شاهزاده رضا پهلوی: زمان تغییر فرا رسیده است
شاهزاده رضا پهلوی، که برای شرکت در همایش همکاری ملی به مونیخ رفته بود، در گفت‌وگویی با روزنامه دی ولت آلمان با تاکید بر اینکه «زمان تغییر فرا رسیده است»، گفت که عملی کردن این تغییر به کمک خارجی نیاز دارد.
شاهزاده رضا پهلوی، که برای شرکت در همایش همکاری ملی به مونیخ رفته بود، در گفت‌وگویی با روزنامه دی ولت آلمان با تاکید بر اینکه «زمان تغییر فرا رسیده است»، گفت که عملی کردن این تغییر به کمک خارجی نیاز دارد.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
روزنامه دی ولت: در کنفرانسی که روز شنبه (چهار مرداد) در مونیخ برگزار شد، بسیاری از سخنرانان شما را به‌عنوان چهره وحدت‌بخش اپوزیسیون ایران ستایش کردند. از نگاه خودتان، چه چیزی باعث می‌شود شما بتوانید رهبری تغییر در ایران را بر عهده بگیرید؟
شاهزاده رضا پهلوی: به‌نظر من، پایه این نقش اعتماد مردم به من است؛ به‌عنوان کسی که نامش شناخته‌شده است و ۴۴ سال است که برای آزادی کشورمان تلاش می‌کند. این اعتماد است که من را قادر می‌سازد تا روند گذار را هدایت کنم و نیروها را برای یک پروژه مشترک گرد هم بیاورم.
در این پروژه، همه باید جایگاه داشته باشند، فارغ از وابستگی حزبی، باورهای فکری، قومیت، مذهب یا گرایش جنسی. این تنوع در گردهمایی ما در مونیخ به‌خوبی نمایان بود. همه حس می‌کنند که اکنون زمان تغییر فرا رسیده است.
روزنامه دی ولت: با این حال، حتی در درون اپوزیسیون هم افرادی هستند که حکومت پدرتان را به‌عنوان یک دیکتاتوری خشن به یاد می‌آورند. چگونه می‌خواهید این نگرانی‌ها را برطرف کنید که ممکن است دوباره نوعی سلطنت بازگردانده شود؟
شاهزاده پهلوی: من فرد مستقلی هستم. هر کسی که می‌خواهد نقشی عمومی ایفا کند، باید بر اساس استدلال‌ها و عملکردهای خودش قضاوت شود. آن‌چه یک نفر در گذشته انجام داده، به نسل بعدی به‌صورت صفات خوب یا بد به ارث نمی‌رسد.
من برای تحقق و حفظ آینده‌ای دموکراتیک در ایران تلاش می‌کنم. این کار نیازمند شفافیت و مسئولیت‌پذیری است. در پروژه ما، نمایندگان جامعه مدنی، کارشناسان مختلف و حقوق‌دانان برای ایجاد یک حکومت قانون‌محور تلاش می‌کنند که بتواند آزادی‌های فردی مردم را به‌طور پایدار تضمین کند. تنها از این طریق می‌توانیم اعتماد لازم برای تغییر را جلب کنیم. من دست خود را به سوی همه کسانی دراز می‌کنم که می‌خواهند بخشی از این فرایند باشند.
روزنامه دی ولت: پس از فروپاشی حکومت فعلی، شما می‌خواهید یک همه‌پرسی درباره آینده ایران برگزار کنید. دقیقاً قرار است مردم درباره چه چیزی رأی بدهند؟ آیا بازگشت به سلطنت هم مطرح خواهد شد؟
شاهزاده پهلوی: یک مجلس موسسان باید تصمیم بگیرد که بر اساس چه الگویی از دموکراسی باید حرکت کنیم. آیا می‌خواهیم جمهوری‌ای با نخست‌وزیر و رییس‌جمهوری داشته باشیم، مانند اسرائیل، هند یا فرانسه؟ یا یک جمهوری پارلمانی؟ یا شاید یک سلطنت مشروطه، مانند سوئد یا ژاپن؟ به نظر من، محتوای نظام از شکل آن مهم‌تر است.
