دیدار وزیران خارجه آمریکا و سوریه در ترکیه؛ اسرائیل از دیدار ترامپ و احمد الشرع خبر نداشت
وزارت امور خارجه ایالات متحده اعلام کرد مارکو روبیو، وزیر امور این کشور، پنج‌شنبه ۲۵ اردیبهشت در شهر آنتالیا در ترکیه با اسعد الشیبانی، همتای سوری خود دیدار کرد. این نخستین ملاقات رسمی در سطح وزیران امور خارجه دو کشور در ۱۵ سال گذشته به شمار می‌رود.
در همین حال، آکسیوس به‌نقل از یک منبع آگاه، گزارش داده است که دولت ترامپ پیشاپیش اسرائیل را از تصمیم برای دیدار با رییس‌جمهوری سوریه و لغو تحریم‌ها مطلع نکرده بود.
دیدار وزیران امور خارجه آمریکا و سوریه در عین حال، جدیدترین گام در مسیر عادی‌سازی روابط میان واشینگتن و دمشق محسوب می‌شود. پیش از این، دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، در اقدامی غیر منتظره با احمد الشرع، رییس‌جمهوری سوریه، دیدار و اعلام کرد که واشینگتن قصد دارد تحریم‌های سنگین و فلج‌کننده علیه سوریه را لغو کند؛ تصمیمی که در فضای سیاسی و بین‌المللی بازتاب گسترده‌ای داشت.
آخرین دیدار در این سطح به سال ۲۰۱۰ بازمی‌گردد، زمانی که هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده، در نیویورک با ولید معلم، وزیر امور خارجه وقت سوریه دیدار کرد. از سال ۲۰۱۱ و هم‌زمان با آغاز جنگ داخلی سوریه، روابط واشینگتن با دمشق قطع شد و آمریکا رژیم اسد را تحریم و طرد کرد.
روبیو در این سفر ابتدا به‌صورت دوجانبه با الشیبانی گفت‌وگو کرد و سپس در نشستی سه‌جانبه با حضور هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه نیز حضور یافت.
تمی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، اعلام کرد روبیو در این دیدار به همتای سوری خود اطلاع داد که دولت ترامپ فرآیند لغو تدریجی تحریم‌ها را برای کمک به تثبیت وضعیت سوریه آغاز خواهد کرد.
وی افزود روبیو همچنین از «دعوت دولت سوریه به صلح با اسرائیل»، «تلاش‌ها برای پایان دادن به نفوذ جمهوری اسلامی در سوریه»، «تعهد برای روشن‌سازی وضعیت شهروندان آمریکایی مفقود یا کشته‌شده در سوریه» و «حذف کامل تسلیحات شیمیایی» استقبال کرده است.
روبیو تاکید کرد دولت سوریه باید از حقوق بشر تمامی شهروندان خود، فارغ از قومیت یا مذهب آنها، صیانت کند.
وضعیت فعلی
وزارت خزانه‌داری ایالات متحده نیز پنج‌شنبه ۲۵ اردیبهشت اعلام کرد در هماهنگی با وزارت امور خارجه و شورای امنیت ملی، اجرای دستور ترامپ برای لغو تحریم‌ها را آغاز کرده است.
در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا آمده است: «ما در حال آماده‌سازی مجوزهای لازم برای تسهیل ورود سرمایه‌گذاری‌های جدید به سوریه هستیم.»
روبیو روز پنج‌شنبه گفت ترامپ به‌زودی دستورات اجرایی خاصی را صادر خواهد کرد که بخشی از تحریم‌ها را لغو می‌کند. البته برخی دیگر از تحریم‌ها برای لغو نیاز به مصوبه کنگره دارند؛ فرآیندی که احتمالا زمان‌بر خواهد بود.
پشت پرده تحولات
روبیو پیش از دیدار با الشیبانی در آنتالیا، تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، تماس گرفت و او را از جزییات ملاقات ترامپ با احمد الشرع در عربستان سعودی مطلع کرد.
آکسیوس با استناد به گفته‌های مقامات اسرائیلی، گزارش داده است که نتانیاهو در ملاقات ماه گذشته با ترامپ، به‌صراحت از او خواسته بود تحریم‌ها علیه سوریه لغو نشود. نتانیاهو همچنین نسبت به نقش ترکیه در سوریه که خواهان لغو این تحریم‌هاست، ابراز نگرانی کرده بود.
با این حال ترامپ نگرانی‌های اسرائیل را نادیده گرفت. او سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت اعلام کرد تصمیمش برای لغو تحریم‌ها نتیجه درخواست چندین رهبر جهانی از جمله محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه بوده است. علاوه بر محمد بن سلمان که در دیدار ترامپ و الشرع حضور داشت، اردوغان نیز به‌صورت مجازی در این دیدار شرکت کرده بود.