نمایندگان مجلس شورای اسلامی کلیات لایحه مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی و روسیه را تصویب کردند. برخی موافقان این قرارداد را «اتحاد با دشمن آمریکا» خواندند و چند نماینده مخالف، به «اشکالات اساسی» آن اشاره کردند.
این لایحه چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت با ۱۹۱ رای موافق، هشت رای مخالف و سه رای ممتنع به تصویب نمایندگان مجلس رسید.
وحید جلال‌زاده، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی که به عنوان نماینده دولت چهاردهم در جلسه تصویب لایحه در مجلس حضور داشت، روسیه را «دوستان دوران سخت ایران» خواند.
او گفت مسکو در بسیاری از پیمان‌های منطقه‌ای و جهانی همراه تهران است و افزود جمهوری اسلامی به سفارش علی خامنه‌ای، «دوستان روزهای سخت خود را فراموش نمی‌کند».
مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، دی ۱۴۰۳ به روسیه سفر کرد و قرارداد استراتژیک ۲۰ ساله جامع تهران-مسکو به امضای او و ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، رسید.
جمهوری اسلامی جزییات این قرارداد را مانند قرارداد ۲۵ ساله چین اعلام نکرده و تنها به شکلی کلی گفته ۴۷ ماده دارد و همه زمینه‌های همکاری دوجانبه را در بر می‌گیرد.
نمایندگان قرارداد با روسیه را اتحاد مقابل آمریکا خواندند
محمدرضا احمدی، نماینده رشت در مجلس، معاهده با مسکو را «اتحاد با دشمنان آمریکا» توصیف کرد.
او گفت: «باید با کشورهایی مانند روسیه که با آمریکا مشکل دارند متحد شویم تا ارز و پول خود را تغییر دهیم... اگر [با مسکو] کارهای فرهنگی و اقتصادی هم انجام دهیم به نفع‌مان خواهد بود.»
حمید رسایی، نماینده تهران، نیز درباره این معاهده گفت: «هر دو کشور تهدیدات مشترکی در برابر ناتو و تروریسم دارند و این می‌تواند موجب تقویت امنیت ملی و نظامی و کاهش وابستگی به دلار شود.»
او افزود: «روسیه می‌تواند تسلیحات پیشرفته‌ای را در حوزه سیستم دفاعی، هوایی، جنگنده‌ها و فناوری دریایی به ایران بفروشد و در اختیار ما بگذارد.»
در یک سال گذشته گزارش‌هایی درباره امضای قرارداد استراتژیک ۲۰ ساله با روسیه منتشر شده بود.
پوتین اوایل فروردین امسال این قرارداد را به دوما ارائه داد و فرمان تصویب آن را صادر کرد.
انتقادها به برخی مفاد قرارداد در مجلس
کلیات لایحه این قرارداد مخالفان اندکی در مجلس داشت. از جمله آنها منصور علیمردانی، نماینده ابهر، بود که مفاد آن را «دارای اشکالات اساسی» توصیف کرد.
او در یک نمونه گفت: «در بخشی از متن معاهده آمده است که باید از حضور مداخلهگرایانه سایر کشورها جلوگیری شود که چنین عبارتی در منطقه حساسی مانند خاورمیانه، ممکن است بهعنوان مداخله در امور داخلی دیگر کشورها تلقی شود.»
به گفته این نماینده، در بخش حمل و نقل و توسعه کریدور شمال-جنوب، هماهنگی با کشورهای ذینفعی مانند هند و ارمنستان اقداماتی پیشبینی نشده و این ممکن است منجر به تعارض منافع و ایجاد محدودیت برای کشور شود.
مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، نیز در تذکری گفت درباره قرارداد میان جمهوری اسلامی برای خرید گاز از روسیه باید دقت کرد، چون به گفته او، «ممکن است بلایی که سر اروپا در وابستگی گازی به روسیه آمد، سر ایران هم بیاید».
او گفت در مسیر خط لوله، صحبت از کشور جمهوری آذربایجان شده اما تهران با مسکو طرف قرارداد است و نباید درباره تحویل گاز در نقطه مرزی «باعث خوشخیالی» و نادیده گرفتن اثر مناقشات مرزی کشورهای همجوار بر ترانزیت گاز ایران شود.
این نماینده مجلس تاکید کرد: «قرارداد باید به شکل خرید گاز طبیعی باشد نه ترانزیت گاز روسیه به جایی که این کشور میخواهد.»
جمهوری اسلامی و روسیه در سال ۱۳۸۰ و در دوره ریاستجمهوری محمد خاتمی، قرارداد استراتژیک ۲۰ ساله منعقد کردند.
با پایان مهلت آن در سال ۱۴۰۰، این قرارداد به طور خودکار برای پنج سال تمدید اما از دوره ریاستجمهوری ابراهیم رئیسی تلاش برای تدوین قراردادی جدید آغاز شد.
