با اقدام به خودکشی ۵ نفر در یک روز، نگرانی‌ها درباره بحران سلامت روان در ایران شدت گرفت

پس از اقدام به خودکشی پنج نفر، شامل چهار زن و یک مرد در یک روز، بار دیگر زنگ خطر درباره وخامت بحران سلامت روان در ایران به صدا درآمده است. از میان این افراد، سه تن جان خود را از دست دادند و دو نفر دیگر نجات یافتند. یکی از جا‌ن‌باختگان زنی بود که دوقلو باردار بود.

علی کرمی، رییس پلیس آگاهی استان کرمانشاه، سه‌شنبه ۱۹ فروردین اعلام کرد یک زن در یکی از بخش‌های توابع شهرستان کرمانشاه، ۱۸ فروردین اقدام به خودکشی کرد و جان خود را از دست داد.

کرمی با اشاره به این‌که این زن دوقلو باردار بود، گفت: «خودکشی خانم باردار به‌دلیل اختلافات خانوادگی با شوهرش بر سر دخترزایی بوده است.»

(به توصیه کارشناسان، اگر با فردی روبه‌رو شدید که از جملات یا عباراتی حاکی از افسردگی یا تمایل به پایان زندگی استفاده می‌کند، از او بخواهید با یک پزشک متخصص معتمد، نهادهای فعال در این زمینه یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانی‌هایش صحبت کند. اگر خودتان به خودکشی فکر می‌کنید، در ایران می‌توانید با اورژانس اجتماعی با شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.)

در موردی دیگر، کامران محمدخانی، شهروند ساکن تهران که با نام «کارگر کتاب‌فروش» در شبکه اجتماعی ایکس فعالیت داشت، ۱۸ فروردین اقدام به خودکشی کرد و جان باخت.

محمدخانی که در باغ کتاب تهران مشغول به کار بود، پیش از خودکشی با انتشار مطلبی در حساب ایکس خود نوشت: «امروز و در این لحظه من آگاهانه و هوشیار، بدون مصرف الکل یا مخدر، به زندگی خودم پایان می‌دهم.»

او اضافه کرد: «دیگر تحمل این رنج را ندارم و متاسفم که تا اینجا برای اطرافیانم تلخی و تاریکی به بار آورده‌ام. حضور من دیگر مفید نیست. ببخشید و شاد بنوشید.»

رضا شفاخواه، وکیل دادگستری، در واکنش به خودکشی «کارگر کتاب‌فروش» در ایکس نوشت: «خیلی از ما در وضعیت دیشب کامران قرار داریم و به یک مویی بند هستیم. هیچ کورسویی هم مقابلمان نیست.»

او افزود: «حتی جمع یا گعده‌ای هم دیگر نگذاشتند که برویم فعالیت اجتماعی داشته باشیم و سرمان را گرم کنیم تا کثافت این زندگی ذلت‌بار را کمی کم کنیم. بر باعث و بانی این سیاهی و بن‌بست لعنت.»

لادن بازرگان، عضو سازمان دادخواهان ایران هم با اشاره به این‌که خبر خودکشی محمدخانی دل همه را لرزاند، گفت: «وقتی سرزمینت تبدیل به قفسی می‌شود که در آن نه امید می‌ماند، نه نفس، تصمیم به رفتن، فریادی‌ست از عمق تاریکی؛ فریادی که باید شنیده شود.»

خسرو صادقی بروجنی، نویسنده، روزنامه‌نگار و زندانی سیاسی پیشین نیز در ایکس نوشت: «کامران هفت هزار دنبال‌کننده مجازی داشت؛ هفت هزار دنبال‌کننده‌ای که هیچ یک قادر نبودیم جان یک نفر را نجات دهیم. در دنیای واقعی دست هم را بگیریم، پیش از آن‌که دیر شود.»

عالیه مطلب‌زاده، زندانی سیاسی پیشین، در حساب کاربری ایکس خود نوشت: «کارگر کتاب‌فروش هم رفت و در تاریکی این شب سیاه که برایمان ساختند گم شد. در سیاهی و حجم خبرهای تلخ گم شدی، کامران و ما پاهایمان در زنجیر خستگی و افسردگی و بی‌فردایی، چشم دوختیم به این سیاهی که دارد بهترین فرزندان آفتاب را از ما می‌گیرد. لعنت بهت ج.ا که زندگی را از ما دزدیدی.»

