ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین برای جلب نظر مثبت دونالد ترامپ همتای آمریکایی خود برای رسیدن به توافق صلح در اوکراین، پیشنهاد داد که آمریکا در استخراج معادن و مواد کمیاب اوکراین، در برابر تضمین امنیت این کشور مشارکت کند.
زلنسکی در مصاحبهای با رویترز که جمعه منتشر شد، با تاکید بر نیاز اوکراین به تضمینهای امنیتی از سوی متحدانش در چارچوب هرگونه توافق صلح اوکراین، گفت: «اگر ما در مورد یک توافق صحبت میکنیم، پس بیایید یک معامله انجام دهیم، ما فقط طرفدار چنین چیزی هستیم.»
رییسجمهوری ایالات متحده که دولت او بر پایان سریع جنگ اوکراین با روسیه فشار میآورد، دوشنبه گفت او از اوکراین میخواهد در ازای حمایت مالی از فعالیتهای جنگی این کشور، مواد کمیاب و سایر مواد معدنی را به ایالات متحده عرضه کند.
اوکراین در پاییز گذشته، ایده باز کردن معادن حیاتی خود را برای سرمایهگذاری متحدان مطرح و همزمان طرحی موسوم به «طرح پیروزی» را ارائه کرد. اوکراین در این طرح به دنبال آن بود که این کشور را در قویترین موقعیت برای گفتوگوهای صلح قرار دهد و مسکو را مجبور کند به پای میز مذاکره بیاید.
زلنسکی گفت کمتر از ۲۰ درصد از منابع معدنی اوکراین، از جمله حدود نیمی از ذخایر خاک کمیاب این کشور، در اشغال روسیه است.
خاکهای کمیاب در ساخت آهنرباهای با کارایی بالا، موتورهای الکتریکی و لوازم الکترونیکی مصرفی کاربرد دارند.
زلنسکی گفت مسکو میتواند این منابع را به روی متحدانش، کره شمالی و جمهوری اسلامی که هر دو دشمنان قسم خورده آمریکا هستند، باز کند.
او گفت: «ما باید پوتین را متوقف کنیم و از آنچه داریم محافظت کنیم از جمله منطقه بسیار غنی دنیپرو در مرکز اوکراین.»
نیروهای روسیه ماههاست که در شرق اوکراین پیشروی میکنند و این در حالی است که ارتش بسیار کوچکتر اوکراین با کمبود سرباز دست و پنجه نرم میکند و در مورد تامین سلاحهای آتی خود از خارج کشور نگران است.
زلنسکی نقشهای را بر روی میزی در دفتر ریاستجمهوری اوکراین در کییف باز کرد که ذخایر معدنی متعددی از جمله نوار وسیعی از زمین در شرق را نشان میدهد که حاوی خاکهای کمیاب است.
تقریبا نیمی از این مناطق به نظر میرسید که در سمت روسیه و در خط مقدم فعلی قرار دارد.
او گفت که اوکراین بزرگترین ذخایر تیتانیوم اروپا را دارد که برای صنعت هوانوردی و فضایی ضروری است و اورانیوم که برای انرژی هستهای و تسلیحات استفاده میشود.
پیشتر بسیاری از ذخایر تیتانیوم در شمال غربی اوکراین و به دور از مناطق جنگی مشخص شده بودند.
رویترز نوشت که اوکراین به سرعت رویکرد سیاست خارجی خود را برای همسویی با سیاستهای ترامپ تغییر داده است.
با این حال، زلنسکی تاکید کرد که کییف منابع خود را بدون برنامه عرضه نمیکند، بلکه قصد دارد یک مشارکت سودمند برای توسعه مشترک ارائه دهد.
او گفت: «آمریکاییها بیشترین کمک را کردند و بنابراین آمریکاییها باید بیشترین درآمد را داشته باشند. و آنها باید این اولویت را داشته باشند و خواهند داشت. من همچنین میخواهم در این مورد با رییسجمهور ترامپ صحبت کنم.»
علاوه بر این، زلنسکی گفت که کییف و کاخ سفید در مورد ایده استفاده از سایتهای ذخیرهسازی گاز زیرزمینی گسترده اوکراین برای ذخیره گاز طبیعی مایع آمریکا گفتوگو میکنند.
این اظهارات چند روز پیش از کنفرانس امنیتی مونیخ مطرح شده است، کنفرانسی که مقامات دهها کشور غربی در آن شرکت خواهند کرد و موضوع جنگ اوکراین یکی از موضوعات مطرح در این کنفرانس خواهد بود.
