افزایش بی‌سابقه سرکوب دیجیتال در ایران؛ استفاده از جاسوس‌افزارهای مزدور علیه فعالان مدنی
گزارشی تازه از مؤسسه «میان» که در ایالت تگزاس آمریکا مستقر است، از جهش چشمگیر و بی‌سابقه در ابعاد سرکوب دیجیتال در ایران طی نیمه نخست سال ۲۰۲۵ پرده برداشته است.
گزارشی تازه از مؤسسه «میان» که در ایالت تگزاس آمریکا مستقر است، از جهش چشمگیر و بی‌سابقه در ابعاد سرکوب دیجیتال در ایران طی نیمه نخست سال ۲۰۲۵ پرده برداشته است.
این گزارش با عنوان «سرکوب سایبری در زمان جنگ و ظهور جاسوس‌افزارهای مزدور» نه‌تنها به شناسایی نخستین قربانیان ایرانی جاسوس‌افزارهای پگاسوس اشاره دارد، بلکه از تغییر کیفی در الگوی نظارت و سرکوب حکومتی خبر می‌دهد؛ تغییری که مرحله عمومی نظارت را به مرحله‌ای تهاجمی، هدفمند و پیشرفته از جاسوسی تبدیل کرده است.
جاسوس‌افزارهای مزدور؛ ورود ایران به مرحله جدیدی از سرکوب
در این گزارش آمده است که برای نخستین بار، سه مورد حمله سایبری هدفمند با استفاده از ابزارهایی مشابه پگاسوس شناسایی شده که دو مورد در داخل ایران و یک مورد در اروپا رخ داده است. یکی از قربانیان این حملات، «هانا نیومن» نماینده پارلمان اروپا معرفی شده است. شواهد فنی نشان می‌دهد این حملات با منابع مالی و فنی گسترده طراحی شده‌اند و می‌توانند به داده‌های خصوصی، دوربین و میکروفون کاربران دسترسی کامل پیدا کنند.
اینترنت مختل، فعالان بازداشت، حساب‌ها مسدود
هم‌زمان با آغاز جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل، موجی از اختلال اینترنت، مسدودسازی پیام‌رسان‌ها، و افزایش بازداشت‌ها، به‌ویژه در میان اقلیت‌های قومی و مذهبی و فعالان زن، رخ داده است. بر اساس داده‌های این گزارش، تنها در نیمه نخست سال ۲۰۲۵، میزان درخواست‌های فردی برای دریافت کمک امنیت دیجیتال بیش از ۷۲۰ درصد افزایش داشته است.
زنان و اقلیت‌ها، اهداف اصلی سرکوب دیجیتال
بر پایه یافته‌های این گزارش، تمرکز نهادهای امنیتی بر زنان، اقلیت‌های قومی، و فعالان مدنی به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. تنها در همین بازه، دست‌کم ۶۰ زن بازداشت و ۱۹ حکم سنگین زندان و اعدام برای زنان فعال صادر شده است. همچنین استان‌های آذربایجان شرقی و غربی به کانون تازه‌ای از سرکوب سایبری علیه اقلیت ترک‌تبار بدل شده‌اند.
شبکه‌ای از جعل، فریب، تهدید و مهندسی اجتماعی
گزارش موسسه میان فاش می‌کند که حملات سایبری تنها به نفوذ فنی محدود نمی‌شود. بلکه شامل مهندسی اجتماعی، فیشینگ، جعل هویت خبرنگاران بین‌المللی و سوء‌استفاده از پلتفرم‌ها برای دستکاری الگوریتمی و ترویج نفرت و خودسانسوری نیز می‌شود. در یکی از موارد مستند، هویت یکی از خبرنگاران بی‌بی‌سی فارسی جعل شده تا مدیر یک رسانه فارسی‌زبان دیگر را هدف قرار دهند.
هدف قرار دادن پلتفرم‌ها و زنان در فضای عمومی
اینستاگرام، تلگرام و توییتر (ایکس) بیشترین سهم از حملات را داشته‌اند. در نمونه‌ای قابل توجه، حساب‌های بسیاری از خوانندگان زن، برندهای فعال در حوزه زنان، و برگزارکنندگان مراسم‌هایی که در آن تصاویر زنان بدون حجاب منتشر شده، مسدود شده‌اند. بیش از ۵۷ درصد توقیف حساب‌ها مربوط به عدم رعایت حجاب اجباری گزارش شده است.
فراتر از مرزها: تهدیدهای سایبری فرامرزی
افزون بر داخل ایران، فعالان ایرانی در کشورهای اروپایی مانند آلمان، فرانسه، بریتانیا، و حتی اسلوونی نیز هدف حملات سایبری قرار گرفته‌اند؛ مسئله‌ای که نشان‌دهنده گسترش ابعاد جهانی تهدیدات حکومتی ایران علیه جامعه مدنی است.
این گزارش که با تکیه بر داده‌های مستند و بررسی صدها مورد از حملات دیجیتال در شش ماه نخست سال ۲۰۲۵ تهیه شده، بار دیگر بر ضرورت حمایت فوری، تخصصی و هماهنگ از مدافعان حقوق بشر، فعالان مدنی و روزنامه‌نگاران ایرانی تاکید می‌کند؛ کسانی که در خط مقدم دفاع از آزادی، کرامت انسانی و حقیقت قرار دارند.
