انجمن خاورمیانه: تغییر رژیم در ایران احتمالا محور سیاست خاورمیانهای ترامپ خواهد بود
اندیشکده انجمن خاورمیانه گزارش کرد که سیاست فشار حداکثری در دوره قبلی ترامپ نتوانست تغییرات اساسی در موقعیت منطقهای جمهوری اسلامی ایجاد کند و تنها یک استراتژی جامع با هدف تغییر رژیم میتواند مانع «جاهطلبیهای رژیم ایران» شود.
انجمن خاورمیانه در گزارشی پیشبینی کرد که تغییر رژیم ایران احتمالا محور سیاست خاورمیانهای دونالد ترامپ، رییسجمهوری بعدی ایالات متحده است.
بر اساس این گزارش، سنگ بنای سیاست خاورمیانهای آمریکا باید جلوگیری از نفوذ منطقهای جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن باشد.
اندیشکده انجمن خاورمیانه (MEF) در سال ۱۹۹۰ تاسیس و در سال ۱۹۹۴ به یک سازمان غیرانتفاعی مستقل تبدیل شد. این انجمن مجلهای به نام فصلنامه خاورمیانه منتشر میکند.
انجمن خاورمیانه در گزارش خود تاکید کرده است: «سیاست فشار حداکثری در دوره قبلی ریاستجمهوری ترامپ نتوانست تغییرات اساسی در موقعیت منطقهای جمهوری اسلامی ایجاد کند و تنها یک استراتژی جامع با هدف تغییر رژیم میتواند مانع جاهطلبیهای رژیم شود.»
این اندیشکده آمریکایی پیشبینی کرد که در دوره جدید ترامپ، کمپین فشار حداکثری دوره قبلی او تقویت خواهد شد.
سیاست اعمال فشار حداکثری بر تهران از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰، تنش اقتصادی قابل توجهی برای جمهوری اسلامی ایجاد کرد اما نتوانست تغییرات اساسی در سیاست یا موقعیت منطقهای حکومت ایران ایجاد کند.
تجدید تحریمها و مقابله با برنامه هستهای جمهوری اسلامی، حمایت از جنبشهای اپوزیسیون داخلی و اخلال فعال در شبکههای نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، از جمله اجزای این سیاست است.
در هفتههای اخیر گزارشهای مختلفی درباره بازگشت سیاست فشار حداکثری ترامپ منتشر شده است و از جمله فایننشال تایمز خبر داده است فرمانهای اجرایی برای بازگرداندن این سیاست، قرار است در نخستین روز آغاز کار ترامپ امضا شود.
با این حال محمدجواد ظریف، معاون راهبردی مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، در مقالهای در مجله فارِن اِفِرز نوشت که این سیاست جواب نخواهد داد و ترامپ باید به دنبال توافقی باشد که به هر دو طرف سود برساند.
در گزارش انجمن خاورمیانه به وضعیت سوریه، لبنان، عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه پرداخته شده و پیشنهادهایی نیز مطرح شده است.
این اندیشکده حمایت آمریکا از نیروهای دموکراتیک سوریه (یپگ) را یک تجربه موفق دانسته و خواستار حمایت از کردها در عراق و ایران شده است.
به گزارش والاستریت ژورنال، دونالد ترامپ در حال بررسی معرفی ران دیسانتیس، فرماندار فلوریدا، به جای پیت هِگسِت، نامزد پیشنهادیاش برای وزارت دفاع است.
بنا بر این گزارش، بررسی احتمال معرفی دیسانتیس به جای هگست برای تصدی وزارت دفاع، ناشی از نگرانیهای برخی سناتورهای جمهوریخواه از اتهامات فزایندهای است که درباره زندگی شخصی این مجری سابق شبکه فاکس نیوز طرح شده است.
انتخاب دیسانتیس، رقیب ترامپ در انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواه در سال ۲۰۲۴، تغییری چشمگیر برای ترامپ به شمار میرود.
در همین حال، سیانان در گزارشی نوشت سناتور جونی ارنست از آیووا یکی از گزینههای در نظر گرفته شده برای جایگزینی پیت هگست و هدایت وزارت دفاع است.
