کارزار هماهنگ جمهوری اسلامی برای جرم‌انگاری و ممنوع‌سازی حضور سگ‌ها در فضای عمومی

پس از اعلام دادستانی‌های اصفهان و آذربایجان‌غربی درباره منع «سگ‌گردانی» در شهرهای این دو استان، دادستانی‌های استان‌های گلستان، لرستان، همدان، قزوین و کرمان نیز از اعمال ممنوعیت مشابه خبر دادند.

بر اساس دستورالعمل‌های صادر شده از سوی دادستان‌های گلستان، لرستان، قزوین، همدان و کرمان، بیرون آوردن سگ در اماکن عمومی و حمل آن با وسایل نقلیه ممنوع است و با متخلفان برخورد «جدی» خواهد شد.

در دستور صادرشده به پلیس راه و نیروهای انتظامی، بر توقیف سیستمی و فیزیکی خودروهای حامل سگ، معرفی رانندگان متخلف به مراجع قضایی، پلمب فروشگاه‌های مرتبط با حیوانات و تعطیلی مطب‌های دامپزشکی فاقد مجوز تاکید شده است.

در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۳ شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ارائه طرح‌هایی خواستار تصویب قانونی شدند که بر اساس آن، نگهداری و همراه داشتن سگ در معابر عمومی مشمول جریمه‌های سنگین نقدی و حتی مجازات حبس شود؛ اما این طرح‌ها هرگز به قانون تبدیل نشدند.

در هیچ‌یک از مواد و تبصره‌های قانونی موجود نیز نگهداری یا حمل سگ به‌تنهایی جرم‌انگاری نشده است. با این‌حال، این نخستین بار نیست که ممنوعیت‌های گسترده‌ای برای به همراه داشتن سگ در اماکن عمومی در ایران وضع می‌شود.

در روزهای گذشته دادستان‌های برخی از استان‌ها با انتشار دستورالعملی مشابه که به نظر می‌رسد بخشی از یک کارزار هماهنگ است، بار دیگر بر ممنوعیت حضور سگ‌ها در فضای عمومی تاکید کرده‌اند.

مطهر محمدخانی،‌ سخنگوی شهردار تهران،‌ ۱۳ خرداد گفت ورود حیوانات به پارک‌های شهری ممنوع است و این موضوع روی تابلوهای شهری اعلام شده است.

او افزود: «ما مدافع حقوق حیوانات هستیم اما شهر قواعد خودش را دارد... ورود سگ به پارک‌ها یکی از نشانه‌های روشن برای ایجاد پلیس تخصصی شهری در پایتخت است.»

پیش‌تر خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران نیز در گزارشی نوشته بود گرداندن سگ در فضای عمومی «از منظر فردی ممکن است نوعی سبک زندگی یا ابراز عاطفه به حیوانات خانگی تلقی شود، اما از دیدگاه اجتماعی، به مساله‌ای چندبعدی با پیامدهای فرهنگی، بهداشتی و امنیتی تبدیل شده است».

طی سال‌های گذشته مقام‌های انتظامی و قضایی جمهوری اسلامی بارها درباره محدودیت یا ممنوعیت گرداندن سگ اظهار نظر کرده‌اند.

مقام‌های جمهوری اسلامی در مواردی حمله سگ‌ها به شهروندان را به‌عنوان توجیهی برای اعمال محدودیت و ممنوعیت علیه سگ‌گردانی مطرح کرده‌اند، اما تاکنون هیچ مکان مشخصی به‌عنوان فضای ویژه نگهداری یا تردد سگ‌ها تعیین نشده است.

با وجود محدودیت‌های گسترده، علاقه شهروندان به نگهداری حیوانات خانگی، از جمله سگ، کاهش نیافته است.