لغو قراردادهای ۴۰۰ میلیون دلاری دولت آمریکا با دانشگاه کلمبیا به دلیل اتهامات یهودستیزی
دولت آمریکا اعلام کرد به دلیل آنچه که آن را آزار و اذیت یهودستیزانه در داخل و اطراف محوطه دانشگاه کلمبیا در نیویورک توصیف کرده است، بخشی از کمکهای مالی و قراردادهایش با این دانشگاه به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار را لغو کرده است.
به گزارش رویترز، وزارتخانههای دادگستری، آموزش و بهداشت و خدمات انسانی در بیانیهای مشترک با اداره کل خدمات دولتی که روز جمعه منتشر شد، قطع همکاری دولت آمریکا با دانشگاه کلمبیا را اعلام کردند.
بر اساس این گزارش، دانشگاه کلمبیا برای انجام پژوهشهای بهداشتی و علمی سالانه میلیونها دلار از دولت آمریکا دریافت میکند و مشخص نیست کدام کمکها و قراردادهای دولتی تحت تاثیر این تصمیم قرار گرفتهاند.
بر اساس بیانیه دولت آمریکا، این مبلغ از مجموع بیش از ۵ میلیارد دلار کمکهای دولتی که در حال حاضر به دانشگاه کلمبیا اختصاص داده شده است، کم خواهد شد.
لئو ترل، رییس کارگروه مبارزه با یهودستیزی در وزارت دادگستری آمریکا، در بیانیهای گفت: «لغو این بودجه عمومی، قویترین نشانه از این سیاست است که دولت فدرال حاضر نیست با یک موسسه آموزشی مانند کلمبیا که از دانشجویان و کارکنان یهودی خود محافظت نمیکند، همکاری کند.»
جنبش دانشجویی دانشگاه کلمبیا
دانشگاه کلمبیا در کانون جنبش دانشجویی ضد اسرائیلی و طرفدار فلسطین قرار دارد، که در سال گذشته در دانشگاههای مختلف آمریکا گسترش یافت.
برخی معترضان در این دانشگاه، از جمله گروههایی که در ماه آوریل برای چند ساعت یک ساختمان دانشگاهی را تصرف کردند و در چمنهای محوطه دانشگاه چادر زدند، خواستار آن شدهاند که دانشگاه سرمایهگذاری در شرکتهایی که از اشغال نظامی اسرائیل در اراضی فلسطینی حمایت میکنند، متوقف کند.
در جریان این اعتراضات و تظاهرات متقابل طرفداران اسرائیل، اتهاماتی درباره یهودستیزی، اسلامهراسی و نژادپرستی مطرح شد.
ائتلافی از گروههای دانشجویی معترض ضد آپارتاید دانشگاه کلمبیا که پشت این اعتراضات هستند و شامل دانشجویان و گروههای یهودی نیز میشود، اتهام یهودستیزی علیه جنبش خود را رد کردهاند. با این حال، برخی از دانشجویان یهودی و اسرائیلی گفتهاند که این اعتراضات برای آنها تهدیدآمیز و ترسناک بوده است.
واکنش دانشگاه کلمبیا
دانشگاه کلمبیا اعلام کرده است برای مقابله با یهودستیزی و سایر تبعیضها در فضای این دانشگاه تلاش کرده است. این تلاشها با انتقاد گروههای حقوق مدنی مواجه شده که این دانشگاه را به محدود کردن آزادی بیان متهم میکنند.
طی یک سال گذشته، این دانشگاه دهها دانشجو و کارمند طرفدار فلسطین را مجازات کرده است که در بسیاری از موارد شامل تعلیق از دانشگاه بوده است.
این دانشگاه د رجریان اعتراضات دانشجویی دو بار پلیس را فراخواند تا معترضان طرفدار فلسطین را بازداشت کند، اقدامی که با انتقاد گسترده اعضای هیات علمی دانشگاه مواجه شد.
