ادامه حملات اسرائیل به غزه و لبنان با وجود طرح پیشنهاد آتشبس از سوی مصر

اسرائیل با وجود پیشنهاد عبدالفتاح السیسی، رییسجمهور مصر، برای برقراری یک آتشبس کوتاهمدت در غزه، به حملات خود در لبنان و نوار غزه ادامه داده است.

اسرائیل با وجود پیشنهاد عبدالفتاح السیسی، رییسجمهور مصر، برای برقراری یک آتشبس کوتاهمدت در غزه، به حملات خود در لبنان و نوار غزه ادامه داده است.
ارتش اسرائیل دوشنبه اعلام کرد سربازان اسرائیلی حدود صد نیروی مسلح مظنون به عضویت در حماس را در جریان یورش به بیمارستان کمال عدوان در شمال نوار غزه دستگیر کردند.

العربیه در گزارشی خبر داد هاشم صفیالدین، گزینه بالقوه جانشینی حسن نصرالله، دبیرکل کشته شده حزبالله لبنان، به شکل مستقیم با حملات هوایی اسرائیل کشته نشد بلکه به دلیل محبوس ماندن در پناهگاهی زیرزمینی و بر اثر خفگی جان باخت.
بر اساس این گزارش، به نظر میرسد نحوه مرگ صفیالدین بهنوعی تکرار سناریوی کشته شدن نصرالله است.
العربیه روز پنجشنبه سوم آبان در گزارشی به نقل از منابع خود و همچنین بر اساس اطلاعات الحدث، رسانه عربستان سعودی فاش کرد که صفیالدین بهطور مستقیم بر اثر حملات هوایی کشته نشده است.
این منابع گفتند صفیالدین در یکی از پناهگاههای زیرزمینی در المریجه پنهان و حبس شده و بین یک تا سه روز به همراه هفت عضو دیگر حزبالله مقاومت کرده اما در نهایت بر اثر خفگی جان باخته است.
به گفته این منابع آگاه، تمامی پناهگاههای زیرزمینی حزبالله که بهطور ویژه مقاومسازی شدهاند، دارای ذخایر اکسیژن هستند.
همین مساله احتمالا توضیح میدهد که چرا اسرائیل تا چند روز پس از حمله اولیه، با ادامه دادن به حملات خود، مانع نزدیک شدن تیمهای امدادی به محل هدف شد.
سناریویی مشابه سناریوی کشتن نصرالله
روز پانزدهم مهر، محمود قماطی، عضو شورای سیاسی حزبالله گفت که اسرائیل با بمباران حومه جنوبی بیروت مانع پیشرفت عملیات جستوجو برای یافتن صفیالدین میشود.
روایتهای منتشر شده در زمان انتشار خبر کشته شدن دبیرکل حزبالله و گفتههای یکی از امدادگرانی که جسد نصرالله را پیدا کرد نیز نشان میداد که او هم بر اثر خفگی جان باخته و بدنش هیچ آسیب و جراحتی ندیده بود.
با ادامه درگیریها میان حزبالله و اسرائیل و تشدید این تنش طی بیش از یک ماه گذشته، حزبالله با خسارتهای سنگینی مواجه شده است.
اسرائیل تاکنون دهها تن از فرماندهان ارشد حزبالله را کشته و حسن نصرالله، دبیرکل این گروه نیز در روز هفتم مهر در حمله اسرائیل به جنوب بیروت از بین رفت.
روز ۱۹ مهر نیز اسرائیل حملاتی بیسابقه به منطقه المَریجه لبنان انجام داد؛ جایی که هاشم صفیالدین، رییس شورای اجرایی حزبالله و جانشین احتمالی نصرالله در آن حضور داشت.
دو هفته پس از این حمله، اسرائیل در روز سهشنبه اول آبان بهطور رسمی مرگ صفیالدین را اعلام کرد.
حزبالله لبنان نیز روز چهارشنبه دوم آبان در نهایت این خبر را تایید کرد.
از اوایل مهر امسال، اسرائیل حملات هوایی شدید خود را به نقاط مختلف لبنان بهویژه در ضاحیه بیروت که مقر اصلی حزبالله محسوب میشود و نیز جنوب و شرق این کشور، افزایش داده است.
اسرائیل در این مدت چندین «ترور هدفمند» دیگر نیز علاوه بر ترور نصرالله و صفیالدین انجام داده که مرگ علی کرکی، فرمانده جبهه جنوب حزبالله در حمله روز دوم مهر یکی از آنها بود.
پیش از آن و در نهم مرداد، فواد شکر، یکی از بنیانگذاران حزبالله و از فرماندهان برجسته نظامی آن، در ضاحیه کشته شد.
