تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، چهارشنبه ۲۲ مرداد در نشستی خبری به سوالی درباره «نگرانی» واشینگتن از تفاهمنامه امنیتی عراق و جمهوری اسلامی واکنش نشان داد. تفاهمنامهای که ۲۰ مرداد در جریان سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، به بغداد امضا شد.
بروس گفت: «همانطور که پیشتر هم گفتهایم، ما با هر قانونی که با اهداف کمکها و همکاریهای امنیتی دوجانبه و شراکت ما ناسازگار باشد و در تضاد با تقویت نهادهای امنیتی موجود عراق عمل کند، مخالفیم.»
او افزود آمریکا از «حاکمیت واقعی» عراق حمایت میکند، نه قوانینی که آن را به یک کشور اقماری و وابسته به ایران تبدیل کند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد: «آینده کشورها باید در دست مردم همان کشورها باشد.»
در واکنش به این اظهارات، سفارت عراق در واشینگتن بیانیهای صادر و تاکید کرد این کشور «کاملا مستقل» است.
این سفارتخانه، توافق امنیتی عراق با جمهوری اسلامی را در چارچوب همکاریهای دوجانبه برای حفظ امنیت و کنترل مرزها دانست.
سفارت جمهوری اسلامی در بغداد نیز با انتشار بیانیهای، «موضعگیری مداخلهجویانه آمریکا در مورد روابط دوجانبه ایران-عراق» را محکوم و تاکید کرد اظهارات بروس نشانه تلاش مستمر سیاستگذاران این کشور برای «تفرقهانگیزی میان ملتهای همسایه و مسلمان» است.
به گفته تهران، این واکنش «گواه روشنی بر رویکرد ثباتزدای آمریکا» در قبال کشورهای منطقه و ناقض اصول منشور ملل متحد و حقوق بینالملل مبنی بر همکاری بین دولتهاست.
احتمال تحریمهای فراگیر آمریکا علیه عراق
بر اساس گزارش رسانههای عربی، در صورتی که مقامات عراقی نتوانند پیشرفتی در زمینه خلع سلاح گروههای مسلح، بهویژه حشد شعبی ایجاد کنند، دولت دونالد ترامپ اعمال تحریمهای فراگیر علیه بغداد را دنبال خواهد کرد.
مقامهای وزارت خارجه آمریکا به پایگاه خبری ارمنیوز امارات متحده عربی گفتند ادامه خطر گروههای مسلح برای امنیت کشورهای همسایه میتواند راه را برای حملات اسرائیل به تسلیحات آنها باز کند.
این مقامات با توجه به سفر لاریجانی به بغداد و بیروت گفتند از دید آمریکا، هرگونه تقویت گروههای مسلح، تایید نفوذ جمهوری اسلامی در داخل عراق است.
به گفته آنها، شراکت آینده با بغداد تنها از طریق پایان دادن به فعالیت مسلحانه خارج از اراده دولت امکانپذیر خواهد بود.
بر اساس گزارش ارمنیوز، به باور وزارت خارجه آمریکا، بحران کنونی میتواند شکل روابط عراق و آمریکا را برای دههها تغییر دهد و کلید حل آن، توافق بر سر سرنوشت سلاحهای خارج از کنترل دولت بغداد خواهد بود.
سفر لاریجانی به عراق و لبنان
سفر منطقهای لاریجانی به ویژه به لبنان با انتقادهای گستردهای از سوی رسانهها و چهرههای سیاسی این کشور مواجه شد.
منابع مطلع در عراق نیز گزارش دادند سفر لاریجانی به نگرانی از تسلیم بغداد در برابر فشار آمریکا درباره حشد شعبی ارتباط دارد.
در روزهای اخیر موضوع خلع سلاح گروههای نیابتی جمهوری اسلامی نه تنها در لبنان، بلکه در منطقه و از جمله عراق، واکنش مقامها را در پی داشته است.
محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق، ۱۸ مرداد اعلام کرد «هیچ دلیلی» برای نگهداری سلاح خارج از چارچوب نهادهای دولتی در این کشور وجود ندارد.
او هفتم مرداد نیز گفت برای جلوگیری از ورود گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در عراق به جنگ ۱۲ روزه، از ترکیب فشار سیاسی و نظامی استفاده شد.
اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال نشان میدهد یکی از اهداف اصلی سفر لاریجانی به بغداد، ترغیب جریانهای شیعی عراق به پیگیری «تصویب لایحه حشد شعبی» در پارلمان این کشور بود.