سامانتا اسلیتر، سخنگوی دانشگاه کلمبیا، در بیانیهای گفت: «کارکنان دانشگاه متعهد هستند که با دولت فدرال برای بازگرداندن بودجه همکاری کنند. ما به تعهدات قانونی کلمبیا پایبند هستیم و درک میکنیم که بیانیه دولت چقدر جدی است. ما متعهد هستیم که با یهودستیزی مقابله کنیم و امنیت و رفاه دانشجویان، اعضای هیات علمی و کارکنان خود را تضمین کنیم.»
اسلیتر مشخص نکرد که آیا دانشگاه مطلع شده است که کدام کمکها و قراردادها لغو شدهاند یا خیر. دولت آمریکا نیز به سوالات رسانهها در این خصوص پاسخ نداده است.
انتقاد از این اقدام بهعنوان «مجازات سیاسی»
این تصمیم احتمالا با چالشهای حقوقی مواجه خواهد شد، زیرا گروههای حقوق مدنی معتقدند این اقدام فاقد روند قانونی لازم است و میتواند مغایر با قانون اساسی بهعنوان مجازاتی برای یک سخنرانی محافظتشده در چارچوب حق آزادی بیان در نظر گرفته شود.
طبق بخش ششم قانون حقوق مدنی، دولت میتواند در مورد مدارس و دانشگاههایی که از بودجه فدرال استفاده میکنند، در صورت متهم شدن به تبعیض بر اساس دین یا ملیت تحقیق کند و سیاستهایش درباره این مراکز را بازبینی کند.
اتحادیه آزادیهای مدنی نیویورک اعلام کرد که تصمیم برای کاهش فوری بودجه دانشگاه کلمبیا، سواستفاده از قانون حقوق مدنی برای مجازات سخنرانیهای سیاسی است.
دونا لیبرمن، مدیر اجرایی اتحادیه آزادیهای مدنی نیویورک در بیانیهای گفت: «این اقدام غیرقانونی و بیسابقه است، اما در راستای تمایل دیرینه ترامپ برای محدودکردن اعتراضات و حذف دیدگاههای مخالف، اتخاذ شده است.»
لیبرمن با اشاره به قانون اساسی گفت: «سخنرانیهای سیاسی محافظتشده نباید مبنای مجازات قرار گیرد و بخش ششم قانون حقوق مدنی باید به شیوهای سازگار با متمم اول قانون اساسی ایالات متحده اجرا شود.»
بنا بر اعلام سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، دولت این کشور در حال بررسی تمامی معافیتهای تحریمی مربوط به ایران است که به هر شیوهای برای این کشور تسهیلات اقتصادی فراهم میکنند و در عین حال از دولت عراق میخواهد وابستگی خود به منابع انرژی ایران را در اسرع وقت کاهش دهد.
تامی بروس، پنجشنبه این اظهارات را در اولین نشست خبری خود در دوره جدید دولت ایراد کرد وقتی از او پرسیده شد آیا معافیت تحریمی که به عراق اجازه میدهد هزینه برق خریداریشده از ایران را پرداخت کند، تمدید خواهد شد یا خیر.
او در پاسخ گفت: «در حال حاضر هیچ بیانیهای درباره معافیت فعلی برای برق که در ۸ مارس منقضی میشود، نداریم ... اما تمامی معافیتهای تحریمی که هرگونه تسهیلات اقتصادی یا مالی برای ایران فراهم میکنند، در حال بازبینی هستند.»
اودر ادامه با اشاره به ضرورت قطع وابستگی عراق به انرژی ایران گفت: «ما از دولت عراق میخواهیم که وابستگی خود به منابع انرژی ایران را هرچه سریعتر کاهش دهد و از تعهد نخستوزیر عراق برای دستیابی به استقلال انرژی استقبال میکنیم.»
افزایش فشار بر بغداد برای ازسرگیری صادرات نفت کردستان
به گفته دو منبع آگاه از این موضوع در گفتوگو با رویترز، دولت آمریکا از موضوع بررسی معافیتها بهعنوان ابزاری برای اعمال فشار بر بغداد استفاده میکند تا صادرات نفت خام کردستان عراق از طریق ترکیه را از سر بگیرد.