۳۰ شهریور، ابراهیم عقیل، فرمانده یگان رضوان و نفر دوم نظامی حزبالله بعد از فواد شکر، همراه با ۱۶ عضو دیگر این یگان کشته شد.
کمتر از یک هفته بعد و در روزهای چهارم، پنجم و هفتم مهر، اسرائیل به ترتیب ابراهیم قبیسی، فرمانده یگان موشکی، محمد سرور، فرمانده یگان هوایی و نبیل قاووق، عضو شورای مرکزی و مسئول امنیت حزبالله را در حملاتی کشت.
سرنوشت وفیق صفا، مسئول هماهنگی و ارتباطات حزبالله و شوهر خواهر حسن نصرالله، همچنان نامشخص است.
اسرائیل اعلام کرده که صفا را در حملاتی به منطقه النویری در بیروت هدف قرار داده اما هنوز خبری رسمی درباره وضعیت او منتشر نشده است.
با وجود این شرایط پیش آمده برای کادر رهبری حزبالله، ارتش اسرائیل اعلام کرد که این گروه در طول روز چهارشنبه دوم آبان و تا ساعت ۱۱ شب به وقت محلی، حدود ۱۳۵ موشک به سوی اسرائیل شلیک کرده است.

پلیس و سازمان امنیت داخلی اسرائیل (شاباک) از بازداشت هفت نفر از ساکنان شرق شهر اورشلیم در یک پرونده جدید جاسوسی برای جمهوری اسلامی خبر دادند. این افراد به برنامهریزی برای انجام حملاتی در اسرائیل مانند ترور یک دانشمند هستهای و شهردار یکی از شهرهای مرکز این کشور متهم هستند.
مقامهای پلیس و شاباک روز سهشنبه یکم آبان با اعلام این خبر گفتند این افراد بین ۱۷ تا ۲۳ ساله، اهل بیت صفافا در شرق اورشلیم هستند و هیچکدام سابقه کیفری یا امنیتی ندارند.
متهم اصلی و رهبر آنها فردی به نام رامی علیان ۲۳ ساله بوده که حدود دو سال پیش از سوی یک مامور جمهوری اسلامی جذب شده و شش تن دیگر را به خدمت گرفته است.
این گروه طی دو سال اخیر، ماموریتهای آزمایشی مختلفی را در ازای دریافت هزاران دلار انجام دادهاند. از جمله این فعالیتها، خرید نارنجک و مهمات، آتش زدن خودروها، تخریب اموال در اورشلیم و نوشتن گرافیتی با مضمون آزادی گروگانها در غزه و همچنین ماموریت عکاسی از مکانهای مختلف بوده است.
در مقطعی، به این افراد دستور داده شده یک نارنجک به سمت یک مامور امنیتی اسرائیلی پرتاب کنند اما این حمله اجرا نشده است.
علیان در ادامه ماموریتش عکس و نشانی یک دانشمند هستهای اسرائیل را دریافت کرده و جمهوری اسلامی به او وعده پرداخت ۵۳ هزار دلار در صورت موفقیت عملیات ترور این فرد داده است.
مقامهای امنیتی اسرائیل میگویند علیان برای این حمله آماده شده اما پیش از اقدام عملی، او و گروهش دستگیر شدند.
شبکه کان نوشت که از این مظنونان خواسته شده بوده درباره جزییاتی از زندگی یکی از شهرداران شهرهای مرکزی اسرائیل تحقیق کنند.
کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل گزارش داد که علیان در بازجوییها به «توطئه برای انجام فعالیتهای تروریستی» اعتراف کرده و گفته است این کارها را «آگاهانه» و برای جمهوری اسلامی انجام داده است.
این متهم همچنین گفته که قصد آسیب رساندن به امنیت ملی اسرائیل را به دلیل جنگ در غزه داشته است.
جروزالم پست نیز نوشت علیان در اعترافاتش گفته که «انگیزهاش ناشی از ملیگرایی بوده» و باور داشته که ارتباط با ایرانیها میتواند نفوذ او را در جامعه عربی تقویت کند.
بر اساس گزارش رسانههای اسرائیلی، متهمان بر اساس یک فهرست نرخ توافقشده با رابطهای خود در جمهوری اسلامی همکاری میکردند.
به عنوان مثال، متهمان حدود چهار هزار دلار برای خرید اسلحه و یک سلاح کمری و به ازای آتش زدن هر خودرو تا حدود ۵۰۰ دلار دریافت کردهاند.
مبلغ تعیین شده برای ترور یکی از دانشمندان برتر هستهای اسرائیل ۵۳ هزار دلار و عکاسی از موسسه هدف، حدود ۱۳۰ دلار بوده است.
خبر بازداشت این گروه تنها یک روز پس از انتشار گزارش دیگری درباره دستگیری یک گروه جاسوسی در اسرائیل منتشر شد.
