مطالب بیشتر
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفت بهرغم آسیب به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی بر اثر حملات آمریکا و اسرائیل، تهران احتمالا ظرف چند ماه قادر خواهد بود تولید اورانیوم غنیشده را آغاز کند.
او در مصاحبه با شبکه سیبیاس که متن آن شنبه منتشر شد گفت: «ایران قادر است ظرف چند ماه – یا حتی کمتر – چند آبشار سانتریفیوژ را به کار اندازد و اورانیوم غنیشده تولید کند.»
گروسی در پاسخ به این پرسش که آیا حکومت ایران توانسته پیش از حملات، بخشی یا تمام ذخیره تخمینی ۴۰۸/۶ کیلویی اورانیوم با غنای بالا را منتقل کند یا نه، گفت: «نمیدانیم این مواد کجا هستند.»
او افزود: «ممکن است بخشی از آن در جریان حملات نابود شده باشد، اما بخشی هم شاید جابهجا شده باشد. بنابراین، باید در مقطعی این موضوع روشن شود.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، با اشاره به اینکه «آمریکا میلیاردها دلار برای حمایت از اسرائیل هزینه میکند»، تلویحا تهدید کرد در صورت ادامه محاکمه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، کمکها به این کشور را قطع خواهد کرد. او گفت: «این وضعیت را تحمل نخواهیم کرد.»
رییسجمهوری آمریکا محاکمه نتانیاهو در اسرائیل را «پیگرد مغرضانه و سیاسی» خواند و گفت این اقدام «در روند مذاکرات با ایران و حماس اخلال ایجاد خواهد کرد.»
ترامپ نخستوزیر اسرائیل را «قهرمان جنگ» و رهبری که با ایالات متحده همکاری عالی داشته توصیف کرد، و نوشت او «در حذف تهدید خطرناک هستهای در ایران موفقیت بزرگی بهدست آورد.»
به گفته ترامپ، «نتانیاهو اکنون در روند مذاکره برای توافقی با حماس است، که شامل بازگرداندن گروگانها خواهد بود.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، با اشاره به اینکه «آمریکا میلیاردها دلار برای حمایت از اسرائیل هزینه میکند»، تلویحا تهدید کرد در صورت ادامه محاکمه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، کمکها به این کشور را قطع خواهد کرد. او گفت: «این وضعیت را تحمل نخواهیم کرد.»
رییسجمهوری آمریکا محاکمه نتانیاهو در اسرائیل را «پیگرد مغرضانه و سیاسی» خواند و گفت این اقدام «در روند مذاکرات با ایران و حماس اخلال ایجاد خواهد کرد».
ترامپ نخستوزیر اسرائیل را «قهرمان جنگ» و رهبری که با ایالات متحده همکاری عالی داشته توصیف کرد، و نوشت او «در حذف تهدید خطرناک هستهای در ایران موفقیت بزرگی بهدست آورد.»
به گفته ترامپ، «نتانیاهو اکنون در روند مذاکره برای توافقی با حماس است، که شامل بازگرداندن گروگانها خواهد بود.»
دیوید آلبرایت، بازرس تسلیحاتی پیشین سازمان ملل، به ایراناینترنشنال گفت گزارشهای اخیر درباره فعالیتهای پنهانی جمهوری اسلامی در سایتهای هستهای که هدف حملات آمریکا قرار گرفت، احتمال حملات بیشتر را افزایش میدهد و خطرات هستهای را علیرغم آتشبس کنونی با اسرائیل تشدید میکند.
به گفته این فیزیکدان و رئیس موسسه علوم و امنیت بینالملل در واشینگتن، «این یک توافق آتشبس است، نه کنترل تسلیحات. این یک توافق آتشبس است و جنگ ممکن است هر لحظه آغاز شود.» پیشتر، تصاویر ماهوارهای مکسار نشان داد که روز جمعه تجهیزات حفاری و جابهجایی خاک در سایت هستهای فردو در ایران، که هدف حمله آمریکا قرار گرفته بود، فعال بودهاند.
شبکه ۱۲ اسرائیل گزارش داد این تصاویر ممکن است نشاندهنده تلاشهایی برای استخراج اورانیوم نزدیک به درجه تسلیحاتی باشند که محل نگهداری آن نامشخص است.
با وجود درد و رنجی که جنگ ۱۲ روزه اخیر بر کشور و مردم ایران وارد کرد، شواهد و قرائن نشان نمیدهد که جمهوری اسلامی قصد عقبنشینی از سیاستهای جنگطلبانه خود را داشته باشد.
مروری بر سخنان رهبر جمهوری اسلامی و دیگر مقامات ارشد نظام نشان میدهد که همان سیاستهایی که کشور را به دومین جنگ در طول عمر جمهوری اسلامی کشاند، همچنان ادامه دارد. این نگرانی بهصورت جدی وجود دارد که با تداوم این مسیر، ایران در معرض سومین جنگ نیز قرار گیرد.
