محمدحسین موسیپور، رییس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، گفت که توافق آتشبس در غزه «منشا تحولات عظیم در خاورمیانه» خواهد بود. او با اشاره به انقلاب ۵۷ گفت: «مردم غزه با الگو برداری از انقلاب اسلامی، سربلند و سرافراز اما زخمی از این نبرد با پیروزی و موفقیت بیرون آمدند.»
گروسی چهارشنبه سوم بهمن در مصاحبه با شبکه هندی اندیتیوی در حاشیه مجمع جهانی اقتصاد در داووس، بار دیگر تاکید کرد که جمهوری اسلامی به طور کامل در ارائه شفاف فعالیتهای گذشته و حال خود، همکاری نمیکند.
او افزود: «ما امکان بازرسی در سطوح یا مکانهایی که مورد نظرمان است را نداریم.»
گروسی در نشست داووس نیز گفت که جمهوری اسلامی باید درباره برنامه هستهای خود با دولت ترامپ به توافق برسد و افزود: «باید برای برخورد با این موضوع به راهحلی غیر از جنگ برسیم. ما جنگ بیشتر نمیخواهیم.»
پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، گزارشهایی درباره امکان فعال شدن دوباره سیاست فشار حداکثری و همچنین حمله به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی مطرح شده است.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ترامپ، اعلام کرده که واشینگتن با همکاری متحدان خود برای فعالسازی سازوکار ماشه و بازگرداندن تحریمهای جمهوری اسلامی اقدام خواهد کرد.
به گفته گروسی، با توجه به نقش کلیدی آمریکا درباره پرونده اتمی جمهوری اسلامی، «باید به درک مشترکی رسید» و آژانس در هفتههای آینده در این زمینه تلاش خواهد کرد.
گروسی در چهار سال گذشته و پس از توقف اجرای تعهدات جمهوری اسلامی در برجام، بارها اعلام کرده که آژانس، اطلاعات کافی درباره تولید سانتریفیوژها و موجودی آنها و آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم در ایران ندارد.
همچنین پاسخهای جمهوری اسلامی درباره موضوع وجود ذرات اورانیوم غنی شده با منشا انسانی در سه محل اعلام نشده نیز برای آژانس قانع کننده نبوده و این موضوع هنوز حل نشده است.
گروسی از تورقوزآباد، ورامین و مریوان به عنوان این سه مکان اعلام نشده نام برده بود.
اورانیوم انباشه شده در ایران، «بسیار بسیار نزدیک» به سطح تسلیحاتی
مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مصاحبه با شبکه اندیتیوی گفت که جمهوری اسلامی حجم زیادی از اورانیوم غنیشده انباشته کرده که «بسیار، بسیار نزدیک» به سطح تسلیحاتی است.
گروسی پیش از این نیز در گزارشها و مصاحبههای خود اعلام کرده بود غنیسازی اورانیوم در ایران تا سطح ۶۰ درصد که به حدود ۹۰ درصد لازم برای استفاده تسلیحاتی نزدیک است، بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
۲۸ آذر و در جریان نشست شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی نحوه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و توافق برجام، سه قدرت اروپایی و آمریکا هشدار دادند که ایران به طور مداوم از تعهدات برجامی خود فاصله میگیرد و زمان آن رسیده که تهران با اتخاذ گامهای عملی، روند گسترش برنامه هستهای خود را متوقف و معکوس کند.
پیش از این مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، تهدید کرده بود در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی، جمهوری اسلامی از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) خارج خواهد شد.
تصاویر منتشر شده در رسانههای اجتمای نشان میدهند کسبه بازارهای شهرهای کُردنشین سنندج، سقز، دیواندره و مریوان در استان کردستان، مهاباد و بوکان در استان آذربایجانغربی و کرمانشاه در استان کرمانشاه، روز چهارشنبه از باز کردن مغازههای خود امتناع کردند.
بر اساس گزارشها، در برخی از شهرها خطوط اینترنت دچار اختلال شدهاند.
تصاویر رسیده به ایراناینترنشنال نشان میدهند ماموران روی کرکره شماری از مغازههایی که به اعتصاب پیوستهاند، با رنگ قرمز کلمه «پلمب» را نوشتهاند.
آژانس خبری کُردپا نیز از فضای امنیتی حاکم بر شهر سقز در روز چهارشنبه خبر داد و نوشت که «دهها مغازه از سوی نیروهای امنیتی پلمب شدهاند».