به گزارش رویترز، واشنگتن به دنبال افزایش عرضه نفت عراق در بازار جهانی است تا قیمتها را کنترل کند، که به آمریکا امکان میدهد فشار بیشتری برای قطع صادرات نفت ایران اعمال کند.
بر اساس این گزارش، این بخشی از استراتژی دولت ترامپ برای مهار برنامه هستهای جمهوریاسلامی است.
با این حال، مذاکرات بین دولت عراق و منطقه نیمهخودمختار کردستان عراق درباره ازسرگیری صادرات نفت تاکنون دشوار و پرتنش بوده است.
تشدید کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران
دولت آمریکا اعلام کرده است که هدف این کشور منزوی کردن ایران از اقتصاد جهانی و قطع درآمدهای نفتی ایران است تا از این رهگذر، روند توسعه تسلیحات هستهای ایران را کندتر کند.
ترامپ پس از بازگشت به قدرت در اوائل بهمنماه سال جاری، کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران را دوباره فعال کرد که از نخستین اقدامات او در دوره جدید ریاستجمهوریاش بود.
دولت آمریکا تحریمهای گستردهای علیه تهران اعمال کرده است که به دلیل برنامه هستهای این کشور و حمایت از سازمانهای شبهنظامی وضع شدهاند.
این تحریمها بهطور موثر کشورهایی را هدف گرفته که با ایران تجارت میکنند و آنها را در صورت ادامه همکاری با ایران، از انجام تجارت با آمریکا منع میکند.
بر اساس این گزارش، تمرکز واشینگتن بر عراق برای قطع ارتباطات مالی با ایران، کار را برای تهران دشوار میکند.
چرا که ایران، عراق را یک شریک کلیدی و حیاتی میداند، اما همزمان یک متحد برای واشنگتن محسوب میشود و نقش مهمی در حفظ اقتصاد ایران در برابر تحریمهای آمریکا ایفا میکند.
دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، پنجشنبه اعلام کرد که بهزودی تصمیم خواهد گرفت آیا وضعیت قانونی موقت حدود ۲۴۰ هزار اوکراینی که از جنگ با روسیه فرار کردهاند را لغو کند یا خیر. پیشتر رویترز گزارش داده بود دولت ترامپ قصد اتخاذ چنین اقدامی را دارد.
به گزارش رویترز، چنین اقدامی یک چرخش چشمگیر از سیاستهای مهاجرتی دولت جو بایدن خواهد بود که در دوره ریاستجمهوری خود استقبال گستردهای از اوکراینیها انجام داده بود.
این تصمیم ممکن است اخراج سریع این مهاجران را به دنبال داشته باشد.
ترامپ در پاسخ به خبرنگاران در دفتر بیضیشکل کاخ سفید، درباره امکان لغو وضعیت قانونی اوکراینیها و اخراج آنها گفت: «ما قصد نداریم به کسی آسیب برسانیم، قطعا قصد نداریم به آنها آسیب برسانیم، من در حال بررسی این موضوع هستم.»
او افزود: «برخی معتقدند که این تصمیم مناسب است و برخی دیگر مخالفند. بهزودی تصمیم خود را اعلام خواهم کرد.»
لغو حمایتهای مهاجرتی اوکراینیها بخشی از یک تلاش گسترده دولت ترامپ برای حذف وضعیت قانونی بیش از ۱.۸ میلیون مهاجر است که تحت برنامههای اقامت موقت بشردوستانه دولت بایدن به آمریکا وارد شدهاند.
یک مقام ارشد دولت ترامپ و سه منبع آگاه از این موضوع به رویترز اعلام کردند که لغو این برنامه در حال بررسی است.
به گفته این منابع، لغو وضعیت قانونی اوکراینیها ممکن است از اوایل آوریل اجرایی شود. آنها همچنین تاکید کردند که این برنامه از قبل از درگیری عمومی اخیر ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهور اوکراین، در هفته گذشته آغاز شده است.