همچنین، برخی از متحدان ترامپ، سناتور بیل هگرتی از تنسی را به عنوان گزینهای برای رهبری وزارت دفاع مطرح کردهاند.
با این حال، دیسانتیسفرماندار فلوریدا بهعنوان یک محافظهکار شناختهشده با سابقه خدمت در ارتش آمریکا، دیدگاههای مشترکی با ترامپ و هگست درباره حذف سیاستهای بهاصطلاح «بیداری» در ارتش ایالات متحده دارد.
اصطلاح «بیداری» به سیاست تنوعپذیری در ارتش ایالات متحده اشاره دارد که به معنای تلاش برای افزایش تنوع در ساختار نیروی انسانی ارتش از نظر نژاد، قومیت، جنسیت، مذهب و دیگر شاخصهای اجتماعی است. هدف این سیاستها ایجاد یک نیروی نظامی فراگیرتر و بازتابدهنده جمعیت متنوع آمریکا است.
در چارچوب این سیاستها، و شامل برنامههایی برای ترویج برابری جنسیتی، حمایت از اقلیتها، یا آموزشهای حساس به مسائل فرهنگی برای سربازان هستند.
با این حال، دیسانتیس از محافظهکارانی است که معتقدند این اقدامات بیش از حد بر موضوعات اجتماعی تمرکز دارند و ممکن است کارآیی، نظم، یا سنتهای نظامی را تحت تاثیر قرار دهند.
بر اساس گفتههای افراد نزدیک به تیم انتقالی ترامپ، متحدان او بهطور فزایندهای بر این باورند که هگست ممکن است با بررسیهای بیشتر در مورد سابقهاش نتواند از سد سنا بگذرد.
به گفته بان منابع در گفتگو با وال استریت ژورنال، ۴۸ ساعت آینده برای سرنوشت سیاسی هگست و شانس او برای رسیدن به مقام وزارت دفاع بسیار حیاتی است.
دیسانتیس پیشتر در فهرست پیشنهادی نامزدهای وزارت دفاع بود که مقامات تیم انتقالی به ترامپ ارائه داده بودند، اما ترامپ در نهایت هگست را انتخاب کرد.
اکنون که نامزدی هگست به خاطر بررسی سابقهاش با مشکل روبهرو شده، آن فهرست دوباره مطرح شده و دیسانتیس یکی از گزینههای مورد نظر ترامپ است.
با این حال، به گفته منابع وال استریت ژورنال، ترامپ ممکن است تصمیم بگیرد دیسانتیس را انتخاب نکند و در صورت شکست نامزدی هگست، گزینه دیگری را معرفی کند.
سابقه همراهی و اختلافات دیسانتیس و ترامپ
دیسانتیس پیش از این بهعنوان یکی از متحدان ترامپ شناخته میشد، اما تصمیم او برای رقابت با رییسجمهور سابق در انتخابات مقدماتی ۲۰۲۴ موجب شروع اختلافات بین آن دو شد.
ترامپ دیسانتیس را به بیوفایی متهم کرد، اما از زمان پیروزی او در انتخابات مقدماتی، دوستان مشترک این دو تلاش کردهاند تا روابط میان آنها را ترمیم کنند.
ترامپ و دیسانتیس هر دو روز سهشنبه در مراسم یادبود ماموران پلیس جانباخته در شهرستان پام بیچ فلوریدا حضور داشتند.
به گزارش وال استریت ژورنال، برخی از افراد نزدیک به ترامپ بهشدت مخالف دیسانتیس هستند و این موضوع میتواند هرگونه شانس او برای جایگزینی هگست را از بین ببرد.
دیسانتیس زمانی که برای انتخابات فرمانداری فلوریدا در سال ۲۰۱۸ نامزد شد، نمایندهای ناشناخته از منطقهای نزدیک به جکسونویل بود که با حمایت ترامپ موفق شد نامزد رقیب خود را که یک جمهوریخواه محبوب بود شکست دهد.