هفت نفری که روز دوشنبه خبر بازداشتشان منتشر شد، یهودی اسرائیلی آذریالاصل از حیفا و حومه آن بودند.
بر اساس گزارشها، آنها حدود ۳۵ روز است که در بازداشت به سر میبرند و به افشای اطلاعات پایگاههای حساس نظامی اسرائیل مانند نواتیم و رمات دیوید متهم هستند.
مقامات اسرائیلی گفتهاند این پرونده تلاشهای مستمر اطلاعاتی تهران برای جذب و بهرهبرداری از شهروندان اسرائیلی را «به منظور جاسوسی و تروریسم در داخل اسرائیل» نشان میدهد.
دادستانی کل اسرائیل تاکید کرد این پرونده به مجموعه پروندههای مشابهی میپیوندد که در هفتههای گذشته فاش شدهاند.
برخی از این پروندهها منجر به دستگیری و صدور کیفرخواست شده و برخی دیگر قرار است در آینده منجر به دستگیری مظنونان و صدور کیفرخواست شود.

با افشای اسناد محرمانه اطلاعاتی آمریکا، طرح اسرائیل برای حمله تلافیجویانه به جمهوری اسلامی لو رفته است. مقامهای آمریکایی در تلاشاند تا منبع این نشت را شناسایی و میزان خسارت احتمالی آن را ارزیابی کنند. این اطلاعات شامل جزئیاتی درباره تمرینهای نظامی و استقرار تسلیحات است.
سیانان و آکسیوس گزارش دادند افشای اسناد محرمانه اطلاعاتی آمریکا درباره طرح اسرائیل برای حمله تلافیجویانه به جمهوری اسلامی باعث نگرانی واشینگتن و آغاز تحقیق و تفحص ایالات متحده در این زمینه شده است.
این اسناد تحت عنوان فوق محرمانه طبقهبندی شدهاند و تنها اعضای اتحادیه اطلاعاتی فایو آیز، شامل پنج کشور نیوزیلند، آمریکا، استرالیا، بریتانیا و کانادا میتوانستند به آن دسترسی داشته باشند.
نشت اطلاعاتی چطور اتفاق افتاد؟
این اسناد از روز جمعه ۲۷ مهر در یک کانال تلگرامی وابسته به جمهوری اسلامی به نام دیدهبان خاورمیانه (Middle East Spectator) منتشر شده است.
آژانس ملی اطلاعات ژئومکانی که مسئول تحلیل تصاویر و اطلاعات جمعآوریشده به وسیله ماهوارههای جاسوسی آمریکاست، دو سند را در این زمینه تهیه کرده بود که بینشی درباره حمله احتمالی اسرائیل به ایران در روزهای آینده فراهم میکنند.
جمهوری اسلامی شامگاه ۱۰ مهر با حدود ۲۰۰ موشک بالستیک خاک اسرائیل را هدف قرار داد. این دومین حمله مستقیم جمهوری اسلامی به اسرائیل بود.
یکی از اسناد افشاشده درباره پاسخ به این تهاجم، با عنوان «اسرائیل: نیروی هوایی به آمادهسازی برای حمله به ایران ادامه میدهد»، به تمرینهای جدیدی اشاره دارد که به نظر میرسد بخشهایی از چنین حملهای را شبیهسازی کردهاند.
سند دوم جزئیاتی را درباره تغییر مکان موشکها و تسلیحات اسرائیل ارائه میدهد تا در صورت واکنش جمهوری اسلامی به حمله، آماده باشد.
بنا بر گزارش نیویورکتایمز، مقامهای آمریکایی از همان ساعات نخست نشت اطلاعاتی سندها، درباره جدیت آن اختلافنظر داشتند؛ چرا که به نظر نمیرسید اطلاعات جدیدی از توانمندیهای آمریکا را فاش کرده باشد.
این اسناد تصاویر ماهوارهای را توصیف کردهاند، اما آنها را نشان نمیدهند.
برخی مقامها میگویند اگر اسناد دیگری منتشر نشود، خسارت محدود خواهد بود.
با این حال، این موضوع بار دیگر سطح جاسوسی آمریکا از یکی از نزدیکترین متحدانش را نمایان میکند.
در مقابل، عدهای دیگر معتقدند افشای هر گونه برنامه جنگی یکی از متحدان آمریکا، مشکلی جدی محسوب میشود.
سیانان از سوی یک منبع آگاه اعتبار این اسناد را تایید کرد و به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت ایالات متحده در حال تحقیق و تفحص است تا متوجه شود چه کسی به این اسناد پنتاگون دسترسی داشته است.
این مقام آمریکایی گفت چنین نشت اطلاعاتی باعث میشود تحقیقات افبیآی، پنتاگون و نهادهای اطلاعاتی آمریکا به صورت خودکار در این زمینه به جریان بیافتد.
