احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی: شرایط مذاکرات تغییر کرد و به شرافتمندانه تبدیل شد
علیاکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی گفت: «همانطور که مذاکره مستقیم در شرایط تحمیل و تهدید غیرعاقلانه و غیرشرافتمندانه است، مذاکره در شرایط برابر و بهدور از تهدید و تحمیل، عاقلانه و شرافتمندانه است.»
علیاکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی گفت: «همانطور که مذاکره مستقیم در شرایط تحمیل و تهدید غیرعاقلانه و غیرشرافتمندانه است، مذاکره در شرایط برابر و بهدور از تهدید و تحمیل، عاقلانه و شرافتمندانه است.» او اضافه کرد: «درباره مذاکرات رهبری تهدید دشمن را به شرایط برابر و عزتمندانه تبدیل کرد و آنچه تغییر کرد، شرایط بود نه تغییر موضع نظام اسلامی.»
ایراناینترنشنال به اطلاعاتی دست یافته است که نشان میدهد با وجود قانون جدیدی که تجارت غیرقانونی اسلحه را هدف قرار داده، بازار زیرزمینی اسلحه در ایران همچنان در کانالهای رمزگذاریشده تلگرام رونق دارد.
براساس یافتههای ایراناینترنشنال فروشندگان در پلتفرمهای آنلاین و از جمله تلگرام بهطور علنی سلاحهایی از تپانچه گرفته تا تفنگهای کلاشینکف را عرضه میکنند.
این قانون بهروزشده که مسعود پزشکیان، رییس دولت در جمهوری اسلامی آن را سهشنبه ۱۶ اردیبهشت امضا کرد، مجازاتهای شدیدتری برای نگهداری اسلحه بدون مجوز تعیین و استفاده از پلتفرمهای دیجیتال برای تبلیغ یا فروش سلاح را جرمانگاری کرده است.
با این حال، تلگرام همچنان مملو از پستهایی است که اسلحههایی با قیمتهایی بین ۲۰۰ میلیون تا ۱.۸ میلیارد ریال — حدود ۲۴۰ تا ۲۲۰۰ دلار با نرخ کنونی هر دلار ۸۲۰ هزار ریال — تبلیغ میکنند.
در یکی از کانالها با ۱۷ هزار عضو، فروشندهای یک تپانچه Glock 17 را به قیمت ۲۸۰ میلیون ریال (۳۴۰ دلار)، یک ماکاروف را ۲۴۰ میلیون ریال (۲۹۰ دلار) و یک کلت .۴۵ ساخت ترکیه را ۳۶۰ میلیون ریال (۴۴۰ دلار) عرضه کرده بود.
برای خریداران سطح بالاتر، یک قبضه کلاشینکف با قیمت ۱.۷ میلیارد ریال (۲۰۷۰ دلار) آگهی شده بود که ویدیویی هم از آن در کنار دو خشاب پر منتشر شد.
یکی از فروشندگان هنگام تماس ناشناس از طریق تلگرام گفت: «پرداخت با تتر انجام میشود.»
او افزود: «بعد از تایید، موقعیت مکانی برای شما ارسال میشود، معمولا یک کمد در یک مرکز خرید. دو ساعت فرصت دارید تا آن را تحویل بگیرید.»
با جا زدن خود بهعنوان خریدار، با پنج فروشنده در کانالهای مختلف تماس گرفتیم. همه پرداخت با رمزارز را شرط دانستند، هیچکدام گزینهای برای راستیآزمایی ارائه نکردند و دو فروشنده پاسخهایی با متن و لیست قیمت کاملا مشابه دادند؛ موضوعی که اصالت برخی آگهیها را زیر سوال میبرد.
با این حال منابع آگاه در تهران که با این بازار غیرقانونی آشنایی دارند، میگویند بازار کاملا جعلی نیست. یکی از این منابع گفت: «بله، کلاهبرداری وجود دارد، ولی فروشندههای واقعی هم زیادند. مردم تجربههای خود را را به اشتراک میگذارند و بعضی از این فروشندهها سالهاست که به مشتریان خود اسلحه تحویل میدهند.»
