یک روز پس از آنکه دونالد ترامپ از ارسال نامه‌ای به علی خامنه‌ای درباره مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای حکومت ایران خبر داد، رهبر جمهوری اسلامی بار دیگر مذاکره میان تهران و واشینگتن را رد کرد.
خامنه‌ای شنبه ۱۸ اسفند در دیدار با مسئولان حکومت جمهوری اسلامی گفت: «اصرار برخی از دولت‌های قلدر برای مذاکره به‌منظور حل مسائل نیست، بلکه برای تحکم و تحمیل توقعات خودشان است. جمهوری اسلامی قطعا توقعات آن‌ها را نخواهد پذیرفت.»
او افزود «مذاکره برای آن‌ها مسیری برای طرح توقعات جدید است» که از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی فراتر می‌رود و «امکان‌های دفاعی»، «برد موشک‌ها» و «توانایی‌های بین‌المللی» حکومت ایران را شامل می‌شود.
رهبر جمهوری اسلامی تاکید کرد: «اسم مذاکره را تکرار می‌کنند برای اینکه در افکار عمومی فشار ایجاد کنند... این مذاکره نیست، تحکم است، تحمیل است.»
ترامپ ۱۷ اسفند در مصاحبه با شبکه فاکس بیزنس اعلام کرد در نامه‌ای به خامنه‌ای، تمایل خود را برای مذاکره درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، به‌جای اقدام نظامی علیه آن، ابراز کرده است.
به گفته ترامپ، این نامه ۱۵ اسفند برای رهبر جمهوری اسلامی ارسال شده است.
رییس‌جمهوری ایالات متحده همچنین ۱۷ اسفند در گفت‌وگو با خبرنگاران در کاخ سفید تاکید کرد مقابله با تهدیدات جمهوری اسلامی به «مراحل آخر» رسیده است و این مساله یا از طریق مذاکره حل خواهد شد یا با اقدام نظامی.
ترامپ اضافه کرد: «ما نمی‌توانیم اجازه دهیم آن‌ها به سلاح هسته‌ای دست یابند. ما در لحظات پایانی [رویارویی] با ایران هستیم. به‌زودی اتفاقی رخ خواهد داد.»
ترامپ ۱۶ بهمن دستورالعملی را برای از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی و به صفر رساندن صادرات نفت ایران امضا کرد تا تهران را برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای خود تحت فشار بگذارد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، ۱۷ اسفند بدون اشاره به نامه اخیر ترامپ به خامنه‌ای گفت تهران تحت سیاست فشار حداکثری، وارد مذاکره مستقیم با آمریکا نمی‌شود، اما به گفت‌وگوهایش با اروپا، روسیه و چین ادامه خواهد داد.
انتقاد خامنه‌ای از مواضع هسته‌ای اروپا: بیچشم و رویی هم حدی دارد
خامنه‌ای در ادامه سخنان خود، از موضع کشورهای اروپایی در قبال برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی بهشدت انتقاد کرد و آن‌ها را «بیچشم و رو» خواند.
رهبر جمهوری اسلامی گفت: «شما میگویید ایران به تعهدات خودش در برجام عمل نکرده؛ خیلی خب، شما به تعهدات خودتان در برجام عمل کردید؟ شما از روز اول عمل نکردید. بالاخره بیچشم و رویی هم حدی دارد.»
او با دفاع از مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۹ در واکنش به خروج آمریکا از برجام تاکید کرد در مقطع کنونی نیز باید رویکردی مشابه در قبال «حرف زور و زورگویی» در پیش گرفت.
ترامپ در دوران پیشین حضور خود در کاخ سفید بین سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، سیاست فشار حداکثری را در برابر جمهوری اسلامی به اجرا درآورد و از توافق بر سر برنامه هسته‌ای حکومت ایران، موسوم به برجام، خارج شد.
این سیاست با کاهش قابل توجه صادرات نفتی جمهوری اسلامی همراه بود و اقتصاد ایران را بهشدت تحت تاثیر قرار داد.
در واکنش به این اقدام ترامپ، مجلس یازدهم سال ۱۳۹۹ قانون موسوم به «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» را به تصویب رساند که بر اساس آن، جمهوری اسلامی در اعتراض به اجرا نشدن مفاد برجام، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد.
بریتانیا، فرانسه، آلمان و آمریکا ۱۵ اسفند در بیانیهای هشدار دادند جامعه بین‌المللی تاکنون در قبال برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی صبر زیادی از خود نشان داده، اما این صبر بیپایان نخواهد بود.
در این بیانیه تاکید شده اگر «پیشرفت مشخص و از نظر فنی معتبر» در همکاری حکومت ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حاصل نشود، شورای حکام باید عدم پایبندی تهران به تعهدات پادمانیاش را بررسی و اعلام کند.
این اقدام میتواند زمینه را برای ارسال پرونده جمهوری اسلامی به شورای امنیت سازمان ملل متحد فراهم آورد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ۱۳ اسفند در نشست شورای حکام، توسعه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را موجب «نگرانی جدی» خواند و گفت گزارش جامعی از تخلفات حکومت ایران در این زمینه تهیه و ارائه خواهد کرد.
