دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، اعلام کرد نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، به او قول داده است که کشورش خرید نفت از روسیه را متوقف خواهد کرد. وعده‌ای که در صورت تحقق، می‌تواند ضربه‌ای قابل توجه به درآمد انرژی مسکو باشد.
هم‌زمان کاخ کرملین اعلام کرد روسیه می‌تواند به کشورهایی که ترامپ تلاش دارد آنها را از خرید نفت این کشور منصرف کند، نفت باکیفیت را با قیمتی پایین‌تر عرضه کند.
ترامپ چهارشنبه ۲۳ مهر، در جریان مراسمی در کاخ سفید گفت این صحبت با مودی بخشی از تلاش‌های واشینگتن برای «قطع منابع مالی روسیه از محل فروش نفت» است.
او افزود که گام بعدی‌اش «واداشتن چین به انجام همین کار» خواهد بود.
از سوی دیگر اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، گفت که به کاتسونوبو کاتو، وزیر دارایی ژاپن، گفته است دولت آمریکا انتظار دارد ژاپن واردات انرژی از روسیه را متوقف کند.
بسنت پس از دیدار چهارشنبه خود با وزیر دارایی ژاپن، در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «من و وزیر کاتو درباره مسائل مهم مربوط به روابط اقتصادی آمریکا و ژاپن و همچنین انتظار دولت برای توقف واردات انرژی روسیه از سوی ژاپن گفت‌وگو کردیم.»
دولت ژاپن تاکنون واکنشی به این درخواست نشان نداده است.
افزایش فشار واشینگتن بر خریداران نفت روسیه
هند و چین در حال حاضر دو خریدار اصلی نفت خام روسیه از مسیر دریا هستند و از تخفیف‌های چشم‌گیری بهره می‌برند که مسکو پس از تحریم‌های غرب ناچار به ارائه آن شده است.
ایالات متحده و اتحادیه اروپا پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، واردات نفت از این کشور را تحریم کردند و خریداران اروپایی نیز به‌تدریج خرید از مسکو را کنار گذاشتند.
ترامپ در ماه‌های اخیر بارها از دهلی‌نو به‌دلیل خرید نفت از روسیه انتقاد و برای اعمال فشار بر هند، تعرفه‌هایی بر صادرات این کشور به آمریکا .
او هدف این اقدامات را «واداشتن کرملین به مذاکره برای صلح در اوکراین» عنوان کرده است.
ترامپ چهارشنبه به خبرنگاران گفت: «من از اینکه هند نفت میخرد خوشحال نبودم و او [مودی] امروز به من اطمینان داد که دیگر از روسیه نفت نخواهد خرید. این گام بزرگی است. حالا نوبت چین است که همین کار را بکند.»
سفارت هند در واشینگتن هنوز به پرسشهای خبرنگاران درباره این اظهارات پاسخ نداده است.
روسیه در حال حاضر بزرگترین تامینکننده نفت هند است و تنها در ماه سپتامبر، روزانه ۱.۶۲ میلیون بشکه نفت به این کشور صادر کرده است. رقمی که حدود یکسوم کل واردات نفتی هند را تشکیل میدهد.
با وجود فشارهای پیدرپی واشینگتن، دولت مودی تاکنون خرید نفت روسیه را برای امنیت انرژی کشورش حیاتی دانسته و در برابر توقف آن مقاومت کرده است.
هرچند جایگزینی منابع جدید نفت احتمالا برای هند هزینهبر خواهد بود اما افت اخیر قیمت جهانی نفت می‌تواند بخشی از این هزینه را جبران کند.
بهای نفت برنت چهارشنبه به پایینترین سطح در پنج ماه گذشته سقوط کرد زیرا نگرانیها از مازاد عرضه در بازار افزایش یافته است.
تغییر احتمالی در بازار جهانی انرژی
در صورت توقف خرید از روسیه، هند، یکی از مهمترین مشتریان انرژی مسکو، از دسترس این کشور خارج خواهد شد. تغییری که ممکن است بر رفتار سایر کشورهایی که هنوز از روسیه نفت میخرند نیز تاثیر بگذارد.
تحلیلگران میگویند ترامپ در تلاش است با تکیه بر روابط دوجانبه و اعمال فشار مستقیم بر رهبران کشورها، انزوای اقتصادی روسیه را گسترش دهد. رویکردی که با سیاست چندجانبه دولتهای پیشین آمریکا تفاوت دارد.
این اعلام در حالی صورت گرفت که چند روز پیش از آن، سرجیو گور، گزینه تازه ترامپ به عنوان سفیر آمریکا در هند، در دیدار با مودی درباره موضوعات دفاعی، تجاری و فنآوری گفت‌وگو کرده بود.
انتصاب گور که از نزدیکان ترامپ است، در واشینگتن بهعنوان نشانهای از تمرکز بیشتر کاخ سفید بر روابط دوجانبه با دهلی‌نو تفسیر شده است.
ترامپ در اظهاراتش تاکید کرد که هند نمیتواند «فورا» ارسال محمولههای نفتی از روسیه را متوقف کند و افزود: «این فرایند کمی زمانبر است اما بهزودی به پایان میرسد.»
چین، استثنایی محتاطانه در سیاست جدید ترامپ
با وجود فشار فزاینده بر هند و ژاپن، ترامپ از اعمال فشار مشابه بر چین خودداری کرده است.
به گفته ناظران، جنگ تجاری میان واشینگتن و پکن همچنان بر روابط دو کشور سایه انداخته و کاخ سفید نمیخواهد با طرح توقف خرید نفت روسیه از سوی چین، خطر تشدید تنشها را افزایش دهد.
ترامپ تابستان امسال و پس از شکست مذاکرات اولیه تجاری با هند، تعرفهای ۲۵ درصدی بر صادرات این کشور به آمریکا وضع کرد و بهدنبال ادامه واردات نفت از روسیه، ۲۵ درصد دیگر نیز به آن افزود.
این تصمیم با واکنش تند دهلی‌نو روبهرو شد، زیرا هیچ یک از دیگر خریداران عمده نفت روسیه از جمله چین یا ترکیه، با چنین مجازاتهایی مواجه نشدهاند.