قانون جدید اصلاحشده سلاح گرم در ایران دامنه جرایم قابل مجازات را بهطور چشمگیری گسترش داده است. علاوه بر نگهداری غیرقانونی، این قانون فروشندگان، تعمیرکاران و افرادی که اسلحه را بهصورت آنلاین تبلیغ یا ترویج میکنند هدف قرار میدهد.
مجازاتها بسته به نوع سلاح از سه تا ۱۵ سال زندان متغیر است و سلاحهای خودکار، سلاحهای سنگین و مهمات نظامی بیشترین مجازاتها را به همراه دارند.
یک بند از قانون به مقامات اجازه میدهد که املاک، وسایل نقلیه یا اماکنی را که در ارتباط با جرایم مرتبط با اسلحه استفاده شدهاند، توقیف کنند.
بر اساس متن قانون، هرگونه تبلیغ، فروش یا آموزش دیجیتال مرتبط با سلاح گرم مشمول پیگرد قانونی است. این قانون همچنین کنترل بر تفنگهای بادی را سختگیرانهتر کرده و کسانی را که تفنگ بادی PCP بالای ۴۰ ژول در اختیار دارند، ملزم کرده که ظرف سه ماه سلاح خود را تحویل دهند، در غیر این صورت با مجازاتهای مشابه شکار غیرقانونی روبهرو خواهند شد. دارندگان PCP زیر این حد نیز باید برای دریافت مجوز اقدام کنند.
با این حال، در تلگرام اجرای قانون محدود به نظر میرسد. فروشندگان بهطور علنی اسلحه آگهی میکنند و با استفاده از ایموجیهای اسلحه، بمب و آتش توجه جلب میکنند.
منابع میگویند این سلاحها اغلب از ترکیه، عراق یا از طریق خلیج فارس قاچاق میشوند و ممکن است چندین بار از طریق واسطههای محلی خریدوفروش شوند.
یکی از منابع در تهران گفت: «دلالهایی که واقعا اسلحه تحویل میدهند، شبکه دارند و از افراد مورد اعتماد استفاده میکنند. بعضیها حتی از حمایت پلیس هم برخوردارند.»
بازار سیاه ایران فراتر از اسلحه هم گسترده است. مشروبات الکلی بدون مجوز، خدمات جنسی تحت عنوان ماساژ و صحنه روبهرشد مواد مخدر—از کوکائین تا قرصهای سنتتیک—همگی از همان زیرساخت دیجیتال استفاده میکنند و بر ناشناسبودن، پلتفرمهای رمزگذاریشده و لجستیک سریع تکیه دارند.
اگرچه مقامات وعده اجرای قاطع قانون جدید را دادهاند، کانالهای تلگرامی همچنان بهراحتی قابل یافتن و به سرعت قابل تغییر برند هستند. برای خریداران، این بازار قمار محسوب میشود، اما به گفته کسانی که با اقتصاد غیرقانونی تهران آشنایی دارند، فروشندگان کافی وجود دارند که این بازار را زنده نگه دارند.
شبهنظامیان حوثی در یمن اعلام کردند که توافق آتشبسی که با آمریکا حاصل شده، شامل اسرائیل نمیشود؛ موضوعی که نشان میدهد حملات این گروه به کشتیرانی جهانی که تجارت جهانی را مختل کرده و قدرتهای جهانی را به چالش کشیده، بهطور کامل متوقف نخواهد شد.
محمد عبدالسلام، مذاکرهکننده ارشد حوثیها، چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت به خبرگزاری رویترز گفت: «این توافق به هیچ وجه و تحت هیچ شرایطی شامل اسرائیل نمیشود.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، سهشنبه ۱۶ اردیبهشت اعلام کرد که آمریکا بمباران حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی در یمن را متوقف خواهد کرد و گفت این گروه توافق کرده است که حملات به کشتیهای آمریکایی را متوقف کند.
