عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوریاسلامی، در حساب کاربری خود در شبکه ایکس ضمن تایید خبر شروع مذاکرات تهران و واشینگتن، نوشت دیدار دو طرف در سطح بالا روز شنبه در عمان انجام خواهد شد.
عراقچی بامداد سهشنبه در پستی به زبان انگلیسی نوشت این دیدار غیرمستقیم برگزار میشود.
پیش از پست ایکس عراقچی هم یک منبع حکومتی از ایران به رویترز درباره برگزاری این دیدار در عمان خبر داده بود.
عراقچی در ادامه نوشته «این دیدار به همان اندازه که یک فرصت است، یک آزمون نیز هست. توپ در زمین آمریکاست.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، شامگاه دوشنبه هجدهم فروردین در جریان دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد که آمریکا در حال گفتوگوی مستقیم با جمهوری اسلامی است.
این خبر غیرمترقبه در شرایطی اعلام شد که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، ظهر دوشنبه اعلام کرده بود که هنوز مذاکرهای میان تهران و واشینگتن صورت نگرفته است.
ترامپ جزییاتی از محل گفتوگوی مستقیم واشینگتن و تهران ارائه نکرد.
مقامات جمهوری اسلامی گفته بودند که تهران در برابر خواستههای ترامپ برای مذاکره مستقیم درباره برنامه هستهای مقاومت کرده، ولی راه را برای گفتوگوهای غیرمستقیم باز گذاشته است.
اما رییسجمهوری آمریکا گفت: «مذاکرات ما با ایران در سطح نسبتا بسیار بالایی در حال انجام است. ما بهطور مستقیم با آنها مذاکره میکنیم. ما روز شنبه در نسبتا بالاترین سطح با ایران تعامل خواهیم کرد.»
او افزود: «ما یک نشست بسیار مهم خواهیم داشت و خواهیم دید چه اتفاقی میافتد. فکر میکنم همه موافقند که رسیدن به یک توافق بهتر از گزینههای دیگر است.»
رییسجمهوری آمریکا تاکید کرد: «شاید توافق با ایران انجام شود.»
او افزود اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، ایران در معرض خطری بزرگ خواهد بود.
ترامپ که در کنار نتانیاهو در اتاق بیضی شکل کاخ سفید نشسته بود به خبرنگاران گفت که توافق با ایران، بهتر از اقداماتی است که او یا اسرائیل بخواهند درگیرشان شوند.
او افزود: «امیدوارم این گفتوگوها موفقیتآمیز باشند. به نظرم اگر موفقیتآمیز باشند، به نفع ایران خواهد بود.»
ترامپ گفت که با نتانیاهو درباره ایران و مسائل تجاری «گفتوگوی خوبی» داشته است.
نتانیاهو نیز پس از دیدار با ترامپ گفت: «ما درباره ایران صحبت کردیم که هرگز به سلاح اتمی دست نیابد، اگر بشود که از راه دیپلماتیک شبیه آنچه درباره لیبی بود صورت بگیرد.»
ترامپ پس از بازگشت به قدرت اعلام کرده بود که ترجیح میدهد بر سر برنامه هستهای ایران به توافقی برسد تا وارد رویارویی نظامی شود.
او در اسفندماه گفت که نامهای به رهبر جمهوری اسلامی علی خامنهای، برای پیشنهاد مذاکره نوشته است.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، شامگاه دوشنبه ۱۸ فروردین سرانجام در جریان دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل اعلام کرد که آمریکا در حال گفتوگوی «مستقیم» با جمهوری اسلامی است.
این خبر غیرمترقبه در شرایطی اعلام شد که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، ساعاتی پیش از آن اعلام کرده بود که هنوز مذاکرهای میان تهران و واشینگتن صورت نگرفته است.
مقامات جمهوری اسلامی نیز دوشنبه بار دیگر تاکید کردند آمریکا هنوز پاسخ تهران را نداده اما مذاکره احتمالی به شکل غیرمستقیم خواهد بود.
ترامپ جزییاتی از محل گفتوگوی مستقیم واشینگتن و تهران ارائه نکرد اما در ساعات بعدی مقامهای جمهوری اسلامی و شماری از رسانهها گفتند این جلسات در مسقط، پایتخت عمان خواهد بود.
