دانشمندان هشدار می‌دهند سیستم گردش آب اقیانوس اطلس که نقشی کلیدی در تنظیم آب و هوای اروپا ایفا می‌کند، ممکن است تا سال ۲۳۰۰ دچار فروپاشی شود و زمستان‌های بسیار سردی را برای این قاره رقم بزند.
به گزارش پایگاه خبری بلومبرگ، گردش نصف‌النهاری اطلس (AMOC) که آب گرم را به شمال و آب سرد را به جنوب منتقل می‌کند، تحت تاثیر گرمایش جهانی و ذوب یخ‌های گرینلند در حال تضعیف شدن است.
این سیستم اقیانوسی به اروپای غربی کمک می‌کند دمایی ملایم‌تر از مناطق هم‌عرض مانند سیبری داشته باشد و نقش مهمی در توزیع بارندگی جهانی و تنوع زیستی اقیانوس‌ها بر عهده دارد.
یافته‌های متناقض دانشمندان
مطالعات اخیر نتایج متناقضی درباره وضعیت گردش نصف‌النهاری اقیانوس اطلس ارائه داده‌اند.
برخی پژوهش‌ها، از جمله مطالعه‌ای در ژانویه ۲۰۲۵، نشان داد این جریان در ۶۰ سال گذشته کاهش نیافته و پژوهش دیگری در فوریه سال جاری احتمال فروپاشی کامل آن در قرن جاری را اندک دانست.
در سوی دیگر، مطالعه‌ای در اکتبر ۲۰۲۴ حاکی از آن بود که جریان‌های اقیانوس اطلس در آستانه فروپاشی قرار دارند و پژوهشی در اوت ۲۰۲۵ تاکید کرد که فروپاشی این جریان دیگر رویدادی با احتمال پایین محسوب نمی‌شود.
تازه‌ترین مطالعه منتشر شده در مجله «مقالات پژوهشی زیست‌محیطی» پیش‌بینی می‌کند که در صورت ادامه روند فعلی انتشار گازهای گلخانه‌ای، احتمال فروپاشی این سیستم حیاتی اقیانوسی تا سال ۲۳۰۰ به ۷۰ درصد می‌رسد.
نکته قابل توجه اینکه حتی در صورت پایبندی کشورها به تعهدات خود در چارچوب توافق پاریس، احتمال وقوع این فاجعه اقلیمی همچنان ۲۵ درصد خواهد بود.
پیامدهای فاجعه‌بار برای اروپا
استفان رامستورف، اقیانوس‌شناس و اقلیم‌شناس، می‌گوید اختلاف مطالعات به تعریف متفاوت از مفهوم «فروپاشی» بازمی‌گردد.
بر اساس مطالعه سازمان هواشناسی بریتانیا، حتی در صورت وقوع بدترین سناریو با بیشترین سطح انتشار گازهای گلخانه‌ای و ورود گسترده آب شیرین به اقیانوس، گردش آب اطلس هرچند به‌شدت تضعیف می‌شود، اما به‌طور کامل از کار نخواهد افتاد.
با این حال، یافته‌های برخی تحقیقات حاکی از آن است که تضعیف این جریان اقیانوسی می‌تواند دمای زمستانی آمستردام را به منفی ۲۰ درجه سانتی‌گراد برساند، سطح آب دریاها را افزایش دهد و طوفان‌های شدیدتری ایجاد کند.
این تغییرات همچنین بر الگوهای بارش جهانی تاثیر خواهند گذاشت.
هشداری برای اقدام فوری
دانشمندان تاکید می‌کنند که حتی احتمال ۲۵ درصدی وقوع چنین رویدادی باید هشداری جدی برای اقدام فوری و مقابله با بحران اقلیمی باشد.
آن‌ها این وضعیت را به سوار شدن بر هواپیمایی تشبیه می‌کنند که ۲۵ درصد احتمال سقوط آن می‌رود.
درک پیچیدگی‌های سیستم اقیانوس اطلس و خطرات احتمالی آن می‌تواند فشار بیشتری برای در دستور کار قرار دادن اقدامات جدی‌تر در زمینه کاهش گازهای گلخانه‌ای ایجاد کند.
تفاوت در یافته‌های علمی نباید موجب بی‌توجهی به تهدید بالقوه‌ای شود که می‌تواند زندگی میلیون‌ها نفر در اروپا و سایر نقاط جهان را دگرگون کند.
سرمایه‌گذاری‌های کنونی برای سازگاری با گرمایش زمین، از جمله ساخت مخازن آب در بریتانیا، در صورت وقوع چنین سناریویی ممکن است بی‌اثر بماند.
این احتمال که اروپا به‌جای تابستان‌های سوزان، زمستان‌های یخبندان را تجربه کند، نشان می‌دهد پیچیدگی بحران اقلیمی فراتر از تصورات رایج است.