زلنسکی گفت که قصد دارد در این مجمع شرکت کند. انتظار میرود فرستاده ویژه ترامپ در امور روسیه و اوکراین نیز در آن حضور داشته باشد.
ترامپ جمعه، ۱۹ بهمن، هنگام استقبال از ایشیبا گفت: «ما ژاپن را دوست داریم!»
او با این حال گفت که تصمیم دارد بر روی کاهش کسری تجاری با ژاپن کار کند.
رویترز نوشت که ترامپ در سه هفته اول دوران جدید ریاستجمهوری خود هنجارها را زیر پا گذاشته و پایتختهای خارجی از اتاوا تا بوگوتا را به لرزه درآورده است اما او نسبتا رویکرد متعارفتری را در قبال متحدان دیرینه واشینگتن در منطقه آسیا اقیانوسیه از جمله ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و فیلیپین اتخاذ کرده است.
به نوشته این خبرگزاری، این رویکرد میتواند بهعنوان مبارزه اولیه ترامپ با چین بر سر مواد مخدر مصنوعی، از جمله فنتانیل، مورد آزمایش قرار گیرد.
هشدار آمریکا در مورد تعرفهها علیه سایر کشورها از جمله ژاپن تهدیدی برای روابط تجاری در آسیا و فراتر از آن است.
یک مقام ارشد دولت ترامپ به خبرنگاران گفت که رهبران دو کشور در مورد تمرینات نظامی مشترک، افزایش همکاری در زمینه تجهیزات دفاعی و فناوری، سرمایهگذاری خارجی و انرژی گفتوگو خواهند کرد.
این مقام افزود آنها همچنین در مورد امنیت سایبری، فضا و فرصتهای تجاری مشترک در بخش هوش مصنوعی و نیمههادیها بحث خواهند کرد.
او که نامش فاش نشد، گفت: «ایالات متحده به اتحاد طولانی و نزدیک ما با ژاپن افتخار میکند.»
به گفته این مقام دولت آمریکا، دو کشور به همکاری با یکدیگر ادامه خواهند داد تا اطمینان حاصل شود که از طریق طیف وسیعی از قابلیتهای نظامی خود از تهدیدات در منطقه جلوگیری میکنند.
دومین مقام ارشد دولت ترامپ در پاسخ به سوالی درباره کسری تجاری ایالات متحده با ژاپن و تهدید وضع تعرفهها گفت: «همه ما میدانیم که رییسجمهوری به کسری تجاری بهعنوان نشانهای از عدالت اقتصادی و استحکام روابط توجه زیادی میکند، بنابراین من مطمئن هستم که بحثهایی در مورد آن انجام خواهد گرفت.»
دو منبع آگاه به رویترز گفتند که ترامپ به قانونگذاران جمهوریخواه گفته که قصد دارد تا روز جمعه تعرفههای متقابل بیشتری را بر واردات خارجی اعلام کند.
پیشتر ترامپ یک تعرفه ده درصدی بر تمام کالاهای وارداتی از چین وضع کرده و روابط اقتصادی بین دو کشور را یک «آشفتگی باز» خوانده بود.
آمریکا و چین دو اقتصاد بزرگ جهان هستند و وضع این تعرفهها باعث شد مصرفکنندگان و کسبوکارها در تلاش برای هماهنگ کردن خود با شرایط جدید باشند.
ژاپن نیز که جزو گروه هفت کشور صنعتی جهان است، به تجارت جهانی بسیار وابسته است. این کشور صادرکننده بزرگی است و بیشتر مواد غذایی و منابع طبیعی خود را وارد میکند. همچنین بسیاری از شرکتهای ژاپنی در چین سرمایهگذاری کردهاند و به رابطه با چین متکی هستند.
با این حال، توکیو با دیدگاه تیم امنیت ملی ترامپ نسبت به چین در مورد جاهطلبیهای جهانی پکن و ادعاهای ارضی گسترده در آسیا، از جمله جزیره تایوان که از نظر تولید تراشه حیاتی است، همسو است.
همچنین مقامات ژاپنی نسبت به تلاشهای احتمالی پکن برای جذب نظر مثبت رییسجمهوری ایالات متحده از طریق دادن وعده همکاری در موضوعات کلیدی جهانی، از جمله تجارت، سوءظن دارند.