اطلاعات موجود در این گزارش ممکن است تنها بخشی از دادههایی باشد که ایالات متحده جمعآوری کرده است.
از جمله این دادهها، حملات سایبری یا خرابکاریهای زمینی در ایران است که بهراحتی از طریق ماهوارههای جاسوسی آمریکا قابل شناسایی نیستند.
روز جمعه و همزمان با این نشت اطلاعاتی از جو بایدن پرسیده شد که آیا میداند اسرائیل چه زمانی قصد حمله به ایران را دارد و چه اهدافی را انتخاب کرده است، که رییس جمهوری آمریکا به هر دو سوال پاسخ مثبت داد اما از ارائه توضیح بیشتر خودداری کرد.
بنا بر گزارش نیویورکتایمز، این اظهارنظر بایدن نشان میدهد که او و بنیامین نتانیاهو به نوعی تفاهم درباره اهداف حمله به ایران دست یافتهاند.
پیشتر، بایدن از اسرائیل خواسته بود که از حمله به تاسیسات هستهای و انرژی ایران خودداری کند.
او بارها هشدار داده اگر این اهداف که بهعنوان سرمایههای راهبردی ایران شناخته میشوند، هدف قرار بگیرند، جمهوری اسلامی بهسرعت دست به تلافی و تشدید تنشها خواهد زد.
مقامهای آمریکایی اعلام کردند که هنوز نمیدانند این اسناد از کجا به بیرون درز کرده است. با این حال، با استناد به تجربیات پیشین، احتمال داده میشود که این افشاگری، کار یک یا چند کارمند ردهپایین دولت باشد.
اسناد افشاشده شامل چه اطلاعاتی هستند؟
این اسناد به عکسهای ماهوارهای از تمرین نظامی اسرائیل در ۱۵ اکتبر (۲۴ مهر) برای حمله احتمالی تلافیجویانه علیه جمهوری اسلامی اشاره دارند.
اسناد میگویند هدف از این مانورها، تمرین سوختگیری هوایی و عملیات جستوجو و نجات بوده است.
همچنین گفته شده است که نیروی شرکتکننده در این تمرین، از نظر اندازه مشابه نیرویی بوده که اسرائیل در حمله به یمن در ۲۹ سپتامبر (هشت مهر) به کار گرفته بود.
این اسناد به جزییاتی مانند نقل و انتقال مهمات، رزمایش نیروی هوایی اسرائیل برای استفاده از موشکهای بالستیک دوربرد، موشکهای هوا به زمین، هواپیماهای سوخترسان و دیگر هواپیماهای پشتیبانی اشاره دارند.
در این اسناد آمده که اسرائیل با استفاده از پهپادها، بهطور مخفیانه ایران را تحت نظارت داشته است.
با این حال، مقامها گفتهاند که این اسناد، ارزیابی جامعی از آنچه آمریکا درباره اهداف اسرائیل میداند ارائه نمیدهند.
این اسناد که تاریخ ۲۴ مهر امسال را دارند، تنها منعکسکننده آن چیزی هستند که تحلیلگران بر اساس تصاویر ماهوارهای در آن زمان تشخیص دادهاند.
بنا بر گزارش نیویورکتایمز، مقامهای نظامی و اطلاعاتی آمریکا هنوز از افشای حجم عظیمی از اسناد محرمانه در زمینههای مختلف متاثر هستند.
این اسناد اولین بار، دو سال پیش در یک سرور دیسکورد ظاهر و در آوریل ۲۰۲۳ بهطور عمومی منتشر شدند.
جک تکسیرا، عضو گارد ملی هوایی آمریکا به شش مورد نقض قانون جاسوسی به خاطر انتشار این اطلاعات اعتراف کرد و به حدود ۱۶ سال زندان محکوم شد.
تکسیرا ابتدا خلاصههایی از گزارشهای اطلاعاتی را در سرور دیسکورد منتشر کرد، اما بعد تصاویر کامل اسناد چاپشده را به اشتراک گذاشت که مقامهای آمریکا، آن را تخلفی بسیار خطرناکتر ارزیابی کردند.
هر چند دولت آمریکا ارزیابی جامعی از میزان خسارت افشای این اسناد ارائه نکرده، اما انتشار آنها از سوی تکسیرا، نشان داد که آمریکا تا چه حد به فرماندهیهای نظامی و دستگاههای اطلاعاتی روسیه نفوذ کرده است.
این اسناد همچنین اطلاعات حساسی از فعالیتهای اطلاعاتی آمریکا در اوکراین، چین و چند کشور دیگر را نیز فاش کرد.
هنوز مشخص نیست چه تعداد از منابع اطلاعاتی پس از افشاگریهای تکسیرا از دست رفتهاند، اما مقامهای آمریکایی تایید کردند برخی از عملیاتهای جمعآوری اطلاعات، بهطور جدی مختل شده است.
