بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز چهارشنبه در مراسم فارغالتحصیلی خلبانان گفت: «ما حتی لحظهای بر دستاوردها و افتخارات خود تکیه نمیکنیم؛ دشمنان ما در تلاش برای بازیابی توان خود و مسلحشدن دوباره هستند تا بار دیگر به ما ضربه بزنند.»
او افزود: «اسرائیل پس از حمله هفتم اکتبر با قدرت و بازدارندگی بیسابقهای از جنگ خارج شده و جنگندههای اسرائیلی اکنون آزادانه در سراسر خاورمیانه عملیات انجام میدهند.»
نخستوزیر اسرائیل، جمهوری اسلامی را رهبر «محور شر» خواند که همراه با نیروهای افراطی سنی به رهبری اخوانالمسلمین در پی نابودی اسرائیل هستند.
نتانیاهو با تاکید بر اینکه «اسرائیل بهدنبال درگیری نیست، اما نسبت به همه تهدیدهای احتمالی از سوی تهران و متحدانش هوشیار خواهد بود»، اضافه کرد: در جنگ ۱۲ روزه دو تهدید بزرگ ناشی از برنامه هستهای و دهها هزار موشک بالستیک جمهوری اسلامی را خنثی کردیم.
اوربان چهارشنبه سوم دی در گفتوگو با یک روزنامه محلی تاکید کرد اروپا پس از پایان جنگ جهانی دوم ۸۰ سال در صلح بهسر برده، اما شرایط کنونی متفاوت است.
او در پاسخ به این پرسش که آیا سال ۲۰۲۵ میتواند آخرین سال صلح در اروپا باشد، گفت: «بله، نمیتوان این احتمال را رد کرد. اروپا به جنگ نزدیک میشود.»
اوربان یادآوری کرد که در نشست اتحادیه اروپا در بروکسل در روزهای ۱۸ و ۱۹ دسامبر (۲۷ و ۲۸ آذر) پیشنهادهایی مطرح و تصمیمهایی اتخاذ شد که هدف آنها تشدید درگیری در اوکراین و افزایش تقابل با روسیه بوده است.
به گفته نخستوزیر مجارستان، سیاستمدارانی که خواستار صلح هستند، تنها موفق شدهاند «سرعت لغزش به سوی جنگ» را کاهش دهند.
روابط روسیه و اکثر کشورهای عضو ناتو پس از آغاز جنگ اوکراین به سردی گراییده است.
در ماههای اخیر گزارشهای متعددی از ورود پهپادهای ناشناس به حریم هوایی کشورهای عضو ناتو مانند آلمان، بلژیک، دانمارک، اسلو، نروژ، استونی و لهستان گزارش شده است.
نقض حریم هوایی این کشورها به عملیاتهای پهپادی روسیه نسبت داده شده است.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پیشتر نقض حریم هوایی کشورهای اروپایی از سوی مسکو را عمدی خوانده و گفته بود ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، با این اقدامات «اراده غرب را آزمایش میکند» و اروپا نباید در تداوم حمایت از اوکراین، ضعفی نشان دهد.
نخستوزیر مجارستان با اشاره به این تنشها، یادآوری کرد که پیشتر بارها از برخی سیاستها و مواضع اروپاییها در قبال کرملین انتقاد کرده است.
اوربان پیشتر با قطع صادرات انرژی روسیه به کشورش مخالفت کرده و اخیرا نیز پیشنهاد میزبانی نشستی میان دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، و ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، برای بررسی توقف جنگ در اوکراین را مطرح کرده بود.
این پیشنهاد بعدا کنار گذاشته شد.
نخستوزیر مجارستان از زمان بهدست گرفتن قدرت، سیاست «چرخش به شرق» را در پیش گرفته است.
هدف این سیاست ایجاد توازن میان غرب و روسیه و همچنین کشورهایی مانند چین و ترکیه عنوان میشود.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفندماه ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است.
زیدان چهارشنبه سوم دی در مصاحبه با شبکه خبری روداو گفت چهار گروه عصائب اهل الحق، کتائب امام علی، کتائب سیدالشهدا و کتائب انصارالله الاوفیا «بهطور روشن پایبندی خود را به اصل محدود کردن سلاح به دولت و اجرای رهنمودهای مرجعیت عالی دینی اعلام کردهاند».