همزمان با این اعتصابات، مازیار طاطایی، یکی از وکلای پخشان عزیزی، اعلام کرد که دیوان عالی کشور در پی ثبت درخواست اعاده دادرسی برای حکم اعدام موکلش، با توقف اجرای حکم این زندانی سیاسی موافقت کرده است.
شش حزب و جریان سیاسی کردستان ایران در بیانیهای برگزاری موفقیتآمیز این اعتصابات را تبریک گفتند و این اقدام هماهنگ را «پاسخ قاطع» مردم به جمهوری اسلامی خواندند.
این احزاب خاطرنشان کردند موفقیت این اعتصابات در حالی است که برگزارکنندگان آن شاهد تهدید، ارعاب و انتشار اخبار کذب بودند.
حزب دموکرات کردستان ایران، حزب حیات آزاد کردستان (پژاک)، حزب آزادی کردستان (پاک)، حزب کومهله کردستان ایران، حزب دمکرات کردستان ایران و سازمان کردستان حزب کمونیست ایران از جمله گروههای امضاکننده این بیانیه هستند.
این شش حزب یکشنبه ۳۰ دیماه در بیانیهای مشترک از مردم سراسر کردستان خواستند با هدف جلوگیری از اعدام پخشان عزیزی و وریشه مرادی، سوم بهمن در یک اعتصاب سراسری پیشگیرانه، بازارها و مراکز کار و تحصیل را تعطیل کنند.
جمعی از دانشجویان و ائتلافی از زنان کرد نیز در بیانیههایی جداگانه، احکام صادر شده علیه پخشان عزیزی و وریشه مرادی، زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین را محکوم و از فراخوان اعتصاب حمایت کردند.
در همین حال، کمپین آزادی وریشه مرادی، در بیانیهای با اشاره به انتشار خبر توقف اجرای حکم پخشان عزیزی پس از برگزاری اعتصاب عمومی کردستان و اعتصاب غذای بند زنان زندان اوین، اعلام کرد هنوز هیچ تغییری در پرونده وریشه مرادی صورت نگرفته و خطر اجرای حکم او همچنان به قوت خود باقی است.
شیرین عبادی، برنده جایزه نوبل صلح در اینستاگرام خود نوشت: «از تمام جریانهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی و صنفی میخواهم با این اعتصاب همراه شوند.»
وریشه مرادی ۲۰ آبان با حکم ابوالقاسم صلواتی و پخشان عزیزی دوم مرداد با حکم ایمان افشاری در دادگاه انقلاب تهران به اعدام محکوم شدند.
پخشان عزیزی، مددکار اجتماعی، ۱۳ مرداد ۱۴۰۲ در تهران بازداشت و پس از تحمل نزدیک به پنج ماه حبس انفرادی و شکنجه، اواخر آذر همان سال به بند زنان اوین منتقل شد.
عزیزی دوم مرداد سال جاری با حکم افشاری، رییس شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، به اتهام «بغی» به اعدام محکوم شد.
حکم اعدام این زندانی سیاسی کُرد ۱۹ دی در شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور تایید شد و به گفته برادرش، برای اجرا به دایره اجرای احکام فرستاده شده است.
تایید حکم اعدام عزیزی و صدور حکم اعدام مرادی در هفتهها و ماههای گذشته با اعترضات گسترده داخلی و بینالمللی همراه شده است.
عزیزی یکی از دهها زندانی سیاسی محکوم به اعدام در ایران است که حکم اعدامش بدون در نظر گرفتن اسناد نشاندهنده بیگناهی او، تایید شده است.
سایت حقوق بشری هرانا ۱۷ دی ماه در گزارشی با استناد به بررسیهای اخیر خود نوشت در حال حاضر دستکم ۵۴ زندانی در زندانهای سراسر کشور با اتهامات سیاسی یا امنیتی زیر حکم اعدام هستند.
روبیو در پاسخ مکتوب به پرسش سناتور تد کروز، با اشاره به برجام نوشته است: «من معتقدم به سود منافع امنیت ملی ماست که شورای امنیت سازمان ملل تحریمهایی را که بر اساس برجام تعلیق شده بودند، دوباره اعمال کند.»
روبیو در ادامه با اشاره به تبعیتش از دونالد ترامپ نوشته است: «من رهنمودهای رییسجمهور را اجرا خواهم کرد و با متحدانمان همکاری میکنم تا اطمینان حاصل کنیم با فعال شدن مکانیسم ماشه، بازگردانی تحریمها (اِسنپبک) اتفاق بیفتد.»