اگر نشت اطلاعاتی اخیر تنها محدود به دو سند ماهوارهای باشد، خسارت آن بسیار کمتر خواهد بود.
با اینحال به گفته نیویورکتایمز، افشاگریهای دیسکورد هم ابتدا با چند سند شروع و در نهایت، دهها صفحه اطلاعات دیگر نیز منتشر شد.

نقش جمهوری اسلامی در خاورمیانه در آستانه تغییری چشمگیر قرار دارد. این تحول، فارغ از مسیری که حکومت ایران انتخاب کند، میتواند تاثیری مثبت بر منطقه داشته باشد.
کشته شدن یحیی سنوار، رهبر حماس، به دست نیروهای اسرائیلی در نوار غزه، موجی از واکنشها را در سطح منطقه و جهان برانگیخته است.
این رویداد که در جریان عملیات نظامی روز چهارشنبه ۲۵ مهر ارتش اسرائیل در رفح رخ داد، میخ دیگری بر تابوت گروه حماس و نقطه عطفی در کاهش ظرفیت جمهوری اسلامی برای ایجاد ویرانگری در منطقه از طریق شبکه نیابتی خود است.
به گزارش روزنامه فایننشال رِوییو، سنوار که از او به عنوان معمار حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل یاد میشود، نقشی کلیدی در هدایت عملیاتهای این گروه و ارتباط آن با حامیان منطقهای، بهویژه تهران داشت.
مرگ سنوار که به گفته بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، هنگام تلاش برای فرار رخ داد، بار دیگر نشان میدهد که حماس به نیرویی فرسوده و ناکارآمد تبدیل شده است.
اکنون مساله اصلی شکست حماس نیست، بلکه افزایش فشارهای بینالمللی برای آتشبس و حل و فصل مناقشه است.
تضعیف «محور مقاومت»
مرگ سنوار فراتر از تنها یک ضربه به حماس بود و این رخداد را میتوان تضعیف جدی «محور مقاومت» به رهبری جمهوری اسلامی دانست.
این محور که شامل گروههایی چون حزبالله لبنان، حوثیهای یمن و گروههای مسلح در عراق و سوریه میشود، نقشی کلیدی در راهبرد منطقهای حکومت ایران ایفا میکند.
از دست دادن یکی از مهرههای اصلی این شبکه، توانایی جمهوری اسلامی را برای مانور و اعمال نفوذ در منطقه بهشدت محدود میکند.
این مساله زمانی اهمیت بیشتری مییابد که در نظر بگیریم حزبالله نیز در ماههای اخیر با چالشهای جدی روبهرو بوده است و حوثیها تحت فشار فزاینده نظامی قرار گرفتهاند.
جمهوری اسلامی و مشکلات داخلی
جمهوری اسلامی همزمان با این چالشهای خارجی، در داخل ایران نیز با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم میکند.
تداوم نارضایتیهای اجتماعی دو سال پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد و سرکوب جنبش «زن، زندگی، آزادی»، بحران اقتصادی و فشارهای بینالمللی به دلیل برنامه هستهای جمهوری اسلامی، همگی بر پیچیدگی شرایط حکومت افزودهاند.
در این میان، جمهوری اسلامی، پس از حمله هفتم اکتبر، شاهد نابودی نظاممند حماس و از میان رفتن ردههای بالا و میانی این گروه، که یکی از مهمترین متحدان منطقهای تهران به شمار میرود، بوده است.
حکومت ایران همچنین در انتظار واکنش اسرائیل به اقدام تلافیجویانهای است که حدود سه هفته پیش در پی کشتهشدن حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان، با پرتاب حدود ۲۰۰ موشک به سوی اسرائیل انجام داد.
علیرغم هشدارهای جدی جمهوری اسلامی به اسرائیل درباره حمله به زیرساختهای حیاتی در ایران، از جمله پایانه نفتی استراتژیک خارک در خلیج فارس و تاسیسات هستهای اصفهان و نطنز، واقعیت این است که اسرائیل همچنان از آزادی عمل قابل توجهی برخوردار است.
این موقعیت به تلآویو امکان میدهد تا با دقت و ظرافت بیشتری زمان، مکان و شیوه هرگونه اقدام احتمالی را تعیین کند.
واکنشهای منطقهای و بینالمللی به مرگ سنوار
واکنشها به مرگ سنوار و تحولات اخیر در غزه، نشاندهنده تغییر موازنه قدرت در منطقه است.
ایالات متحده با اقدامات اخیر خود پیام قاطعی به تهران مخابره کرده است. این پیام نه تنها از حمایت همهجانبه از اسرائیل در صورت درگیری با حکومت ایران حکایت دارد، بلکه نشان میدهد آمریکا آماده است پیشرفتهترین تسلیحات خود را در این راستا به کار گیرد.
