علی مطهری، نایب رییس پیشین مجلس با اشاره به برگزاری ماراتن کیش، در شبکه ایکس نوشت: «برای آنکه این پدیده زشت تکرار نشود، باید مسابقه زنان در محیطی انجام شود که خالی از آقایان باشد، به طوری که زنان بتوانند بدون حجاب باشند و تا زمانی که اختلاط وجود دارد، مفاسد هم وجود خواهد داشت.»
او اضافه کرد که مجلس باید در این خصوص دولت را مورد سوال قرار دهد.
حسن همتیفر شنبه ۲۲ آذر به رسانهها در ایران گفت که جواد علیکردی، برادر این وکیل دادگستری، همراه با نرگس محمدی و سپیده قلیان، با رفتن روی یک خودرو، با «سخنانی تحریکآمیز»، افراد حاضر را به «سر دادن شعارهای هنجارشکنانه» تشویق کردند.
او ادعا کرد علیکردی که از صحنه «متواری» شده بود، دوباره اقدام به انتشار فیلمی با «اظهارات ساختارشکنانه و مطالب خلاف واقع» کرد که شامگاه جمعه بازداشت شد.
به گفته دادستان مشهد، افراد بازداشتشده در بازداشتگاه هستند و «تحقیقات قانونی» از سوی مراجع امنیتی انتظامی و دستگاه قضایی، ادامه دارد.
مراسم هفتم خسرو علیکردی، جمعه ۲۱ آذر در مسجد غدیر مشهد برگزار شد و شهروندان حاضر در آن، با سردادن شعارهای اعتراضی، یاد او را گرامی داشتند اما نیروهای امنیتی، شماری از حاضران در این مراسم را بازداشت کردند.
بنا بر گزارشها، نرگس محمدی، عالیه مطلبزاده، هستی امیری، پوران ناظمی، سپیده قلیان، اسدالله فخیمی، اکبر امینی، علی آدینهزاده، رضا آدینهزاده، حسن باقرینیا، ابوالفضل ابری، حبیب فدایی، کمال جعفریزدی، نورا حقی، داوود علیکردی و احمد علیکردی، از جمله بازداشتشدگان در این مراسم هستند.
واکنشها به سرکوب
تعدادی از فعالان حقوق بشر و زندانیان سیاسی، سرکوب مراسم هفتم علیکردی در مشهد و بازداشتهای صورت گرفته در جریان این مراسم را محکوم کردند.
شیرین عبادی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل، ۲۲ آذر در پیامی با اشاره به حضور مردم در این مراسم نوشت: «آنچه رخ داد فقط واکنش به قتل یک انسان نبود، پاسخی محکم و کوبنده به یک جنایت سازمانیافته بود.»
او افزود: «افسوس که با دستگاهی روبهرو هستیم که جز سرکوب و حبس و زندان چیزی نمیشناسد؛ و خوشحالم مردمی داریم که هر روز صدای آزادیخواهیشان بلندتر، رساتر و امیدوارکنندهتر از پیش است.»
احمدرضا حائری، زندانی سیاسی محبوس در زندان قرلحصار نیز در پیامی خطاب به حکومت نوشت: «صدای حقیقت از پس عوعوی سگان قلاده پاره کرده شما شنیده میشود و شجاعت بهترین فرزندان این مردم تکثیر میشود و خیلی زود دیر خواهد شد که بفهمید شما چقدر تنهایید در برابر خیل عظیم دهها میلیون مردمی که تحقیرشان کردید و حتی حق یک زندگی معمولی را نیز از آنها ستاندید.»
او خواستار «آزادی فوری همه بازداشتشدگان مراسم و بهویژه کسانی چون عالیه مطلبزاده شد که بیمار هستند.
پیشتر کمیته نوبل نروژ با محکوم کردن «بازداشت وحشیانه» محمدی، درباره بازداشت فعالان در این مراسم به شدت ابراز نگرانی کرد.
همچنین شاهزاده رضا پهلوی، خطاب به مردم ایران گفت: «همصدایی و همبستگیتان را حفظ کنید و خواستار آزادی بیقیدوشرط همه بازداشتشدگان باشید.»
وزارت خارجه آمریکا نیز در شبکههای اجتماعی نوشت: «جمهوری اسلامی به جای شفافسازی و پاسخ به دلایل مرگ این وکیل شجاع، با خشونت و سرکوب با شرکتکنندگان در مراسم برخورد کرد.»
وبسایتهایی که در زمینه قیمت ارز در ایران فعالیت میکنند، شنبه ۲۲ آذر گزارش دادند قیمت هر دلار آمریکا به بیش از ۱۲۹ هزار تومان، هر یورو به بیش از ۱۵۰ هزار تومان و هر پوند بریتانیا، به بیش از ۱۷۰ هزار تومان افزایش یافت.
