تغییر روایت‌های رسمی درباره انگیزه قتل الهه حسین‌نژاد؛ متهم می‌گوید قربانی «بی‌حیا» بود

امیرهادی انواری

ایران‌اینترنشنال

در بخشی از ویدیوی بازجویی از بهمن فرزانه، متهم به قتل الهه حسین‌نژاد، او خطاب به بازجو می‌گوید الهه «خیلی بی‌حیا» بود. این بخش، در کنار شواهد قبلی، فرضیه انگیزه سرقت گوشی را تضعیف می‌کند. خبرگزاری فارس نیز نوشت احتمالا فرضیه علت قتل تغییر خواهد یافت.

سه روز پس از اعلام کشف جسد حسین‌نژاد و زمانی که نیروی انتظامی با قطعیت، انگیزه قاتل را «سرقت گوشی» اعلام کرد، اکنون چندین روایت و جریان خبری حول این پرونده به‌ راه افتاده است.

جسد حسین‌نژاد پیش از بیانیه رسمی پزشکی قانونی دفن شد؛ اسنپ بیانیه اولیه خود را درباره بی ارتباط بودن بهمن فرزانه با این شرکت حذف کرد؛ یک مصاحبه کاملا یکسان در روزنامه ایران و همشهری آنلاین منتشر شده که بیشتر موضوع همسر سابق متهم و دلایل جدایی او را نقل می‌کند؛ فردی که هیچ اثری از او در شبکه‌های اجتماعی نیست، کارزاری برای اجباری شدن نصب شنود در اسنپ به‌راه انداخته؛ روزنامه ایران نوشته متهم به‌خاطر «دزدیدن دو گوسفند» از یکی از آشنایانش سابقه‌دار بوده و ...

همه این‌ها در حالیست که متهم در یکی از ویدیو‌ها به‌صراحت می‌گوید نیازی به سرقت گوشی نداشته و گوشی را به بیرون پرتاب کرده است و مدام اتهاماتی علیه مقتول از جمله «بی‌حیا» بودن را تکرار می‌کند.

در کنار تمام این ابهامات، هنوز منشا ویدیوهای بازجویی که در فضای مجازی منتشر می‌شود، مشخص نشده است.

ویدیوی دو و نیم دقیقه‌ای

با وجود اظهارات بعضا مبهم و نامفهوم فرزانه در یک ویدیو دو و نیم دقیقه‌ای که تقطیع نشده، مشخص است که درگیری او و الهه بر سر نوع پوشش او رخ داده است.

در این ویدیو بازجو از او سوال می‌کند: «عیبی نداره، فقط در ماشین چی شد؟ تو ماشین رو به من بگو.»

متهم درحالی که کلماتی نا مفهوم با گریه به زبان می‌آورد، با دست به سر و صورت اشاره می‌کند و می‌گوید: «اصلا داغون شده بود.»

در این زمان او با گریه به سر خود ضربه می‌زند و هم‌زمان بازجویان حاضر در ویدیو مدام می‌گویند: «عیبی ندارد، خوب کردی، خوبش کردی، حقش بوده.»

در ادامه متهم می‌گوید: «دیدم [گفت] از خودم دفاع می‌کنم، فلان... گفتم خدایا... تصویر...» که دوباره شروع به گریه می‌کند.

در این قسمت بازجوی دوم مجددا می‌گوید: «نه... ولش کن... اصلا سر چی اینو بهت گفته؟» در اینجا بازجوی اول به بازجوی دوم می‌گوید: «ولش کن حاجی، ادامه بده.»

متهم ادامه می‌دهد: «بعد آخرش هیچی دیدم از خودش دفاع می‌کنه، مثلا گفت من خرابم اینطوریم، من ناراحت شدم گفتم یعنی تمام زنا اینطورین؟»

فرزانه افزود: «بعد گفتم... گفتم بذار پرت کنم، بعد دوباره...»

سپس بازجوی دوم از او می‌پرسد: «مقاومت کرد، نه؟» و متهم با سر پاسخ مثبت می‌دهد. در ادامه، بازجوها از او درباره محل و تعداد ضربات چاقو و آلت قتل سوال می‌پرسند.