همهگیری کووید-۱۹ او را به یک چهره ملی تبدیل کرد، چرا که او با محدودیتهای ناشی از این بیماری مخالفت کرد.
پس از پیروزی پرقدرت در انتخابات مجدد ۲۰۲۲، دیسانتیس به فکر ورود به عرصههای بالاتر افتاد و شکافی میان او و ترامپ شکل گرفت. حتی پیش از ورود فرماندار به رقابتهای مقدماتی حزب جمهوریخواه در ماه می ۲۰۲۳، ترامپ او را «دیسانکتیمونیوس» (خودنمای مقدس) خواند و به او لقب بیوفا داده بود.
دیسانتیس نیز انتقاد از ترامپ را آغاز کرد و او را فردی غیرقابلپیروزی معرفی کرد. اما مدتی بعد کمپین دیسانتیس با مشکلاتی مواجه شد و او درست پیش از انتخابات مقدماتی نیوهمپشایر کنارهگیری کرد و از ترامپ حمایت کرد.
سایه سابقه تعرض جنسی بر نامزدی هگست
سناتورهای جمهوریخواه که ملاقات با هگست را آغاز کردهاند، به او هشدار دادهاند که در جلسات تاییدیه عمومی با پرسشهای سخت مواجه خواهد شد و آشکارا گفتهاند که باید برای غلبه بر اتهامات مربوط به تعرض جنسی و دیگر مسائل تلاش کند.
به گفته منبعی آگاه که با وال استریت ژورنال گفتگو کرده، شش سناتور احتمالی به نامزدی او اعتراض دارند هرچند تا این لحظه، هیچ سناتور جمهوریخواهی بهطور علنی مخالفت خود با نامزدی هگست را اعلام نکرده و ترامپ همچنان بهطور علنی از او حمایت میکند.
یک اتهام تعرض جنسی در سال ۲۰۱۷، که هگست بعدا با پرداخت مبلغی به شاکی آن را مخفی کرد، تیم انتقالی ترامپ را غافلگیر کرد.
یک گزارش ۲۲ صفحهای از این مساله شامل تصاویر دوربینهای مداربسته، پیامهای متنی و مصاحبه با شاهدان است. اگرچه این گزارش بهطور قطعی روشن نمیکند که در شب ۷ اکتبر ۲۰۱۷ دقیقا چه اتفاقی افتاده، اما تصویری جزئی و گاه متناقض از رویدادهای منتهی به این اتهام ارائه میدهد.
بر اساس همین گزارش، مداخله پلیس پس از درخواست زن برای انجام معاینه تعرض جنسی در یک کلینیک، چهار روز پس از حادثه آغاز شد. این زن در آن زمان به پرستار گفته بود که فکر میکند چیزی در نوشیدنی او ریخته شده است.
هرچند هیچگاه اتهامی علیه هگست مطرح نشد، که در آن زمان یک چهره در حال رشد در شبکه فاکس نیوز بود، او در سال ۲۰۲۰، به خاطر نگرانی از اینکه یک شکایت، شغل او را در این شبکه به خطر بیندازد، بهعنوان بخشی از یک توافقنامه عدم افشا، به این زن مبلغی پرداخت کرد.
اتهامات دیگری که گزارش شده بود نیز همچنان مطرح بودند و سؤالات بیشتری درباره صلاحیت او برای این سمت ایجاد کردند.
هفته گذشته هم، ایمیلی از مادر هگست به او منتشر شد که در آن رفتار او با زنان را در جریان طلاق گرفتن از همسرش در سال ۲۰۱۸ را محکوم کرده بود.
در این ایمیل، که نیویورک تایمز منتشر کرده، آمده است: «تو نسبت به زنان سوءاستفادهگری.» البته مادر هگست بلافاصله پس از ارسال این ایمیل، از او عذرخواهی کرده است.
چهرههایی که از نامزدی برای دولت ترامپ استعفا دادهاند
ترامپ پیشتر هم تلاش کرده بود مت گیتز، نماینده جمهوریخواه از فلوریدا را بهعنوان دادستان کل منصوب کند، اما با مخالفت سناتورهای جمهوریخواه مواجه شد و انتخاب او منتفی شد.
