نتانیاهو: کنترل کامل غزه را به دست میگیریم اما برای حفظ حمایت آمریکا مانع قحطی میشویم

بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد قصد دارد «کنترل کامل نوار غزه را به دست بگیرد» و در عین حال، ارسال کمکهای بشردوستانه به این منطقه را از سر بگیرد. او هشدار داد که وقوع قحطی گسترده در غزه، «خط قرمزی» است که ممکن است باعث شود آمریکا به حمایت خود از اسرائیل پایان دهد.
نتانیاهو در ویدئویی که دوشنبه ۲۹ اردیبهشت در شبکههای اجتماعی منتشر کرد، گفت: «ما در حال اعمال نیروی عظیمی برای تسلط کامل بر نوار غزه هستیم، اما نباید به نقطهای برسیم که گرسنگی و قحطی گسترده رخ دهد، چه از نظر عملی و چه از نظر دیپلماتیک.»
او بدون آنکه از کسی نام ببرد، گفت که «نزدیکترین دوستان اسرائیل در جهان»، از جمله سیاستمداران آمریکایی که دههها «حامیان سرسخت اسرائیل» بودهاند، به او گفتهاند که در سازمان ملل از اسرائیل دفاع میکنند و تسلیحات در اختیارش قرار میدهند، اما «نمیتوانند با تصاویر قحطی و گرسنگی جمعی کنار بیایند.»
ساعاتی پس از انتشار این ویدیو، وزارت دفاع اسرائیل اعلام کرد که پنج کامیون حامل غذا، دارو و دیگر کمکهای اولیه از طریق گذرگاه کرم شالوم در جنوب اسرائیل وارد غزه شد. به گفته تام فلچر، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه چهار کامیون دیگر سازمان ملل هم برای ورود به غزه مجوز گرفتهاند.
این نخستین بار است که اسرائیل بهطور رسمی به وضعیت رو به بحران گرسنگی در غزه اذعان میکند، در حالی که کارشناسان بینالمللی بارها هشدار دادهاند که این منطقه در آستانه قحطی قرار دارد. با این حال، فلسطینیها در غزه ابراز نگرانی کردهاند که میزان محدودی از کمکهای وعدهدادهشده، قادر نخواهد بود شدت بحران انسانی را کاهش دهد.
اسرائیل از دوم مارس، ورود کمکهای بشردوستانه، دارو، سوخت و غذا به غزه را متوقف کرده بود که طولانیترین دوره انسداد کمکها از آغاز جنگ تاکنون به شمار میرفت.
پس از اعلام ورود پنج کامیون غذا و دارو به غزه، فلچر این اقدام را «تحولی خوشایند» خواند و آن را «یک قطره در اقیانوسی از نیازهای ضروری» توصیف کرد.
طی آخرین آتشبس میان اسرائیل و حماس روزانه حدود ۶۰۰ کامیون امدادی به غزه وارد میشد.
به گفته فلچر، با توجه به وضعیت آشفته در غزه انتظار میرود این کمکهای محدود غارت یا دزدیده شوند، مشکلی که با کمبود فزاینده منابع شدت گرفته است.
عملیات شبانه اسرائیل در شهر خانیونس با گلولهباران و حملات هوایی، شرایط انتقال کمکها را دشوارتر کرده است. یکی از مقامهای امدادی به واشینگتن پست گفته است که این حملات، تدارکات رساندن کامیونهای کمک را به شدت مختل کرده است.
سازمان ملل هفته گذشته گزارش داد: «ذخایر تمام شده، نانواییها تعطیل شدهاند، آشپزخانههای جمعی هر روز بسته میشوند و مردم از گرسنگی در حال مرگ هستند.»
در داخل اسرائیل، تغییر موضع ناگهانی نتانیاهو در پی افزایش فشارهای علنی و پنهانی از سوی دولت ترامپ رخ داده است. دولت ترامپ در هفتههای اخیر بارها از اسرائیل خواسته است جنگ در غزه را متوقف کند. دونالد ترامپ رییسجمهوری آمریکا، هفته گذشته در سفر به خاورمیانه ضمن حذف اسرائیل از برنامه سفر خود، گفت: «خیلیها در غزه از گرسنگی در حال مرگ هستند.»
طبق گزارش وزارت بهداشت غزه، که تحت کنترل حماس است، در ۱۹ ماه جنگ بیش از ۵۳ هزار نفر در غزه کشته شدهاند. این نهاد بین کشتهشدگان نظامی و غیرنظامی تفکیک قائل نمیشود، اما میگوید اکثر قربانیان، زنان و کودکان بودهاند. در روزهای اخیر، اسرائیل بر شدت بمبارانهای هوایی افزوده و صدها نفر دیگر را به کام مرگ فرستاده است.
نتانیاهو قول داده است که عملیات نظامی را گسترش دهد و مناطق جدیدی را تصرف کند. او گفته این اقدام، در جریان مذاکرات برای آتشبس، برگ برندهای برای اسرائیل خواهد بود و در صورت شکست مذاکرات، زمینه را برای یک کارزار نظامی گستردهتر فراهم خواهد کرد.
