روزنامه گاردین گزارش داد که در یکی از کم‌نظیرترین حراجی‌های علمی و تاریخی در نیویورک، بزرگ‌ترین قطعه شهاب‌سنگ مریخی که تاکنون روی زمین کشف شده با قیمتی بیش از پنج میلیون دلار به فروش رسید. در این حراج همچنین اسکلت یک دایناسور جوان با قیمتی فراتر از ۳۰ میلیون دلار معامله شد.
این حراج در چارچوب هفته علمی «گییک‌ویک ۲۰۲۵» از سوی «خانه حراج ساتبیز» برگزار شد و در آن ۱۲۲ شیء کم‌نظیر از جمله شهاب‌سنگ‌ها، فسیل‌ها و کانی‌های قیمتی به مزایده گذاشته شد.
قطعه‌ای از مریخ ۵.۳ میلیون دلار فروخته شد
شهاب‌سنگی به وزن ۲۵ کیلوگرم با نام «NWA 16788» که در نوامبر ۲۰۲۳ از سوی یک شکارچی شهاب‌سنگ در صحرای نیجر کشف شده بود، با مبلغ نهایی ۵.۳ میلیون دلار (شامل هزینه‌ها و کارمزدها) به فروش رفت.
این سنگ مریخی در اثر برخورد یک سیارک عظیم از سطح مریخ جدا شده و پس از طی مسیری حدود ۲۲۵ میلیون کیلومتر به زمین رسیده است.
پیش از حراج، قیمت تخمینی این قطعه بین دو تا چهار میلیون دلار برآورد شده بود، اما با پیشنهاد نهایی ۴.۳ میلیون دلار فروخته شد و با احتساب هزینه‌های جانبی به ۵.۳ میلیون دلار رسید. هویت خریدار اعلام نشده است.
این شهاب‌سنگ حدود ۷۰ درصد بزرگ‌تر از دومین قطعه بزرگ کشف‌شده از مریخ است و به گفته کارشناسان، حدود ۷ درصد از کل مواد مریخی موجود روی زمین را تشکیل می‌دهد. ابعاد آن ۳۷ در ۲۷ در ۱۵ سانتی‌متر و رنگ آن ترکیبی از قرمز، قهوه‌ای و خاکستری است.
بزرگ‌ترین تکه از مریخ روی زمین
کاساندرا هاتن، نایب‌رییس بخش علم و تاریخ طبیعی در «خانه حراج ساتبیز»، در گفت‌وگویی پیش از برگزاری حراج اعلام کرد: «این شهاب‌سنگ بزرگ‌ترین قطعه از مریخ است که تاکنون یافته‌ایم. اندازه آن بیش از دو برابر چیزی است که پیش‌تر به‌عنوان بزرگ‌ترین قطعه شناخته می‌شد.»
وی افزود که آزمایشگاه‌های تخصصی با بررسی ترکیب شیمیایی این سنگ، منشاء مریخی آن را تایید کرده‌اند. این نمونه با ترکیب شیمیایی شهاب‌سنگ‌هایی که از سوی فضاپیمای وایکینگ ناسا در سال ۱۹۷۶ در مریخ شناسایی شده بود، مطابقت دارد.
طبق بررسی‌ها، این سنگ نوعی شرگوتیت الیوین-میکروگابرو (Olivine-microgabbroic Shergottite) است که از سرد شدن آهسته گدازه‌های آتشفشانی مریخ تشکیل شده و بافتی دانه‌درشت دارد.
این سنگ حاوی کانی‌های پیروکسن و الیوین است. همچنین سطح آن شیشه‌ای و سوخته است که به گفته هاتن، احتمالاً ناشی از حرارت شدید هنگام عبور از جو زمین بوده و اولین نشانه برای تشخیص غیرعادی بودن آن بوده است.
این شهاب‌سنگ پیش‌تر در آژانس فضایی ایتالیا در شهر رم به نمایش گذاشته شده بود اما مالکیت آن به صورت عمومی اعلام نشده است.
فروش رکوردشکن اسکلت دایناسور
در بخش دیگر این حراج، اسکلت یک دایناسور جوان از گونه کراتوسوروس ناسیکورنوس (Ceratosaurus nasicornis) با قیمتی معادل ۳۰.۵ میلیون دلار (با احتساب کارمزدها) به فروش رسید. قیمت اولیه این اسکلت بین چهار تا شش میلیون دلار برآورد شده بود اما مزایده با پیشنهادی شش میلیون دلاری آغاز شد و بهسرعت با افزایشهای نیممیلیونی و سپس یکمیلیونی به ۲۶ میلیون دلار رسید.
بخشهایی از این اسکلت در سال ۱۹۹۶ در نزدیکی شهر لارامی در ایالت وایومینگ آمریکا و در منطقه موسوم به «استخراجگاه استخوان» (Bone Cabin Quarry) کشف شد؛ منطقهای که به معدن طلای فسیل‌ها شهرت دارد.
طول اسکلت بیش از ۳.۵ متر و ارتفاع آن نزدیک به دو متر است و به دوره ژوراسیک پسین، یعنی حدود ۱۵۰ میلیون سال پیش تعلق دارد. این اسکلت با استفاده از حدود ۱۴۰ قطعه فسیل واقعی و مواد بازسازیشده تکمیل شده و به شکلی طراحی شده که آمادگی کامل برای نمایش در موزهها یا گالریها را دارد.
دایناسورهای کراتوسوروس از نظر ظاهری شباهتهایی به تیرانوسوروسرکس داشتند اما اندازه کوچکتری داشتند. گونه کراتوسوروس میتوانست تا ۷.۵ متر رشد کند، در حالی که تیرانوسوروسرکس تا ۱۲ متر هم میرسید.
اسکلت این دایناسور در سال گذشته از سوی شرکت فسیلاجیک (Fossilogic)، فعال در زمینه آمادهسازی و نصب فسیل، خریداری شده بود.
رویدادی برای علاقهمندان به علم و تاریخ طبیعی
این حراج بخشی از برنامه سالانه ساتبیز تحت عنوان «هفته گییکها» (Geek Week) بود که شامل مجموعهای از اقلام نادر علمی، زمینشناسی و فسیلشناسی از جمله شهاب‌سنگ‌ها، فسیل‌ها و سنگهای قیمتی بود.
خانه حراج ساتبیز اعلام کرد تنها ۴۰۰ شهاب‌سنگ مریخی تاکنون روی زمین کشف شدهاند و این قطعه جدید، بهواسطه اندازه و اصالت خود، یکی از مهمترین آنها بهشمار میرود.
