با گذشت ۴۰ روز از پایان جنگ ۱۲ روزه و تشدید فشارهای اقتصادی، بحران کاغذ رسانه‌های مکتوب ایران را به آستانه تعطیلی رسانده است. قیمت کاغذ پس از جنگ دو برابر شده، اما دولت مسعود پزشکیان در زمینه واردات آن و تخصیص ارز حمایتی هیچ اقدام عملی صورت نداده است.
روزنامه سازندگی شنبه ۱۱ مرداد در گزارشی با عنوان «رسانه‌ها در آستانه تعطیلی» نوشت در دوره پساجنگ، فشار اقتصادی بر مطبوعات و رسانه‌ها به‌صورت بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است.
بر اساس این گزارش، قیمت هر کیلو کاغذ از حدود ۳۵ هزار تومان پیش از جنگ به ۶۶ هزار تومان رسیده و حتی با این نرخ، کاغذ در بازار نایاب است.
سازندگی دلیل این افزایش قیمت را ماه‌ها کم‌کاری دولت چهاردهم در واردات کاغذ و اجرا نکردن صورت‌جلسه‌های تخصیص ارز دانست.
این روزنامه با بیان اینکه پیش‌تر کاغذ دولتی با قیمت هشت هزار تومان توزیع می‌شد، نوشت اکنون نه‌تنها کاغذ دولتی وجود ندارد، بلکه رسانه‌ها حتی توان خرید نیمی از نیاز سابق خود را ندارند و برخی از رسانه‌ها ناچار به کاهش صفحات، کاهش تیراژ یا حتی توقف انتشار شده‌اند.
حذف حمایت‌های بیمه‌ای و رکود آگهی‌ها
هم‌زمان با تشدید بحران کاغذ، وزارت کار و رفاه اجتماعی معافیت‌های بیمه‌ای خبرنگاران را نیز لغو کرده است.
این تصمیم هزینه‌های بیمه‌ای رسانه‌ها را تقریبا دو برابر کرده و بسیاری از تحریریه‌ها را به تعدیل نیرو واداشته است.
سازندگی با بیان اینکه در چنین فضایی، باشگاه روزنامه‌نگاران ایران و انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران از اخراج دست‌کم ۱۵۰ خبرنگار تنها طی مدت کوتاهی پس از جنگ خبر داده‌اند، هشدار داد این رقم ممکن است با ادامه وضعیت کنونی بسیار بیشتر شود.
افزون بر این مشکلات، یارانه‌های حمایتی مطبوعات به‌طور کامل قطع شده و هیچ برنامه‌ای برای حمایت هدفمند از رسانه‌ها وجود ندارد.
رکود شدید تبلیغات نیز مزید بر علت شده است و بسیاری از کسب‌وکارهایی که تا پیش از جنگ آگهی می‌دادند، دیگر توان مالی برای تبلیغ ندارند.
پیش‌تر در تیرماه، انتشار روزنامه خبر ورزشی، یکی از قدیمی‌ترین رسانه‌های ورزشی ایران، پس از ۲۸ سال متوقف شد.
خبر ورزشی در آن زمان نوشت به‌دلیل «لغو پروازها، تعطیلی چاپخانه‌ها و مشکلات شبکه توزیع» پس از جنگ ۱۲ روزه، این روزنامه از هفتم تیر «به شکل دیجیتال» منتشر می‌شود.
خاموشی رسانه‌ها
سازندگی در گزارش خود با بیان اینکه تداوم این وضعیت، رسانه‌ها را به خاموشی میکشاند و فضای عمومی کشور را از حضور صداهای مستقل خالی میکند، نوشت کاهش روزنامههای چاپی، اخراج خبرنگاران و تضعیف حرفهایترین نهادهای رسانهای، راه را برای انتشار «اخبار و روایتهای جعلی» باز خواهد کرد.
به نوشته سازندگی، در چنین شرایطی مسئولان وزارت ارشاد و معاونت مطبوعاتی واکنشی نشان ندادهاند و پیگیریها تنها با «وعدههای بیعمل و جلسات بینتیجه» پاسخ داده شده است.
در نتیجه، رسانههایی که در روزهای جنگ چراغ تحریریه‌ها را روشن نگه داشته بودند، اکنون با بحران «مرگ خاموش» دستوپنجه نرم میکنند.
سازندگی این وضعیت را نه صرفا یک بحران اقتصادی، بلکه تهدیدی علیه حیات رسانه‌های مسئول دانست و هشدار داد اگر کاغذ یک ابزار ضروری برای تولید رسانه باشد، نبود آن بهمعنای حذف فیزیکی رسانه‌ها خواهد بود.
سازندگی از واردات فوری کاغذ با قیمت عادلانه، بازگشت معافیت‌های بیمه‌ای خبرنگاران، تخصیص یارانه‌های هدفمند به رسانه‌های مستقل، حمایت از چرخه آگهیدهی و کسبوکارهای کوچک، و اقدام عملی وزارت ارشاد به جای وعدههای تکراری، بهعنوان راهکارهایی برای جلوگیری از فروپاشی مطبوعات نام برد.