کارولین لوویت، سخنگوی کاخ سفید، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس، گزارش رویترز را رد کرد و نوشت: «در حال حاضر هیچ تصمیمی گرفته نشده است.»
تریشیا مکلاگلین، سخنگوی وزارت امنیت داخلی آمریکا، نیز چهارشنبه اعلام کرد که این وزارتخانه هنوز هیچ اطلاعیه جدیدی در این زمینه ندارد. مقامات دولت اوکراین نیز به درخواستهای رویترز برای اظهارنظر پاسخ ندادند.
ترامپ در دستور اجرایی صادرشده در ۲۰ ژانویه از وزارت امنیت داخلی خواست که «تمام برنامههای اقامت موقت بشردوستانه دستهجمعی را لغو کند.»
دولت ترامپ قصد دارد وضعیت قانونی حدود ۵۳۰ هزار مهاجر کوبایی، هائیتی، نیکاراگوئهای و ونزوئلایی را در همین ماه لغو کند. این موضوع را ابتدا شبکه سیبیاس نیوز گزارش کرد.
مهاجرانی که وضعیت اقامت بشردوستانه خود را از دست بدهند، ممکن است با روند اخراج سریع مواجه شوند.
بر اساس ایمیلی داخلی از اداره مهاجرت و گمرک آمریکا که رویترز مشاهده کرده است، مهاجرانی که بهطور غیرقانونی وارد کشور شدهاند، ممکن است با روند اخراج سریع مواجه شوند. این روند معمولا تا دو سال پس از ورود فرد به آمریکا اعمال میشود.
اما برای کسانی که از طریق گذرگاههای قانونی وارد کشور شدهاند اما بهطور رسمی پذیرفته نشدهاند، مانند مهاجرانی که تحت برنامههای اقامت موقت بشردوستانه آمدهاند، هیچ محدودیت زمانی برای اخراج سریع آنها وجود ندارد.
علاوه بر ۲۴۰ هزار اوکراینی که از جنگ با روسیه فرار کردهاند، و ۵۳۰ هزار کوبایی، هائیتی، نیکاراگوئهای و ونزوئلایی، این برنامهها شامل بیش از ۷۰ هزار افغانستانی میشود که از تسلط طالبان بر افغانستان گریختهاند.
همچنین حدود ۱ میلیون مهاجر دیگر از طریق اپلیکیشن سیبیپی وان* برای ورود قانونی به آمریکا وقت رزرو کرده بودند.
هزاران نفر دیگر با برنامههای کوچکتر مانند برنامه اقامت موقت برای اعضای خانواده در آمریکای لاتین و منطقه کارائیب وارد آمریکا شدهاند.
ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود که برنامههای مهاجرتی بایدن را متوقف کند و این برنامهها را فراتر از قوانین آمریکا توصیف کرده بود.
دشواری اوکراینیهای مهاجر در ایالات متحده
محدود شدن فرآیندهای مهاجرتی، برخی از اوکراینیها را در شرایط نامشخصی قرار داده است.
لیانا آوتیسیان، مهاجر اوکراینی، به همراه همسر و دختر ۱۴ سالهاش در سال ۲۰۲۳ از کیف فرار کردند و در شهر دویت، آیووا خانهای خریدند. وضعیت اقامت موقت آنها و مجوز کارشان در ماه مه به پایان میرسد. آنها نزدیک به ۴ هزار دلار برای درخواست تمدید اقامت موقت خود و تلاش برای ورود به برنامه وضعیت حفاظت موقت (TPS) هزینه کردهاند.
آوتیسیان میگوید که نگرانیهایش باعث شده که دچار سردردهای شدید شود. او گفت «نمیدانیم چه باید بکنیم.»
رهبران جامعه اوکراینی در حال آگاهسازی مردم از حقوقشان در برابر ماموران مهاجرتی و گزینههای آنها برای اقامت بلندمدت در کشور هستند.