پس از این اعلام، عمان اعلام کرد که در میانجیگری این توافق آتشبس برای توقف حملات به کشتیهای آمریکایی نقش داشته است. گزارشهایی نیز منتشر شده که پس از تهدیدات دونالد ترامپ و پیت هگست، جمهوری اسلامی از نیروهای حوثی خواسته که از حمله به کشتیهای آمریکایی خودداری کنند. توافق آتشبس آمریکا و حوثیها، در میانه مذاکرات تهران و واشینگتن به دست آمده است.
از ژانویه تاکنون گزارشی از حملات حوثیها به کشتیرانی در منطقه دریای سرخ منتشر نشده است.
محمد عبدالسلام به رویترز گفت: «تا زمانی که آنها (آمریکا) اعلام کردهاند که حملات خود را متوقف میکنند و به آن پایبند هستند، حملات ما هم که دفاع از خود بوده است، متوقف خواهد شد.»
پیشتر در روز چهارشنبه سخنگوی نظامی حوثیها در یک سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد که این گروه اسرائیل را با پهپاد هدف قرار داده است.
او تاکید کرد که در صورت ازسرگیری حملات آمریکا به یمن، حوثیها نیز حملات خود علیه ایالات متحده را از سر خواهند گرفت.
ارتش اسرائیل صبح چهارشنبه اعلام کرد که یک پهپاد را که از شرق به سمت این کشور شلیک شده بود، رهگیری کرده است؛ هرچند موقعیت دقیق آن را مشخص نکرد.
رسانههای اسرائیلی نیز گزارش دادند یک موشک که از یمن به سوی اسرائیل شلیک شده بود، خارج از مرزهای این کشور فرود آمده است.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، چهارشنبه از «پایان تجاوز آمریکا» به یمن استقبال کرد و از عمان بابت تلاشهایش در این زمینه تشکر کرد.
ایالات متحده امسال حملات خود علیه حوثیها را شدت بخشید تا مانع حملات آنها به کشتیرانی در دریای سرخ شود. فعالان حقوق بشر درباره تلفات غیرنظامیان در این حملات ابراز نگرانی کردهاند.
ترامپ در دیدار با نخستوزیر کانادا، مارک کارنی، در دفتر بیضی گفت: «آنها (حوثیها) گفتند لطفا دیگر ما را بمباران نکنید و ما هم به کشتیهای شما حمله نخواهیم کرد. من هم حرفشان را قبول میکنم و بمباران حوثیها را بلافاصله متوقف میکنیم.»
جنگ غزه
حوثیها از زمانی که اسرائیل حمله نظامی خود را علیه حماس در غزه پس از حمله مرگبار این گروه فلسطینی به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز کرد، به سوی اسرائیل و کشتیرانی در دریای سرخ آتش گشودهاند.
ارتش آمریکا اعلام کرده از زمان آغاز عملیات کنونی خود در یمن موسوم به «عملیات راوف رایدر» در ۱۵ مارس، بیش از ۱۰۰۰ هدف را بمباران کرده است. به گفته ارتش آمریکا، این حملات صدها جنگجوی حوثی و شماری از رهبران این گروه را به قتل رسانده است.
تنشها از زمان آغاز جنگ غزه بالا بوده اما پس از آنکه یک موشک حوثی روز یکشنبه در نزدیکی فرودگاه بن گوریون اسرائیل فرود آمد، این تنشها شدت بیشتری گرفت و اسرائیل دوشنبه بندر حدیده یمن را هدف حمله هوایی قرار داد. ارتش اسرائیل سهشنبه نیز فرودگاه اصلی صنعا را بمباران کرد.
در دوران ریاست جمهوری جو بایدن، ایالات متحده و بریتانیا با حملات هوایی به اهداف حوثی تلاش کردند مسیر تجاری حیاتی دریای سرخ را باز نگه دارند. حدود ۱۵ درصد ترافیک جهانی کشتیرانی از این منطقه عبور میکند.