مشروح خبرهای مرتبط با این رویدادها در روز ۱۸ فرورین را اینجا بخوانید.

وزارت بازرگانی چین سهشنبه ۱۹ فروردین در بیانیهای با تاکید بر اینکه در برابر «باجخواهی آمریکا» کوتاه نخواهد آمد، اعلام کرد: «تهدید آمریکا به افزایش بیشتر تعرفهها، اشتباهی روی اشتباه دیگر است و بار دیگر ماهیت باجخواهانه آمریکا را آشکار میسازد.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «اگر ایالات متحده بر خواسته خود پافشاری کند، چین تا پایان مبارزه خواهد کرد.»
همزمان، یوان (واحد پول چین) سهشنبه به ضعیفترین سطح خود از سال ۲۰۲۳ سقوط کرد.

علی خامنهای، که پیشتر مذاکره با ترامپ را "بیشرافتی" و "بیعقلی" خوانده بود، از موضع خود عقبنشینی کرده و به گفتوگوی مستقیم با آمریکا تن داده است. ترامپ گفته است این مذاکرات مستقیم هماکنون در جریان است و قرار است ادامه یابد.
این تحول در شرایطی رخ میدهد که تنها دو ماه پیش خامنهای با قاطعیت هرگونه مذاکره مستقیم با دولت ترامپ را رد کرده بود. اکنون، این چرخش آشکار در مواضع رهبر جمهوری اسلامی، نوعی عقبنشینی تحقیرآمیز به شمار میرود.
ورود دومین ناو هواپیمابر آمریکا، استقرار بمبافکنهای B2 و B52 در منطقه و انتقال سامانههای دفاع موشکی پاتریوت از کره جنوبی به اسرائیل، نشانههایی از آمادگی نظامی آمریکا برای مواجههای تهاجمی بودند.
این تغییر آرایش نظامی، همانگونه که ترامپ تأکید کرده، جمهوری اسلامی را تحت فشار جدی قرار داد تا به گفتوگوهای مستقیم تن دهد. دیپلماسی قایقهای توپدار در پی ورود دومین ناو هواپیمابر ایالات متحده به منطقه، جواب داد و خامنهای تن به مذاکره داد.
دو ماه پیش، خامنهای مذاکره با ترامپ را نه عاقلانه، نه شرافتمندانه، و نه هوشمندانه توصیف کرده بود، اما فشارهای فزاینده، از جمله تهدیدات جنگی و فشار حداکثری اقتصادی، سبب شد راهبرد جمهوری اسلامی تغییر کند.
ابتدا بحث از مذاکره غیرمستقیم مطرح شد، اما حال مشخص شده که گفتوگوی مستقیم در جریان است. حتی تا صبح روز دوشنبه، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی از آمادگی برای مذاکره غیرمستقیم خبر میداد و آن را تصمیمی «سخاوتمندانه» و «خردمندانه» توصیف میکرد.
این تغییر رویکرد خامنهای را میتوان با حکایتی از امام محمد غزالی مقایسه کرد؛ فقیهی که همواره علیه فرقه اسماعیلیه سخن میگفت تا آنکه شبی یکی از پیروان این فرقه خنجری بر بستر او فروکوبید. پس از آن، غزالی سکوت پیشه کرد و دیگر استدلالی علیه آنها نیاورد و گفت که «برهان قاطع را دیدم»؛ امروز نیز، خامنهای در برابر "دیپلماسی قایقهای توپدار" آمریکا برهان قاطع دیده و عقبنشینی کرده است.
خامنهای، که تا دو ماه پیش مذاکره با ترامپ را نشانه بیخردی و بیشرفی میدانست، پس از اعمال فشار حداکثری آمریکا برای قطع کامل صادرات نفت ایران، بهویژه هشدارها به شرکای تجاری جمهوری اسلامی مبنی بر توقف مبادلات اقتصادی، دریافت که دیگر نمیتوان با روشهای گذشته از فشارها گریخت.
