مطالب بیشتر
پس از سرنگونی بشار اسد و رژیم او، زنان سوری با چالشی دوگانه روبهرو هستند. یک سو جشن آزادی از استبداد حکومتی است و سوی دیگر، تداوم مبارزه علیه سنتها و محدودیتهای اجتماعی که همچنان آزادیهای آنان را نشانه رفته است.
مونا الطحاوی، نویسنده خبرنامه «فمینیست جاینت» در یادداشتی در نشریه گاردین به پاسخ این پرسش میپردازد که آیا سقوط اسد به تنهایی میتواند رهاییبخش زنان سوری باشد؟
الطحاوی در این یادداشت با نگاه به زنان سوری که امروز در برابر زندانها و سیاهچالهای رژیم اسد جشن میگیرند، پرسشی سخت و دردناک را پیش میکشد: «چرا همین زنان که توانستند زندانهای سنگی را فرو ریزند، نمیتوانند زنجیرهای ستمی را که هر روز مجبور به تحمل آن هستند نیز بگسلند؟»
درسهای مسیر ۱۳ ساله بهار عربی
سوریها پس از گذشت ۱۳ سال از پیوستن به موج انقلابهای خاورمیانه و شمال آفریقا میتوانند بگویند نام بشار اسد را در کنار حسنی مبارک از مصر، زینالعابدین بن علی از تونس، معمر قذافی از لیبی و علی عبدالله صالح از یمن در تاریخ ثبت کردند.
اما همانطور که تجربه ۱۳ سال گذشته در همه این کشورها نشان داد، رهایی تنها با کنار رفتن یک نفر از کاخ ریاستجمهوری به دست نمیآید.
میراث رزان زیتونه
الطحاوی به یاد رزان زیتونه مینویسد؛ مبارز سوری که ۱۱ سال و یک روز پیش از سقوط اسد، در نهم دسامبر ۲۰۱۳، همراه با سه همرزم خود در منطقهای تحت کنترل شورشیان ناپدید شد.
این چهار مبارز که به «چهار دوما» شهرت یافتند، نماد مقاومتی همهجانبه بودند. زیتونه در نبرد خود هیچکس را از قلم نینداخت، او هم رژیم اسد، هم گروههای شورشی و هم شبهنظامیان اسلامگرا را به چالش کشید.
زیتونه در ماه می سال ۲۰۱۳ در ایمیلی به دوست و همکار حقوق بشریاش، ندیم هوری، نوشت: «ما انقلاب نکردیم و هزاران نفر را از دست ندادیم تا چنین هیولاهایی بیایند و همان تاریخ ناعادلانه را تکرار کنند. این افراد باید درست مانند رژیم پاسخگو باشند. چه سودی دارد که یک ستمگر را با ستمگری دیگر جایگزین کنیم؟»
زنان در دو جبهه نبرد
الطحاوی در ادامه میافزاید که در جایگاه روزنامهنگار، با زنان تونسی، سوری، لیبیایی و مصری درباره تجربههایشان از خیزشهای مردمی گفتوگو کرده است.
به باور او، برای زنان همواره دو انقلاب در جریان است: نخست نبرد در کنار مردان علیه رژیمهای سرکوبگر. دوم مبارزه با استبدادی که در کوچه و خیابان و حتی اتاق خوابها جریان دارد. استبدادی که دوشادوش حکومت، هر کسی را که با معیارهایش همخوانی ندارد سرکوب میکند؛ چه مرد دگرجنسگرا باشد و چه همجنسگرا.
او تاکید میکند: «این حسابکشی از فرهنگ و مذهب ما، با مستبدان و اسلامگرایان که دو روی یک سکهاند، در بنیاد خود فمینیستی است و همین است که سرانجام ما را به آزادی خواهد رساند.»
نویسنده معتقد است آرمانهای انقلابی که پشت درهای خانه متوقف میشوند، باید ما را به واکنشی فراتر از خشم برسانند.