در این راستا، استقرار سامانه دفاع موشکی تاد به همراه کارشناسان آمریکایی در اسرائیل، توان دفاعی این کشور را در برابر حملات احتمالی موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی بهطور چشمگیری افزایش داده است.
همزمان، حملات هوایی آمریکا با استفاده از بمبافکنهای فوقپیشرفته بی-۲ علیه مواضع حوثیها در یمن، نشاندهنده عزم جدی واشنگتن در مقابله با متحدان منطقهای تهران است.
علاوه بر این چالشها، احتمال بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، معادلات را برای رهبران جمهوری اسلامی پیچیدهتر میکند. این تحول میتواند پایانی بر رویکرد تعاملی دولتهای اوباما و بایدن باشد و تهران را با شرایط دیپلماتیک دشوارتری مواجه سازد.
از سوی دیگر، گزارشهایی مبنی بر مذاکرات پشت پرده میان عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و آمریکا درباره آینده غزه و احتمال عادیسازی روابط با اسرائیل، نشان از شکلگیری یک ائتلاف جدید منطقهای دارد که میتواند جمهوری اسلامی را بیش از پیش منزوی کند.
تشدید تحریمها علیه تهران
در صورت تغییر سیاستهای واشینگتن، تهران با تحریمهای اقتصادی شدیدتری مواجه خواهد شد. این تحریمها نه تنها ایران، بلکه تمام شرکتهای همکار با این کشور را نیز هدف قرار میدهد.
این اقدام بهطور مستقیم بر روابط تجاری جمهوری اسلامی با چین، بهعنوان یکی از اصلیترین سرمایهگذاران خارجی در این کشور، تاثیر خواهد گذاشت.
پیامدهای این تحریمها میتواند عمیق و گسترده باشد. صادرات نفت ایران، که منبع اصلی درآمد این کشور است، بهشدت کاهش خواهد یافت.
برای مثال، در سال ۲۰۲۰ و در اوج تحریمهای دولت ترامپ، صادرات نفت ایران به حدود ۴۴۴ هزار بشکه در روز رسید که این رقم در مقایسه با ۱.۸۵ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۷، کاهش چشمگیری را نشان میدهد.
بخش عمدهای از این صادرات به چین اختصاص دارد. تحریمهای احتمالی جدید میتواند حکومت ایران را مجبور به فروش نفت با قیمت پایینتر کند. این امر، همراه با نرخ رسمی تورم در ایران که حدود ۵۰ درصد اعلام شده، میتواند وضعیت اقتصادی کشور را بهشدت تضعیف کند؛ هرچند تخمین زده میشود که نرخ واقعی تورم بسیار بالاتر از این باشد.
سناریوهای پیش روی جمهوری اسلامی
در مواجهه با چالشهای کنونی، حکومت ایران در عمل با چهار گزینه راهبردی روبهرو است.
تداوم سیاست بیثباتسازی منطقهای؛ رویکردی که به احتمال فراوان به شکست خواهد انجامید و نتایج مطلوبی برای تهران به همراه نخواهد داشت.
گسترش دامنه بیثباتسازی از طریق مشارکت بیشتر در جنگ روسیه علیه اوکراین؛ این اقدام صرفا موجب تقویت اراده غرب در مقابله با جمهوری اسلامی خواهد شد.
تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای؛ این گزینه واکنشهای شدیدی را در پی خواهد داشت که هیچ طرفی، بهویژه خود حکومت ایران، خواهان آن نیست.
تلاش برای دستیابی به توافقی با آمریکا و به تبع آن با اسرائیل؛ این مسیر مستلزم چشمپوشی از برنامه هستهای که آخرین برگ برنده تهران محسوب میشود، خواهد بود. چنین تصمیمی یادآور پذیرش آتشبس در جنگ ایران و عراق از سوی روحالله خمینی در سال ۱۳۶۷ است.
آنچه مسلم است مرگ سنوار و تحولات اخیر در غزه، نقطه عطفی در معادلات قدرت خاورمیانه محسوب میشود. این رویدادها، جمهوری اسلامی را با چالشهای جدی در حفظ نفوذ منطقهای خود مواجه کرده است.
نحوه واکنش و راهبرد تهران نقشی تعیینکننده در شکلگیری آینده خاورمیانه خواهد داشت. خاورمیانه وارد دورهای جدید از تحولات ژئوپلیتیک شده که میتواند منجر به تغییرات اساسی در روابط قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای شود.

