رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در مجموع به پیشنهاد امانوئل مکرون رییس‌جمهوری فرانسه برای بحث درباره گسترش چتر هسته‌ای فرانسه به اروپا با احتیاط واکنش نشان دادند. پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، فرانسه تنها عضو این اتحادیه است که سلاح اتمی دارد.
اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد، پنجشنبه ۱۶ اسفند، در حاشیه برگزاری نشست سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا به خبرنگاران گفت: «ما سوئدی‌ها، مانند اکثر مردم، می‌خواهیم تا حد امکان کمتر سلاح هسته‌ای داشته باشیم، اما در حال حاضر باید خوشحال و قدردان باشیم که دو کشور همسایه هستند که سلاح هسته‌ای دارند.»
او افزود: «بنابراین فکر می‌کنم خوب است که فرانسه گشاده‌رویی نشان می‌دهد.»
مکرون شامگاه چهارشنبه، ۱۵ اسفند، در یک سخنرانی خطاب به مردم فرانسه گفت که با توجه به اظهارات فردریش مرتس، صدراعظم آینده آلمان، گفت‌وگوی راهبردی بر سر گسترش حفاظت ناشی از زرادخانه هسته‌ای فرانسه به شرکای اروپایی خود را آغاز خواهد کرد.
فرانسه و بریتانیا هر دو قدرت‌های هسته‌ای هستند، اما بازدارندگی هسته‌ای اصلی بیشتر کشورهای اروپایی از ایالات متحده سرچشمه می‌گیرد. چتر هسته‌ای آمریکا بر اروپا، برای چندین دهه نمادی از همبستگی دو سوی اقیانوس اطلس بوده است.
تغییر سیاست خارجی رادیکالی که از سوی دولت جدید دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده طراحی شده، کشورهای اروپایی را به فکر واداشته که نیروی دفاعی خود را مستقل از آمریکا تقویت کنند.
آمریکا که به روسیه پیشنهادهایی داده، کی‌یف را برای صلح با مسکو تحت فشار قرار داده و موضع تهاجمی‌تری نسبت به متحدان سنتی خود در اروپا و کانادا اتخاذ کرده است.
دانمارک که زمانی متحد سرسخت ایالات متحده بود و اکنون از تهدیدهای ترامپ مبنی بر تصرف گرینلند، قلمرو دانمارک نگران است، از پیشنهاد مکرون استقبال کرد.
بیشتر بخوانید: مکرون سران اروپا را به بحث درباره بازدارندگی هسته‌ای فراخواند
مته فردریکسن، نخست وزیر دانمارک پنجشنبه در بروکسل گفت: «من فکر می‌کنم ما اکنون باید در مورد همه چیز بحث کنیم، بنابراین همه ایده‌های خوب در اطراف میز باید بخشی از بحث ما باشد.»
برخی از کشورهای حوزه بالتیک ابراز نگرانی کرده‌اند که اگر به روسیه اجازه داده شود در اوکراین پیروز شود، کشورهایشان می‌توانند هدف‌های بعدی حملات روسیه باشند. این کشورها نیز از پیشنهاد مکرون حمایت کردند.
گیتاناس ناوسدا، نخست‌وزیر لیتوانی گفت: «فکر می کنم این ایده بسیار جالبی است. چتر هسته‌ای به عنوان یک بازدارندگی بسیار جدی در برابر روسیه عمل می‌کند.»
مکرون برای اولین بار در سال ۲۰۲۰ ایده مشارکت اروپا در بازدارندگی هسته‌ای خود را مطرح کرد. اما در آن زمان، واکنش شرکای فرانسه در اتحادیه اروپا سکوت بود.
اما پنج هفته پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، فریدریش مرتس که قرار است صدراعظم جدید آلمان شود، به طور روشن از پیشنهاد مکرون استقبال کرد و گفت که برلین ممکن است نیاز داشته باشد کمتر به چتر هسته‌ای ایالات متحده وابسته شود.
او خواستار گفتگو با فرانسه و بریتانیا در مورد گسترش حفاظت هسته‌ای آنها شد.
مکرون در سخنرانی چهارشنبه خود از این اظهارات به عنوان یک نقطه عطف «تاریخی» یاد کرد.
با این حال، استراتژی فرانسه هنوز مبهم است و در چنین شرایطی، برخی از رهبران اتحادیه اروپا احتیاط کرده‌اند.
کارشناسان می‌گویند فرانسه نمی‌تواند امیدوار باشد که همان سطح زیرساخت‌های هسته‌ای استراتژیک را که ایالات متحده در اروپا دارد، جایگزین کند.
بیشتر بخوانید: مکرون با مقام‌های ارشد نظامی کشورهای اروپایی ملاقات می‌کند
فرانسه تنها کسری از تعداد تسلیحات اتمی هوابردی را که ایالات متحده می‌تواند ارائه دهد در اختیار دارد، بلکه هرگونه ارتقای سیستم‌های هسته‌ای فرانسه پرهزینه و پیچیده خواهد بود.
اویکا سیلینا، نخست‌وزیر لتونی، در پاسخ به این سوال که آیا لتونی تسلیحات هسته‌ای فرانسه را در خاک خود می‌پذیرد یا خیر، گفت که برای پاسخ به این سوال «خیلی زود» است.
برخی دیگر از رهبران اروپایی نیز احتیاط کردند.
پتر فیالا، نخست‌وزیر چک پنجشنبه در یک کنفرانس خبری در پراگ پیش از نشست اتحادیه اروپا گفت که این بحث «زودرس» است.
فیالا افزود: «امکان بررسی آن وجود دارد، اما در حال حاضر امنیت ما با همکاری نزدیک با ایالات متحده تضمین شده است.»
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان که به زودی مقام خود را به مرتس واگذار خواهد کرد، گفت که مهم است اروپا از حفاظت نظامی ایالات متحده صرف‌نظر نکند.
شولتس در دوران صدراعظمی خود با استراتژی دفاعی فرانسه در مورد اروپا شدیدا اختلاف داشت.
پیشنهاد مکرون واکنش‌های همراه با خشم و کنایه را نیز در روسیه به همراه داشت.