او در تایید این سخن، از لولا ایتوربه، آنارشیست و مبارز اسپانیایی در سال ۱۹۳۵ نقل میکند: «به نظر میرسد همه این رفقای مرد، هر چند در کافهها، اتحادیهها و حتی محافل رادیکال خانوادگی پرشور باشند، به محض ورود به خانه، ردای مدافع آزادی زنان را از تن در میآورند.»
سهگانه مردسالاری، چالش اصلی آزادی
الطحاوی مینویسد که او خواهان بیرون راندن اسد نه تنها از کاخ ریاست جمهوری، بلکه از کوچه و خیابان و اتاق خواب نیز هست: «من میخواهم هر انقلابی علاوه بر واژگون کردن مجسمههای ستمگر، آنچه را من "سهگانه مردسالاری" مینامم نیز سرنگون کند، ستمگری که همزمان در حاکمیت، خیابان و خانه حضور دارد. دشوارترین انقلاب، انقلاب در خانه است چرا که همه دیکتاتورها سرانجام به خانههایشان باز میگردند.»
او میافزاید: «هر چند باید از سرنگونی دیکتاتورها شادمان باشیم و هر چند حرکت این کشورها به سوی آزادی و عدالت، حتی با همه ناپختگیهایش، ما را به وجد میآورد، اما من عمیقا آگاهم که زنان با وجود حضور در سنگرها در کنار مردان، پس از انقلاب در معرض خطر از دست دادن همان حقوق اندکی هستند که به دست آوردهاند.»
الطحاوی با طرح این پرسش هشدار میدهد: «راهپیمایی کردن و به خطر انداختن جان در برابر رژیم خوب است اما پس از پایان اعتراضها چه میشود؟ وقتی خانه در سراسر جهان، از جمله در سوریه، خطرناکترین مکان برای زنان و دختران است، انقلاب علیه دولت چه سودی دارد؟»
فراتر از رهایی سیاسی
به تاکید الطحاوی، زنان سوریه که امروز ویرانی زندانها و سیاهچالهایی را جشن میگیرند که برای دههها، هزاران مخالف سیاسی را در خود حبس کرده بودند، باید از خود بپرسند چه زمانی زندانهای مردسالاری فرو خواهند ریخت؟
او در ادامه میپرسد: «دختران سوری که همراه با نسلهای پیش از خود، به تقدس حکومت ۵۳ ساله اسد باور داشتند و اکنون شاهد فروپاشی آن هستند، باید از خود بپرسند چرا نمیتوان بهانههایی مانند "این فرهنگ ماست" یا "این دین ماست" را که محدود کننده آزادیهایشان هستند، از میان برداشت؟»
الطحاوی مینویسد: «آیا من در رویاپردازی زیادهروی میکنم؟ آیا آزادیخواهی مرا از خود بیخود کرده است؟»
و خود در پاسخ مینویسد: «نه! آزادی درست باید به همین جا برسد، چرا که نبرد بر سر حق زنان بر بدنهایشان تنها با انقلاب در اندیشهها پیروزی میشود.»
به گفته نویسنده، اغلب زنان را به خاطر جسارت در طرح سیاستهای هویتی سرزنش میکنند و از آنها میخواهند مسائل زنان را به نفع هدف بزرگتر همبستگی یا وفاداری به انقلاب کنار بگذارند که این اشتباه است.
او تاکید میکند: «درست حالا که فرصت بازسازی و نوسازی پیش روی ماست، باید سرسختانه بر رهایی همگانی پافشاری کنیم. اکنون که همه چیز در هواست، ما باید تصمیم بگیریم چه چیزی را به چنگ آوریم.»
الطحاوی مینویسد: «برای آن که انقلاب همه ما را آزاد کند، باید فراتر از تغییر رژیم برود. من انقلابی بلندپروازانهتر میخواهم. بالاتر را نشانه بگیرید! انقلابی که مردم را دگرگون کند.»
او در ادامه توضیح میدهد که انقلابها دیرزمانی است در انحصار مردان بودهاند و داستان خواستهها و چگونگی دستیابی آنان به این خواستهها را روایت کردهاند: «این نگاه از آنجا سرچشمه میگیرد که مردسالاری زبان و نگاه ما را به جهان شکل میدهد. برای نمونه، در قوانین و ادبیات حقوق بشر، خشونتی را که شریک زندگی اعمال میکند، شکنجه نمیدانند. گویی تنها خشونتی که دولت علیه مردان به کار میبرد جدی گرفته میشود، در حالی که خشونت مردان علیه زنان صرفا خشونت خانگی نامیده میشود.»
