در پی حمله هوایی دوم تیرماه اسرائیل به زندان اوین و انتقال گروهی از زندانیان سیاسی به زندانهای تهران بزرگ و قرچک ورامین، روایتهایی منتشر شده که از خشونت گسترده، تحقیر سیستماتیک و بیتوجهی کامل مسئولان جمهوری اسلامی به جان زندانیان حکایت دارد.
این روایتها نشان میدهند که مقامات قضایی و امنیتی نهتنها هیچ تلاشی برای محافظت از زندانیان در شرایط اضطراری نکردهاند، بلکه با بستن دست و پای آنها، تهدید با اسلحه و انتقال شبانه و ناگهانی، کرامت انسانی زندانیان را بهطور آشکار نقض کردهاند.
در واکنش به این رویداد، شماری از زندانیان سیاسی با انتشار نامهها و بیانیهها و تماسهایی تلفنی از درون زندان، نسبت به رفتار تحقیرآمیز ماموران، وضعیت غیرانسانی زندانهای تهران بزرگ و قرچک ورامین و سکوت و بیتفاوتی نهادهای مسئول اعتراض کردهاند.
آنها تاکید کردهاند که در شرایط جنگی، نهتنها از ابتداییترین حقوق خود محروم شدهاند، بلکه با خطر جانی مضاعف مواجهاند.
این روایتها، انتقال زندانیان را نه اقدامی امنیتی، بلکه تلاشی برای انتقامگیری سیاسی و سرکوب مضاعف مخالفان و منقدان جمهوری اسلامی توصیف کردهاند.
قدیانی و محمودیان: میان دو خطر، ما قربانی بودیم
ابوالفضل قدیانی و مهدی محمودیان، دو فعال سیاسی محبوس در زندان تهران بزرگ، در روایتی مشترک از حمله اسرائیل به زندان اوین، با شرح جزئیات حمله، از انفجارهایی گفتند که بخشهایی از زندان از جمله بهداری و انبارهای غذایی را ویران کرد و منجر به کشته و زخمی شدن دهها نفر از جمله زندانیان شد.
این دو زندانی سیاسی تاکید کردند که بارها هشدار داده بودند نگهداشتن زندانیان در شرایط جنگی، جان آنان را با خطر جدی روبهرو میکند. با این حال، نهتنها هیچ توجهی به این هشدارها نشد، بلکه حکومت با اعمال محدودیتهای بیشتر، فشارها را افزایش داد.
آنها با اشاره به پیشنهاد اعطای مرخصی یا آزادی زندانیان پیش از حمله و بیاعتنایی مسئولان به آن نوشتهاند: «جمهوری اسلامی هیچ ارزشی برای جان انسانها قائل نیست و زندانیان را عملا به عنوان «سپر انسانی» به کار میگیرد.»
به گفته آنان، در حالی که زندانیان برای امدادرسانی به یاری مجروحان رفته بودند، نیروهای امنیتی با اسلحههای آماده شلیک، آنها را تهدید کردند.
قدیانی و محمودیان در روایت خود به انتقال اجباری زندانیان اشاره کردند که با تهدید به شلیک به زندانیان تنها ۱۰ دقیقه فرصت داده شد. به گفته آنها، گویا سرکوبگران جمهوری اسلامی قصد داشتند کاری را انجام دهند که اسرائیل موفق به انجام آن نشد.
این دو زندانی سیاسی با انتقاد شدید از سیاستهای جنگطلبانه علی خامنهای، نوشتند:« کسی که بهجای صلح، بر طبل جنگ میکوبید و خود را ولیامر مسلمین میدانست، در پناهگاه امن پنهان شده بود، در حالی که ما با دستان بسته، قربانی سیاستهایی شدیم که سالها نسبت به آن هشدار داده بودیم.»
آنها اضافه کردند: «اینجا، میان دو خطر، ما اسیر و قربانی بودیم، قربانی سیاستهایی که زندگی و کرامت انسانیمان را به بازی گرفته بود.»
رضا خندان: زندانیان سیاسی از زیر بمباران به زنجیر و تحقیر سپرده شدند
رضا خندان، فعال مدنی زندانی با انتشار گزارشی از زندان تهران بزرگ، با عنوان «گزارش یک جنایت»، جزییاتی تکاندهنده از نحوه انتقال شبانه زندانیان اوین پس از حمله اسرائیل را روایت کرد و نوشت: «رفتاری که با ما شد در تاریخ نظیر نداشته است.»
این فعال مدنی در گزارش خود با اشاره به اینکه پیش از حمله به زندان اوین، بارها به مسئولان هشدار داده شد و خود و بسیاری دیگر خواستار آزادی زندانیانی در شرایط جنگی شدند، نوشت با این حال هیچ اقدامی صورت نگرفت.
او تاکید کرد مسئولیت مستقیم کشتهشدن زندانیان و پرسنل، بر عهده مقاماتی همچون مسئولان زندان، سازمان زندانها، و شخص رییس قوه قضاییه است که آگاهانه قانون را زیر پا گذاشتند و این فاجعه بزرگ را رقم زدند.
به گفته خندان، زندانیان پس از بمباران، بدون رسیدگی درمانی و در حالی که مجروحان همچنان در بند بودند، با دستبند و پابند دو به دو به هم بسته شدند.