ارتش اسرائیل دوشنبه خواستار تخلیه خانیونس، دومین شهر بزرگ غزه شد؛ این گستردهترین دستور تخلیه از زمان آغاز دور جدید جنگ در اواسط ماه مارس است. ارتش اسرائیل در حالی که برای «حملهای بیسابقه» آماده میشود از فلسطینیان خواسته تا به منطقه مواصی منتقل شوند؛ جایی که چادرهایی برای آوارگان برپا شده است.
روزنامه واشینگتنپست در گزارش خود نوشته است که در مواصی، تقریبا هیچ فضایی باقی نمانده است و چادرهای آوارگان در این منطقه نیز در هفتههای گذشته چند حمله هوایی را تجربه کردهاند.
رسانههای اسرائیلی گزارش دادهاند که نیروهای ویژه این کشور با لباس مبدل آوارگان وارد خانیونس شدهاند. برخی گزارشها میگویند هدف، نجات یک گروگان بوده و برخی دیگر از تلاش برای دستگیری یکی از فرماندهان گروههای مسلح خبر دادهاند. گردانهای صلاحالدین، شاخه نظامی کمیتههای مقاومت مردمی، اعلام کردند که احمد سرحان، یکی از فرماندهانشان، در این یورش صبحگاهی کشته شده است.
ارتش اسرائیل دوشنبه اعلام کرد که در ۲۴ ساعت گذشته، دستکم ۱۶۰ هدف را مورد حمله قرار داده که شامل «سلولهای تروریستی، سازههای نظامی، محلهای پرتاب موشک ضدزره و ساختمانهای تلهگذاریشده» بوده است. در همین بازه زمانی، به گفته زاهر الوحیدی، مدیر مرکز اطلاعرسانی وزارت بهداشت غزه، ۱۲۶ نفر جان باختهاند.
در حالی که فلسطینیها ناامیدانه در انتظار کمکهای انسانی هستند، یک حمله هوایی اسرائیل، انبار داروهای بیمارستان ناصر در خانیونس را هدف قرار داد.
نتانیاهو در پیام ویدئویی دوشنبه خود گفت که اسرائیل ظرف روزهای آینده یک سازوکار جایگزین برای توزیع کمکها راهاندازی خواهد کرد که تحت حمایت ایالات متحده خواهد بود و از طریق آن، ارتش اسرائیل امنیت مراکز توزیع تحت مدیریت یک پیمانکار خصوصی آمریکایی به نام «بنیاد کمک انسانی غزه» را تامین میکند. این سازوکار، سازمانهای وابسته به سازمان ملل را که تاکنون بیشتر مسئولیت کمکرسانی را بر عهده داشتند، کنار میزند.
او گفت این مراکز فقط برای غیرنظامیان غزه در نظر گرفته شدهاند و نه برای حماس، که اسرائیل بارها آن را به چپاول و سوءاستفاده از کمکهای بشردوستانه متهم کرده و گفته است که خطر قحطی، «ساختگی» و مهندسیشده از سوی حماس است. البته گروههای امدادی و برخی مقامهای آمریکایی این ادعا را رد میکنند و اسرائیل نیز تاکنون مدرکی برای این اتهامات ارائه نکرده است.
شرکای سیاسی نتانیاهو در ائتلاف حاکم نیز دوشنبه بهصورت علنی ازسرگیری کمکها را تایید کردند و این کمکرسانیها را مانعی برای اهداف جنگی اسرائیل ندانستند.
بزالل اسموتریچ، وزیر افراطی دارایی اسرائیل، گفت: «این کمکها به حماس نخواهد رسید. این کمکها به غیرنظامیان امکان زندهماندن میدهد، دوستان ما در جهان را قادر میسازد تا همچنان از ما در شورای امنیت سازمان ملل و دیوان بینالمللی کیفری حمایت کنند و به ما اجازه میدهد، به یاری خداوند، تا پیروزی نهایی بجنگیم.»
واشینگتنپست بهنقل از یک منبع آگاه از جلسات کابینه گزارش داد که نتانیاهو در جلسه یکشنبه شب، از سرگیری کمکها را «صرفا یک موضوع فنی» توصیف کرده است. این منبع که نخواست نامش فاش شود، گفت فشار دولت ترامپ در روزهای اخیر شدت گرفته است.
این در حالی است که اسرائیل دهها هزار نیروی ذخیره را فراخوانده، بمباران غزه را افزایش داده و به آستانه مرحلهای بیبازگشت در جنگ نزدیک میشود.
این منبع آگاه به واشینگتنپست گفت: «دولت ترامپ پیام روشنی به اسرائیل داده است: اگر جنگ را متوقف نکنید، رهایتان خواهیم کرد. از نظر سیاسی، مانند گذشته، نتانیاهو ابزار لازم را برای پایاندادن به جنگ در اختیار دارد؛ او اکثریت قاطع در کنست و حمایت عمومی را دارد، اما اراده سیاسی برای پایان دادن به جنگ را ندارد.»