در خبری دیگر، روزنامه هم‌میهن گزارش داد یک دختر جوان بعدازظهر ۱۸ فروردین در ایستگاه متروی «تئاتر شهر» تهران اقدام به خودکشی کرد.

ساعتی پس از انتشار گزارش اولیه، خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از «متروی تهران» نوشت به این دختر «آسیب جدی وارد نشد و با حضور نیروهای اورژانس در محل مورد مداوا قرار گرفت».

هم‌میهن به نقل از شاهدان عینی نوشت: «پیش از سال نو حداقل دو مامور در ایستگاه می‎‌ایستادند اما در زمان این حادثه ماموری آنجا نبود و پلیس مترو نیز در ایستگاه حضور نداشت و همه ماموران در محوطه بالای ایستگاه بودند.»

همچنین، بر اساس ویدیوی رسیده به ایران‌اینترنشنال در ۱۸ فروردین، زنی در مشهد اقدام به خودکشی کرد و ماموران آتش‌نشانی برای نجات جان او در محل حاضر شدند.

سازمان نظام پزشکی نیز ۱۸ فروردین در اطلاعیه‌ای، با تایید خودکشی نرگس محمدپور، رزیدنت سال چهارم رشته زنان و زایمان در تبریز، اعلام کرد ابعاد این موضوع در دست پیگیری است.

طبق این اطلاعیه، محمدپور که در بیمارستانی در تبریز مشغول به کار بود، به زندگی خود پایان داد.

خبرگزاری مهر، وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، در گزارشی درباره دلایل خودکشی این دانشجو نوشت: «او در شیفت اورژانس با مادر بارداری مواجه شد که سابقه تومور مغزی داشت و در حین معاینه دچار تشنج شده بود و در شرایطی بحرانی، با افت شدید قلب جنین، وی با تصمیمی سریع و حیاتی، جان نوزاد را با انجام سزارین نجات داد.»

مهر با اشاره به این‌که این پرونده با صدور رای دیه‌ای سنگین به «کابوسی» برای این رزیدنت تبدیل شد، افزود: «او طبق قانون، نباید بار کامل مسئولیت یک پرونده را بر دوش می‌کشید.»

امید رضایی، نویسنده و انکولوژیست، در واکنش به خودکشی محمدپور در ایکس نوشت: «رزیدنت زنان، پرونده سی‌پی (نوزاد با نقص فلج مغزی) داشته که دیه بیمار از بیمه مسئولیت و تمام دارایی پزشک بیشتر بوده و خودکشی کرده است. آن‌ها که در وزارت بهداشت پشت میز نشستند و برای محدود کردن سزارین توسط پزشک قانون ساختند، کجایند؟»

دلایل افزایش آمار خودکشی در ایران

صبا آلاله، روان‌تحلیلگر اجتماعی و سیاسی، ۱۸ فروردین در مصاحبه با ایران‌اینترنشنال، به دلایل افزایش آمار خودکشی در ایران پرداخت و با اشاره به نبود امید به آینده در جامعه گفت:‌ «در سال‌های گذشته با افزایش نابرابری‌های اجتماعی و سیاسی، میزان خودکشی هم افزایش یافته است.»

آلاله با تاکید بر این‌که خودکشی را نباید مساله‌ای «فردی، درونی و مختص به یک نفر» دانست، افزود: «سلامت روان فردی، وابستگی و پیوستگی بسیار زیادی به سلامت روان جمعی و تمام ساختارهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دارد. همه این موارد می‌تواند مسائلی را به وجود بیاورد که خودکشی‌ها افزایش پیدا کنند.»

او هشدار داد: «جامعه‌ای که نابرابری اجتماعی در آن رخ می‌دهد، رابطه تنگاتنگی با مساله انگیزه، پیشرفت و امیدواری پیدا می‌کند. هر چقدر در یک جامعه نابرابری افزایش پیدا کند، سطح امیدواری، انگیزه و پیشرفت در آن جامعه کاهش پیدا می‌کند.»

پیش از این و در اول اسفند ۱۴۰۳، حمید یعقوبی، رییس انجمن پیشگیری از خودکشی ایران، اعلام کرد در چهار سال اخیر، سالانه ۱۰ درصد به مرگ‌های ناشی از خودکشی اضافه شده است.

یعقوبی هشدار داد از سال ۹۰ تاکنون آمار خودکشی در ایران روندی افزایشی داشته و از ۴.۷ درصد به ۸.۱ درصد در سال ۱۴۰۱ و ۸.۹ درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده است.