علاوه بر این، چاد کرونیستر، کلانتر اهل فلوریدا و گزینه ترامپ برای مدیریت اداره مبارزه با مواد مخدر، هم از نامزدی برای این سمت استعفا داد.
وال استریت ژورنال نوشته کرونیستر هم به دلیل حملات محافظهکاران به او به خاطر بازداشت یک کشیش در سال ۲۰۲۰ که محدودیتهای ناشی از کووید-۱۹ را با برگزاری یک مراسم بزرگ کلیسایی نقض کرده بود، از نامزدی انصارف داد.
حکیم جفریس، رهبر دموکراتهای مجلس نمایندگان آمریکا، روز سهشنبه از جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده، خواست تا برخی از آمریکاییهای زندانی طبقه کارگر را که جرایم غیرخشونتآمیز مرتکب شدهاند عفو کند.
این درخواست پس از آن مطرح شد که بایدن به دلیل عفو پسرش، هانتر بایدن، مورد انتقاد قرار گرفت.
جفریس در بیانیهای با اشاره به عفو پسر بایدن از سوی او، گفت: «رییسجمهور بایدن باید در هفتههای پایانی ریاستجمهوری خود سطح بالایی از شفقتی را که همواره در طول زندگی خود نشان داده است، از جمله نسبت به پسرش، به کار بگیرد و به صورت موردی آمریکاییهای طبقه کارگری را که در سیستم زندانهای فدرال نگهداری شده و زندگیشان به دلیل پیگردهای ناعادلانه و شدید برای جرایم غیرخشونتآمیز، نابود شده است، عفو کند.»
بایدن که دوره ریاستجمهوریاش، روز اول بهمن- ۲۰ ژانویه، پایان مییابد، ماهها تاکید کرده بود که پسرش را عفو نخواهد کرد. هانتر بایدن به جرم دروغگویی درباره اعتیاد به مواد مخدر هنگام خرید اسلحه محکوم شده و همچنین به جرم فرار از مالیات، عدم پرداخت ۱.۴ میلیون دلار مالیات، اعتراف کرده بود.
این عفو گسترده شامل تمامی جرایمی که «او مرتکب شده یا ممکن است مرتکب شده باشد» در فاصله ۱ ژانویه ۲۰۱۴ تا ۱ دسامبر ۲۰۲۴ نیز میشود.
او در بیانیهای که از سوی کاخ سفید منتشر شد، گفت: «امروز عفو پسرم هانتر را امضا کردم. از روزی که به ریاستجمهوری رسیدم، گفتم که در تصمیمگیریهای وزارت دادگستری مداخله نخواهم کرد و به این قول خود عمل کردم، حتی زمانی که شاهد پیگرد گزینشی و ناعادلانه پسرم بودم.»
پیشتر، کاخ سفید بارها اعلام کرده بود که بایدن قصد ندارد برای پسرش، که در حال بهبودی از اعتیاد به مواد مخدر است و هدف حملات جمهوریخواهان، از جمله دونالد ترامپ، رییسجمهوری منتخب، قرار گرفته، عفو یا تخفیف مجازات صادر کند.
جمهوریخواهان، از جمله دونالد ترامپ، و برخی از دموکراتها این اقدام را محکوم کرده و گفتهاند که این موضوع اعتماد به سیستم قضایی را تضعیف کرده است.
ترامپ، عفو هانتر بایدن از سوی پدرش را «سوءاستفاده» از اجرای عدالت خواند و گفت: «آیا عفو هانتر از سوی جو شامل گروگان های ششم ژانویه هم میشود، که اکنون سالهاست در زندانند؟»
بن کاردین، سناتور دموکرات روز سهشنبه به رویترز گفت: «من عمیقا نگران چگونگی حرکت رو به جلو هستم. ما باید به یک دستگاه قضایی مستقل اعتماد داشته باشیم و فکر نمیکنم در نقطهای باشیم که باید باشیم.»