آندریج دوبریانکی، مدیر ارتباطات کمیته کنگره اوکراینیهای آمریکا، گفت: «بسیاری از این افراد دیگر خانهای برای بازگشت ندارند. آنها از شهرهایی آمدهاند که کاملا نابود شدهاند. کجا باید آنها را بفرستیم؟ به هیچجا»
پایان استقبال از مهاجران افغان
متحدان افغانستانی آمریکا که در زمان دولت بایدن وارد این کشور شدهاند، نیز گرفتار شدهاند و برنامههای مهاجرتی تازه آنان را هم تحت فشار گذاشته است.
رفی، یک افسر سابق اطلاعاتی افغانستان، ژانویه ۲۰۲۴ بهطور قانونی از طریق اپلیکیشن سیبیپی وان وارد آمریکا شد. اما ۱۳ فوریه سال جاری، کمتر از یک سال پس از ورودش، در جریان یک قرار ملاقات در دفتر اداره مهاجرت و گمرک در ویرجینیا بازداشت شد و وضعیت اقامتش لغو گردید.
طبق یک نامه توصیه از یک افسر سابق سیا در اکتبر ۲۰۲۲، رفی بهطور مستقیم با نیروهای آمریکایی کار کرده بود و اطلاعاتی درباره «اهداف با ارزش بالا» ارائه میداد.
او در یک تماس تلفنی از بازداشتگاه گفت: «وقتی کسی در کنار سربازان آمریکایی میایستد و جانش را به خطر میاندازد... انتظار چنین رفتاری را ندارد.»
وکیل او ۲۴ فوریه به اداره مهاجرت و گمرک نامه نوشت و درخواست آزادی وی را مطرح کرد، اما مقامات این درخواست را رد کردند. جیمز مولان، مدیر دفتر اداره مهاجرت و گمرک در واشنگتن، در پاسخ به ایمیلش نوشت: «اولویتهایی که در ایمیل خود مطرح کردید، در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ پایان یافت.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، پنجشنبه ۱۶ اسفند، اعلام کرد تا یک ماه و نیم آینده به عربستان سعودی سفر خواهد کرد، اما او نگفت آیا در جریان این سفر با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، دیدار خواهد کرد یا نه.
دونالد ترامپ، دو هفته پیش، پس از یک گفتوگوی ۹۰ دقیقه با پوتین، گفت با او در عربستان سعودی دیدار خواهد کرد و ولیعهد این کشور نیز در این دیدارها حضور خواهد داشت.
پس از این گفتوگوی تلفنی، شماری از مقامات ارشد دو کشور در عربستان سعودی با یکدیگر دیدار کردند. این دیدار بهطور عمده بر مذاکرات صلح اوکراین متمرکز بود اما سپس روشن شد در جریان مذاکرات به موضوعاتی دیگر، از جمله ایران و برنامه هستهای جمهوری اسلامی نیز پرداخته شده و مسکو پیشنهاد کرده بین تهران و واشینگتن میانجیگری کند.
اندکی پیش از آنکه ترامپ از سفر خود به عربستان سعودی خبر دهد، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، گفت او در حال مذاکره با اوکراین برای چارچوب توافق صلح برای پایان دادن به جنگ با روسیه است و قرار است هفته آینده با اوکراینیها در عربستان سعودی دیدار کند.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، نیز اندکی پس از اظهارات ویتکاف اعلام کرد که دوشنبه آینده به عربستان سعودی خواهد رفت و با ولیعهد این کشور دیدار خواهد کرد.
زلنسکی گفت که تیم او پس از ملاقات با ولیعهد سعودی، در عربستان باقی خواهد ماند تا با مقامات آمریکایی دیدار کند.
از ناتو تا جنگ تعرفهها و حذف وزارت آموزش
دونالد ترامپ در آستانه امضای چند فرمان اجرایی جدید، در اظهارنظرهایی کوتاه به موضوعات و مسائل متنوع و متعددی اشاره کرد.