در بخش بعدی، مجددا وقتی بازجویان در تلاش هستند با همدلی با فرزانه (که از تکنیک‌های بازجویی به شمار می‌رود)، محل رها شدن مقتول را پیدا کنند، برای دومین بار بازجوی دوم که تصویرش در ویدیو مشخص نیست و بازجوی اول او را «حاجی» صدا می‌زند، می‌گوید: «اونم خوب کردی، حقش بوده، زنِ...»

در اینجا فرزانه که ظاهرا احساس همدلی با بازجوها پیدا کرده است، با لبخند به زبان ترکی به یکی از بازجویان که این زبان را متوجه می‌شود، می‌گوید: «یک چیزی به تو بگویم... خیلی بی‌حیا بود. سرنوشت بود که گناه او بر سر من بریزد. کاش خانواده خودم بود.»

بازجوی ترک‌زبان به او می‌گوید: «چاقو چرا زدی؟» فرزانه پاسخ می‌دهد: «بابا، خلاف بود، اصلا حرف دیگری زد.»

بازجوی ترک زبان می‌پرسد: «چه گفت؟» فرزانه با کلماتی نامفهوم ظاهرا می‌گوید: «اصلا… با کی رفتم، فلان شد...»

در ادامه فرزانه خطاب به یکی از بازجویان ظاهرا می‌گوید: «از آیفون در بیار حداقل.»

بازجویان اصرار می‌کنند «گوشی‌هایش را چه کار کردی؟ گوشی‌ها را با خودت بردی؟» که فرزانه در پاسخ می‌گوید: «آقا من گوشی رو همینطوری تو اتوبان انداختم، گوشی رو من می‌خوام چیکار؟»

بازجو به او می‌گوید: «تا نواب آنتن داده گوشی دختره.» فرزانه در پاسخ با لحنی محکم می‌گوید: «آقا... من گوشی می‌خوام چه کار؟ ببخشیدا، تو جامعه‌ایم، اصلا ۱۰۰ میلیون هم باشد، ببرید تو خیابان یک میلیون هم نمی‌خرن، من به این [پول] احتیاج ندارم.»

او در پایان به زبان ترکی می‌گوید: «این به پای ما نوشته شد، اما سرنوشتش این بود»

«بی‌حیا بود، گفت خرابم، خدا خواست، به گوشی نیاز ندارم»

از این ویدیوی دو و نیم دقیقه‌ای و کلمات و جملات مقطع چنین برمی‌آید که متهم به‌نوعی به خود بابت حمله به الهه حق می‌دهد.

او می‌گوید الهه گفته «من خرابم» و در ادامه مدام به خدا و اینکه سرنوشت این دختر جوان بنا به قسمت خدا به دست او رقم خورده است، اشاره می‌کند.

مشخص نیست پیش از این دو دقیقه چه گذشته است، اما اگرچه همدلی از تکنیک‌های رایج بازجویی است، بعید به نظر می‌رسد بازجوی آگاهی بابت انگیزه‌ای مثل سرقت به متهم بگوید: «حقش بود، خوب کردی.»

اشاره متهم به «بی حیا» بودن مقتول برای تبرئه خود در این مکالمه نیز نشانه دیگری است که درگیری بر سر پوشش بوده است.

او در بخش دیگری نیز می‌گوید: «مثلا گفت من خرابم اینطوریم، من ناراحت شدم گفتم یعنی تمام زنا اینطورین؟»

در بخش مبهمی از ویدیو نیز متهم ظاهرا به نگرانی خود از «تصویر» و محتوایی که در گوشی مقتول بوده، اشاره می‌کند.

پلیس از او درباره سرنوشت گوشی‌های مقتول می‌پرسد (احتمالا دو گوشی داشته) که متهم می‌گوید هیچ نیازی به پول گوشی ندارد و آن را از ماشین به بیرون پرت کرده است.