اما پس از آغاز ریاست جمهوری ترامپ در ژانویه، او تصمیم گرفت حملات هوایی علیه حوثیها را بهطور قابل توجهی افزایش دهد. این کارزار پس از آن آغاز شد که حوثیها اعلام کردند حملات به کشتیهای اسرائیلی در دریای سرخ و دریای عرب، تنگه بابالمندب و خلیج عدن را از سر خواهند گرفت.
در ۲۸ آوریل، یک حمله هوایی مشکوک آمریکا به یک مرکز مهاجران در یمن صورت گرفت که به گفته شبکه تلویزیونی حوثیها، ۶۸ نفر در آن کشته شدند.
جوییش اینسایدر گزارش داد جمهوریخواهان ارشد در سنا و مجلس نمایندگان آمریکا در حال جمعآوری امضا برای پیشنویس دو نامه تقریبا یکسان خطاب به دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، هستند، که در آن تاکید شده هرگونه توافق با تهران باید شامل برچیدن کامل برنامه هستهای جمهوری اسلامی باشد.
پیشنویس نامه سنا به دست پیت ریکتس و تد کروز، دو سناتور جمهوریخواه، تنظیم شده است. هر دوی این سناتورها عضو کمیته روابط خارجی سنا هستند و مواضعی سختگیرانه در قبال جمهوری اسلامی اتخاذ کردهاند. آگوست فلوگر، عضو مجلس نمایندگان، هم نامهای مشابه را در این مجلس تهیه کرده است.
همچنین، سناتور تام کاتن، رییس کمیته اطلاعات سنا که از چهرههای اصلی مدافع برچیدن کامل برنامه هستهای ایران بهشمار میرود، از این تلاش حمایت کرده است.
طبق این نامهها، دستورالعملهای راستیآزمایی موجود در برجام دیگر گزینهای قابل اتکا بهشمار نمیرود.
انتشار گزارشهایی درباره احتمال تصمیم دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، برای استفاده از عنوان «خلیج عربی» بهجای نام «خلیج فارس»، موجی از اعتراضات را در میان کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی و شماری از چهرههای سیاسی و فعالان مدنی برانگیخت.
در میان این واکنشها، شاهزاده رضا پهلوی این اقدام احتمالی را «تحریف تاریخ» و «توهینی به مردم ایران» خواند و مسئولیت آن را متوجه رهبر جمهوری اسلامی و ساختار حاکم دانست.
او در پیامی در شبکههای اجتماعی نوشت: «مقصر اصلی این اقدام شرمآور، کسی جز علی خامنهای و رژیم ضد ایرانیاش نیست که کشور ما را آنچنان تضعیف کردهاند که قدرتهای خارجی به خود اجازه توهین به هویت ملی ایران را میدهند.» او همچنین بر لزوم دفاع از نام «خلیج فارس» به عنوان یک «مسئولیت ملی» تاکید کرد.
حامد اسماعیلیون، از چهرههای برجسته دادخواهی پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی، نیز نوشت: «حکومت اسلامی کار را به جایی رسانده است که تاریخ ایران به تاراج هر از راه رسیدهای برود.» او تاکید کرد که چنین گزارشهایی تنها باعث میشود ایرانیان بیش از پیش به این باور برسند که خودشان باید به حکومتهای «جنایتکار» پایان دهند.
توماج صالحی، خواننده معترض و زندانی سیاسی سابق، نیز در واکنش به این گزارش نوشت: «تغییر نام خلیج فارس، تحریف تاریخ و انکار واقعیت است.» او افزود که این موضوع فراتر از گرایشهای سیاسی است و ایرانیان در برابر چنین تحریفی «یکصدا و متحد» هستند.
در فضای مجازی نیز هزاران کاربر با هشتگهایی به دفاع از نام خلیج فارس پرداختند.
