ده‌ها نهاد و کنشگر مدنی، در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و مقامات ارشد حقوق‌بشری این سازمان، هشدار دادند که جمهوری اسلامی با سوءاستفاده از فضای جنگی، سرکوب داخلی را به شکلی بی‌سابقه تشدید کرده و بی‌توجهی جامعه بین‌الملل به این هشدارها، راه را برای جنایت‌های بیشتر هموار می‌کند.
در این نامه که پنج‌شنبه ۲۶ تیرماه منتشر شده، با اشاره به افزایش موج بازداشت‌ها، اعدام‌های فراقضایی، سرکوب اقلیت‌ها و محدودیت‌های بی‌سابقه آزادی بیان در ایران آمده است: «حاکمیت ایران با سوءاستفاده از فضای جنگی، سیاست سرکوب داخلی را به شکلی کم‌سابقه تشدید کرده و حقوق بنیادین مردم ایران را به طور گسترده نقض می‌کند.»
امضاکنندگان نامه خطاب به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نزهت شمیم، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی، مای ساتو، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، سارا حسین، رییس کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل درباره ایران و دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر، خواستار اقدام فوری و موثر جامعه جهانی برای توقف این روند شده‌اند.
این نامه به ابتکار «شورای حقوقدانان برای ایران دموکراتیک» تنظیم شده و ۲۹ نهاد مدنی، و ده‌ها شخصیت حقوقی و کنشگران مدنی، سیاسی و حقوق‌بشری آن را امضا کرده‌اند.
این نامه به هفت محور جدی نقض حقوق بشر در ایران پرداخته که شامل افزایش فشار روانی در پی فضای جنگی، تشدید سرکوب گروه‌های اتنیکی، مهاجران و اقلیت‌های مذهبی، محدود‌سازی آزادی بیان، افزایش موارد اعدام، خطر صدور احکام سنگین از جمله اعدام برای بازداشت‌شدگان اخیر، نقض فاحش حق دسترسی به اخبار و تهدید فزاینده برای صلح و امنیت پایدار است.
امضاکنندگان از دبیرکل سازمان ملل خواسته‌اند با استناد به ماده ۹۹ منشور سازمان ملل موضوع نقض حقوق بشر در ایران را به شورای امنیت گزارش دهد و هرگونه مذاکره با جمهوری اسلامی را مشروط به توقف سرکوب داخلی کند.
همچنین در این نامه از گزارشگر ویژه سازمان ملل درخواست شده گزارش اضطراری درباره وضعیت ایران پس از جنگ تهیه کند و کمیته حقیقت‌یاب نیز تحقیقات خود را گسترش دهد.
در پایان این نامه آمده است: «هرگونه تاخیر یا سکوت، نه‌تنها ناقض اصول بنیادین منشور ملل متحد و تعهدات بین‌المللی دولت‌هاست، بلکه جان هزاران شهروند بی‌دفاع را در معرض خطر جدی قرار خواهد داد.»
شورای حقوقدانان برای ایران دموکراتیک، سازمان حقوق بشر ایران، مرکز اسناد حقوق بشر ایران، سازمان دادخواهان ایران، حسین رئیسی، مهرانگیز کار، سعید دهقان، معین خزائلی، امید شمس و نازنین افشین‌جم، از جمله امضاکنندگان این نامه هستند.
طی یک ماه اخیر، همزمان با فضای امنیتی تشدیدشده در ایران، موج گسترده‌ای از بازداشت‌ها و سرکوب آزادی‌های عمومی آغاز شده است.
این سرکوب‌ها نه‌تنها فعالان سیاسی و مدنی بلکه کاربران فضای مجازی، اقلیت‌های مذهبی مانند یهودیان، بهائیان، مسیحیان و حتی اتباع خارجی را دربر گرفته و نگرانی‌ها درباره افزایش سرکوب داخلی را شدت بخشیده است.
همزمان، گزارش‌های متعدد از بی‌خبری خانواده‌ها نسبت به وضعیت بازداشت‌شدگان و پخش اعترافات اجباری منتشر شده که نشانه‌ای از افزایش محاکمه‌های شتابزده و دادرسی‌های ناعادلانه است.
بر پایه آمار رسانه‌های حقوق‌بشری، طی این مدت و پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل، دست‌کم دو هزار نفر در نقاط مختلف ایران بازداشت شده‌اند.
شیرین عبادی، برنده جایزه نوبل صلح نیز پنج‌شنبه ۲۶ تیر با انتشار بیانیه‌ای در باره خطر اعدام زندانیانی که به اتهام «همکاری با اسرائیل» بازداشت شده‌اند، هشدار داد.
عبادی با اشاره به صحبت‌های غلامحسین محسنی اژه‌ای، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی که خواستار رسیدگی سریع به «پرونده‌های مربوط به اسرائیل» شده، نوشت، دستگاه قضایی به جای پاسخگویی، با سناریوسازی، شکنجه و اعترافات اجباری به‌دنبال انتقام از مردم است.
برنده جایزه نوبل صلح در این بیانیه خواهان واکنش نهادهای حقوق بشری بین‌المللی برای توقف سرکوب و اعدام شده است.