ترامپ چند روز قبل از آغاز به کار خود به عنوان رییسجمهوری جدید آمریکا با شی جین پینگ رییسجمهوری چین صحبت کرده و گفته بود که بهزودی درباره تعرفهها نیز با او گفتوگو خواهد کرد.
چند مقام ژاپنی که نامشان فاش نشده، اعلام کردند روابط خوبی با منتقدان چین در دولت جدید ترامپ، از جمله مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و مایکل والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید دارند، اما با کسانی که در دولت ترامپ با پکن روابط تجاری دارند، مانند ایلان ماسک کمتر احساس راحتی میکنند.
ترامپ و ایشیبا قرار است بعدازظهر جمعه یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک برگزار کنند.
برای توکیو، سفر نخستوزیر ژاپن به آمریکا یک نشانه امیدوارکننده از سوی دولت جدید ترامپ است.
ترامپ با شینزو آبه، نخست وزیر فقید ژاپن روابط صمیمانهای داشت، اما تاکنون رابطهای با ایشیبا که در اکتبر گذشته به قدرت رسید، نداشته است.
رویترز نوشت که مقامات ژاپنی قصد دارند ترامپ را برای بازدید از ژاپن دعوت کنند.
این مقامات به رویترز گفتند که توکیو برای جلوگیری از وضع تعرفهها، در حال آمادهسازی برخی امتیازات از جمله خرید الانجی بیشتر از ایالات متحده و ارائه حمایت از یک خط لوله گاز ۴۴ میلیارد دلاری در آلاسکا است.
ژاپن همچنین مایل است که صدها میلیارد در زمینه هوش مصنوعی در ایالات متحده سرمایهگذاری کند.
سخنگوی دولت هنگکنگ در بیانیهای که جمعه ۱۹ بهمن منتشر شد، این تعرفهها را «اقداماتی غیرمنطقی» و «کاملا مغایر با قوانین سازمان تجارت جهانی» توصیف کرد.
او تاکید کرد که این اقدامات، وضعیت هنگکنگ را به عنوان یک قلمرو گمرکی مستقل که در ماده ۱۱۶ قانون اساسی هنگکنگ تصریح شده و از سوی سازمان تجارت جهانی به رسمیت شناخته شده است، نادیده میگیرد.
به گفته این مقام، هنگکنگ تصمیم دارد روند رسمی رسیدگی به این موضوع را از طریق مکانیسم حلوفصل اختلافات سازمان تجارت جهانی آغاز و از حقوق قانونی خود دفاع کند.
دولت هنگکنگ مخالفت شدید خود را با اقدامات آمریکا اعلام و از واشینگتن درخواست کرد که به سرعت «برای اصلاح این تصمیم» اقدام کند.
هنگکنگ منطقهای ویژه اداری از جمهوری خلق چین محسوب میشود اما از نظر اقتصادی و تجاری، دارای ساختاری مجزا از سرزمین اصلی چین است.
دولت جدید دونالد ترامپ، تعرفه ۱۰ درصدی را بر واردات از چین و همچنین از هنگکنگ اعمال کرد.
در پی اعمال این تعرفهها، پست هنگکنگ پنجشنبه اعلام کرد تا اطلاع ثانوی پذیرش مرسولات پستی حاوی کالاهای ارسالی آمریکا را متوقف میکند.
این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که سرویس پستی ایالات متحده ابتدا از تعلیق موقت پذیرش بستههای پستی از چین و هنگکنگ خبر داد اما یک روز بعد از این تصمیم عقبنشینی کرد.
دولت هنگکنگ اعلام کرد پست این منطقه در حال مذاکره با سرویس پستی ایالات متحده است اما برخی مسائل از جمله موضوع تعرفهها، هنوز نیاز به «شفافسازی بیشتر» دارند.
آلگرنون یائو، وزیر بازرگانی و توسعه اقتصادی هنگکنگ، پنجشنبه اعلام کرد که تعرفههای جدید آمریکا تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد هنگکنگ نخواهد داشت.
به گفته او، مجموع صادرات هنگکنگ به ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ حدود ۷۸۰ میلیون دلار آمریکا بوده که تنها یکدهم درصد از کل صادرات این منطقه را شامل میشود.
مقامات هنگکنگ در سالهای اخیر تلاش کردهاند استقلال تجاری خود را در عرصه بینالمللی حفظ کنند، در حالی که از نظر سیاسی همچنان بر پیوند جداییناپذیر خود با چین تاکید دارند.