با اعزام بمبافکنهای راهبردی به منطقه و حملات سنگین به حوثیهای یمن، یکی از متحدان منطقهای جمهوری اسلامی، ترامپ پیام روشنی به تهران ارسال کرد: دوره مماشات پایان یافته است.
این تغییر موضع، نتیجه مستقیم تفاوت استراتژی ترامپ با رویکرد مماشاتآمیز دولت بایدن است. در دوره بایدن، خامنهای جسورتر شد، چرا که رییسجمهور آمریکا بارها تاکید کرده بود که قصد جنگ با جمهوری اسلامی را ندارد. همین امر موجب حملات مکرر حشد الشعبی به پایگاههای آمریکایی شد، بدون آنکه واکنش متقابل جدیای از سوی دولت بایدن صورت گیرد.
اما ورود ترامپ به کاخ سفید، شرایط را تغییر داد. برخلاف بایدن، ترامپ همزمان با فشار نظامی، خواهان توقف کامل برنامه هستهای، تعطیلی برنامه موشکی و پایان حمایت تهران از گروههای نیابتی نظیر حزبالله، حماس، حوثیها و شبهنظامیان عراق شد. این مطالبات برای خامنهای بسیار دشوار است، چرا که او تاکنون مذاکره درباره توان موشکی را غیرممکن اعلام کرده و حضور منطقهای را بخشی از سیاست دفاعی نظام دانسته است.
خامنهای حالا وارد مرحلهای شده که مذاکره مستقیم با آمریکا را پذیرفته، آنهم در شرایطی که خواستههای طرف مقابل، نه به محدودسازی بلکه به تعطیلی کامل برنامههای راهبردی جمهوری اسلامی معطوف است. این نوع مذاکره، از نگاه ترامپ، نه توافقی محدود مانند برجام، بلکه نوعی تسلیم و از موضع دیکته کردن است.
پیش از این، ترامپ بارها اعلام کرده بود که توافق هستهای گذشته بهدرد نمیخورد، چرا که به جمهوری اسلامی اجازه داد با بهرهگیری از اموال آزاد شده از سوی دولت اوباما، به حمایتهای منطقهای خود ادامه دهد. اکنون، با بازگشت ترامپ و رویکرد سختگیرانهاش، جمهوری اسلامی با انتخابی دشوار روبرو شده است: یا تسلیم کامل، یا مواجهه با گزینه نظامی.
در نهایت، هرچند خامنهای در ظاهر بر حفظ عزت نظام پافشاری میکند، اما واقعیت صحنه، آنگونه که ترامپ نشان داده، حاکی از عقبنشینی جدی و تحقیرآمیز خامنهای است. این چرخش، شاید مهمترین تحول دیپلماتیک جمهوری اسلامی در سالهای اخیر باشد.
خامنهای می خواست مذاکرات پنهانی باشد اما ترامپ آن را علنی کرد. خامنهای نشان داد به جای گوش سپردن به مطالبات مردم خود و حتی به جای گوش دادن به خواسته پزشکیان رییس جمهور نظام برای مذاکره؛ وقتی تغییر راهبرد میدهد که پای فشار و زور یک رهبر خارجی در میان باشد.
وبسایت ایران نوآنس که از منابع داخلی خبری در ایران است در خبر اختصاصی اعلام کرده سرپرستی هیات اعزامی تهران به «مذاکرات غیرمستقیم» آتی ایران و ایالاتمتحده در عمان، با عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوریاسلامی است و هیات آمریکایی نیز با رهبری استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه در این مذاکره حاضر خواهد شد.
عراقچی که در سفر الجزایر به سر میبرد، پیشتر با انتشار پستی در شبکه ایکس، انجام این مذاکرات در عمان در روز شنبه ۲۴ فروردین را تائید کرد، اما بر خلاف صحبتهای ترامپ تاکید کرده بود مذاکرات غیرمستقیم برگزار میشود.
این مذاکرات نخستین تعامل دیپلماتیک مهم میان ایران و ایالات متحده از زمان بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در دوم بهمن سال گذشته به شمار میرود.
ترامپ در جریان دیدار با نخستوزیر اسرائیل در کاخ سفید به خبرنگاران گفت مذاکرات روز شنبه با ایران به صورت مستقیم برگزار میشود.