با وجود کشته شدن یحیی سنوار، اسماعیل هنیه و محمد ضیف، گروه حماس هنوز نیروهای کلیدی زیادی دارد که شماری از آنها در غزه و برخی در قطر زندگی میکنند. گرچه درباره زنده بودن بعضی از این چهرهها تردیدهای جدی وجود دارد، در میانشان کسانی هستند که میتوانند گزینه جدی جانشینی سنوار باشند.
مروان عیسی
مروان عیسی در سلسله فرماندهی حماس در غزه، نفر سوم به شمار میرفت و همراه دو رهبر ارشد دیگر حماس یک شورای نظامی سه نفره را تشکیل داده بودند که تصمیمات راهبردی میگرفت.
پیشتر در ماه مارس سال جاری، آمریکا اعلام کرد مروان عیسی، معاون محمد ضیف، رهبر نظامی وقت حماس، را کشته است.
اما حماس کشتهشدن او را تائید نکرد و اسرائیل هم شواهدی دال بر مرگ او را ارائه نکرد. مشخص نیست او زنده است یا کشته شده است.
نیروهای حماس به خاطر توانایی عیسی در دور ماندن از رادار اسرائیل، به او لقب «مرد سایه» دادهاند.

خالد مشعل
مشعل، ۶۸ ساله، پیش از این بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۷ حماس را رهبری میکرد و اکنون به همراه چند مقام ارشد دیگر حماس در قطر زندگی میکند.
خالد مشعل به خاطر یک تجربه ترور ناموق در امان پایتخت اردن، در سال ۱۹۹۷، شناخته شده است.
پس از مرگ هنیه، انتظار میرفت او به طور رسمی جانشین هنیه شود و بار دیگر رهبری حماس خارج از غزه را برعهده بگیرد.

محمد سنوار
محمد سنوار، برادر یحیی سنوار، یکی از فرماندهان ارشد و کهنهکار شاخه مسلح حماس است.
او که متولد سال ۱۹۷۵ میلادی است به ندرت در انظار عمومی ظاهر شده یا با رسانهها صحبت کرده است.
محمد سنوار، مانند برادرش، یکی از اهداف اصلی در فهرست تحت تعقیب اسرائیل است و به گفته منابع حماس، از چند حمله اسرائیل از جمله حملات هوایی و بمبهای کنار جادهای جان به در برده است.

خلیل الحیه
خلیل الحیه، معاون سنوار بود و پیشتر تیم حماس را در مذاکرات غیرمستقیم آتشبس با اسرائیل تحت نظارت هنیه رهبری میکرد.
به گفته جمهوریاسلامی، زمان کشتهشدن هنیه در ساختمانی در تهران، او در واحد دیگری در همان ساختمان اقامت داشت.
در سال ۲۰۰۷، در بمباران اسرائیل، تعدادی از اعضا خانواده او کشته شدند و در سال ۲۰۱۴، حمله به خانه او باعث کشته شدن پسر بزرگش شد.

محمود زهار
محمود زهار، ۷۹ ساله، که یک پزشک جراح است به دلیل دیدگاههای تندروانهاش نسبت به اسرائیل و دیگر مخالفان حماس، از سوی اعضا حماس با عنوان «ژنرال» خطاب میشود.
زهار از زمان حمله ۷ کتبر تاکنون هیچ اظهارنظر ی نکرده است و در انظار عمومی هم ظاهر نشده است و سرنوشت او مشخص نیست.
زهار پس از کسب قدرت حماس در سال ۲۰۰۷ به عنوان وزیر خارجه تشکیلات خودگران فلسطین منصوب شد و تا زمان جنگ داخلی که منجر به از هم پاشیدن دولت شد، در این سمت خدمت کرد.

محمد شعبانه
شبانه، معروف به ابوانس شبانه، یکی از فرماندهان ارشد و کهنهکار حماس است که فرماندهی گردان رفح در جنوب نوار غزه را بر عهده دارد.
بر اساس گفته منابع حماس، محمد شعبانه نقش مهمی در توسعه شبکه تونلهای زیرزمینی حماس در رفح ایفا کرد که برای حمله به نیروهای اسرائیلی در امتداد مرز مورد استفاده قرار گرفته است.
شعبانه از جمله در حمله برون مرزی در سال ۲۰۰۶ که در نتیجه آن گیلاد شالیت، سرباز اسرائیلی اسیر شد.
محمد شعبانه، پس از کشته شدن سه فرمانده اصلی این گروه در طی جنگ ۵۰ روزه در سال ۲۰۱۴، مسئولیت گردان رفح را بر عهده گرفت.

روحی مشتحه
روحی مشتحه، معتمدترین و قویترین متحد سنوار در داخل حماس بود و همراه با سنوار، اولین دستگاه امنیتی حماس را در اواخر دهه ۱۹۸۰ تاسیس کرد که مسئولیت آن، ردیابی و کشتن فلسطینیان متهم به جاسوسی برای اسرائیل بود.