درخواست جفریس پس از آن مطرح شد که ۶۰ عضو دموکرات کنگره ماه گذشته نامهای به بایدن نوشتند و از او خواستند از قدرت عفو خود برای «رسیدگی به بیعدالتیهای طولانیمدت در سیستم قضایی ما» استفاده کند.
در این نامه آمده بود که ایالات متحده به طور نامتناسبی افراد رنگینپوست، افراد کمدرآمد، اعضای جامعه الجیبیتیکیو و افراد دارای معلولیت را زندانی کرده است و ۹۰ درصد از محبوسان در زندانهای فدرال کسانی هستند که به دلیل جرایم غیرخشونتآمیز محکوم شدهاند.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهور اوکراین، روز سهشنبه خواستار تقویت عمده خط مقدم در بخشهایی از شرق اوکراین شد، که شاهد پیشرفتهای مداوم نیروهای روسیه در ماههای اخیر بوده است.
زلنسکی در شرایطی این درخواست را مطرح کرد که وزارت دفاع روسیه اعلام کرد نیروهایش دو روستای جدید در خط مقدم، یکی در منطقه دونتسک، تمرکز اصلی جنگ ۳۳ ماهه و دیگری در در منطقه زاپوریژیا را تصرف کردهاند.
زلنسکی که در سخنرانی شبانه خود پس از گفتوگو با اولکساندر سیرسکی، فرمانده ارشد ارتش اوکراین، صحبت میکرد، گفت که بسیاری از امور به تامین تسلیحات حیاتی از سوی متحدان غربی اوکراین در زمان مناسب بستگی دارد: «دونتسک نیاز به تقویت قابل توجهی دارند. این بهویژه منوط به تامین تسلیحات از طرف شرکای ما میشود.»
زلنسکی با تاکید بر اهمیت رسیدن سلاح و تجهیزات برای ادامه مقاومت در برابر حمله روسیه گفت: «هرچه قدرت آتش و قابلیتهای تکنولوژیکی ارتش ما بیشتر باشد، میتوانیم پتانسیل تهاجمی روسیه را بیشتر نابود کنیم و جان سربازانمان را محافظت کنیم.»
او در ادامه با اشاره به کلیدی بودن مساله افزایش قابلیتهای اوکراین در حوزه سلاحهای دوربرد گفت این تنها تا حدی با افزایش تولید تسلیحات داخلی ممکن میشود.
پیشروی سریع نیروهای روسیه در جبهه شرقی
به گزارش رویترز،تحلیلگران و وبلاگنویسان جنگ میگویند نیروهای روسیه در با سریعترین سرعت از روزهای اولیه تهاجم در فوریه ۲۰۲۲، در حال پیشروی در جبهه شرقی اوکراین هستند.
وزارت دفاع روسیه سهشنبه اعلام کرد نیروهایش کنترل روستای رومانیوکا را در جنوب شهر جنگزده کوراخووه در منطقه دونتسک و نوداریوکا را در منطقه زاپوریژیا به دست گرفتهاند.
ستاد کل نظامی اوکراین هم در بیانیهای، حمله شدید روسها به نزدیکی کوراخووه در دونتسک و روستای نوداریوکا در منطقه زاپوریژیا را تائید کرد، اما در بیانیه این ستاد به رومانیوکا اشارهای نشده و در مورد سقوط نوداریوکا به دست روسها هم صحبتی نشده است.
زلنسکی در پستی در حساب تلگرام خود، از فرمانده سیرسکی نقل قول کرد که شرایط در اطراف کوراخووه و پوکروفسک، نقطه دیگری که روسیه در حال پیشروی در آنجاست، پیچیده است.
نگرانی اوکراین از کاهش کمکهای نظامی آمریکا
ایالات متحده، بزرگترین تامینکننده کمکهای نظامی به اوکراین، روز دوشنبه از یک بسته کمک نظامی دیگر خود به این کشور خبر داد که ارزش آن حدود ۷۲۵ میلیون دلار است.
