جزئیاتی تازه از نقش قطر در رهگیری موشک‌های ایران در حمله به پایگاه العدید

در گزارشی تازه، شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقش تعیین‌کننده قطر در دفع حملات موشکی جمهوری اسلامی به بزرگ‌ترین پایگاه نظامی ایالات متحده در خاورمیانه پرداخته است.

حمله‌ای که همزمان با آماده‌باش پایتخت‌های خلیج فارس و پناه گرفتن ساکنان در پناهگاه‌ها، تهدید به آغاز یک رویارویی تمام‌عیار می‌کرد. این گزارش نشان می‌دهد عملکرد موفق سامانه‌های پدافندی قطر، از گسترش بحران و تلفات گسترده جلوگیری کرده است.

شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارشی تفصیلی اعلام کرد که مقام‌های امنیتی و دفاعی قطر تنها یک ساعت پیش از اصابت موشک‌ها، متوجه شدند که پایگاه العُدید در نزدیکی دوحه، هدف اصلی حمله قرار گرفته است.

به‌نوشته سی‌ان‌ان، مجید الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر، گفته است که مقام‌های ارشد دوحه در حال مذاکره با نخست‌وزیر قطر درباره راهکارهای کاهش تنش میان حکومت ایران و اسرائیل بودند که ناگهان کارکنان وزارت دفاع وارد جلسه شدند و خبر از شلیک چندین موشک توسط جمهوری اسلامی دادند. الانصاری گفته است صدای انفجار موشک‌های رهگیر که در آسمان منفجر شدند، محل اقامت نخست‌وزیر را به لرزه درآورد.

به گزارش سی‌ان‌ان، همان صبح، فضای اضطراب‌آلودی سراسر پایتخت‌های حاشیه خلیج فارس را فرا گرفته بود. در بحرین از ساکنان خواسته شده بود از بزرگراه‌ها دوری کنند، در کویت پناهگاه‌ها فعال شده بودند، و در دبی و ابوظبی شهروندان اقدام به رزرو پروازهای خروجی کرده و برخی نیز مواد غذایی و مایحتاج ضروری ذخیره کرده بودند.

به نوشته سی‌ان‌ان، حتی در قطر نیز از شهروندان آمریکایی و بریتانیایی خواسته شده بود در پناهگاه بمانند و نظامیان آمریکایی پیشاپیش پایگاه العدید را ترک کرده بودند.

بر اساس همین گزارش، سامانه هشدار زودهنگام قطر نشان داده بود که موشک‌های ایران در حال حرکت به‌سمت این کشور هستند، اما هدف نهایی تا تنها یک ساعت مانده به حمله مشخص نبود. یکی از مقام‌های قطری که مستقیما در جریان عملیات دفاعی قرار داشت، به سی‌ان‌ان گفت که پیش از حمله، تصویر واضحی از مسیر موشک‌ها در اختیار داشتند.

الانصاری در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان تایید کرده که ارتش قطر پس از دریافت هشدار، ۳۰۰ نیروی نظامی خود را به حالت آماده‌باش درآورد و دو سامانه پاتریوت را برای مقابله با حمله فعال کرد. به گفته او، عملیات رهگیری با همکاری آمریکا انجام شد، اما قطر مسئولیت رهبری این عملیات را بر عهده داشت.

در جریان این رهگیری، به گفته مقام‌های قطری، هفت موشک بر فراز آب‌های خلیج فارس و یازده موشک دیگر بر فراز آسمان دوحه رهگیری و منهدم شدند. تنها یک موشک در منطقه‌ای غیرمسکونی در حوالی پایگاه العدید فرود آمد و خسارت جزیی به‌بار آورد.

به گزارش سی‌ان‌ان، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، اعلام کرده بود که ایران ۱۴ موشک شلیک کرده است. اما منابع قطری تعداد آن را ۱۹ موشک اعلام کردند. ترامپ همچنین گفته بود که ایران پیش از حمله، از طریق واسطه‌هایی به ایالات متحده اطلاع‌رسانی کرده بود. در مقابل، الانصاری به سی‌ان‌ان گفت که قطر هیچ هشدار مستقیمی از سوی ایران دریافت نکرده است، گرچه مقام‌های جمهوری اسلامی پیش‌تر به دوحه هشدار داده بودند که در صورت حمله آمریکا به خاک ایران، پایگاه‌هایی که میزبان نیروهای آمریکایی هستند به اهداف مشروع جمهوری اسلامی تبدیل خواهند شد.

در ادامه گزارش، سی‌ان‌ان به نقل از عباس عراقچی، وزیر خارجه حکومت ایران، نوشت که جمهوری اسلامی یک روز پیش از حملات، در نشست استانبول، هشدار خود را به مقام‌های خلیج‌فارس منتقل کرده بود. شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی نیز پس از حمله اعلام کرد که این حمله هیچ تهدیدی برای کشور «دوست و برادر» قطر نداشته است.

با این حال، مقام‌های قطری این ادعا را رد کرده‌اند. الانصاری در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان تصریح کرد که چنین حمله‌ای نمی‌تواند بخشی از یک بازی سیاسی یا مانور منطقه‌ای تلقی شود. او گفت: «هیچ‌کس فرزندش را در معرض برخورد موشک قرار نمی‌دهد فقط برای اینکه نتیجه سیاسی بگیرد. این حمله برای ما کاملا غیرمنتظره بود.»

به‌نوشته سی‌ان‌ان، تنها دقایقی پس از حمله، ترامپ با امیر قطر تماس گرفته و از او خواسته تا برای میانجی‌گری با ایران جهت توقف درگیری تلاش کند. در همان ساعات اولیه، قطر وارد عمل شد. محمد بن عبدالعزیز آل‌خلیفی، مذاکره‌کننده ارشد قطر، مستقیما با مقام‌های ایرانی تماس گرفت و نخست‌وزیر قطر نیز با جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا، گفت‌وگو کرد.

الانصاری به سی‌ان‌ان گفت که تمام گزینه‌ها همان شب روی میز بود؛ از واکنش نظامی فوری گرفته تا رد مذاکره با کشوری که ۱۹ موشک به‌سمتشان شلیک کرده بود. با این حال، مقام‌های قطری این لحظه را فرصتی برای باز کردن دری به‌سوی صلح در منطقه دانستند؛ منطقه‌ای که به گفته او، دو سال بود چنین امکانی نداشت.

ساعاتی بعد، دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی خود اعلام کرد که توافق آتش‌بس میان حکومت ایران و اسرائیل حاصل شده است. سی‌ان‌ان می‌گوید نقش قطر در این میانجی‌گری، تعیین‌کننده بود و ممکن است دوحه به‌زودی در نقش یک بازیگر کلیدی امنیت منطقه‌ای، نقشی تازه بر عهده گیرد.