او با اشاره به اینکه کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، هنوز به اندازه کافی سهم خود را نمیپردازند، بار دیگر هشدار داد که اگر کشورهای ناتو هزینه کافی برای دفاع از خود پرداخت نکنند، ایالات متحده از آنها دفاع نخواهد کرد.
او همچنین با دفاع از وضع تعرفههای جدید بر کالاهای وارداتی به آمریکا گفت ماه آینده هیچ معافیتی برای خودروهای وارداتی از کانادا و مکزیک وجود نخواهد داشت و او به خودروسازان گفته است که معافیت آنها یک معامله کوتاه مدت خواهد بود.
ترامپ روز چهارشنبه خودروسازان را از تعرفه های تنبیهی ۲۵ درصدی خود بر کانادا و مکزیک به مدت یک ماه و تا زمانی که قوانین تجارت آزاد موجود را رعایت کنند، معاف کرد.
وضع تعرفه بر کالاهای صادراتی از مکزیک و کانادا که مشمول قرارداد تجاری آمریکای شمالی میشوند نیز تا ۱۳ فروردین به تعویق افتاده است.
رییسجمهوری آمریکا، پنجشنبه در بخش دیگری از صحبتهای خود همچنین گفت که احتمالا ضرب الاجل پلتفرم رسانه اجتماعی تیک تاک متعلق به چین را تمدید خواهد کرد تا به این برنامه محبوب اجازه دهد به فعالیت خود در ایالات متحده ادامه دهد.
او همچنین گفت که میخواهد پس از حذف احتمالی وزارت آموزش، ایالات این کشور مدارس را اداره کنند.
ترامپ به خبرنگاران گفت که اگر وزارت آموزش حذف شود، وامهای دانشجویی از سوی وزارت خزانهداری ایالات متحده، اداره کسبوکارهای کوچک یا وزارت بازرگانی اداره خواهند شد.
همزمان با گزارش اشپیگل درباره تلاش جمهوری اسلامی برای دستیابی به میلیاردها دلار دارایی مسدودشده ایران، اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا تاکید کرد که واشینگتن دسترسی حکومت ایران به نظام مالی بینالمللی را قطع خواهد کرد.
وزیر خزانهداری آمریکا تاکید کرد که اگر امنیت اقتصادی همان امنیت ملی باشد، حکومت ایران هیچکدام را نخواهد داشت.
اسکات بسنت، پنجشنبه ۱۶ اسفند، گفت:« اگر من ایرانی بودم، همین حالا تمام پولم را به چیزی غیر از ریال تبدیل میکردم.»
او گفت با هدف قرار دادن طرفهای منطقهای که انتقال درآمدها را تسهیل میکنند، دسترسی حکومت ایران به نظام مالی بینالمللی را مسدود خواهیم کرد.
وزیر خزانهداری آمریکا افزود: او افزود: «آغاز سیاست تحریمی بهروز شده ما شکست اقتصاد ایران خواهد بود.»
او افزود: «بخش نفت و توانمندیهای ایران برای تولید پهپاد را تعطیل خواهیم کرد.»
دونالد ترامپ پیش از این با صدور فرمانی اجرایی برای ازسرگیری سیاست فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی به وزارت خزانهداری و وزارت امور خارجه این کشور دستور داده بود که صادرات نفت ایران از سوی جمهوری اسلامی را به صفر برسانند.
از آن هنگام، دولت ترامپ با اعمال تحریمهای تازه و یا لغو معافیتهای تحریمی، بر شدت فشارها برجمهوری اسلامی با هدف از بین بردن منابع درآمدی حکومت و هزینه این منابع در برنامههای هستهای و موشکی و نیز تقویت نیروهای نیابتی تهران در منطقه افزوده است.