با این حال، اوکراین نگران ادامه جریان ارسال تسلیحات آمریکایی پس از شروع ریاستجمهوری دونالد ترامپ است که قول داده است به سرعت به جنگ پایان دهد.
دولت کنونی ایالات متحده در تلاش است تا پیش از آغاز ریاستجمهوری ترامپ، که بهطور مکرر از کمکهای آمریکا به اوکراین انتقاد کرده و اعلام کرده که میتواند ظرف چند ساعت آتشبس برقرار کند، بیشترین کمک ممکن را به اوکراین ارائه دهد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید با انتشار بیانیهای ضمن اشاره به خواست جو بایدن برای افزایش کمکهای امنیتی به اوکراین، اعلام کرد رییسجمهور ایالات متحده میخواهد «تا پیش از ترک مقامش، نیروهای اوکراینی را در قویترین موقعیت ممکن قرار دهد.»
بر اساس بیانیه سالیوان، بایدن به وزارت دفاع دستور داده که این تجهیزات را بهسرعت به اوکراین تحویل دهد تا اطمینان حاصل شود که اوکراین ابزارهای لازم برای دفاع از خود را در اختیار دارد.
در بیانیه مشاور امنیتی ملی کاخ سفید به مینهای ضدنفر هم اشاره و گفته شده «رییسجمهور برای کمک به اوکراین در تثبیت خطوط خود در شرق، تامین مینهای غیرپایدار ضدنفر برای اوکراین را بهعنوان یک استثنا بر سیاست کلی دولت در زمینه ممنوعیت استفاده از این مینها تصویب کرده است.»
سالیوان همچنین نوشته تصمیم بایدن برای دادن مجوز به اوکراین برای استفاده از موشکهای دوربرد ساخت آمریکا، «پاسخی به ورود سربازان کره شمالی به این جنگ است.»
کمتر از سه ساعت پس از اعلام حکومت نظامی اضطراری در کره جنوبی، در پی مخالفت پارلمان این کشور و تجمعات اعتراضی مردم، رییسجمهور این کشور فرمان خود برای اعلام حکومت نظامی را لغو کرد.
یون سوک یول، رییسجمهور کره جنوبی، بامداد چهارشنبه به وقت محلی، اعلام کرد دستور لغو حکومت نظامی و بازگشت نظامیان به پادگانها را صادر کرد.
بر اساس قانون اساسی کره جنوبی، در صورتی که اکثریت پارلمان این کشور رای به الغای حکومت نظامی بدهند، رییس جمهور موظف است بلافاصله به وضعیت حکومت نظامی پایان دهد.
به گزارش خبرگزاری دولتی یونهاپ، دقایقی پس از اعلام لغو حکومت نظامی، کابینه کره جنوبی هم تشکیل جلسه داد و تصمیم رییسجمهور این کشور را تایید کرد.
ساعتی پس از اعلام حکومت نظامی از سوی رییسجمهوری کرهجنوبی در یک سخنرانی غیرمنتظره تلویزیونی در اواخر شب سهشنبه، پارلمان این کشور با حضور ۱۹۰ نماینده از ۳۰۰ عضو خود، طرحی را به تصویب رساند که او را ملزم به لغو این تصمیم میکرد.
پس از رای نمایندگان پارلمان کرهجنوبی برای لغو فرمان حکومت نظامی رییسجمهور، دهها سربازی که وارد ساختمان اصلی پارلمان شده بودند، شروع به عقبنشینی کردند.
همزمان گروهی از مردم کره در ساعات اولیه چهارشنبه به وقت محلی و پس از اعلام حکومت نظامی اضطراری از سوی رییسجمهور کره جنوبی، مقابل پارلمان تجمع کردند.
پس از رای پارلمان، حزب حاکم کرهجنوبی هم از رییسجمهور این کشور خواست حکومت نظامی را فورا لغو کند.
هان دونگ هون، رهبر حزب حاکم کره جنوبی از رییسجمهور این کشور خواست تا درباره تصمیم «غمانگیز» خود برای اعلام حکومت نظامی توضیح دهد و وزیر دفاع این کشور را برکنار کند.
