آمریکا آماده سرنگون کردن متحد خامنه‌ای
مراد ویسی
تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال
گزارش‌ها حاکی از آن است که ایالات متحده با افزایش فشارهای نظامی بر ونزوئلا، خود را برای رویارویی جدی‌تری با دولت نیکلاس مادورو آماده می‌کند.
تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال
گزارش‌ها حاکی از آن است که ایالات متحده با افزایش فشارهای نظامی بر ونزوئلا، خود را برای رویارویی جدی‌تری با دولت نیکلاس مادورو آماده می‌کند.
دونالد ترامپ دستور بستن فضای هوایی ونزوئلا را صادر کرده و تمامی پروازها به مقصد این کشور متوقف شده است؛ اقدامی که به‌عنوان نشانه‌ای از آمادگی ارتش آمریکا برای عملیات احتمالی علیه کاراکاس تعبیر می‌شود.
ژنرال جوزف ووتل، فرمانده پیشین سنتکام، می‌گوید حضور گسترده نظامی واشینگتن در دریای کارائیب، از جمله اعزام بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر آمریکا، تنها برای فشار بر دولت مادورو نیست و پیام روشنی نیز برای دیگر مخالفان ایالات متحده، از جمله جمهوری اسلامی ایران، در بردارد. این قدرت‌نمایی می‌تواند هشدار مستقیمی برای علی خامنه‌ای باشد.
مادورو متحد نزدیک خامنه‌ای در آمریکای لاتین به شمار می‌رود و سقوط احتمالی او پیامی مهم برای بازیگران معادلات ایران خواهد داشت؛ هم برای حاکمیت جمهوری اسلامی و هم برای جامعه‌ای که انتظار دارد تغییرات سیاسی در ایران با سرعت بیشتری رخ دهد اگر چه نمی‌توان برای رخدادهای سیاسی مانند زمان سرنگونی جمهوری اسلامی، زمان‌بندی قطعی تعیین کرد.
همزمان، تنش میان تهران و واشینگتن افزایش یافته است. شروط ترامپ برای مذاکره دوباره اعلام شده است. او توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم، محدودیت برنامه موشک‌های بالستیک و پایان حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های نیابتی را پیش‌شرط گفت‌وگو دانسته؛ شروطی که با مخالفت صریح خامنه‌ای مواجه شده و به بن‌بستی جدید در روابط دو طرف انجامیده است.
همزمان در درون کشور اختلافات میان جناح‌های قدرت آشکارتر از گذشته بروز کرده است. حسن روحانی در سخنان جدید خود عملکرد سپاه و نهادهای اطلاعاتی را در حوزه‌های نظامی و امنیتی به چالش کشیده و از آنچه «گزافه‌گویی» درباره توان دفاعی کشور خوانده، انتقاد کرده است. این انتقادها در حالی مطرح می‌شود که خامنه‌ای پنجشنبه گذشته خواستار انسجام بیشتر درون حاکمیت شده بود؛ بااین‌حال، نزاع سیاسی میان روحانی و مجموعه‌های نظامی–امنیتی همچنان ادامه دارد.
روحانی در این سخنان سیاست‌های فرهنگی و امنیتی کشور را نیز مورد انتقاد قرار داده و تلویحاً تاکید کرده است که نگاه صرفاً امنیتی در حل مسائل اجتماعی و فرهنگی کارآمد نیست. او همچنین مانع تراشی بر سر راه احیای برجام در سال‌های گذشته و پیامدهای آن، از جمله بازگشت تحریم‌های بین‌المللی و شکل‌گیری تنش‌های اخیر، را نتیجه نبود توافق در سال‌های گذشته می‌داند.
این انتقادها از سوی چهره‌ای مطرح می‌شود که خود سال‌ها در بالاترین سطوح تصمیم‌گیری و صدور دستور سرکوب مردم حضور داشته است. اکنون اما تنش‌های درونی حاکمیت بیش از هر زمان دیگری علنی شده است. اختلافات قدرت، بی‌اعتنایی باندهای قدرت به توصیه‌های خامنه‌ای برای وحدت، و حملات متقابل جناح‌ها، همگی نشانه‌هایی از تشدید شکاف‌های ساختاری در رأس نظام سیاسی جمهوری اسلامی است. در چنین شرایطی سرنگونی حکومت مادورو می‌تواند پیامی بسیار نگران کننده برای خامنه‌ای باشد همان طور که می‌تواند به تقویت روحیه مردم ایران برای عبور از جمهوری اسلامی کمک کند.