ما پیش از هر چیز باید حقوق بشر و تفکیک قوا را تضمین کنیم. در طول این بحث‌ها، به یک دولت انتقالی نیاز خواهیم داشت. در پایان، پیش‌نویس قانون اساسی باید به مردم ارائه شود تا یا تاییدش کنند یا اگر رد شود، مجلس موسسان در آن بازنگری کند. وقتی قانون اساسی جدید تدوین شد، می‌توانیم دولت جدید را انتخاب کنیم.
دی ولت: چند هفته پیش گفتید که حاکمیت روحانیت در آستانه فروپاشی قرار دارد. اما در حال حاضر چنین به نظر نمی‌رسد.
شاهزاده پهلوی: بله، پویایی‌ای که آن زمان وجود داشت، اکنون ادامه نیافته است. با این حال، حکومت به‌شدت وحشت‌زده است. در جریان بمباران‌های اسرائیل، علی خامنه‌ای، رهبر به‌اصطلاح انقلاب، به پناهگاهی زیرزمینی پناه برده بود. حاکمان حتی در حال آماده‌سازی فرار خانواده‌هایشان بودند.
این حملات ضربه سنگینی به حکومت زد، به‌ویژه به ساختارهای نظارتی و کنترلی و توانایی‌اش در سرکوب مردم خودش. اما سقوط رژیم نمی‌تواند از بیرون صورت گیرد. ما همچنان به مقاومت، تظاهرات، اعتصابات و فرسایش ساختار قدرت از درون نیاز داریم. حتی اعضای فعلی حکومت نیز باید بخشی از راه‌حل باشند.
دی ولت: شما در گفت‌وگو با نشریه پولیتیکو گفتید که بیش از ۵۰ هزار نفر از طریق پلتفرم‌های اینترنتی شما به‌عنوان ریزشی‌های حکومت تماس گرفته‌اند. آیا در میان آن‌ها مقام‌های بلندپایه، مثلاً از روحانیت یا سپاه پاسداران هم هستند؟
شاهزاده پهلوی: نشانه‌هایی وجود دارد که افراد بسیار مهمی از درون حکومت در میان آن‌ها هستند. اما ما هنوز باید این را راستی‌آزمایی کنیم. ممکن است حکومت بخواهد با ماموران نفوذی ما را فریب دهد. با این حال، نشانه‌های اولیه بسیار امیدوارکننده‌اند. آن‌چه هنوز کم داریم، شرایط بین‌المللی مناسب است.
روزنامه دی ولت: دولت‌های خارجی چگونه می‌توانند روند تغییر را تسریع کنند؟
شاهزاده پهلوی: یکی از اقدامات موثر می‌تواند قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی از سوی اتحادیه اروپا باشد. بسیاری از دولت‌های اروپایی هنوز مردد هستند و به سیاست مماشات ادامه می‌دهند، به این امید که این حکومت تغییر کند. آن‌ها همچنین نگران جان زندانیان اروپایی در ایران هستند.
در گفت‌وگوهای خصوصی، بسیاری از نمایندگان اروپایی اعتراف می‌کنند که اتحادیه اروپا گروگان این گروگان‌ها شده است. اما هرگونه امتیاز دادن، عمر این حکومت را طولانی‌تر می‌کند. به‌هرحال من این برداشت را دارم که دولت جدید آلمان نسبت به دولت قبلی واقع‌بینانه‌تر به رژیم نگاه می‌کند. آلمانی‌ها بالاخره عینک خوش‌بینی را کنار گذاشته‌اند.
روزنامه دی ولت: روز جمعه، نمایندگان آلمان، فرانسه و بریتانیا با مقام‌های جمهوری اسلامی دیدار کردند تا مذاکرات هسته‌ای را احیا کنند. نظر شما درباره این تلاش‌ها چیست؟
شاهزاده پهلوی: تلاش برای بازداشتن جمهوری اسلامی از دستیابی به سلاح هسته‌ای از راه مذاکره شکست خورده است. به‌جای امید بستن به «عقلانیت ملاها»، اروپایی‌ها باید مکانیسم «بازگشت خودکار تحریم‌ها» (Snapback) را فعال کنند – یعنی بازگرداندن تحریم‌های جامع علیه ایران، همان‌گونه که تا پیش از سال ۲۰۱۵ برقرار بود.