رهبر حزب قدرت خلق، در اوایل بامداد چهارشنبه به وقت محلی گفت: «به عنوان حزب حاکم، ما عمیقا برای مردم متاسفیم.»
حفاظت از نظم، بهانه اعلام حکومت نظامی
یول، در سخنرانی تلویزیونی غیرمنتظره، با انتقاد شدید از مخالفان سیاسی داخلی خود، حکومت نظامی اعلام کرد. یون گفت احزاب مخالف پارلمان را به گروگان گرفتهاند.
رییسجمهوری کره جنوبی متعهد شد که «نیروهای بیشرم ضددولتی طرفدار کره شمالی» را ریشهکن کند و تاکید کرد که چارهای جز اتخاذ تدابیری برای حفظ نظم و قانون اساسی ندارد.
او گفت: «من برای محافظت از جمهوری آزاد کره در برابر تهدید نیروهای کمونیست کره شمالی، برای ریشهکن کردن نیروهای منفور ضد دولتی طرفدار کره شمالی که آزادی و شادی مردم ما را غارت میکنند، و برای محافظت از نظم آزاد قانون اساسی، حکومت نظامی اعلام میکنم.»
یون مشخص نکرد که چه کسانی نیروهای ضد دولتی طرفدار کره شمالی را تشکیل میدهند، اما او در گذشته از چنین نیروهایی بهعنوان مانع برنامه او و تضعیف کشور یاد کرده بود.
او در سخنرانی سهشنبه شب خود همچنین نگفت که چه اقدامات خاصی انجام خواهد شد.
در همین حال، خبرگزاری دولتی یونهاپ از مسدود شدن ورودی ساختمان پارلمان کره جنوبی خبر داد و به نقل از ارتش کره جنوبی اعلام کرد که فعالیتهای پارلمان و احزاب سیاسی ممنوع خواهد شد و رسانهها و ناشران تحت کنترل فرماندهی حکومت نظامی خواهند بود.
یون به هیچ تهدید خاصی از سوی کره شمالی که مجهز به سلاح هستهای است، اشاره نکرد و در عوض بر مخالفان سیاسی داخلی خود تمرکز کرد.
این اولین بار از سال ۱۹۸۰ به این سو است که در کره جنوبی حکومت نظامی اعلام شده است.
کره جنوبی از دهه ۱۹۸۰ بهعنوان یک کشور دموکراتیک در نظر گرفته شده است.
مسعود پزشکیان، ريیسجمهور ایران، که در روزهای اخیر بارها از بنبست در تامین گاز، برق، و بنزین، و همچنین خالی بودن خزانه دولت سخن گفته، نسبت به احتمال سقوط نظام جمهوری اسلامی در پی مشکلات اقتصادی و فشارهای خارجی بر اقتصاد کشور هشدار داده است.
وضعیت بحرانی خزانه
پزشکیان دوشنبهشب در گفتوگو با صدا و سیما با اشاره به مشکلات جدی اقتصادی اظهار داشت که نهتنها تامین گاز، برق و بنزین به شیوه موجود برای دولت امکانپذیر نیست، بلکه خزانه کشور عملا خالی است. او گفت دولت برای تامین منابع مالی پرداخت یارانهها در ماه گذشته به شدت دچار مشکل بوده و حتی با تاخیر توانسته است این پرداختها را انجام دهد. همچنین بدهیهای دولت به کشاورزان و پرستاران با دشواری و تعویق بسیار پرداخت شده است.
این وضعیت نوعی ورشکستگی دولت است. پزشکیان صبح سهشنبه در اظهارات تندتری هشدار داد وضعیت اقتصادی کشور بحرانیتر از آن است که تصور میشود. این اظهارات او توجه مقامات ارشد نظام را به خود جلب کرده و به نظر میرسد فراتر از یک هشدار معمولی، نمایانگر آمادگی نظام برای تغییرات احتمالی در سیاستهای اقتصادی از جمله افزایش قیمت بنزین است.
