طالبان فقط ۱۹ درصد از حق‌آبه ایران از حوضه هیرمند را پرداخت کرده است
سخنگوی صنعت آب اعلام کرد که در سال آبی گذشته، تنها ۱۱۹ میلیون متر مکعب از حقابه ایران از حوضه هیرمند توسط حکومت طالبان در افغانستان پرداخت شده که «معادل ۱۶ درصد حق‌آبه ایران» است.
سخنگوی صنعت آب اعلام کرد که در سال آبی گذشته، تنها ۱۱۹ میلیون متر مکعب از حقابه ایران از حوضه هیرمند توسط حکومت طالبان در افغانستان پرداخت شده که «معادل ۱۶ درصد حق‌آبه ایران» است.
عیسی بزرگ‌زاده، دبیر کمیساریای آب هیرمند، روز پنجشنبه ۲۴ مهر اعلام کرد که میزان آبی که از سوی افغانستان رهاسازی شده «با سهم قانونی ایران بر اساس معاهده ۱۳۵۱ فاصله زیادی دارد.»
او با اشاره به بی‌توجهی کابل به تعهداتش گفت در چند دهه گذشته، با وجود ادعای پایبندی افغانستان به این معاهده، «عملی در جهت اجرای کامل آن انجام نشده» و در سال‌های اخیر «اختلاف میان آنچه در معاهده آمده و واقعیت میدانی بیشتر شده است.»
طبق معاهده آبی میان تهران و کابل، سهم قانونی ایران از آب هیرمند در شرایط نرمال سالانه ۸۲۰ میلیون مترمکعب تعیین شده است.
بزرگ‌زاده پیش‌تر در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما گفته بود جمهوری اسلامی بارها در مجاری رسمی و نشست‌های کمیساران به این وضعیت اعتراض کرده و «پیشنهادهای عملی برای اصلاح مسیر آب» ارائه داده است. او تأکید کرده بود که باید «سرریزهای بند کمال‌خان اصلاح شود تا مسیر طبیعی آب به مسیر گذشته بازگردد.»
به گفته او، ایران آمادگی دارد در قالب همکاری فنی و در چارچوب منافع مشترک، برای بازسازی و اصلاح بند به افغانستان کمک کند.
در همین حال، خبرگزاری ایسنا ۹ مهر گزارش داد تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد مخزن سد کجکی در افغانستان پر و حتی سرریز شده است، اما حق‌آبه تاریخی ایران هنوز پرداخت نشده است.
به نوشته این گزارش، کاهش چشمگیر حق‌آبه ایران، نیازهای کشاورزی و زیست‌محیطی شرق کشور را تحت تاثیر قرار داده و موجب خشک شدن تالاب هامون، افزایش بیکاری و موج جدید مهاجرت از سیستان و بلوچستان شده است.
روزنامه شرق ۱۳ اسفند سال گذشته با استناد به تصاویر ماهواره‌ای خبر داده بود که حکومت طالبان با وجود وعده‌هایی که به ایران داده بود، بار دیگر مسیر رودخانه هیرمند را منحرف کرده است.
تصویر ماهواره‌ای منتشر شده که مربوط به ۱۲ اسفند بود، نشان می‌داد که طالبان به‌جای رهاسازی حق‌آبه ایران، آب سد کمال‌خان را همچنان به سوی شوره‌زار گودرزه در افغانستان منحرف می‌کند.
طالبان از زمان قدرت گرفتن دوباره در افغانستان، از رهاسازی حق‌آبه رودخانه هیرمند خودداری کرده و این مساله به یکی از موضوعات مهم در تنش‌های میان تهران و کابل در سه سال اخیر تبدیل شده است.
پیش از این و در دهههای اخیر، مقامات جمهوری اسلامی بارها از تامین نشدن حقابه ایران انتقاد و با مقامات حکومتهای وقت در افغانستان گفت‌وگو کردهاند اما این مذاکرات تاکنون نتیجهای نداشته است.