حکومت به‌روشنی نشان داده که قصد ندارد از غنی‌سازی بالقوه خطرناک اورانیوم در داخل کشور صرف‌نظر کند. برعکس، آن‌ها می‌خواهند این فعالیت‌ها را گسترش دهند. حکومت فقط وقت می‌خرد تا به بمب نزدیک‌تر شود. مکانیسم ماشه می‌تواند تهران را از این مسیر باز دارد و در عین حال، به اپوزیسیون در ایران فرصتی واقعی برای تغییر حکومت بدهد.
روزنامه دی ولت: شما با حملات هوایی اسرائیل به ایران ابراز همدلی کرده‌اید. در حال حاضر، اسرائیل تهدید کرده که در صورت عدم همکاری جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای، دوباره حمله خواهد کرد. آیا از حمله هوایی دیگر هم حمایت می‌کنید؟
شاهزاده پهلوی: اینکه کار به حمله کشید، نتیجه مستقیم دیپلماسی بیش از حد مماشات‌گرایانه غرب بود. اما این بدان معنا نیست که باید فوراً از دیپلماسی شکست‌خورده به گزینه نظامی روی آورد. یک گزینه سوم هم وجود دارد: مردم ایران. اجازه دهید مردم ایران خودشان تغییر را رقم بزنند و آزاد شوند! مردم ایران آماده تغییر هستند. اما آیا جهان واقعاً از آن‌ها حمایت کرده است؟ اکنون که حکومت به‌شدت تضعیف شده، یک فرصت تاریخی بی‌نظیر پیش آمده است. باید از این لحظه استفاده کرد.
روزنامه دی ولت: غرب تاکنون از حمایت مستقیم از اپوزیسیون جهوری اسلامی خودداری کرده، چون نگران بوده این کار اعتبار اپوزیسیون را خدشه‌دار کند.
شاهزاده پهلوی: اما شما از نلسون ماندلا هم حمایت کردید! یا از اتحادیه همبستگی در لهستان کمونیستی، یا جنبش‌های آزادی‌خواهانه در آمریکای لاتین! در همه این موارد، کمک خارجی تعیین‌کننده بوده. چرا ایران باید استثنا باشد؟ ببینید مردم در ایران روی پلاکاردهایشان چه نوشته‌اند: «مرگ بر دیکتاتور!» آن هم به انگلیسی یا فرانسوی. نه برای تمرین زبان، بلکه این یک پیام مستقیم به جهان آزاد است. مردم ایران می‌خواهند غرب بالاخره دست به عمل بزند.
روزنامه دی ولت: ما باید چه کنیم؟
پهلوی: دادن توصیه به دولت‌های خارجی همیشه کاری حساس است. ما خواهان مداخله مستقیم نیستیم. ما صدقه نمی‌خواهیم. اما دو عنصر برای فروپاشی جمهوری اسلامی حیاتی‌اند:
یکی، دسترسی آزاد به اینترنت است تا مردم بتوانند اطلاعات کسب کنند و اپوزیسیون بتواند هماهنگ شود. برای این کار، ایران به پراکسی‌هایی نیاز دارد که بتوان از طریق آن‌ها فیلترینگ و نظارت حکومت را دور زد. مردم ایران همچنین به اینترنت ماهواره‌ای بهتر نیاز دارند.
عنصر دوم، پول است. برای نمونه، اعتصاب‌ها باید تامین مالی شوند. همان‌طور که می‌دانید، به‌خاطر تحریم‌های فعلی، ارسال پول به ایران بسیار دشوار شده است. کمک بزرگی خواهد بود اگر تحریم‌های مالی به‌گونه‌ای تعدیل شوند که خانواده‌های کارگران اعتصابی یا زندانیان سیاسی بتوانند از خارج حمایت شوند.