او اضافه کرد: «در بند ما هیچیک از زندانیان مجروح به بیمارستان منتقل نشدند، چه مجروحان جزئی و چه مجروحان بدحال. آنها بهجای ایجاد آرامش و امنیت و التیام دادن به زندانیان، آنها را دو به دو غل و زنجیر کردند.»
خندان روایت کرده که زندانیان در میانه آتش ضدهواییها و انفجارها، برای انتقال به صف شدند: «در حالی که دست و پایم به دست و پای همبندیام بسته شده بود، و با هر حرکت هر یک از ما، آن دیگری تعادلش را از دست میداد و زخم پاهایمان از محل پابند عمیقتر میشد.»
او با بیان اینکه صحنه صف زندانیان اسیر و زنجیرشده، یادآور فیلمهای آلمان نازی و اردوگاههای کار اجباری بود، تاکید کرد: «ما به سوی آیندهای تیره و تار قدم برمیداشتیم، صدای زنجیرهایمان ناقوسی بود که روزهای سختتری را نوید میداد.»
این فعال مدنی افزود: «ما زندانی بودیم، زندانی بیگناه، زندانی بیعدالتی. در چشم برهمزدنی جنگزده شدیم، ما سپر انسانی شدیم. سپس زندانبانانمان ما را به اسارت گرفتند. حالا دیگر ما اسیر جنگی هم شده بودیم.»
خندان در پایان هشدار داد که زندان تهران بزرگ، با وضعیت بحرانی بهداشت، کمبود آب و غذا و تراکم بیش از ظرفیت، در آستانه فاجعهای دیگر قرار دارد. او مسئولیت کامل این وضعیت را متوجه حاکمیت دانسته است.
کانون نویسندگان: انتقال زندانیان اوین یادآور تاریخ سیاه دهه شصت است
کانون نویسندگان ایران با انتشار بیانیهای، نسبت به حمله اسرائیل به زندان اوین و انتقال اجباری زندانیان سیاسی به زندانهای تهران بزرگ و قرچک ورامین واکنش نشان داد.
این بیانیه با اشاره به اینکه بر اساس میثاقها و قوانین بینالمللی، حمله به اماکنی مانند زندانها ممنوع است و در شمول «جنایات جنگی» جای میگیرد، حمله اسرائیل به زندان اوین را «جنایتکارانه»، توصیف کرده است.
کانون نویسندگان عملکرد جمهوری اسلامی در خصوص انتقال همراه با «برخوردهای غیرانسانی و تحقیر» زندانیان سیاسی از اوین به زندانهای قرچک ورامین و تهران بزرگ را بهشدت محکوم کرد.
این تشکل صنفی در بیانیه خود نوشت واکنش حاکمیت در انتقال زندانیان اوین به زندانهایی فاقد استانداردهای لازم، این گمان را تقویت میکند که حاکمیت در صدد «انتقامگیری» و «کینجویی» از مخالفان سیاسی و عقیدتی خود در شرایط غبارآلود و نابهنجار فعلی است و اینگونه تاریخ سیاه دهه شصت را تداعی و تکرار میکند.
نویسندگان این بیانیه با اشاره به گزارشهای منتشرشده، شرایط نگهداری زندانیان منتقلشده را «غیرانسانی و تحملناپذیر» توصیف کردند و هشدار دادند که سلامت و جان آنها بهشدت در خطر است.
این تشکل مستقل در ادامه خواستار آزادی فوری و بیقید و شرط تمامی زندانیان سیاسی شد و تاکید کرد که مسئولیت جان همه زندانیان و تمامی پیامدهای این امر، متوجه مقامات حاکمیتی و قضایی جمهوری اسلامی است.
زرتشت احمدی راغب: اگر شهادت و بهشت خوب است، گوارای شما باد؛ چرا پنهان شدهاید؟
زرتشت احمدی راغب، زندانی سیاسی، در تماسی از زندان قزلحصار کرج انتقال زندانیان از اوین به زندان تهران بزرگ، پس از حمله اسرائیل را ظلم مضاعف توصیف کرد.
او با اشاره به تجربه بازداشت خود در زندان تهران بزرگ تاکید کرد که این زندان «هیچگونه شرایط لازم برای یک زندگی انسانی» را ندارد.
احمدی راغب همچنین گفت در وضعیتهایی شبیه جنگ یا شرایط فوقالعاده، باید زندانیان سیاسی و کسانی که اتهامات سبکتری دارند آزاد شوند؛ نه اینکه مقامات حکومتی که سالها برای کشورهای دیگر خط و نشان کشیدهاند و تحریم صادر کردهاند، حالا خودشان بروند و پنهان شوند.
او خطاب به مسئولان افزود: «اگر شهادت و مرگ و بهشت اینقدر خوب است، گوارای شما باد. پس کجا هستید؟ چرا پنهان شدهاید؟ مردمی را که در فقر، نکبت، اعتیاد، گرفتاری و استبداد نگه داشتهاید، امروز با پیامهای بهظاهر میهنپرستانه خطاب میکنید. ایران را عقب نگه داشتهاید؛ سرزمینی که سرشار از آزادیخواهی، روشنگری و آزادگی است.»