در رأس این سیاستها، ادامه دشمنی با ایالات متحده و اسرائیل قرار دارد. دو جنگ پیشین، که بر مردم ایران تحمیل شد، مستقیماً ناشی از اشتباهات راهبردی جمهوری اسلامی بوده است.
جنگ اول: حاصل تضعیف ارتش
جنگ ایران و عراق به دلیل اقداماتی چون اعدام فرماندهان ارتش و تضعیف توان نظامی کشور در اوایل انقلاب رخ داد. صدام حسین که به دنبال فرصتی برای انتقام از قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر بود، از این خلأ نظامی بهره برد و به ایران حمله کرد.
جنگ دوم: توهم قدرت منطقهای
جنگ دوم که در قالب رویارویی مستقیم با اسرائیل صورت گرفت، حاصل سیاستهای خصمانه جمهوری اسلامی علیه ایالات متحده و اسرائیل و توهم قدرت در مواجهه با آنها بود. جمهوری اسلامی با حمایت مالی و تسلیحاتی از گروههایی مانند حماس، حزبالله، جهاد اسلامی، حشدالشعبی و حوثیها، کشور را در معرض جنگی قرار داد که پیامدهایش مستقیماً دامنگیر مردم ایران شد.
در حالی که رهبران جمهوری اسلامی از «نابودی اسرائیل» سخن میگویند، واقعیت جنگ اخیرخلاف این را نشان داد.
خسارت انسانی و مالی گسترده
بر اساس آمارهای غیررسمی، در جریان جنگ اخیر، بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ ایرانی در حملات اسرائیل کشته شدند، در حالی که در جبهه مقابل حتی یک نظامی اسرائیلی جان خود را از دست نداد. سپاه پاسداران تنها توانست تعدادی موشک به مناطق مسکونی اسرائیل شلیک کند که به کشته شدن تعدادی غیرنظامی – از جمله مسلمانان عرب و آوارگان اوکراینی – انجامید.
در این میان، فرماندهان سپاه، از جمله اسماعیل قاآنی، همچنان در حال صدور بیانیههای تهدیدآمیز و رجزخوانی هستند، بدون آنکه پاسخگوی پیامدهای فاجعهبار اقدامات خود باشند. حتی علی خامنهای که سالها پیش وعده داده بود در صورت وقوع جنگ «لباس رزم خواهد پوشید»، از ابتدای جنگ در پناهگاه به سر برده و هنوز نیز در همان وضعیت قرار دارد.
سیاست هستهای؛ ابزار بحرانآفرینی
برنامه هستهای جمهوری اسلامی نیز در کنار سیاستهای تقابلگرایانه با غرب، یکی دیگر از عوامل تنشزا در منطقه بوده است. این در حالی است که کشورهای دیگر مانند ترکیه و امارات متحده عربی با صرف هزینه کمتر و در مدت زمانی کوتاهتر، موفق به احداث نیروگاههای بزرگتر شدهاند، بدون آنکه با جهان درگیر شوند.
جمهوری اسلامی میلیاردها دلار برای برنامه هستهای هزینه کرده، اما سود آن نهتنها به مردم نرسیده، بلکه منجر به تحریمهای شدیدتر، انزوای بینالمللی و در نهایت جنگ شده است. مخالفت نظام با همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و تهدید علیه رافائل گروسی، تنها به تشدید فشارها انجامیده و احتمال فعال شدن «مکانیسم ماشه» و بازگشت تحریمهای سازمان ملل را افزایش داده است.
تهدید جنگ سوم
با در نظر گرفتن سیاستهای کنونی و ادامه روند تخاصمبرانگیز رهبران جمهوری اسلامی، خطر بروز جنگ سوم جدی است. از طرفی رهبر و فرماندهان ارشد سپاه همچنان به بیانیههای تهدیدآمیز علیه ایالات متحده و اسرائیل ادامه میدهند و از طرف دیگر هیچ تغییری در سیاستهای کلان کشور دیده نمیشود.
حتی پس از شکستهای آشکار نظامی و دیپلماتیک، فرماندهانی مانند محسن رضایی همچنان ادعا میکنند که «به قله نزدیک شدهایم»، در حالی که واقعیت برای مردم ایران چیزی جز فقر، ناامنی، و جنگ و مهاجرت نیست. در این شرایط، ادامه چنین سیاستهایی تنها به افزایش احتمال درگیری مجدد منجر خواهد شد.
در طول ۴۶ سال گذشته، مردم ایران دو جنگ و یک انقلاب پرهزینه را تجربه کردهاند. با این حال، حاکمیت هیچ نشانهای از بازنگری در سیاستهای بحرانآفرین خود بروز نمیدهد.
برخلاف ادعاهای مقامات، مردم ایران خواهان زندگی معمولی و آرام هستند؛ نه جنگ، نه دشمنی با دنیا، و نه توهم قدرت. آنها شغل، رفاه، امنیت و آیندهای روشن برای فرزندانشان میخواهند؛ خواستهای که طی چهار دهه تحقق نیافته و چشمانداز روشنی نیز برای آن دیده نمیشود.