انتشار گزارشهایی درباره احتمال اقدام دونالد ترامپ برای جایگزین کردن نام «خلیج فارس» با واژههای «خلیج عربی» یا «خلیج عربستان»، موجی از واکنشهای اعتراضی در شبکههای اجتماعی فارسیزبان به همراه داشت و بسیاری از کاربران آن را «تحریف تاریخ و توهین به هویت ملی» توصیف کردند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس شامگاه سهشنبه ۱۶ اردیبهشت در گزارشی به نقل از دو مقام آمریکایی نوشت رییسجمهوری آمریکا قصد دارد هفته آینده در جریان سفرش به عربستان سعودی اعلام کند که آمریکا از این پس خلیج فارس را «خلیج عربی» یا «خلیج عربستان» خواهد نامید.
شبکه خبری سیانان نیز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت در گزارشی به نقل از دو مقام دولت آمریکا تایید کرد ترامپ در حال برنامهریزی برای استفاده از نام «خلیج عربی» یا «خلیج عربستان» به جای خلیج فارس است.
این دو مقام دولت آمریکا به سیانان گفتند انتظار دارند این خبر در جریان سفر هفته آینده به خاورمیانه و بازدید ترامپ از عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی، اعلام شود.
واکنشها در فضای مجازی
بسیاری از کاربران ایرانی در رسانههای اجتماعی ایکس، اینستاگرام، تیکتاک و شبکههای دیگر، مخالفت خود را با چنین تصمیمهایی اعلام کرده و به انتشار تصاویری از نقشهها و اسناد تاریخی درباره پیشینه نام این پهنه آبی محصور در مرزهای جنوبی ایران پرداختند.
توماج صالحی: تغییر نام خلیج فارس، هویت تمام ایرانیان را تهدید میکند
توماج صالحی، رپر معترض و از زندانیان سیاسی پیشین، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تغییر نام خلیج فارس، تحریف تاریخ و انکار واقعیت است.»
او این مساله را ملی خواند و گفت ایرانیان فارغ از گرایشهای سیاسی، در این موضوع یکصدا و متحدند.
صالحی در این پست نوشت: «اقدام دولت ترامپ هویت تمام ایرانیان را تهدید میکند و به نظر میرسد از یک خطای بنیادی ناشی میشود: ناتوانی در تمایز میان مردم ایران و جمهوری اسلامی.»
او از همه کشورهای جهان خواست که به حقوق تاریخی ایران احترام بگذارند و از تلاشهای جهانی برای حفظ نام «خلیج فارس» حمایت کنند.
حامد اسماعیلیون: ایران و خلیج فارس برخلاف عمر مستبدان برقرار خواهند ماند
حامد اسماعیلیون، از دادخواهان هواپیمای اوکراینی که همسر و دخترش را در شلیک سپاه پاسداران به این هواپیما از دست داد، با اشاره به گزارش آسوشیتدپرس در اینستاگرام نوشت: «این خبر ایرانیان را مصرتر میکند تا بدانند تنها آنها هستند که به عمر حکومتهای جنایتکاری چون جمهوری اسلامی پایان خواهند داد.»
او در این پست نوشت: «نامهنگاری نمایشی با علی خامنهای از یک سو و قصد تغییر نام خلیجِ فارس از سوی دیگر بخشی از مردم را به حمایت از ایدئولوژیهای سرکوبگر جمهوری اسلامی سوق میدهد؛ بیش از آنکه کمکی به پایان عمر دیکتاتور باشد.»
اسماعیلیون ادامه داد: «حکومت اسلامی کار را به جایی رسانده است که تاریخ ایران به تاراج هر تازه از راه رسیدهای برود. تاریخ با رییسجمهورهای آمریکا آغاز نمیشود و با آن پایان نمییابد ... ایران و خلیج فارس برخلاف عمر مستبدان برقرار خواهند ماند.»