مشتحه در سال ۲۰۱۱ به همراه سینوار از زندان اسرائیل آزاد شد و اخیرا وظیفه هماهنگی بین این گروه در غزه و مقامات امنیتی مصر در مورد طیف وسیعی از مسائل از جمله عملیات گذرگاه مرزی رفح را بر عهده داشته است.
اسرائیل۳ اکتبر اعلام کرد مشتحه سه ماه قبل در جریان جنگ غزه در حملهای کشته شده است.
حماس تاکنون این خبر را تائید یا تکذیب نکرده و سرنوشت او همچنان نامشخص است.

ارتش اسرائیل گفت: «سربازان حدود صد تروریست را در داخل محوطه بیمارستان دستگیر کردند، از جمله تروریستهایی که در حین تخلیه غیرنظامیان قصد فرار داشتند. آنها در داخل بیمارستان سلاح، بودجه تروریستها و اسناد اطلاعاتی پیدا کردند.»
ارتش اسرائیل اعلام کرد که مظنونان بازداشت شده در بازجویی اعتراف کردند که «حماس از آمبولانسها برای جابهجایی تروریستها استفاده میکند.»
مقامات بهداشتی غزه و گروه حماس هرگونه حضور نیروی مسلح در بیمارستان کمال عدوان را که نیروهای اسرائیلی جمعه ۴ آبان به آن حمله کردند و روز شنبه آن را تخلیه کردند، رد کردهاند.
بنا بر اعلام وزارت بهداشت غزه، سربازان اسرائیلی دهها نفر از کارکنان پزشکی مرد را دستگیر کردند و به بیمارستان آسیب رساندند، بیمارستانی که پیش از این هم به دلیل حملات متعدد اسرائیل در منطقه، برای ادامه فعالیت با مشکلات زیادی مواجه بود.
اما یک مقام نظامی اسرائیل در یک کنفرانس خبری آنلاین به خبرنگاران گفت: «برخی از تروریستهای کاملا شناسایی شده خود را به عنوان کادر پزشکی درآوردهاند، بنابراین ما چارهای جز کنترل پرسنل پزشکی نداشتیم.»
تصاویری که شنبه ۵ آبان وزارت بهداشت غزه منتشر کرد - که رویترز نتوانست اصالت آن را تایید کند - نشان میدهد که پس از عقبنشینی نیروهای اسرائیلی به چندین ساختمان آسیب وارد شده است.
همچنین روز دوشنبه، ارتش اسرائیل ویدیویی از دوربین کلاهخود یک سرباز اسرائیلی که در عملیات منجر به کشته شدن یحیی سنوار شرکت داشت، منتشر کرد.
در حالی که حمله زمینی و هوایی اسرائیل به غزه ادامه دارد، عبدالفتاح سیسی که کشورش یکی از میانجیهای مذاکرات برای آتشبس میان حماس و اسرائیل است، یکشنبه ۶ آبان یک آتشبس دو روزه را پیشنهاد کرد که در جریان آن چهار گروگان اسرائیلی که در غزه به سر میبرند با برخی اسرای فلسطینی در اسارت اسرائیل مبادله شوند.
او مشخص نکرد که آیا طرح خود را به حماس و اسرائیل ارائه کرده یا خیر، اما پیشنهاد کرد که پس از آن «مذاکرات ظرف ده روز» با هدف «آتشبس کامل و ورود کمکهای بشردوستانه» آغاز شود.
به گزارش رسانه های اسرائیلی، دیوید بارنیا، رییس موساد برای مذاکرات جدید با بیل برنز، رییس سیا و میانجیهای قطری درباره آتشبس در غزه و آزادی گروگانهای اسرائیلی وارد قطر شد.
دوشنبه، گروهی از معترضان هم که خواستار توافق برای آزادی گروگانها هستند، راهروی پارلمان اسرائیل را مسدود کردند.
در جبهه شما اسرائیل هم، همزمان با درگیریهای غزه، درگیری میان اسرائیل و حزبالله نیز ادامه دارد.
ارتش اسرائیل دوشنبه خبر داد که ۳۰ راکت از لبنان به سمت الجلیل شلیک شد که برخی رهگیری شده و برخی هم به مناطقی در الجلیل اصابت کرد. گزارشی درباره مجروح شدن افراد در این حمله وجود ندارد.
حزبالله نیز اعلام کرده نیروهایش سربازان اسرائیلی را در جنوب لبنان هدف قرار دادهاند و با آنها درگیر شدهاند.
در مقابل، اسرائیل اعلام کرد حملات هوایی این کشور به لبنان روز دوشنبه هم ادامه یافت و در آغاز این حملات، جنگندههای این کشور به شهر مجدل زون در جنوب لبنان حمله هوایی کردند.





