شبکه سی‌بی‌اس نیوز گزارش داد که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، محدودیت‌های اعمال‌شده بر فرماندهان ارتش آمریکا برای صدور مجوز حملات هوایی، بمباران‌ها و نیز عملیات ویژه خارج از میدان نبردهای متعارف را لغو کرده است.
این شبکه پنج‌شنبه ۹ اسفند به نقل از مقامات آگاه آمریکایی که نامشان را نگفت، اعلام کرد که این تصمیم همچنین دامنه افرادی را که می‌توانند هدف قرار گیرند، گسترش می‌دهد.
بر اساس این گزارش، این تغییر آرام اما اساسی، دستورات دوران بایدن را کنار می‌زند و بازگشت به سیاست‌های تهاجمی‌تری در مبارزه با تروریسم را نشان می‌دهد که ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود پایه‌گذاری کرده بود.
پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، در اولین سفر خارجی خود در اوایل فوریه، طی نشستی با فرماندهان ارشد نظامی آمریکا از فرماندهی آفریقا (آفریکام) در آلمان، دستوری را امضا کرد که محدودیت‌های سیاستی و نظارت اجرایی بر حملات هوایی و اعزام کماندوهای آمریکایی را کاهش می‌دهد.
به گفته مقامات آگاه از این نشست، درباره گروه مسلح اسلام‌گرای الشباب در سومالی و حوثی‌ها در یمن به‌عنوان اهداف احتمالی بحث شده است اما هنوز مشخص نیست که آیا این دستور به دیگر فرماندهی‌های رزمی آمریکا در سراسر جهان نیز ابلاغ شده است یا خیر.
ترامپ در دور اول ریاست جمهوری خود به سنتکام، فرماندهی مرکزی ایالات متحده که در خاورمیانه عمل می‌کند، دستور داد که قاسم سلیمانی را در حمله‌ای پهپادی در بغداد بکشد.
خبر لغو محدودیت‌های فرماندهان رزمی و گسترش دامنه اهداف در حالی منتشر می‌شود که گمانه‌زنی‌ها درباره حمله احتمالی اسرائیل با تاسیسات اتمی ایران با کمک و یا همراهی آمریکا همچنان ادامه دارد.
حذف کنترل متمرکز چندلایه
به گفته مقامات آمریکایی، با حذف کنترل متمرکز چندلایه‌ای که جو بایدن، رییس‌جمهوری پیشین آمریکا، بر حملات هوایی و عملیات نیروهای ویژه اعمال کرده بود، انعطاف‌پذیری در اولویت قرار می‌گیرد و به فرماندهان ارتش ایالات متحده اختیار بیشتری برای انتخاب اهداف داده می‌شود.
یک مقام ارشد وزارت دفاع به سی‌بی‌اس نیوز گفت که سیاست‌های جنگی بایدن کپی‌برداری از سیاست‌های دوران دوم ریاست‌جمهوری باراک اوباما بود. در دوره بایدن، حملات هوایی معمولا بر رهبران ارشد سازمان‌های تروریستی متمرکز بود.
او افزود که رویکرد ترامپ هم ریسک دارد و هم پاداش؛ زیرا از یک‌سو فرآیند ساده‌شده می‌تواند توانایی سازمان‌های تروریستی خارجی را سریع‌تر تضعیف کند، اما از سوی دیگر، به‌دلیل کاهش آستانه لازم برای حمله و انتخاب اهداف، خطر تصمیم‌گیری‌های اشتباه و تلفات غیرنظامی ناخواسته را افزایش می‌دهد.
بر اساس آنچه در وب‌سایت فرماندهی آفریقا آمده، حملات هوایی نظامی آمریکا به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: حملات برنامه‌ریزی‌شده و دفاعی. حملات برنامه‌ریزی‌شده از فرآیند چندلایه‌ای از مقررات و بررسی‌های سطح بالا پیروی می‌کنند که در دولت بایدن از طریق ستاد مشترک و شاخه اجرایی انجام می‌شد.
در طول فرآیند حملات برنامه‌ریزی‌شده، وکلای نظامی اطلاعات جمعآوریشده را بررسی می‌کنند تا مشخص شود آیا افراد هدف، بر اساس قوانین درگیری مسلحانه، جنگجویان قانونی هستند یا خیر. این کار برای کاهش خطر تلفات غیرنظامی و جلوگیری از کشتار هدفمند افراد بیگناهی که به اشتباه مظنون تروریستی تلقی شوند، انجام می‌شود.
حملات هوایی دفاعی، طبق وب‌سایت فرماندهی آفریقا، در «شرایط محدود» انجام می‌شوند؛ زمانی که نیروهای آمریکایی یا شرکای مشخصشده در خطر قریبالوقوع از سوی نیروهای متخاصم باشند. این نوع حملات معمولا از سوی فرماندهی رزمی تایید می‌شوند و نیازی به تصویب شاخه اجرایی ندارند.
گذار از دوران اوباما و بایدن
مطالعه طبقهبندیشدهای که در سال ۲۰۱۳ از سوی اینترسپت فاش و منتشر شد، جزییاتی را درباره مجوز حملات پهپادی آمریکا در یمن و سومالی بین سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ در دوران اوباما نشان می‌دهد؛ سیاستهایی که بهطور مشابه در دوره بایدن اجرا شدند.
پیش از انجام حمله، فرماندهان نظامی باید اطمینان حاصل میکردند که معیارهای سختگیرانهای رعایت شده و تاییدیههای لازم از سوی هفت مقام تصمیمگیرنده، از جمله رییس‌جمهوری، دریافت شده است. فرد هدف باید با استفاده از دو منبع مستقل اطلاعاتی به‌عنوان عضو یک سازمان تروریستی تاییدشده شناسایی می‌شد، تلفات غیرنظامی باید در حداقل ممکن میبود و هیچ «اطلاعات متناقضی» نباید وجود میداشت.
این رویکرد به یک فرآیندی پرمخاطره تبدیل شده بود. گروه ضربت که بسته هدف را تهیه میکرد، فرمانده رزمی، رییس مرکز ماموریت سیا و دولت میزبان، همگی باید حمله را تایید میکردند. یک مخالفت در این مسیر، عملیات را متوقف میکرد.
مشخص نیست که آیا این شروط در دستور جدید گنجانده شدهاند یا خیر. با این حال، این شروط در دوره اول ترامپ، با برخی استثناها درباره تایید دولت میزبان در کشورهایی مانند افغانستان، وجود داشتند.