الطحاوی مینویسد: «زمانی که کتاب "روسری و پرده بکارت: چرا خاورمیانه به یک انقلاب جنسی نیاز دارد" را مینوشتم، برخی مردان به من میگفتند که حالا وقت فمینیسم نیست. آنها به من میگفتند: میدانی، مردها هم آزاد نیستند. و پاسخ من همیشه همین بوده و خواهد بود: درست است که دولت به همه ما، چه زن و چه مرد، ستم میکند اما زنان همزمان زیر فشار سهگانه دولت، خیابان و خانه هستند. این انقلاب علیه سهگانه مردسالاری است که همه ما را آزاد خواهد کرد.»
به گفته او، انقلاب راستین، نبرد واقعی میان مردسالاری و زنان و دختران است: «تا زمانی که خشممان از ستمگران کاخهای ریاست جمهوری به سوی ستمگران خیابانها و خانههایمان نچرخد، تا زمانی که این ستمگر را در ذهنها، اتاقهای خواب و گوشه خیابانهایمان سرنگون نکنیم، انقلاب ما حتی آغاز نشده است.»
ممتاز زهرا بلوچ، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان بر لزوم تشکیل حکومت فراگیر در سوریه با حضور همه اقشار جامعه تاکید کرد.
او افزود پاکستان از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه حمایت میکند.
وزارت خارجه پاکستان در بیانیهای تاکید کرد: ««ما به دقت وضعیت در حال تحول در سوریه را زیر نظر داریم.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «شهروندان پاکستانی در سوریه در امنیت هستند، اما به آنها توصیه شده است که احتیاط لازم را رعایت کنند.»
وزارت خارجه پاکستان همچنین از ماندن زائران پاکستانی در سوریه خبر داد و اعلام کرد که با بازگشایی فرودگاه دمشق، بازگشت آنان را تسهیل خواهد کرد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده که از پنجشنبه در ترکیه به سر میبرد، جمعه با هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه دیدار کرد.
آسوشیتدپرس درباره این سفر نوشت که او در چارچوب تلاشهای آمریکا برای متحد کردن کشورهای خاورمیانه در حمایت از انتقال سیاسی صلحآمیز در سوریه به آنکارا رفته است.
این خبرگزاری افزود که دولت کنونی بایدن به ویژه نگران است که خلاء قدرت در سوریه بتواند تنشهای منطقه را تشدید و شرایطی را برای گروه دولت اسلامی (داعش) در زمینه بازپسگیری قلمرو و نفوذ از دست رفته خود در سوریه ایجاد کند.
همچنین ایالات متحده سالهاست که از کردهای مسلح سوریه در مبارزه ضد داعش حمایت میکند، اما ترکیه کردهای سوریه را تهدیدی میداند و بارها هشدار داده که میتواند عملیات نظامی بزرگی را علیه آنان انجام دهد.
بلینکن عصر پنجشنبه وارد پایتخت ترکیه شد و در سالن فرودگاه آنکارا با رجب طیب اردوغان رییسجمهور ترکیه دیدار کرد.
اردوغان پس از این دیدار گفت که آنکارا پس از سقوط بشار اسد در سوریه هرگز اجازه ضعف در مبارزه با داعش را نخواهد داد.
طبق بیانیه دفتر ریاستجمهوری ترکیه، اردوغان در این دیدار از جامعه بینالمللی خواست برای بازسازی نهادهای سوریه همکاری کنند.
او به بلینکن گفت ترکیه برای حفظ امنیت ملی خود علیه هر سازمانی که آن را تروریستی تشخیص دهد، در سوریه دست به «اقدامهای پیشگیرانه» خواهد زد.
میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه روسیه، گفت مسکو با تحریر شام، گروه محوری مخالفان حاکم بر دمشق، در تماس مستقیم است و این ارتباطات به صورتی «سازنده» پیش میرود.