همزمان قیمت سکه طرح جدید موسوم به «امامی» نیز از ۱۳۸ میلیون تومان فراتر رفت.
در هفتههای گذشته، موج صعودی بازارهای ارز و طلا را در بر گرفته و با رکوردزنیهای پیاپی، مسیر جدیدی از افزایش قیمتها را رقم زده است.
سکه طرح جدید دوشنبه ۱۷ آذر با بیش از ۲.۵ درصد افزایش نسبت به روز نخست هفته، با قیمت ۱۳۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان معامله شده بود.
خبرگزاریهای وابسته به سپاه پاسداران، از جمله فارس و تسنیم، همزمان با ثبت رکورد جدید دلار، انگشت اتهام را به سوی دولت مسعود پزشکیان نشانه گرفتند و برخلاف رویه معمول خود که قیمتهای بازار آزاد ارز را به رسمیت نمیشناسند، به انتقاد از افزایش قیمت دلار پرداختند.
۱۷ آذر، علی مدنیزاده، وزیر اقتصاد دولت پزشکیان در واکنش به این افزایش شدید قیمت دلار گفت: «در فضای جنگ، چند صد هزار میلیارد تومان آسیب وارد شده و در این شرایط انتظار دارید دلار ارزان شود وقتی کشور تحت بیسابقهترین حمله جنگی قرار گرفت؟»
او افزود: «وسط جنگ انتظار دارید تورم بالا نرود؟ اگر بالا نمیرفت باید تعجب میکردید.»
افزایش قیمت دلار در ایران همزمان با افزایش قیمت بنزین بوده است.
طرح بنزین سهنرخی از بامداد شنبه ۲۲ آذر در سراسر ایران به اجرا درآمد. بر اساس این طرح، بنزین سهمیهای با نرخهای ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومان همچنان عرضه میشود و مصرف مازاد، همچنین بنزین خودروهای دولتی، وارداتی و برخی خودروهای گرانقیمت با نرخ ۵۰۰۰ تومان محاسبه خواهد شد.
در ماههای اخیر، تورم افسارگسیخته و رشد نرخ ارزهای خارجی بر نگرانیها از وخامت اوضاع اقتصادی ایران افزوده است. روندی که در پی بازگشت تحریمهای سازمان ملل و تاکید مقامهای جمهوری اسلامی بر ادامه برنامه هستهای، شدت گرفت.
در یک سال گذشته، قیمت اقلام خوراکی در ایران بهطور میانگین بیش از ۶۶ درصد افزایش یافته است.
علیرضا چیذری، شنبه ۲۲ آذر به خبرگزاری ایلنا گفت: «در حال حاضر شاهد جهش نرخ ارز دارو و تجهیزات پزشکی هستیم. در برخی موارد [قیمت یک دارو] از چهار هزار و ۲۰۰ تومان به ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است که این عدد نشاندهنده جهش هفت برابری قیمت داروست.»
او افزود این افزایش قیمت در شرایطی است که درآمد مردم افزایش نداشته: «البته به جز ۲۰ تا ۳۰ درصدی از جامعه که هر سال به حقوقهایشان اضافه میشود.»
همزمان، ایرج خسرونیا، رییس هیاتمدیره پزشکان متخصص داخلی، در گفتوگو با «خانه اقتصاد» خبر داد که با حذف ارز ترجیحیِ انسولین، ۳۰ تا ۵۰ درصد دیابتیها قدرت خرید این دارو را نخواهند داشت.
به گفته او، ۹ میلیون انسولینی، با حذف ارز ترجیحی در معرض خطر بیماریهای قلبی و چشمی قرار خواهند گرفت.
محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آذر ۱۴۰۳، زمانی که هنوز حتی بحث فعال شدن مکانیسم ماشه مطرح نبود، از حذف ارز ترجیحی دارو و تجهیزات پزشکی خبر داد و گفت دارو قرار است با ارز نیمایی وارد شود.
پس از این اظهارات و از دی ۱۴۰۳، شرکتهای دارویی محصولات خود را تا پنج برابر گران کردند.
سازمان تامین اجتماعی، بهمن ۱۴۰۳ از افزایش قیمت بیش از ۴۰۰ قلم از داروهای تحت پوشش این سازمان خبر داد.
حذف ارز دولتی دارو و تجهیزات پزشکی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، از فروردین ماه اثرات خود را آشکار کرد.
انتقاد از نقش نهادهای دولتی در وضعیت نابسامان دارو
چیذری همچنین نهادهای دولتی را در «وضعیت نابسامان» فعلی در زمینه دارو مقصر دانست.
او گفت: «در زمینه انتقال ارز دارو و تجهیزات پزشکی، یکی از شرکتهای زیرمجموعه وزارت نفت هنوز نتوانسته ارز را به تامینکنندگان خارجی پرداخت کند و وضعیت بسیار بدی ایجاد شده است.»