تلاش جمهوری اسلامی برای دسترسی به میلیاردها دلار ارز بلوکهشده
در همین حال نشریه آلمانی اشپیگل پنجشنبه ۱۶ اسفند گزارش داد که جمهوری اسلامی در تلاش است تا به میلیاردها دلار دارایی بلوکهشده ایران در یکی از شرکتهای وابسته به بورس آلمان دسترسی پیدا کند. اشپیگل بهنقل از منابع مالی آگاه گزارش داده است که که ارزش اولیه این داراییهای مسدودشده حدود ۴.۹ میلیارد دلار برآورد شده است.
بهنوشته اشپیگل، بخشی از این داراییها متعلق به بانک مرکزی ایران است که نزد شرکت کلیر استریم (Clearstream) در لوکزامبورگ نگهداری میشود. بخشی دیگر نیز از طریق یک بانک ایتالیایی مدیریت شده است. شرکت کلیر استریم از سال ۲۰۰۸، تمامی حسابهای مرتبط با بانک مرکزی ایران را مسدود کرده است، چراکه واشینگتن این شرکت را به اعمال تحریم و مجازات تهدید کرده بود.
نیاز فوری جمهوری اسلامی به ارز برای تامین مالی نظامی
بهنوشته اشپیگل، کارشناسان امنیت بینالمللی بر این باورند که تهران بهشدت نیازمند ارز برای تامین مالی نیروهای مسلح خود و تجهیز حزبالله لبنان است.
حکومت ایران همچنین موظف است به تعهدات خود در قبال معاملات تسلیحاتی با روسیه عمل کند و از آنجا که بودجه نظامی جمهوری اسلامی بهطور کامل از محل منابع دولتی تامین نمیشود، بخشی از درآمدهای نفتی کشور به این بخش اختصاص مییابد. اما تحریمهای بینالمللی فروش نفت ایران را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
در همین راستا، آمریکا اخیراً یک شبکه از شرکتهای صوری را که برای دور زدن تحریمهای نفتی ایران استفاده میشد، هدف تحریم قرار داده است.
بهنوشته اشپیگل، با وجود این محدودیتها، جمهوری اسلامی توانست در ابتدای سال ۲۰۲۵ به موفقیتی بزرگ دست یابد. پیشتر والاستریت ژورنال گزارش داده بود که حکومت ایران موفق به آزادسازی نزدیک به دو میلیارد دلار نفت بلوکهشده در چین شده است.
پس از این موفقیت، جمهوری اسلامی اکنون میکوشد میلیاردها دلار باقیمانده خود را از حسابهای بلوکهشده در اروپا آزاد کند.
براساس گزارش اشپیگل، یک مقام اجرایی از گروه انرژی سپهر که از نوامبر ۲۰۲۳ تحت تحریمهای آمریکا قرار دارد، هدایت این عملیات را بر عهده گرفته است. منابع امنیتی میگویند این فرد، که در آزادسازی منابع مالی ایران در چین نقش کلیدی داشت، اکنون مسئول تلاش برای آزاد کردن پول هنگفتی است که نزد شرکت کلیر استریم باقی مانده است.
پرونده حقوقی و چالشهای پیشرو
بانک مرکزی ایران در سال ۲۰۱۸ شکایتی را علیه شرکت کلیر استریم برای آزادسازی ۴.۹ میلیارد دلار مسدودشده به همراه سود آن مطرح کرد. اما گزارشهای سالانه بورس آلمان (Deutsche Börse) نشان میدهد که این شرکت شانس زیادی برای موفقیت حکومت ایران در این دعوای حقوقی قائل نیست.
از مبلغ اولیه، حدود ۱.۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ به حسابی در آمریکا منتقل شد تا بهعنوان غرامت به قربانیان حمله تروریستی به پایگاه نظامی آمریکا در بیروت در سال ۱۹۸۳ پرداخت شود. گزارشها حاکی از آن است که مبالغ دیگری نیز برای پرداخت خسارتهای مشابه در نظر گرفته شده است. بر اساس برخی منابع ایرانی، تنها ۱.۷ میلیارد دلار از این داراییها همچنان در نزد شرکت کلیر استریمباقی مانده است.