شاهزاده رضا پهلوی گفت صلح و ثبات منطقهای پس از سقوط جمهوری اسلامی هم شدنی است و هم مطلوب و هم خواست ملت ایران.
بلومبرگ گزارش داد روسیه به توافقی با گروههای حاکم بر دمشق نزدیک شده که به نیروهای این کشور اجازه میدهد پس از سقوط اسد، همچنان حضور خود را در دو پایگاه نظامی طرطوس و حمیمیم در سوریه حفظ کنند.
رهبران گروه هفت در بیانیهای تاکید کردند روند انتقال قدرت در سوریه باید شامل احترام به حاکمیت قانون و حقوق بشر، از جمله حقوق زنان، و حفاظت از همه سوریها، از جمله اقلیتهای مذهبی و قومی، باشد.
تحولات سوریه در روز پنجشنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۳ را اینجا بخوانید
بررسی شاخصهای آلودگی هوا در ایران نشان میدهد جمعه ۲۳ آذر، میانگین کیفیت هوای تهران در شرایط ناسالم برای گروههای حساس و در ۱۴ شهر استان خوزستان در وضعیت قرمز و ناسالم برای همه گروههای سنی است.
بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، وضعیت هوای پایتخت طی ۲۴ ساعت گذشته در شرایط ناسالم قرار داشت.
تهران از ابتدای سال جاری، پنج روز هوای پاک، ۱۷۵ روز هوای قابل قبول و ۷۹ روز هوای ناسالم برای گروههای حساس و ۹ روز هوای ناسالم داشته است.
این شهر در مدت مشابه سال پیش ۹ روز هوای پاک، ۱۸۰ روز هوای قابل قبول، ۶۶ روز هوای ناسالم برای گروههای حساس جامعه و ۱۰ روز ناسالم برای همه افراد داشته است.
طی روزهای گذشته و در پی تداوم بحران آلودگی هوا در شهرهای مختلف ایران، صدها تن به دلیل بیماریهای قلبی و تنفسی راهی مراکز درمانی شدند.
در تعدادی از استانهای کشور نیز مدارس، دانشگاهها و ادارات تعطیل یا غیرحضوری شدند.
در ۲۳ آذر ماه، آلودگی هوا در ۱۴ شهر استان خوزستان ادامه یافت و هوای این شهرها در وضعیت قرمز و ناسالم برای همه گروههای سنی قرار گرفت.
بر اساس اعلام سامانه پایش کیفی هوای کشور، شاخص آلودگی هوا در ایستگاه آبادان روی عدد ۱۵۴، امیدیه ۱۵۴، اندیمشک ۱۵۸، اهواز ۱۶۶، بهبهان ۱۵۴، خرمشهر ۱۵۷، دزفول ۱۵۲، رامهرمز ۱۵۶، شادگان ۱۶۰، شوشتر ۱۵۷، ماهشهر ۱۵۳، مسجدسلیمان ۱۵۷، هندیجان ۱۶۳ و هویزه ۱۶۵ میکرو گرم قرار گرفت.
مطابق شاخص کیفیت هوا (AQI)، از عدد صفر تا ۵۰ هوای پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوای قابل قبول یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوای ناسالم برای گروههای حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوای ناسالم، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوای بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.
موضوع آلودگی هوا در تهران و دیگر شهرهای بزرگ ایران طی سالهای گذشته به یک بحران تبدیل شده است.
به دنبال ادامه یافتن این بحران، یک مجری صدا و سیما خطاب به مسئولان جمهوری اسلامی گفت: «تنها مسئولی که به وظیفه خود درباره آلودگی هوا عمل میکند، باد است.»
سمیه رفیعی، رییس کمیته محیط زیست مجلس شورای اسلامی، ۲۰ مهر اعلام کرد در سال گذشته در ایران ۳۰ هزار نفر به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست دادند که این عدد در مقایسه با سال پیش از آن، رشدی شش هزار نفری نشان میدهد.
بیشتر بخوانید: خودروسازان، خودروهای فرسوده، کیفیت سوخت؛ عامل آلودگی هوا چیست؟
