چرا انتخابات در مولداوی از آنچه به نظر میرسد مهمتر است
به گزارش خبرگزاری رویترز، فضای سیاسی در مولداوی در حالی روز به روز ملتهبتر میشود که مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری و همهپرسی درباره روابط این کشور با اتحادیه اروپا به مراحل پایانی خود نزدیک شده است.
همزمان سازمانهای حامی روستباران در منطقه جدا شده و روسزبان ترانسنیستریا، بین مولداوی و اوکراین، تصاویری از تمرینات نظامی خود منتشر کردند و از ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه خواستند «با تمام وسایل ممکن» از آنها حمایت کند.
بر اساس گزارش رویترز، روسیه قصد دارد با تاثیرگذاری در انتخابات مولداوی و گرجستان مانع رشد دولتهای غربگرا شود.
پاشیدن رنگهای قرمز و زرد بر ساختمانهای دولتی در کیشیناو، پایتخت مولداوی و انتشار اسناد جعلی درباره دولت و اتحادیه اروپا در شبکههای اجتماعی، نشان میدهد بحران اوکراین بر این انتخابات سایه افکنده است و مولداوی، همانند همسایه خود اوکراین، به میدان جدیدی برای رقابت میان شرق و غرب تبدیل شده است.
انتخابات ریاستجمهوری ۲۰ اکتبر و همهپرسی همراه آن درباره روابط نزدیکتر با اتحادیه اروپا ممکن است جهت حرکت آینده این کشور را تعیین کند.
مولداوی با جمعیت ۲/۵ میلیون نفری، بهمراتب کوچکتر از همسایه شرقی خود اوکراین است و از غرب با رومانی که عضو اتحادیه اروپا است، مرز مشترک دارد.
این کشور سالهاست میان غرب و کرملین در نوسان است.
نظرسنجیها نشان میدهند ۵۵ تا ۶۵ درصد رایدهندگان مولداوی از طرح نزدیک شدن به اتحادیه اروپا حمایت میکنند، در حالی که حدود ۲۴ تا ۳۵ درصد مخالف آن هستند
بر اساس برخی نظرسنجیها، مایا ساندو، رییسجمهوری مولداوی، حدود یک چهارم آرای دور اول را کسب خواهد کرد و باقی آرا میان ۱۰ نامزد دیگر تقسیم خواهد شد اما او باید در دور دوم با تنها یک نامزد که احتمالا الکساندر استویانوگلو، دادستان کل سابق رقابت کند که مورد حمایت احزاب طرفدار روسیه است.
تاکتیکهای روسیه، از اوکراین تا مولداوی
روسیه با استفاده از قدرت بازدارندگی هستهای خود تاکنون توانسته است مانع تجهیز نظامی کامل اوکراین شود.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، روز پنجشنبه از متحدان کییف خواست همانند اقدام اخیر خود در دفع حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل، پهپادها و موشکهای ایرانی مورد استفاده در حملات روسیه را نیز رهگیری و ساقط کنند.
همزمان پوتین در تلاش است تا از طریق رسانهها و حمایت از سیاستمداران طرفدار روسیه در مولداوی، نفوذ خود را گسترش دهد.
این تاکتیکها شباهت زیادی دارند به آنچه روسیه سالها در اوکراین انجام داد.
کرملین به جای استفاده از تانک و بمب، اکنون از ابزارهای رسانهای و شبکههای اجتماعی برای حفظ نفوذ خود در این کشورها استفاده میکند.
کانالهای طرفدار روسیه بارها اشاره کردهاند که اگر ساندو، رییسجمهوری غربگرای مولداوی، دوباره انتخاب شود، این کشور به جنگ در اوکراین کشیده خواهد شد.
علاوه بر این، آسیب به زیرساختهای اوکراین در حملات روسیه، حالا مولداوی را با کمبود انرژی مواجه کرده است.
شایعاتی نیز مطرح شدهاند که جنگندههای اف-۱۶ اوکراینی به زودی در فرودگاههای مولداوی مستقر خواهند شد یا روابط نزدیکتر با اتحادیه اروپا منجر به تحمیل آموزشهای جنسی اجباری در دانشگاهها میشود.
ایلان شور، تاجر تبعیدی و حامی روسیه، از روسیه به رایدهندگان مولداوی که علیه تغییرات قانون اساسی برای نزدیک شدن به اتحادیه اروپا رای دهند، پیشنهاد پرداخت پول داده است.
شور که به دلیل کلاهبرداری بانکی به بیش از یک دهه زندان محکوم شده است، همچنان در تلگرام به شدت از دولت مولداوی و غرب انتقاد میکند.