او افزود این چهار گروه در پارلمان آتی عراق دارای نماینده هستند، بخشی از ساختار سیاسی کشور به شمار میروند و به همین دلیل، گفتوگوهایی با نمایندگان منتخب آنان انجام شده است.
به گفته زیدان، «اهمیت اجرای رهنمودهای مرجعیت دینی در نجف درباره ضرورت محدود کردن سلاح به دست دولت»، محور اصلی این گفتوگوها بوده است.
۲۹ آذر، پایگاه خبری واینت گزارش داد همزمان با هشدارها درباره حملات احتمالی اسرائیل، رهبران گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در عراق برای تحویل سلاحهای خود به دولت آینده این کشور اعلام آمادگی کردهاند.
واینت نوشت اکنون این پرسش مطرح میشود که آیا تعدادی از جناحهای «محور مقاومت» در حال تغییر واقعی راهبرد خود هستند یا صرفا تحت فشارهای داخلی و بینالمللی، این «اعلامیههای حسابشده» را صادر کردهاند.
محور مقاومت عنوانی است که مقامها و رسانههای جمهوری اسلامی برای گروههای مسلح مورد حمایت تهران در منطقه، نظیر حماس، جهاد اسلامی، حزبالله، حشد شعبی و حوثیهای یمن، استفاده میکنند.
عضو عصائب اهل الحق: تحویل سلاحها باید در زمانی مناسب انجام شود
سعد سعدی، عضو دفتر سیاسی «صادقون»، شاخه سیاسی گروه عصائب اهل الحق، در مصاحبه با روداو تاکید کرد بحث انحصار تسلیحات در دست دولت به «رهنمودهای مرجعیت دینی» بازمیگردد.
او در عین حال بر «تقویت اعتماد به حشد شعبی و نیروهای امنیتی و ضرورت توسعه تسلیح و تجهیز آنان، حمایت از روند سیاسی و پشتیبانی از نهادهای دولت و ساختن آنها به شکلی درست در چارچوبی قانونی و مبتنی بر قانون اساسی»، تاکید کرد.
سعدی ضمن ابراز مخالفت با «هرگونه تلاش منفی برای مداخله خارجی در امور عراق» افزود طرح خلع سلاح گروههای مسلح باید «تصمیمی عراقی باشد و به شیوه و در زمانی مناسب اجرا شود تا حاکمیت کامل کشور تحقق یابد».
در سوی دیگر، یک منبع بلندپایه در گروه کتائب سیدالشهدا در مصاحبه با روداو، گزارشها در خصوص تحویل تسلیحات به دولت عراق را تکذیب کرد و گفت هیچ مذاکراتی در این خصوص انجام نشده است.
روزنامه الشرق الاوسط ۳۰ آذر به نقل از منابع آگاه گزارش داد دولت عراق طی دو هفته گذشته دو هشدار جدی درباره احتمال حمله گسترده اسرائیل به مواضع گروههای شبهنظامی متحد جمهوری اسلامی در این کشور دریافت کرده است.
الشرق الاوسط نوشت یکی از این هشدارها از سوی یک کشور عربی و هشدار دیگر از طرف یک سرویس اطلاعاتی غربی به بغداد ارسال شد.
انحلال گروههای نیابتی جمهوری اسلامی یکی از شروط سهگانه دولت دونالد ترامپ برای آغاز مجدد مذاکرات با تهران است.
بر اساس این گزارش که چهارشنبه سوم دی منتشر شد، محاسبات بازدارندگی تهران پس از جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل، دچار تغییر شده و تمرکز تازهای بر توان هستهای شکل گرفته است.
طبق این گزارش، تا پیش از جنگ ۱۲ روزه، علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، با وجود فشارهای داخلی بهویژه از سوی سپاه پاسداران، با غنیسازی اورانیوم تا سطح ۹۰ درصد و توسعه کلاهکهای هستهای قابل حمل مخالف بود.
منابع مورد استناد گزارش تاکید کردهاند که تا آن مقطع، تصمیم نهایی برای ساخت سلاح هستهای اتخاذ نشده بود.