تشکیل جلسه ویژه سران سه قوه و فرماندهان سپاه
طبق اطلاعات رسیده به ایران اینترنشنال، جلسهای ویژه با حضور سران سه قوه و فرماندهان ارشد سپاه برای بررسی ابعاد امنیتی افزایش قیمت بنزین تشکیل شده است. در این جلسه مسعود پزشکیان، غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه، محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، علیاکبر احمدیان دبیرشورای عالی امنیت ملی، حسین سلامی فرمانده کل سپاه و محمد کاظمی رییس سازمان اطلاعات سپاه حضور داشتهاند.
ترکیب این جلسه که عمدتا از فرماندهان سپاه است، نشان میدهد که موضوع افزایش قیمت بنزین بیشتر از زاویه امنیتی بررسی شده تا اقتصادی، زیرا نگرانی اصلی فرماندهان سپاه جلوگیری از اعتراضات احتمالی مردمی است.
در این جلسه تصمیم گرفته شده که افزایش قیمت بنزین تا پیش از ۲۲ بهمن و همچنین تعطیلات نوروز انجام نشود تا از تاثیرات منفی بر مناسبتهای رسمی و امنیت اجتماعی جلوگیری شود.
تجربیات مشابه و نگرانیهای امنیتی
در سال ۱۳۹۸ نیز افزایش ناگهانی قیمت بنزین در دولت روحانی باعث اعتراضات گسترده ضد حکومتی شد. این اعتراضات، که فراگیرترین اعتراضات ضدحکومتی پس از انقلاب ۵۷ بود، به کشته شدن چند صد نفر و نگرانیهای امنیتی جدی برای نظام منجر شد.
تجربه نشان داده که افزایش قیمت بنزین نتوانسته مشکلات اقتصادی نظیر مصرف یا قاچاق سوخت را حل کند و تنها فشار اقتصادی بیشتری بر مردم، بهویژه اقشار فقیر، وارد کرده است. به نظر میرسد که نگران اصلی دولت در این شرایط نه رفاه مردم، بلکه چگونگی مدیریت بحران اقتصادی و جلوگیری از اعتراضات اجتماعی است.
افزایش قیمت دلار و اثرات آن
در همین حال، افزایش شدید قیمت دلار نیز نگرانیها را تشدید کرده است. قیمت دلار روز سهشنبه به ۷۱ هزار و ۷۰۰ تومان رسید که بالاترین نرخ ثبتشده تاکنون است. دولت از این افزایش قیمت منتفع میشود، زیرا بهعنوان تنها فروشنده اصلی ارز در بازار، ریال بیشتری از طریق فروش دلار به دست میآورد و میتواند بخشی از کسری بودجه را جبران کند. اما این وضعیت به افزایش قیمت کالاها و خدمات و فشار بیشتر بر مردم منجر خواهد شد.
اقتصاددانان، از جمله حسین راغفر، بارها نسبت به انحصار دولت در بازار ارز هشدار دادهاند. راغفر بازار آزاد ارز را عبارتی غیر واقعی توصیف کرده و معتقد است که دولت به عنوان فروشنده اصلی بازار ارز از این انحصار برای کسب درآمد و همچنین ایجاد رانت برای افراد نزدیک به خود استفاده میکند.
تمرکز نظام بر مدیریت امنیتی بحرانها
اظهارات پزشکیان و سیاستهای دولت او نشاندهنده شرایط بحرانی اقتصاد ایران و تمرکز نظام بر مدیریت امنیتی بحرانهاست. در حالی که خزانه دولت خالی است و فشارهای اقتصادی و اجتماعی افزایش یافته، به نظر میرسد نظام جمهوری اسلامی بیش از هر زمان دیگری نگران وضع موجود و تبعات تصمیمات آینده است. تصمیمگیریهای اخیر نشان میدهد که دولت و مقامات ارشد نظام به دنبال راههایی برای جلوگیری از تکرار اعتراضات گسترده سال ۹۸ هستند، اما تجربه گذشته حاکی از آن است که این راهحلها نتوانستهاند مشکلات اصلی را حل کنند و تنها بحران و اعتراضات را به تاخیر انداختهاند.