مطالب بیشتر
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به حمله آمریکا به تاسیسات هستهای فردو در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: آمریکا با حمله به تاسیسات صلحآمیز هستهای ایران، مرتکب نقض فاحش منشور سازمان ملل، حقوق بینالملل و معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) شده است.
عراقچی اتفاقات صبح شنبه را تکاندهنده و ننگآور با پیامدهایی ماندگار نامید و گفت هر یک از اعضای سازمان ملل باید نسبت به این رفتار بهشدت خطرناک، غیرقانونی و جنایتکارانه احساس نگرانی جدی کنند.
او گفت: بر اساس منشور سازمان ملل متحد و مفاد آن که اجازه پاسخ مشروع در چارچوب دفاع از خود را میدهد، ایران تمامی گزینهها را برای دفاع از حاکمیت، منافع و مردم خود محفوظ میدارد.
دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، در سخنرانی پس از حمله به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی در فردو اعلام کرد که «یک عملیات بسیار دقیق» علیه سه سایت کلیدی برنامه هستهای جمهوری اسلامی—فردو، نطنز و اصفهان—انجام شده است. او گفت این مراکز، محل اجرای برنامهای پنهانی و خطرناک برای تهدید امنیت جهانی بودهاند و تأکید کرد که این روند اکنون متوقف شده است.
ترامپ همچنین هشدار داد که اگر ایران همکاری نکند، حملات بعدی «بسیار شدیدتر و آسانتر» خواهد بود.
مهرزاد بروجردی، رییس دانشکده علوم انسانی میزوری به ایران اینترنشنال گفت باید اندکی صبر کرد تا مشخص شود میزان خسارت واردشده به تاسیسات هستهای فردو، بهویژه از سوی حملهی آمریکا، دقیقاً چقدر بوده است. اگر ادعای ترامپ مبنی بر نابودی کامل این سایت صحت داشته باشد، جمهوری اسلامی با یکی از شدیدترین بحرانهای مشروعیت در تاریخ خود روبهرو خواهد شد. زیستمحیطی و امنیتی گستردهای خواهد داشت.
به گفته این تحلیلگر، جمهوری اسلامی با چند گزینه روبهروست: عقبنشینی و پذیرش پایان ماجرا برای حفظ نظام، یا اصرار بر تداوم مقاومت. اما پرسش اصلی باقیست: آیا پایان بحران هستهای به معنای پایان کل ساختار جمهوری اسلامی خواهد بود؟
بروجردی گفت طبق گزارشها آمریکاییها از طریق کانالهای دیپلماتیک پیام دادهاند که بهدنبال تغییر رژیم نبودهاند—ادعایی که، دستکم فعلاً، باورپذیر به نظر میرسد. از سوی دیگر، ممکن است جمهوری اسلامی با روایتهایی مانند «خالیبودن سایت»، «انتقال مواد حساس» یا «محدود بودن خسارت» سعی در تقلیل ابعاد حمله داشته باشد. گزینه دیگر نیز، پاسخ نظامی محدود بهقصد حفظ وجهه است—پاسخی که احتمالاً اثری راهبردی نخواهد داشت و ممکن است بیشتر مصرف داخلی داشته باشد.
او گفت اکنون جمهوری اسلامی بر سر یک دو راهی تاریخی ایستاده است: تسلیم و مذاکره، یا پافشاری و پذیرش خطر فروپاشی. اما آنچه این لحظه را خطرناکتر میکند، فقدان چهرههای باتجربه و میانهرو در ساختار سیاسی فعلی است که بتوانند گذار از بحران را مدیریت کنند. در گذشته، ایران افرادی مانند ذکاءالملک فروغی را داشت که در بزنگاههای تاریخی نقشآفرین بودند. امروز اما نظام با خلأ عمیقی از اینگونه شخصیتها مواجه است و این، شاید بزرگترین خطر برای آیندهاش باشد.
اکبر صالحی، معاون امنیتی و انتظامی اصفهان در واکنش به حمله آمریکا به تاسیسات هستهای فردو گفت: «شاهد تعرضاتی در نزدیکی مراکز هستهای اصفهان و نطنز بودیم.»
صالحی با اشاره به اینکه ساعتی قبل از حمله به سایت فردو پدافند هوایی در اصفهان و کاشان شروع به فعالیت کرده است، گفت: همزمان صدای چند انفجار در نطنز و اصفهان به گوش رسید.