نویسندگان گزارش تاکید کردند ایران تا خرداد ۱۴۰۴ حدود ۴۴۱ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در اختیار داشته است. به گفته آژانس بینالمللی انرژی اتمی، این مقدار از نظر فنی میتواند امکان ساخت بمب هستهای را فراهم کند.
با این حال، در گزارش آمده است ساخت کلاهکهای هستهای فشرده هنوز برای ایران ممکن نیست؛ کلاهکهایی که بتوان آنها را با موشکهای دوربرد، از جمله موشک «خرمشهر» با برد حدود دو هزار کیلومتر و توان حمل تقریبی دو تن، بهکار گرفت.
بر اساس این گزارش، افزایش غنیسازی از ۶۰ به ۹۰ درصد، در صورت وجود سانتریفیوژهای پیشرفته فعال، تنها چند هفته زمان میبرد؛ اما تا پیش از جنگ چنین اقدامی در ایران انجام نشده بود.
بهروز کمالوندی، معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، ۲۹ آذر ساخت بمب اتمی را «سادهترین کار» برای جمهوری اسلامی خواند.
او افزود: «ما در موضوع هستهای به لبه قدرت رسیدیم و در مرحلهای قرار داریم که دیگر موضوع مجهولی برایمان باقی نمانده است.»
آشکار شدن ضعفها در ایران
در بخش دیگری از گزارش انستیتو مطالعات سیاست بینالملل ایتالیا آمده است جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل نقطه عطفی برای تهران بود و ضعف سامانههای دفاعی ایران و محدودیتهای بازدارندگی غیرهستهای را آشکار کرد.
به گفته نویسندگان، «اگرچه موشکهای میانبرد ایران نقش اصلی در آتشبس ایفا کردند»، اما همزمان بخش قابل توجهی از موشکها و پرتابگرهای ایران نیز هدف قرار گرفتند.
بر اساس این گزارش، ارزیابی جدید در تهران این است که در صورت مداخله گستردهتر ایالات متحده، توان موشکی جمهوری اسلامی ممکن است تنها برای چند هفته دوام بیاورد.
از همین رو، نویسندگان نتیجه گرفتند که از نگاه بخشی از حاکمیت در ایران، «تنها بازدارنده موثر» در برابر اسرائیل و متحدانش، «سلاح هستهای» است.
ابوالفضل شکارچی، سخنگوی ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، ۲۶ آذر اعلام کرد پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل، خط تولید موشکهای جمهوری اسلامی بدون هیچ وقفهای به فعالیت خود ادامه داده است.
او گفت: «نیروهای مسلح به این نتیجه رسیدند که باید در حوزههایی مانند موشکسازی و تجهیزات دفاعی، به توان داخلی متکی باشند.»
در ادامه گزارش انستیتو مطالعات سیاست بینالملل ایتالیا به نقل از منابعی در تهران آمده است که خامنهای مهرماه ۱۴۰۴ با آغاز توسعه کلاهکهای هستهای کوچک برای موشکهای بالستیک موافقت کرده؛ هرچند هنوز مجوز رسمی برای غنیسازی بالاتر از ۶۰ درصد صادر نشده است.
در بخش پایانی گزارش، به احتمال دریافت کمک خارجی از سوی تهران اشاره شده است.
بر اساس این گزارش، چین و روسیه با هستهای شدن ایران مخالف هستند و پاکستان نیز انگیزهای برای همکاری در این زمینه ندارد.
در این چارچوب، کره شمالی به عنوان تنها گزینه محتمل برای همکاری فنی مطرح میشود.
با این حال، نویسندگان تاکید کردند که گرچه همکاری موشکی تهران و پیونگیانگ در سالهای اخیر افزایش یافته، اما تاکنون هیچ شواهد قطعیای درباره انتقال فناوری کلاهک هستهای از کره شمالی به ایران یافت نشده است.
اسلامی چهارشنبه سوم دی به سخنان اخیر گروسی درباره عدم دسترسی آژانس به سایتهای نطنز، فردو و اصفهان واکنش نشان داد و گفت: «اگر برای [بازرسی از] تاسیسات حملهشده پروتکلی وجود دارد، ایشان اعلام کند. چنین چیزی در پادمان پیشبینی نشده است.»