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، اعلام کرد که این کشور در آیندهای قابل پیشبینی همچنان درگیر جنگ تجاری با ایالات متحده خواهد بود.
او پنجشنبه، ۱۶ اسفند، و یک روز پس از گفتوگوی تلفنی با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در یک نشست خبری در اتاوا گفت که که دولتش همچنان به گفتوگو با مقامات ارشد دولت ترامپ برای لغو تعرفههای اعمالشده ادامه خواهد داد.
با این حال او تاکید کرد: «میتوانم تایید کنم که ما همچنان در این جنگ تجاری که ایالات متحده آغاز کرده، باقی خواهیم ماند.»
پس از آنکه آمریکا از روز سهشنبه ۱۴ اسفند، اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات کالا از کانادا و مکزیک را آغاز کرد و تعرفه بر کالاهای وارداتی از چین را ۱۰ درصد دیگر افزایش داد، هر سه کشور هشدار دادند که دست به اقدامات متقابل زدند.
کانادا بلافاصله تعرفهای ۲۵ درصدی بر ۳۰ میلیارد دلار کالای وارداتی از آمریکا وضع کرد.
ترودو پنجشنبه ۱۶ اسفند به خبرنگاران گفت که اقدامات تلافیجویانه کانادا تا زمانی که دولت ترامپ سیاستهای تجاری خود را تغییر ندهد، ادامه خواهد داشت.
در همین حال، دونالد ترامپ رییسجمهوری آمریکا، چهارشنبه ۱۵ اسفند پس از گفتوگو با مدیران سه شرکت خودروسازی بزرگ آمریکا، خودروسازان را به مدت یک ماه از تعرفههای ۲۵ درصدی واردات از کانادا و مکزیک معاف کرد.
کاخ سفید اعلام کرد دونالد ترامپ همچنین آماده بررسی سایر محصولاتی است که باید از تعرفهها مستثنی شوند.
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، گفت که این تصمیم پس از گفتوگوی ترامپ با مدیران سه شرکت خودروسازی بزرگ، فورد، جنرال موتورز و استلانتیس، اتخاذ شده است.
پس از این معافیت یک ماهه، ارزش سهام شرکتهای خودروساز آمریکایی افزایش یافت.
تعرفههای ترامپ مشکلاتی جدی برای خودروسازانی ایجاد کرده که در هر سه کشور، خودرو تولید و قطعات را چندین بار در سراسر مرزهای آمریکای شمالی جابهجا میکنند.
ترامپ تاکید کرده که خودروسازان اگر خواهان معافیتهای بیشتر هستند، باید تولید خود را به داخل آمریکا منتقل کنند.
یک منبع دولتی کانادا نیز به خبرگزاری رویترز گفت در صورت کاهش تعرفهها از سوی آمریکا، کانادا مایل است اقدامات تلافیجویانه خود را کاهش دهد.
او در عین حال گفت که مذاکرات ادامه دارد و هنوز هیچ توافقی بین دو کشور حاصل نشده است.
ترامپ، چهارشنبه ۱۵ اسفند در شبکه اجتماعی خود، تروثسوشیال، نوشت در گفتوگویی تلفنی با جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، درباره تعرفههای تجاری میان دو کشور مذاکره کرده و به او گفته است اقدامات انجامشده برای مقابله با ورود مواد مخدر، بهویژه فنتانیل به آمریکا، از طریق مرزهای کانادا و مکزیک «کافی نیست».
همزمان، رویترز نوشت که تنها دو دهم درصد از کل فنتانیل کشف شده در آمریکا از کانادا وارد میشود.
ترامپ همچنین در پست خود بار دیگر نخستوزیر کانادا را «فرماندار ترودو» خطاب و او را به «ضعف در مدیریت مرزها» متهم کرد.
همزمان، سازمان تجارت جهانی اعلام کرد کانادا برای مشورت در زمینه اختلافات درباره تعرفههای جدید آمریکا، تقاضایی را به این سازمان ارائه کرده است.