پس از آنکه اسنپ بیانیه خود را مبنی بر عدم ارتباط با راننده‌ای که متهم به قتل الهه حسین‌نژاد است، حذف کرد، سعید منتظرالمهدی، سخنگوی نیروی انتظامی، تایید کرد اسنپ سال ۱۳۹۹ درباره بهمن فرزانه از نیروی انتظامی استعلام گرفته است
پس از آنکه اسنپ بیانیه خود را مبنی بر عدم ارتباط با راننده‌ای که متهم به قتل الهه حسین‌نژاد است، حذف کرد، سعید منتظرالمهدی، سخنگوی نیروی انتظامی، تایید کرد اسنپ سال ۱۳۹۹ درباره بهمن فرزانه از نیروی انتظامی استعلام گرفته است

اسنپ یا چند خودروی دربست

همزمان، روایت‌های موازی با موضوع نیز شکل گرفته است. پس از آنکه برخی کاربران نشان دادند بهمن فرزانه راننده اسنپ بوده است، اسنپ در ابتدا طی بیانیه‌ای اعلام کرد قتل الهه هیچ ارتباطی با این سرویس نداشته است، اما سپس بیانیه خود را از صفحات مجازی خود حذف کرد.

یک روز بعد، نیروی انتظامی که از ابتدا اصرار داشت خودرو عبوری بوده و ارتباطی با سرویس‌های اینترنتی نداشته، در یادداشتی به قلم سعید منتظرالمهدی، سخنگوی این سازمان، اعلام کرد شرکت اسنپ در سال ۱۳۹۹ برای شروع به کار فرزانه استعلام گرفته است که در آن زمان جرم محکومیتی برای وی ثبت نشده بود.

منتظرالمهدی در این یادداشت نوشت: «مرحومه الهه حسین نژاد از این ناوگان درخواست خودرو نکرده بود و از ابتدا تا انتهای مقصد از خودروی عبوری به‌صورت دربست استفاده نموده (چندین خودرو).»

معمولا شهروندان از خودروی دربست برای رسیدن به مقصد نهایی خود استفاده می‌کنند و چندان مرسوم نیست که شخصی برای رسیدن به یک مقصد از چند خودروی دربست استفاده کند.

به هر حال، اسنپ بودن یا نبودن خودروی فرزانه و استفاده از یک یا چند خودرو به‎‌عنوان «دربست» هرچند می‌تواند ابهامات پرونده را افزایش دهد، اما چیزی را در خصوص انگیزه متهم تغییر نمی‌دهد.

فردی به نام «ساحل تاریتا» کارزار درخواست از وزارت کشور برای اجباری شدن نصب شنود در تاکسی‌‌های اینترنتی را به راه انداخته است
فردی به نام «ساحل تاریتا» کارزار درخواست از وزارت کشور برای اجباری شدن نصب شنود در تاکسی‌‌های اینترنتی را به راه انداخته است

کارزار درخواست شنود از شهروندان

جریان خبری موازی دیگر، راه اندازی یک کارزار درخواست نصب دوربین در خودروهای اسنپ توسط برخی از شهروندان است.

انگیزه و منشا اصلی این کارزار مشخص نیست. کسی که کارزار را راه‌اندازی کرده، فردی به نام «ساحل تریتا» است. هیچ حساب شخصی در پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی به این نام وجود ندارد.

این کارزار در وب‌سایتی به همین نام که در داخل کشور با مجوز جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند، راه‌اندازی شده است.

امضا کنندگان از وزارت کشور خواسته‌اند دستوراتی برای اجباری شدن نصب «شنود» در تاکسی‌های اینترنتی صادر کند. تاکنون حدود ۳۲ هزار نفر از این کارزار حمایت کردند.

روایت اختلاف خانوادگی فرزانه

اندکی پس از آنکه کاربران فضای مجازی به انگیزه اعلام‌شده قاتل از سوی مراجع رسمی، یعنی سرقت، ابراز تردید کردند، روزنامه هفت‌صبح گفت‌وگویی با زنی انجام داد که او را همسر سابق فرزانه معرفی می‌کرد.

در این مصاحبه، زن با اشاره به اینکه فرزانه سابقه خشونت‌ خانگی داشته، گفت به‌دلیل «بددل» و «شکاک» بودن از همسرش جدا شده است.

او افزود فرزانه سابقه‌دار بوده و چندین بار برای درگیری به منزل اقوام او رفته است.

در این مصاحبه زن تاکید می‌کند از دست فرزانه به‌همراه خانواده خود به خرم‌آباد فرار کرده و اکنون در آنجا ساکن هستند.

خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، نوشت فرضیه قتل به‌دلیل سرقت زیر سوال رفته است
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، نوشت فرضیه قتل به‌دلیل سرقت زیر سوال رفته است

خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران: متهم از اعتراف اولیه عدول کرده است

در حالی که نیروی انتظامی در بیانیه‌ها و مصاحبه‌های فرماندهان خود به‌صراحت انگیزه قاتل را سرقت گوشی اعلام کرده بود، خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، یک‌شنبه ۱۸ خرداد در مطلبی نوشت بررسی‌های جدید نشان می‌دهد طلاهای مقتول به سرقت نرفته و این موضوع، «فرضیه سرقت را با تردید مواجه ساخته است.»

این خبرگزاری تاکید کرد: «به‌دلیل ناپایداری در اعترافات متهم، نمی‌توان به‌صورت قطعی به اظهارات فعلی او استناد کرد.»

روزنامه ایران و همشهری آنلاین به‌طور همزمان مصاحبه‌ای منتشر کردند که در آن، سرقت به‌عنوان انگیزه قاتل عنوان شده است
روزنامه ایران و همشهری آنلاین به‌طور همزمان مصاحبه‌ای منتشر کردند که در آن، سرقت به‌عنوان انگیزه قاتل عنوان شده است

روزنامه ایران و همشهری آنلاین و تکمیل سناریوی روزنامه هفت صبح

در این بین، به‌طور همزمان روزنامه ایران و همشهری‌ آنلاین، یکی متعلق به دولت و دیگری متعلق به شهرداری تهران، گفت‌گویی با فرزانه منتشر کردند.

در هر دو مصاحبه، سوال‌ها و جواب‌ها یکسان است؛ با این وجود، روزنامه ایران از برچسب اختصاصی برای این گفت‌وگو استفاده کرده است.

تهیه بسته‌های خبری از این دست توسط برخی نهادها و ارسال آن برای انتشار به مطبوعات در ایران امری شایع است.

در این گفت‌وگو، زمانی که مصاحبه‌کننده از او درباره علت جدا شدن همسرش می‌پرسد، فرزانه هرگونه درگیری و دعوا با همسر یا خانواده او را تکذیب می‌کند.

او در ادامه می‌گوید انگیزه قتل و سرقت نداشته، بلکه از آنجا که شش ماه پیش از همسرش جدا شده، قصد داشته با الهه درد و دل کند، اما وقتی اظهارات این دختر جوان را شنیده، عصبی شده است.

او ادامه می‌دهد در لحظه آخر گوشی الهه را دیده و قصد داشته گوشی را سرقت کند.

درباره عبوری بودن خودرو هم متهم در این مصاحبه می‌گوید الهه عجله داشته و حاضر شده کرایه سایر مسافران را بپردازد تا راننده او را سریع‌تر به مقصد برساند.

همچنین در رابطه با سابقه‌دار بودن خود می‌گوید این موضوع مربوط به سال‌ها پیش است که به‌دلیل اختلاف با یکی از اقوام، دو راس گوسفند او را سرقت می‌کند و این موضوع به‌عنوان سابقه سرقت برای او ثبت می‌شود.

دفن سریع جسد پیش از بیانیه پزشکی قانونی

با اینکه تا یک‌شنبه ۱۸ خرداد تمامی رسانه‌های داخلی، روایت رسمی پلیس درباره سرقت را منتشر کردند، اکنون خبرگزاری فارس به‌وضوح از احتمال تغییر انگیزه قتل نوشته است.

جسد حسین نژاد در حالی شنبه ۱۷ خرداد به خاک سپرده شد که هنوز پزشکی قانونی بیانیه نهایی خود درباره کالبدشکافی او را ارائه نداده است.

تنها بیانیه پزشکی قانونی مربوط به همان روز اول اعلام پیدا شدن جسد است که در آن اعلام کرده بود این سازمان هیچ نشانه‌ای از تجاوز و تعرض به الهه نیافته و تحقیقات همچنان ادامه دارد.

دفن سریع جسد پیش از اعلام رسمی نتیجه کالبدشکافی یا بیانیه سازمان پزشکی قانونی، در حالی که یک روز پس از دفن، خبرگزاری‌های رسمی از احتمال تغییر انگیزه نوشتند، ابهامات در خصوص این پرونده را افزایش می‌دهد.