او افزود شیوه بازرسی آژانس از سایتهایی که در جریان جنگ ۱۲ روزه هدف قرار گرفتند، «باید تعریف شود».
در روزهای اخیر، گمانهزنیها درباره سرنوشت برنامه هستهای جمهوری اسلامی و واکنش احتمالی آمریکا، اسرائیل و تروئیکای اروپایی به آن بالا گرفته است.
دوم دی، نشست شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی پرونده هستهای جمهوری اسلامی، با تقابل دوباره نماینده دولت آمریکا با سفیر حکومت ایران به پایان رسید. در واکنش به اظهارات امیر سعید ایروانی، مورگان اورتگاس تاکید کرد: «غنیسازی اورانیوم به هیچ ترتیبی در داخل ایران قابل قبول نیست.»
گروسی اول دی در مصاحبه با خبرگزاری ریانووستی روسیه اعلام کرد آژانس بینالمللی انرژی اتمی باور دارد بخش عمده ذخایر اورانیوم با غنای بالای جمهوری اسلامی همچنان در داخل ایران باقی مانده است.
او ۲۴ آذر نیز گفته بود فعالیتهای آژانس در ایران بسیار محدود است و بازرسان این نهاد باید به تاسیسات هستهای کلیدی نطنز، فردو و اصفهان دسترسی داشته باشند.
در ماههای اخیر و بهویژه پس از جنگ ۱۲ روزه، شماری از مقامهای جمهوری اسلامی بهشدت از گروسی انتقاد کردهاند؛ برخی او را «عامل موساد» نامیدند و حتی روزنامه کیهان، رسانه زیر نظر نماینده علی خامنهای، خواستار اعدام او به اتهام «جاسوسی» برای اسرائیل شد.
گروسی ۲۲ آذر تهدیدهای مقامهای جمهوری اسلامی علیه خود را «بسیار آسیبزا» توصیف کرد و گفت: «متاسفانه همچنان تحت حفاظت امنیتی قرار دارم، زیرا کارشناسان این حوزه این تهدیدها را واقعی و معتبر میدانند.»
اسلامی: اگر تاسیسات نابود شده، بازرسی برای چیست؟
رییس سازمان انرژی اتمی در ادامه با تکرار مواضع پیشین حکومت ایران، بر ممانعت از بازرسیهای آژانس در مقطع کنونی تاکید کرد.
اسلامی گفت: «از تاسیساتی که به قول خودشان نابود شده، چه بازدیدی میخواهند بکنند؟»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، تاکنون بارها اعلام کرده در پی حملات ایالات متحده به سایتهای نطنز، فردو و اصفهان در جریان جنگ ۱۲ روزه، برنامه هستهای جمهوری اسلامی نابود شده است.
با این حال، برخی ناظران معتقدند هر چند این حملات خسارتهای جدی بر جای گذاشت، اما نتوانست برنامه هستهای تهران را منهدم کند.
موسسه علوم و امنیت بینالملل ۲۷ آذر با استناد به تصاویر ماهوارهای گزارش داد جمهوری اسلامی میکوشد بقایای سایت نطنز را از دید ناظران پنهان کند.
در روزهای اخیر، برخی گزارشها از احتمال حمله مجدد اسرائیل به ایران حکایت دارند.
انبیسینیوز ۲۹ آذر گزارش داد مقامهای اسرائیلی بر این باورند که جمهوری اسلامی در حال گسترش برنامه موشکهای بالستیک خود است و به همین دلیل، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در دیدار آتی خود با رییسجمهوری آمریکا، گزینههایی را برای پیوستن واشینگتن به اسرائیل در حمله احتمالی به ایران ارائه خواهد داد.
لیندسی گراهام، سناتور برجسته جمهوریخواه، ۳۰ آذر در جریان سفر به اسرائیل گفت اگر مشخص شود جمهوری اسلامی در حال ازسرگیری غنیسازی هستهای و افزایش ساخت موشکهای بالستیک برای تهدید اسرائیل و حتی اروپا است، باید پیش از تحقق این اقدامات به ایران حمله کرد.
