حمید یعقوبی، رییس انجمن پیشگیری از خودکشی ایران، گفت که در چهار سال اخیر، سالانه ۱۰ درصد به مرگ‌های ناشی از خودکشی اضافه شده است. از نظر شغلی، بیشترین آمار این نوع مرگ‌ها به ترتیب مربوط به کارگران، دانشجویان، دانش‌آموزان و سپس زنان خانه‌دار است.
روزنامه هم‌میهن، چهارشنبه یک اسفند گزارشی از چهاردهمین همایش سلامت روان و رسانه با عنوان «آرزومندی، نابرابری و سلامت روان» منتشر کرد که در آن، سخنرانان و متخصصان، نسبت به «بحران» افزایش اقدام به خودکشی، تفکر و توزیع جغرافیایی آن هشدار دادند.
به توصیه کارشناسان، اگر با فردی مواجه شدید که از جملات یا عباراتی حاکی از افسردگی یا تمایل به پایان زندگی استفاده می‌کند، از او بخواهید با یک پزشک متخصص معتمد، نهادهای فعال در این زمینه یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانی‌هایش صحبت کند. اگر خودتان به خودکشی فکر می‌کنید، در ایران می‌توانید با اورژانس اجتماعی با شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.
رییس انجمن پیشگیری از خودکشی ایران در این نشست گفت انجمن تحت مدیریت او همواره بر ضرورت «شفافیت» در ارائه آمار مربوط به خودکشی تاکید کرده اما به دلیل این‌که او گفته است این آمارها در ایران «محرمانه»اند، برایش در دادسرای فرهنگ و رسانه به اتهام «نشر اکاذیب» تشکیل پرونده داده‌اند.
به گفته یعقوبی، آمار خودکشی در ایران تا سال ۱۴۰۱ منتشر می‌شد اما بعد از آن متوقف شد.
در ایران، میزان اقدام به خودکشی را وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آمار مرگ‌ها را سازمان پزشکی قانونی اعلام می‌کند.
زنان‌خانه‌دار در رتبه اول «اقدام به خودکشی»
یعقوبی در بخشی از سخنان خود داده‌هایی از فراوانی شیوه‌های مختلف اقدام به خودکشی در استان‌ها ارائه کرد.
رییس انجمن پیشگیری از خودکشی ایران گفت در سال ۱۴۰۱، زنان خانه‌دار در رتبه چهارم «مرگ ناشی از خودکشی» بودند اما در «اقدام» با ۳۲/۸ درصد، رتبه اول را داشته‌اند.
در زمینه «اقدام»، بعد از آن‌ها، شاغلان با ۱۸/۸ درصد و سپس دانش‌آموزان با ۱۵/۲ درصد قرار گرفته‌اند.
بر اساس نوع شغل هم در ایران، ۳۲ درصد یعنی حدود یک‌سوم خودکشی‌ها مربوط به کارگران بوده است.
بعد از آن‌ها به ترتیب دانشجویان و دانش‌آموزان با ۱۹ درصد، خانه‌داران با ۱۱ درصد و مشاغل آزاد با ۱۱ درصد قرار می‌گیرند. حدود ۷۶ درصد خودکشی‌ها از سوی افراد با تحصیلات پایین رخ می‌دهد.
یعقوبی یادآوری کرد: «شواهد نشان می‌دهند تأهل افراد، عامل پیشگیری‌کننده از خودکشی نیست.»
میزان خودکشی در ایران
به گفته یعقوبی، آخرین آمار خودکشی در دنیا سالانه ۷۲۰ هزار نفر و در ایران بیش از هفت هزار و ۶۰۳ نفر است.
میزان «جان‌باختگان ناشی از خودکشی» در سال ۱۴۰۱، شش هزار و ۹۱۸ نفر بوده است.
بر اساس این داده‌ها، نرخ میزان خودکشی در کل کشور ۸/۱ است اما ایلام با ۱۸/۷ درصد، دو و نیم برابر بیش از میانگین کشوری را دارد.
علاوه بر ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، همدان و چهارمحال و بختیاری، به‌عنوان استان‌های زاگرس‌نشین، بالاترین میزان خودکشی را در کشور دارند.
بعد از آن‌ها استان‌هایی مانند گیلان، لرستان، اردبیل و آذربایجان شرقی قرار می‌گیرند و سمنان، هرمزگان، خراسان‌ها و هرمزگان هم کم‌ترین آمار را دارند.
به گفته یعقوبی، جوانان ۲۵ تا ۳۴ ساله بیشترین اقدام به خودکشی را در سال ۱۴۰۰ داشته‌اند، در حالی که در جهان، ۵۸ درصد خودکشی‌ها مربوط به افراد زیر ۵۰ سال است.
از سوی دیگر، آمار خودکشی در جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال هم به‌عنوان سومین علت مرگ شناخته می‌شود.
این روان‌شناس بالینی با اشاره به این‌که در ایران ۸۰ درصد خودکشی‌ها برای افراد زیر ۵۰ سال است، گفت: «این آمار، نشان‌دهنده ناامیدی نسل جوان و مولد در کشور است.»
روند رو به رشد خودکشی در ایران
وضعیت ایران از نظر «آمار رو به رشد خودکشی» هم وخیم و بحرانی است.
یعقوبی در این زمینه گفت: «ما به دنیا گفته‌ایم آمار خودکشی در ایران ۴/۳ درصد است اما بررسی‌ها نشان می‌دهند عدد دقیق ۷/۳ درصد است.»
در سطح جهانی، نرخ خودکشی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ میلادی از ۱۴ درصد به ۹/۵ درصد کاهش یافته است.
در ایران، از سال ۹۰ تاکنون، روند خودکشی بالا رفته و از عدد ۴/۷ درصد به ۸/۱ درصد در سال ۱۴۰۱ و ۸/۹ درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده است.
به گفته رییس انجمن پیشگیری از خودکشی، در چهار سال اخیر، سالانه ۱۰ درصد به مرگ‌های ناشی از خودکشی در ایران اضافه شده است.
او تخمین زد که آمار خودکشی در ایران در پایان سال جاری به ۹/۶ یا ۹/۷ درصد برسد.
به گفته یعقوبی، نسبت مرگ ناشی از خودکشی در مردان در برابر زنان در دنیا دو برابر است اما در ایران، میزان خودکشی در مردان ۱۱/۵ و در زنان ۴/۶ درصد است.
برای رسیدن به آمار نسبی «اقدام به خودکشی»، باید طبق یک قاعده، خودکشی‌های اتفاق افتاده را ضرب در ۲۰ کرد. اگر عدد نهایی دوباره ۲۰ برابر شود، می‌توان به نرخ نسبی «افکار خودکشی» رسید.
با این فرمول، در ایران سالانه ۱۵۲ هزار و ۶۰ مورد اقدام به خودکشی و بیش از سه میلیون و ۴۱ هزار مورد افکار خودکشی وجود داشته است.