این مقام صنفی نام این شرکت دولتی را اعلام نکرد اما افزود که این شرکت تعهد داده بود بدهی خود را به بانک مرکزی، تا آبان به صفر برساند.
چیذری تاکید کرد: «۵۰ درصد از مشکلات فعلی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی ناشی از عملکرد همین شرکت است.»
به گفته او، مطالبه بیمهها در برخی موارد از ۹ ماه گذشته و برخی مراکز درمانی، بیش از دو سال است بدهکارند.
اتمام ذخایر اضطراری داروهای بیماران هموفیلی
خبرگزاری ایلنا به نقل از امین افشار، رییس هیاتمدیره کانون هموفیلی ایران، از «پایان یافتن ذخایر اضطراری داروهای بیماران هموفیلی» خبر داد.
افشار گفت: «بیماران ما در آستانه یک بحران جدی و تهدیدکننده حیات قرار دارند. ذخایر اضطراری داروخانه درمانگاه جامع هموفیلی در برخی اقلام حیاتی به پایان رسیده و این یعنی اگر تامین جایگزینها بلافاصله آغاز نشود، احتمال از دست رفتن جان شمار قابل توجهی از بیماران، کاملا واقعی و جدی است.»
آخرین دادههای سنجش آلودگی هوا در شنبه ۲۲ آذر نشان دادند بارندگیهای جمعه تاثیر چشمگیری بر کاهش آلایندهها در برخی نقاط استان تهران نداشته و کیفیت هوا در ورامین، پیشوا و قرچک همچنان در وضعیت ناسالم برای همه گروهها گزارش شد.
شاخص آلودگی در این سه شهرستان به سطح نگرانکنندهای رسیده و کارشناسان میگویند ترکیب شرایط جغرافیایی، فعالیتهای آلاینده و ضعف تهویه جوی، میتواند عامل پایداری آلودگی باشد.
گزارشها حاکی است فعالیت عادی مدارس در این سه شهرستان آلوده، شنبه بدون هیچ تصمیم حمایتیای ادامه یافت.
هوای دیگر استانها
دادههای سامانه پایش کیفی هوای کشور نشان داد شاخص آلودگی هوا در شهرستان دهدشت در استان کهگیلویه و بویراحمد به ۵۰۰ رسیده است؛ وضعیت قهوهای که برای تمام افراد، خطرناک است.
شاخص کیفیت هوا پنج دسته اصلی دارد که بر اساس آن، از عدد صفر تا ۵۰، هوای پاک، از ۵۰ تا ۱۰۰، هوای سالم، بین ۱۰۰ تا ۱۵۰، هوای ناسالم برای گروههای حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰، هوای ناسالم (برای همه)، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰، شرایط کیفی هوا خطرناک محسوب میشود.
در این استان شاخص آلودگی هوا در ایستگاه هواشناسی لیکک نیز به ۱۶۰ رسیده که حاکی از هوای ناسالم برای همه گروههاست.
در خوزستان شاخص آلودگی هوای اهواز ۱۷۴، شوشتر ۱۵۶، آبادان ۱۷۶، دزفول ۱۵۲ و ماهشهر ۱۶۱ گزارش شده است.
به گفته ادارهکل حفاظت محیط زیست خوزستان، هوای اهواز، دزفول، کارون، خرمشهر، آغاجاری، باغملک، شادگان و ماهشهر، در وضعیت «ناسالم برای گروههای حساس» ثبت شده است.
در حالی که سازمان هواشناسی ایلام از فعالیت سامانه بارشی ضعیف اما سرد تا بامداد یکشنبه در این منطقه خبر داد، دادههای سامانه کیفی هوای کشور حاکی است شاخص آلودگی هوا در مهران ۱۶۴ و در میدان نفتی آذر، ۱۶۰ گزارش شده است.
در سمنان، ایرج مصطفوی، مدیرکل هواشناسی این استان، گفت بر اساس آخرین دادههای پایش کیفی هوا، شهر سمنان در وضعیت قرمز و ناسالم برای همه گروهها قرار دارد و شهروندان باید از تردد غیرضروری در فضای باز خودداری کنند.
به گفته او، منطقه ایوانکی در شرایط نارنجی و ناسالم برای گروههای حساس قرار گرفته و سالمندان، کودکان، بانوان باردار و بیماران قلبی و ریوی، بیش از دیگران در معرض آسیباند.
در هفتههای اخیر آلودگی هوا در پایتخت و دیگر شهرهای ایران بهطور پیوسته در وضعیت نارنجی یا قرمز بوده است.
با وجود تداوم این بحران، مقامهای جمهوری اسلامی هنوز راهحل موثر و پایداری برای کاهش آلودگی هوای تهران و دیگر کلانشهرها پیدا و اجرا نکردهاند و همچنان عمدتا به تعطیلیهای مقطعی و تصمیمهای کوتاهمدت بسنده میکنند.
