بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان که برای دیدار با پیت هگست، همتای آمریکایی خود عازم واشینگتن شده، قرار است درباره احتمال پرداخت هزینه سامانه‌های دفاع هوایی پاتریوت ساخت آمریکا، برای ارائه آن‌ها به اوکراین، گفت‌وگو کند. سامانه پاتریوت چیست و چه کاربردی برای اوکراین خواهد داشت؟
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، گفت که این کشور تعداد نامشخصی از سامانه‌های پاتریوت را به اوکراین خواهد فرستاد و اتحادیه اروپا هزینه آن‌ها را پرداخت خواهد کرد.
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، خواستار تامین ظرفیت‌های دفاعی بیشتر از جمله سامانه‌ها و موشک‌های پاتریوت شده تا با حملات روزانه موشکی و پهپادی روسیه مقابله کند.
سامانه پاتریوت چیست؟
پاتریوت، مخفف عبارت انگلیسی Phased Array Tracking Radar for Intercept on Target، به معنی سامانه‌ای متحرک برای دفاع موشکی سطح‌به‌هوا است که از سوی شرکت آرتی‌اکس کورپوریشن توسعه یافته است.
این سامانه یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاع هوایی در زرادخانه ایالات متحده محسوب می‌شود که از دهه ۱۹۸۰ استفاده می‌شود و یک سامانه معمولی شامل واحدهای رادار و کنترل، یک واحد تامین برق، پرتابگرها و خودروهای پشتیبانی است.
پاتریوت می‌تواند بسته به نوع رهگیر مورد استفاده، هواپیماها، موشک‌های بالیستیک تاکتیکی و موشک‌های کروز را رهگیری کند.
پاتریوت چگونه کار می‌کند؟
این سامانه بسته به نوع موشک رهگیر مورد استفاده، قابلیت‌های متفاوتی دارد.
موشک PAC-2 از یک کلاهک انفجاری-ترکش‌زا استفاده می‌کند که در نزدیکی هدف منفجر می‌شود. خانواده موشک‌های PAC-3 از فن‌آوری دقیق‌تری برخوردارند که مستقیما به هدف اصابت می‌کنند.
مشخص نیست چه نوع سامانه‌های پاتریوتی به اوکراین داده شده‌اند اما به احتمال زیاد، کی‌یف دست‌کم برخی از رهگیرهای PAC-3 CRI را که جدیدتر هستند، در اختیار خواهد داشت.
طبق آنچه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد، رادار این سامانه دارای بردی بیش از ۱۵۰ کیلومتر است.
اگرچه پاتریوت در ابتدا برای رهگیری سلاح‌های مافوق صوت طراحی نشده بود و شرکت سازنده هنوز تایید نکرده است که این سامانه قادر به انجام این کار است اما در ماه می ۲۰۲۳، ایالات متحده تایید کرد که اوکراین از آن برای ساقط کردن یک موشک کینژال روسیه استفاده کرده است؛ موشکی که مسکو ادعا می‌کند مافوق صوت است.
طبق آنچه شرکت سازنده در وب‌سایت خود اعلام کرده، از ژانویه ۲۰۱۵، پاتریوت بیش از ۱۵۰ موشک بالیستیک را در عملیات‌های رزمی رهگیری کرده است.
پاتریوت چقدر در جهان استفاده می‌شود؟
بر اساس اطلاعات وب‌سایت آرتی‌اکس کورپوریشن، این شرکت بیش از ۲۴۰ واحد سامانه پاتریوت تولید کرده و تحویل داده است.
این سامانه‌ها به ۱۹ کشور، از جمله آلمان، اوکراین، ایالات متحده، ژاپن، عربستان سعودی، قطر، لهستان و مصر ارسال شده‌اند.
ژانویه گذشته، وب‌سایت اکسیوس گزارش داد که ایالات متحده حدود ۹۰ موشک رهگیر پاتریوت را از اسرائیل به اوکراین منتقل کرده است.
هزینه آن چقدر است؟
بر اساس داده‌های مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، یک سامانه پاتریوت جدید بیش از یک میلیارد دلار هزینه دارد که شامل ۴۰۰ میلیون دلار برای خود سامانه و ۶۹۰ میلیون دلار برای موشک‌های موجود در آن می‌شود.
هر موشک رهگیر پاتریوت حدود چهار میلیون دلار قیمت دارد.
چرا اوکراین خواهان پاتریوت‌های بیشتر است؟
کی‌یف همواره از متحدان غربی خود درخواست سامانه‌های دفاع هوایی بیشتری داشته تا از زیرساخت‌های حیاتی و مناطق غیرنظامی در برابر حملات مکرر موشکی و پهپادی روسیه محافظت کند.
اگرچه پاتریوت در رهگیری موشک‌ها و هواپیماها موثر است اما استفاده از آن برای سرنگون کردن پهپادهای کم‌هزینه، راهکاری گران‌قیمت محسوب می‌شود.
با این حال، مقامات اوکراینی می‌گویند این سامانه‌ها برای دفاع از اهداف کلیدی در برابر حملات دوربرد فزاینده روسیه ضروری هستند.
روسیه می‌گوید ارسال این سامانه‌ها را نشانه‌ای مستقیم از تشدید تنش تلقی می‌کند.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، در ماه می گفت که ارسال سامانه‌های بیشتر به اوکراین «فرصت صلح را به تاخیر خواهد انداخت».