ایالات متحده در سال ۲۰۲۰، در واکنش به تصویب قانون امنیت ملی چین در هنگکنگ، امتیازات ویژه تجاری این منطقه را لغو کرد. این قانون که از سوی پکن به اجرا گذاشته شد، با هدف «مهار اعتراضات و اعمال کنترل بیشتر بر هنگکنگ» تصویب شد.
در پی این اقدام، دونالد ترامپ در مقام رییسجمهوری وقت آمریکا، در یک فرمان اجرایی اعلام کرد هنگکنگ دیگر از «خودمختاری کافی برخوردار نیست» تا همچنان از «امتیازات تجاری متفاوت از چین» بهرهمند بماند.
مورگان اورتگاس، معاون نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، با اشاره به «شکست حزبالله» در جنگ با اسرائیل، گفت که «دوران وحشتآفرینی حزبالله» تمام شده است.
اورتگاس نخستین مقام ارشد آمریکایی است که از زمان روی کار آمدن دولت جدید آمریکا و انتخاب جوزف عون به عنوان رییسجمهوری لبنان، به این کشور سفر کرده است.
او همراه با هیات آمریکایی شامل اریک ترگر، مسئول خاورمیانه و شمال آفریقا در شورای امنیت ملی آمریکا، به لبنان سفر کرده است تا درباره آتشبس بین اسرائیل و حزبالله و روند تشکیل دولت لبنان رایزنی کنند.
اورتگاس پس از دیدار با رییسجمهوری لبنان در جمع خبرنگاران گفت که از نفوذ حزبالله در این کشور واهمهای ندارد، چرا که: «این گروه از نظر نظامی شکست خورده و دیگر قادر به تحمیل خواستههای خود نیست.»
او افزود: «ایالات متحده خط قرمزهای روشنی تعیین کرده که بر اساس آن، حزبالله دیگر اجازه نخواهد داشت مردم لبنان را از جمله از طریق حضور در دولت، بترساند.»
عون در دیدار با فرستاده ترامپ گفت که برقراری ثبات در جنوب لبنان منوط به عقبنشینی اسرائیل است و تاکید کرد ارتش لبنان آماده است بلافاصله پس از خروج نیروهای اسرائیلی، در منطقه مستقر شود.
او همچنین بر ضرورت تکمیل عقبنشینی اسرائیل تا ۳۰ بهمن بر اساس توافق آتشبس تاکید کرد.
اورتگاس در اظهارات خود به این تاریخ اشاره کرد اما به صراحت اعلام نکرد که ارتش اسرائیل باید از خاک لبنان خارج شود.
سفر اورتگاس به لبنان در حالی صورت گرفت که روند تشکیل کابینه در لبنان همچنان در بنبست قرار دارد.
در این کشور، مناصب دولتی بر اساس سهمبندیهای فرقهای توزیع میشود و حزبالله، از طریق متحد خود، جنبش امل، خواهان کنترل کامل بر انتصاب وزرای شیعه است؛ موضوعی که تشکیل دولت را متوقف کرده است.
روند تشکیل دولت به ریاست نواف سلام در آخرین لحظات به دلیل اختلاف بر سر انتخاب پنجمین وزیر شیعه متوقف شد.
این مسئله باعث شد که سلام مذاکرات خود را با طرفهای سیاسی ادامه دهد.
عون اعلام کرد مذاکرات برای تشکیل دولت به مراحل پایانی رسیده است.
اورتگاس قرار است در جریان سفر خود با نواف سلام، نخستوزیر مکلف لبنان، نبیه بری، رییس پارلمان لبنان و رهبر جنبش امل دیدار کند.
او قصد دارد همراه با ارتش لبنان، سفری به جنوب این کشور داشته باشد.
دیوان کیفری بینالمللی تصمیم رییسجمهوری آمریکا را برای اعمال تحریم علیه کارکنانش، محکوم کرد و قول داد که به «ارائه عدالت و امید در سراسر جهان» ادامه دهد.
رییس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز گفت این نهاد باید بتواند بدون هیچ مانعی «مبارزه خود را علیه معافیت از مجازات جهانی» دنبال کند.
اورزولا فون در لاین افزود: «دیوان بینالمللی کیفری پاسخگویی در قبال جنایات بینالمللی را تضمین میکند، به قربانیان در سراسر جهان صدا میدهد و اروپا همیشه از عدالت و احترام به قوانین بینالمللی حمایت میکند.»