نامه روبیو منتشر نشده است و کروز تنها بخشهایی از آن را در جلسه تایید صلاحیت الیس استفانیک، گزینه ترامپ برای نمایندگی آمریکا در سازمان ملل، قرائت کرد.
مثلث مخالف ایران
روبیو، کروز و استفانیک، همگی از حامیان سرسخت اسرائیل و مخالفان تهران بهشمار میآیند و نشان دادهاند که قصد دارندجمهوری اسلامی را برای کاهش حمایت از گروههای مسلح متحد خود و جلوگیری از پیشبرد برنامه هستهایاش تحت فشار بگذارند.
استفانیک گفت: «مقابله با ایران یک اولویت اصلی است. این اقدام در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ موفقیتآمیز بود.»
مکانیسم ماشه در توافق برجام
اگر هر یک از طرفهای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تشخیص دهند که ایران به تعهداتش عمل نمیکند، «اسنپبک» از تعلیق تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی، به لحاظ فنی میتواند بهشکل خودکار اعمال شود.
با اسنپبک، تحریمهایی که بر اساس برجام لغو شده بودند، از تعلیق خارج شده و پس از ۳۰ روز دوباره اعمال خواهند شد، مگر اینکه پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل بهصورت اجماعی رای دهند که تحریمها همچنان لغوشده باقی بمانند.
ترامپ با این استدلال که لغو تحریمها به ایران منابع مالی میدهد تا خود و همپیمانان منطقهایاش مانند حماس و حزبالله را مجهز کند، در سال ۲۰۱۸ آمریکا را از توافق برجام خارج کرد.
اکنون که واشنگتن از این توافق خارج شده است، نمیتواند بهتنهایی روند اسنپبک را آغاز کند، اما قول داده است در گفتوگو با متحدان اروپایی خود، به آنها برای این اقدام فشار بیاورد.
روسیه و چین که رابطهشان با غرب چندان دوستانه نیست، در سالهای اخیر روابط خود با ایران را تقویت کردهاند و بعدی به نظر میرسد برای تامین نظر آمریکا با ایران مقابله کنند.
بنابراین فعالسازی اسنپبک بر عهده یکی از سه کشور اروپایی عضو توافق، موسوم به تروئیکای اروپایی Eشامل فرانسه، بریتانیا و آلمان خواهد افتاد. بر اساس گزارشها، این قدرت اروپایی در حال حاضر درباره گامهای آتی برای نجات توافق، با ایران در حال مذاکرهاند.
بریتانیا اعلام کرده که احتمالا در نهایت با استفاده از مکانیزم ماشه، تحریمهای سازمان ملل علیه حمهوری اسلامی را فعال کند و دلیل آن را پیشرفت ایران در غنیسازی اورانیوم عنوان کرده است، پیشرفتی که ایران را به ساخت بمب اتمی نزدیکتر میکند.
اگر هیچیک از طرفهای توافق تا اکتبر ۲۰۲۵ موضوع عدم پایبندی ایران به توافق را به شورای امنیت ارجاع ندهد، طبق قطعنامه سازمان ملل که این توافق را نهایی کرد، توانایی فعالسازی مجدد تحریمها (اسنپبک) از بین خواهد رفت.
ایران؛ توافق یا ادامه تنش
ایران سال گذشته اعلام کرد برای دستیابی به یک توافق یا در صورت عدم همراهی طرفهای مقابل برای دامه تنش هم، آمادگی دارد.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در ماه نوامبر گفت: «ما معتقدیم پنجره دیپلماسی همچنان باز است، اگرچه بهصورت محدود و مشروط به اینکه سایر طرفها اراده واقعی نشان دهند. بدون چنین تعهدی، ما مسیر جایگزینی را دنبال خواهیم کرد.»
سناتور کروز روز سهشنبه با ابراز خشم، دولت قبلی جو بایدن را متهم کرد که به ایران امکان پیشرفت بیشتر هستهای داده و گفت ترامپ باید مانع این پیشرفت شود.
کروز گفت: «زمانی که آیتالله شعار مرگ بر آمریکا سر میدهد، او کاملا به معنای واقعی قصد نابودی دارد و معتقدم اگر بتواند یک سلاح هستهای را بر فراز یک شهر آمریکایی منفجر کند، حتما این کار را خواهد کرد.»
کروز با اشاره به جدی بودن چنین تهدیدی گفت: «من باور ندارم که این تهدیدی باشد که ایالات متحده بتواند تحمل کند و مطمئنم که هم رییسجمهور و هم وزیر خارجه با این نظر موافق هستند.»
