاظت از منافع امنیتی و حقوق حاکمیتی خود» پشتیبانی کرد.
نگاه مشترک مسکو و پیونگیانگ به غرب
تحلیلگران در سئول میگویند این دیدار تازهترین نشانه از شکلگیری محور سیاسی و نظامی میان روسیه و کره شمالی است؛ محوری که هر دو کشور آن را «پاسخ به تهدیدهای مشترک غرب» میدانند.
پوتین و کیم در ماههای گذشته چندین بار از طریق نمایندگان ارشد درباره همکاریهای دفاعی، تبادلات فناوری موشکی و آموزش نظامی گفتوگو کردهاند.