اظهارات معاون امنیتی و انتظامی اصفهان در حالی مطرح میشود که دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، درباره حمله به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی گفت: «امشب میتوانم به جهان اعلام کنم که این حملات، موفقیتی خارقالعاده از نظر نظامی بود. تأسیسات کلیدی غنیسازی ایران کاملاً و بهطور کامل نابود شدهاند.»
ترامپ تاکید کرد جمهوری اسلامی باید اکنون صلح کند.
کاخ سفید مجموعهای از عکسهای رسمی از جلسه تیم امنیت ملی دونالد ترامپ در «اتاق وضعیت» منتشر کرد. این تصاویر رئیسجمهوری آمریکا را در حال گفتوگو با مقامهای ارشد نظامی و امنیتی نشان میدهند؛ نشستی که به نظر میرسد در ساعات پایانی عملیات نظامی علیه تأسیسات هستهای ایران برگزار شده است.
شکریا برادوست، پژوهشگر مطالعات امنیت بینالملل و سیاست خارجی به ایراناینترنشنال گفت: ترامپ حرفهایش را با اشاره به رفتار جمهوری اسلامی آغاز کرد، نه صرفا با تمرکز روی برنامه هستهای. او گفت جمهوری اسلامی عامل بیثباتی، کشتار و ویرانی گسترده در منطقه بوده. بنابراین، نقطه شروع این عملیات از نگاه ترامپ، نه پرونده هستهای، بلکه نقش جمهوری اسلامی در خشونتهای منطقهای است. جنگی که حالا میان اسرائیل و جمهوری اسلامی در جریان است، در واقع پاسخی است به سالها اقدامات بیثباتکنندهای که این رژیم مرتکب شده؛ و خود جمهوری اسلامی هم با ادامه همین سیاستها، خودش را به این نقطه رسانده است.
برادوست در ادامه گفت ترامپ بهصراحت گفت که حملات فعلی پایان کار نیست و اگر جمهوری اسلامی تسلیم نشود، اهداف دیگری هم در دستور کار قرار دارند، اهدافی که میتوانند «در چند ثانیه» نابود شوند.
به گفته برادوست این تهدید روشن است. هدف بعدی احتمالاً نه تأسیسات هستهای، بلکه توان موشکی جمهوری اسلامی است، حوزهای که بهویژه اسرائیل بر آن متمرکز است. اگر جمهوری اسلامی در برابر خواستههای ترامپ کوتاه نیاید، حملات بعدی ممکن است زیرساختهای موشکی و نظامی گستردهتری و حتی شخص خامنهای را هدف بگیرد.
برادوست معتقد است نکته مهم دیگر این است که ترامپ عملاً به جمهوری اسلامی هشدار داد که هرگونه واکنش نظامی، حتی اگر به یک نیروی آمریکایی در منطقه آسیب برساند، دست او را برای پاسخگویی کامل باز خواهد کرد. منظور ترامپ فقط حمله به پایگاهها نیست، بلکه حتی آسیب به یک سرباز آمریکایی میتواند بهانهای برای حمله گستردهتر باشد.
به نظر او در نهایت، سه سناریو محتمل است. اگر جمهوری اسلامی واکنشی نشان ندهد، سعی میکند بحران را کنترلشده و محدود به درگیری با اسرائیل نگه دارد، شاید با حملات موشکی مستقیم به اسرائیل. اما اگر واکنشی جدی نشان دهد یا حملهای انجام دهد، ممکن است با موج دوم حملات آمریکا و شاید حتی ورود رسمیتر آن به جنگ روبهرو شود. در هر حال، در این نقطه، واکنش تهران تعیینکننده آینده جنگ خواهد بود.
برادوست گفت آنچه ترامپ میخواهد، این است که ادامه درگیری صرفاً محدود بماند به جمهوری اسلامی و اسرائیل. او مایل نیست آمریکا درگیر جنگی فرسایشی یا منطقهای گستردهتر شود، مگر در صورت لزوم. بنابراین، اگر جمهوری اسلامی تنها به حملات موشکی به سمت اسرائیل بسنده کند و وارد تقابل مستقیم با نیروهای آمریکایی نشود، ترامپ احتمالاً مداخله مستقیم را متوقف نگه میدارد.