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، گفت که رییسجمهوری آمریکا در اعمال تحریم علیه دیوان کیفری بینالمللی «اشتباه کرده»، زیرا این اقدام یک نهاد مهم را به خطر میاندازد.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز گفت برلین همچنان از این دیوان بینالمللی کیفری حمایت خواهد کرد.
او تاکید کرد: «اگر برخی از کشورها امروز در نیویورک برای حمایت از دیوان کیفری بینالمللی دور هم جمع شوند، تعجب نمیکنیم.»
بر اساس فرمان ترامپ، رییسجمهوری آمریکا اختیار دارد داراییهای کارکنان دیوان کیفری بینالمللی و خانوادههایشان را مسدود کرده و ورود آنها را به آمریکا ممنوع کند؛ در صورتی که واشینگتن تشخیص دهد که آنها در تحقیقات یا پیگرد قضایی شهروندان آمریکایی و برخی از متحدان این کشور نقش دارند.
هنوز مشخص نیست دولت آمریکا چه زمانی فهرست افراد مشمول این تحریمها را اعلام خواهد کرد.
وزیر خارجه اسرائیل از تصمیم ترامپ استقبال کرد.
گیدئون سعر گفت که دادگاه بینالمللی کیفری اقدام «غیراخلاقی» و «غیرقانونی» علیه اسرائیل انجام داده است.
پیتر سیارتو، وزیر خارجه مجارستان، در پستی در فیسبوک نوشت تحریمهای آمریکا علیه دیوان کیفری بینالمللی «کاملا قابل درک» است.
او افزود که اخیرا این دیوان به یک «ابزار سیاسی مغرضانه» تبدیل شده و مجارستان نیز در حال ارزیابی ادامه همکاری خود با این نهاد است.
تصمیم ترامپ همزمان با سفر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل به واشینگتن اتخاذ شد.
صدور حکم بازداشت برای نتانیاهو و گالانت در دیوان کیفری بینالمللی
دیوان کیفری بینالمللی اخیرا حکم بازداشت نتانیاهو، یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل، و محمد ضیف، یکی از رهبران حماس را به اتهام جنایات جنگی در جنگ غزه صادر کرده است.
ضیف بهدنبال حملههای اسرائیل به نوار غزه کشته شده است.
در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ و در سال ۲۰۲۰، دولت او تحریمهایی را علیه فاتو بنسودا، دادستان وقت دیوان بینالمللی کیفری و یکی از معاونانش اعمال کرد. این اقدام در واکنش به تحقیقات این نهاد درباره اتهامات مربوط به جنایات جنگی نیروهای آمریکایی در افغانستان انجام شد.
ترامپ این فرمان اجرایی را پس از آن امضا کرد که دموکراتهای سنا، هفته گذشته تلاش جمهوریخواهان را برای تصویب قانونی با هدف ایجاد رژیم تحریمی علیه دیوان کیفری بینالمللی، مسدود کردند.
در متن فرمان ترامپ آمده است: «اقدامات اخیر دیوان کیفری بینالمللی علیه اسرائیل و ایالات متحده، رویهای خطرناک ایجاد کرده و بهطور مستقیم جان نیروهای فعلی و سابق آمریکا از جمله اعضای فعال نیروهای مسلح را تهدید میکند و آنها را در معرض آزار، سوءاستفاده و حتی خطر بازداشت قرار میدهد.»
دیوان کیفری بینالمللی برای مقابله با تحریمهای احتمالی آمریکا اقداماتی را در نظر گرفته است. بر اساس گزارشها، این نهاد پرداخت حقوق کارکنان خود را سه ماه زودتر انجام داده تا از مشکلات مالی که ممکن است فعالیت آن را مختل کند، جلوگیری شود.
توموکو آکانه، رییس دیوان کیفری بینالمللی، پیشتر هشدار داده بود چنین تحریمهایی میتواند «عملکرد دادگاه را در تمامی پروندهها مختل کرده» و بقای آن را «به خطر بیندازد».
دیوان کیفری بینالمللی که ۱۲۵ کشور عضو آن هستند، دادگاهی دائمی برای رسیدگی به جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت، نسلکشی و تجاوز نظامی محسوب میشود.
این نهاد میتواند افرادی را که مرتکب این جرایم در قلمرو کشورهای عضو یا به وسیله اتباع آنها شدهاند، تحت پیگرد قرار دهد.
آمریکا، اسرائیل، چین و روسیه، عضو این دادگاه نیستند و از مدتها پیش با صلاحیت آن مخالفت کردهاند.
