نیکوسور دان، شهردار میانه‌رو بخارست، در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری رومانی که یک‌شنبه ۲۸ اردیبهشت برگزار شد، جورجه سیمیون رقیب ملی‌گرای افراطی خود را شکست داد؛ رقیبی که وعده داده بود کشورش را در مسیری مشابه سیاست‌های دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، هدایت کند.
براساس نتایج رسمی منتشر شده از تقریبا تمام حوزه‌های رای‌گیری، دان توانست حدود ۵۴ درصد آرا را در این کشور عضو اتحادیه اروپا و ناتو که جمعیتی حدود ۱۹ میلیون نفر دارد، کسب کند. در مقابل، جورجه سیمیون حامی سرسخت ترامپ، به ۴۶ درصد از آرا دست یافت.
بیشتر بخوانید:جنجال در انتخابات ریاست‌جمهوری رومانی؛ گزارش‌ها از شکست نامزد راست‌گرا حکایت دارند
سیمیون که ابتدا شکست خود را نپذیرفته و ادعای پیروزی در انتخابات را کرده بود، سرانجام پس از اعلام نتایج قطعی شکستِ خود را پذیرفت و پیروزی نیکوسور دان را تبریک گفت.
او بلافاصله پس از پایان رای‌گیری، در شبکه‌های اجتماعی نوشته بود: «من پیروز شدم!!! من رییس‌جمهوری جدید رومانی هستم و قدرت را به مردم رومانی بازمی‌گردانم!»
دان، ریاضی‌دان میانه‌رویی که تا چند روز پیش در نظرسنجی‌ها از سیمیون عقب بود، توانست در لحظات پایانی با شتابی برق‌آسا از او پیشی بگیرد. سیمیون، سیاستمداری ضد اتحادیه اروپا که خواستار پایان کمک‌های نظامی به اوکراین در جنگ با روسیه است، در دور نخست انتخابات که دو هفته پیش برگزار شد، با کسب ۴۱ درصد آرا پیشتاز شده بود.
دانِ ۵۵ ساله در کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود با فساد گسترده مبارزه کند، کشورش را در مسیر اصلی اتحادیه اروپا نگه دارد و به حمایت از اوکراین ادامه دهد؛ کشوری که رومانی نقشی کلیدی در پشتیبانی لجستیکی از آن ایفا کرده است.
هواداران دان شامگاه یک‌شنبه، در بخارست پایتخت رومانی شعار می‌دادند: «روسیه! یادت نرود، رومانی مال تو نیست!»
دان که حامی سرسخت ناتو و اتحادیه اروپاست، در آستانه انتخابات گفته بود حمایت از اوکراین، آن هم در برابر تهدید روزافزون روسیه، برای امنیت خود رومانی حیاتی است.
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، پیروزی «تاریخی» دان را تبریک گفت و در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «برای اوکراین، به‌عنوان همسایه و دوست، مهم است که رومانی شریک قابل اتکایی باقی بماند.»
این رای‌گیری هم‌زمان با دور نخست انتخابات ریاست‌جمهوری لهستان برگزار شد؛ انتخاباتی که در آن، «رافائل چاسکوفسکی» لیبرال توانست اندکی از «کارول ناوروکی»، نامزد حزب ملی‌گرای اپوزیسیون «قانون و عدالت» (PiS)، پیشی بگیرد.
هر دو انتخابات، در بحبوحه نگرانی از افزایش نارضایتی عمومی از نخبگان سیاسی بر سر مهاجرت و فشارهای معیشتی در اروپا با دقت رصد شدند. این نارضایتی‌‌ها ممکن است به تقویت جایگاه طرفداران ترامپ و تضعیف انسجام در اروپا در مواجهه با روسیه منجر شود.
به‌گزارش رویترز، انتخابات رومانی و پیروزی نیکوسور دان نشانه‌ای از واکنش معکوس رای‌دهندگان به سیاستمدارانی است که از جنبش پوپولیستی راست‌گرای «عظمت را به آمریکا بازگردانیم» (MAGA) ترامپ الهام گرفته‌اند. به گفته مجتبی رحمان، مدیرعامل بخش اروپای شرکت مشاوره «گروه اوراسیا»، این یک «پیروزی قدرتمند» برای نامزد طرفدار اروپا بود.
رحمان افزود: «این انتخابات، نمونه‌ای دیگر از تاثیر مثبت ترامپ بر چرخه‌های انتخاباتی اروپاست؛ جایی که نگرانی از حرکت به سمت مدل MAGA، رای‌دهندگان را به مشارکت واداشته است.»
«دوره‌ای دشوار پیش‌روست»
دان در سخنانی پس از اعلام نتایج گفت که اکنون باید نخست‌وزیری پیدا کند که بتواند با پارلمان برای کسب اکثریت وارد مذاکره شود؛ کاری دشوار که برای کاهش کسری بودجه رومانی حیاتی است. رومانی در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا بیشترین کسری بودجه را دارد. او همچنین باید به سرمایه‌گذاران اطمینان خاطر بدهد و از سقوط رتبه اعتباری کشورش جلوگیری کند.
دان در جمع هواداران خود گفت: «دوره‌ای دشوار پیشِ روست؛ دوره‌ای که برای بازگرداندن تعادل به اقتصاد و بنیان‌گذاری جامعه‌ای سالم ضروری است. لطفا امیدوار و صبور باشید.»
او افزود که مذاکرات برای تشکیل دولت ممکن است چند هفته طول بکشد.
این انتخابات تقریبا شش ماه پس از لغو رای‌گیری اولیه به‌دلیل ادعای دخالت روسیه برگزار شد. مسکو هرگونه مداخله در انتخابات رومانی را رد کرد. در آن انتخابات، کالین جورجسکو، چهره افراطی طرفدار روسیه، پیشتاز بود اما او از نامزدی مجدد منع شد.
به باور تحلیل‌گران، در صورت پیروزی جورجسکو، رومانی احتمالا به روسیه متمایل می‌شد. سیمیون تلاش کرد کارزار خود را با بهره‌گیری از پایگاه حمایتی او پیش ببرد و حتی اعلام کرده بود در صورت پیروزی، جورجسکو را به‌عنوان نخست‌وزیر منصوب خواهد کرد.
رییس‌جمهوری رومانی از اختیارات گسترده‌ای برخوردار است، از جمله ریاست بر شورای دفاع که درباره کمک‌های نظامی تصمیم‌گیری می‌کند. همچنین، سیاست خارجی کشور زیر نظر رییس‌جمهوری قرار دارد و او می‌تواند تصمیمات اتحادیه اروپا را که نیاز به اجماع دارند، وتو کند.
تحلیل‌گران سیاسی پیش‌بینی کرده بودند که در صورت پیروزی سیمیون، رومانی در عرصه بین‌المللی منزوی خواهد شد، سرمایه‌گذاری خصوصی در این کشور کاهش می‌یابد و جناح شرقی ناتو دچار بی‌ثباتی می‌شود.
همچنین، پیروزی سیمیون می‌توانست موقعیت ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مهاجرستیز مجارستان و از متحدان دیرینه ترامپ و روبرت فیتسو در اسلواکی را در شورای اروپا تقویت کند؛ رهبرانی که هر دو با کمک نظامی به اوکراین مخالف‌اند و می‌توانند بر تصمیم‌های مربوط به کمک به اوکراین، انرژی، تحریم‌های روسیه یا بودجه اتحادیه اروپا اثرگذار باشند.