خلیج فارس، اعتبار حوزه تمدنی ایران است
تقی رحمانی، فعال سیاسی و مدنی نیز در واکنش به این موضوع در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «خلیج فارس، خلیج فارس است. این نام ریشه تاریخی، ریشه فرهنگی و اقتصادی و حتی سیاسی دارد.»
رحمانی افزود که خلیج فارس نامی «تاریخی» است که نشان از «اعتبار حوزه تمدنی ایران» دارد.
او تاکید کرد که این نام را زمانه در طی قرنها به این خلیج داده است.
محسن سازگارا: چاقوهای ترامپ دسته ندارد
محسن سازگارا، فعال سیاسی و عضو شورای مدیریت گذار، در مصاحبه با ایراناینترنشنال گفت باید تا دوشنبه و زمانی که ترامپ وعده اعلام یک خبر مهم را داده، صبر کرد.
او گفت که از وقتی ترامپ پشت میز رییسجمهوری نشسته است، «۱۰ تا چاقو» ساخته اما هیچ کدام دسته نداشته است.
واکنش مقامهای جمهوری اسلامی
در تهران عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به گزارش آسوشیتدپرس درباره تصمیم احتمالی ترامپ، آن را اقدامی «سیاسی و شدیدا توهینآمیز» خواند.
عراقچی در حساب ایکس خود هشدار داد که این اقدام با واکنش تند جهانی از سوی ایرانیان مواجه خواهد شد و افزود: «بیایید امیدوار باشیم شایعات پوچی که درباره خلیج فارس پخش میشود، چیزی بیش از یک کمپین دروغپراکنی از سوی "جنگجویان همیشگی" برای خشمگین کردن و تحریک ایرانیان در سراسر جهان نباشد.»
او با خطاب قرار دادن حساب ایکس ترامپ نوشت مطمئن است رییسجمهوری آمریکا میداند نام خلیج فارس «قرنها قدمت دارد و از طرف همه نقشهنگاران و نهادهای بینالمللی به رسمیت شناخته شده است و حتی تا همین اواخر دهه ۱۹۶۰ توسط همه رهبران منطقه در ارتباطات رسمی خود استفاده میشد».
ظریف: تغییر نام خلیج فارس هر ایرانی را با هر گرایشی به خشم میآورد
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی در واکنش به موضوع تغییر احتمالی نام خلیج فارس به «خلیج عربی» گفت که آنچه پیرامون «استفاده از این نام ساختگی» شنیده میشود، «هر ایرانی میهندوست از هر گرایشی را به خشم میآورد».
او گفت: «برای ایران، به جهانیان و ساکنان کاخ سفید نشان خواهیم داد که ایرانیان، همراه و همزبان، این سوداگری کوتهبینانه را برنمیتابند.»
ظریف افزود: «شاید فردا برای این همبستگی میهنی دیر باشد.»
آنچه ترامپ نمیتواند انجام دهد
به نوشته آسوشیتدپرس، ترامپ میتواند نام خلیج فارس را برای مقاصد رسمی ایالات متحده تغییر دهد اما نمیتواند تعیین کند که دیگر کشورها چه نامی بر آن بگذارند.
دولت ایران در سال ۲۰۱۲ تهدید کرده بود از گوگل به دلیل حذف برچسب خلیج فارس از نقشههایش شکایت خواهد کرد.
در نسخه آمریکایی گوگل مپس، این پهنه آبی به صورت Persian Gulf (Arabian Gulf) ثبت شده، در حالی که نام این خلیج در اپل مپس فقط «خلیج فارس» درج شده است.
سازمان بینالمللی هیدروگرافی که آمریکا یکی از اعضای آن است، وظیفه دارد تمام دریاها، اقیانوسها و آبهای قابل کشتیرانی جهان را بهطور یکنواخت بررسی و نامگذاری کند اما در مواردی، کشورها یک پهنه آبی یا نشانه جغرافیایی مشترک را با نامهای متفاوتی در اسناد داخلی خود ثبت میکنند.