محمدشهاب جلیلوند، دبیر هیات عالی گزینش کشور، اعلام کرد برای گزینش عقیدتی افراد در سمت‌های اداری و نهادهای عمومی، به صفحات آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام رجوع می‌شود، چون نمی‌توان به چت‌های خصوصی آن‌ها در پیام‌رسان‌ها دسترسی داشت.
جلیلوند در مصاحبه‌ای که بخش‌هایی از آن دوشنبه ۱۰ شهریور در صدا و سیمای جمهوری اسلامی منتشر شد، گفت امروزه در زمینه گزینش، تحقیقات محلی کارکرد خود را در مقایسه با گذشته از دست داده، زیرا در یک مجمتع آپارتمانی، ساکن واحد مقابل از «شخصیت» فرد مورد گزینش شناخت دقیقی ندارد.
او با طرح این پرسش که «پس چگونه باید به شخصیت فرد برسیم؟»، ادامه داد: «کسانی که صفحات عمومی با تعداد قابل توجهی دنبال‌کننده دارند، شخصیتی از خودشان در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند. جنس این رفتار روزی در تحقیقات محلی درمی‌آمد، اما امروز در فضای مجازی قابل رصد است.»
جلیلوند افزود: «طبیعتا مراوادت شخصی در فضای تلگرام و واتس‌اپ قابل کنترل نیست، چون نه ابزارش را داریم نه صلاحیت قانونی که کنترش کنیم. اما نمی‌توانیم به‌راحتی از شخصیتی که افراد در فضای مجازی از خود ارائه می‌دهند، بگذریم.»
به گفته دبیر هیات عالی گزینش کشور، در صورت رصد نشدن صفحات مجازی افراد، احتمال شکل‌گیری پدیده «متقلب‌پروری در گزینش» وجود دارد.
جمهوری اسلامی برای استخدام افراد در بسیاری از مشاغل، به‌ویژه در نهادهای دولتی و عمومی، باورهای مذهبی، سیاسی و اعتقادی آن‌ها را ارزیابی می‌کند تا بتواند فضایی یک‌دست و مطلوب خود را در جامعه به وجود آورد.
یکی از مهم‌ترین فرآیندهای گزینش در ایران که طی سال‌های گذشته با انتقادهای گسترده همراه بوده، نحوه انتخاب دانشجو-معلمان و داوطلبان استخدامی وزارت آموزش و پرورش است.
در سال‌های گذشته گزارش‌های متعددی از برخوردهای غیرحرفه‌ای و ناشایست با داوطلبان و دانشجو-معلمان در جلسات مصاحبه آزمون استخدامی منتشر شده است.
جمهوری اسلامی شمار زیادی از داوطلبان استخدام را با استناد به «کد ۱۹» رد صلاحیت می‌کند.
این کد درباره مسائل سیاسی، نحوه پوشش، حجاب اجباری، شرکت نکردن در انتخابات و حتی لایک کردن پست‌هایی در شبکه‌های مجازی است.
محمد حیدری ورجانی، دبیر پیشین انجمن اسلامی دانشگاه تربیت دبیر رجایی، آبان ۱۴۰۳ اعلام کرد فهرستی ۳۰ نفره از دانشجو-معلمانی که درگیر گزینش سلیقه‌ای شدند، برای وزیر آموزش و پرورش ارسال شده است.
او که سال‌ها پیگیر پرونده‌های مربوط به دانشجو-معلمان رد صلاحیت‌شده در فرآیند گزینش بوده، افزود این روند به گزینش‌های دهه ۶۰ شباهت دارد و شدت آن پس از سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان دی سال ۱۴۰۲ گزارش داد در آزمون‌های استخدامی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی، حدود سه تا شش هزار داوطلب به دلایل سیاسی و مذهبی در گزینش رد شدند.