مولداوی و گرجستان، آزمونی برای دموکراسیهای طرفدار غرب
در کنار مولداوی، انتخابات پارلمانی گرجستان در حالی ۲۶ اکتبر برگزار خواهد شد که حزب حاکم آن، «رویای گرجی»، در سالهای اخیر به سمت مواضع طرفداران مسکو گرایش پیدا کرده است.
حزب رویای گرجی با استفاده از تصاویر ویرانیهای جنگ اوکراین تلاش کرده است تا به رایدهندگان هشدار دهد بازگشت به سمت غرب ممکن است کشورشان را در معرض خطرات مشابه قرار دهد اما هزاران گرجی در خیابانها خواستار فاصله گرفتن از روسیه و تقویت روابط با غرب شدهاند. حرکتی که مسکو به شدت از آن هراس دارد.
برخی معترضان خواستار یک «انقلاب رنگی» جدید هستند (اصطلاحی که برای جنبشهای طرفدار دموکراسی در کشورهای پساشوروی استفاده میشود) تا حزب رویای گرجی را سرنگون کرده و احزاب طرفدار غرب را به قدرت برسانند. تغییری که با مقاومت شدید مسکو همراه خواهد شد.
نتایج این انتخابات نه تنها برای آینده مولداوی و گرجستان بلکه برای منطقه و قدرت نفوذ کرملین نیز حیاتی است.
هرچه نتایج این رایگیریها به سمت غرب متمایلتر باشد، فشار روسیه برای حفظ نفوذ خود در این کشورها بیشتر خواهد شد.
این انتخاباتها همچنین آزمون مهمی برای توانایی دموکراسیهای طرفدار غرب در مقابل فشارهای روسیه خواهد بود.
پس از اشاره جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا به احتمال حمله اسرائیل به تاسیسات نفتی در ایران، قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یافت.
خبرگزاری رویترز گزارش داد قیمت نفت در روز جمعه به سمت بیشترین افزایش هفتگی خود در بیش از یک سال گذشته در حرکت است.
قیمتهای آتی نفت برنت حدود هشت درصد در هفته افزایش مییابد که شدیدترین رشد از فوریه ۲۰۲۳ است.
همچنین افزایش هفتگی قیمت نفت خام آمریکا ۸/۲ درصد است که بزرگترین افزایش قیمت از ماه مارس سال گذشته خواهد بود.
بایدن عصر پنجشنبه در پاسخ به این پرسش که آیا او از اسرائیل خواسته است به تاسیسات نفتی ایران حمله نکند، گفت قصد ندارد در این باره علنی صحبت کند.
وقتی از او پرسیده شد که آیا نگران افزایش قیمت نفت در صورت حمله اسرائیل به تاسیسات نفتی در ایران است، پاسخ داد: «اگر یک طوفان بیاید، قیمتها بالا میرود. نمیدانم، کسی چه میداند.»
بایدن در پاسخ به پرسشی دیگر درباره این که چرا در روزهای اخیر با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل صحبت نکرده، گفت: «زیرا در حال حاضر هیچ اقدامی در جریان نیست.»
او صبح پنجشنبه نیز در پاسخ به سوال خبرنگاران در کاخ سفید مبنی بر این که آیا آمریکا از حمله اسرائیل به تاسیسات نفتی در ایران حمایت میکند، گفت: «ما در حال بحث در این باره هستیم. فکر میکنم این کمی ... به هر حال.»
به گفته منابع رویترز، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تلاش کردهاند تهران را از بیطرفی خود در این درگیری مطمئن کنند چون نگرانیهایی مبنی بر این وجود دارد که تشدید خشونتها میتواند تاسیسات نفتی در خلیج فارس را تهدید کند.
سایتهای نظامی، زیرساختهای نفتی، پایانههای موشکی، سیستمهای پدافند هوایی و سایتهای هستهای جمهوری اسلامی، اهداف احتمالی اسرائیل در یک حمله تلافیجویانه در پاسخ به حمله موشکی عصر سهشنبه ۱۰ مهر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با دهها موشک بالستیک به اسرائیل خواهند بود.
مقامهای بهداشتی فلسطینی پنجشنبه ۱۲ مهر اعلام کردند در حملههای اسرائیل به نقاط مختلف نوار غزه و کرانه باختری بیش از ۱۰۰ نفر کشته و دهها نفر دیگر نیز زخمی شدند.
وزارت بهداشت غزه پنجشنبه اعلام کرد طی ۲۴ ساعت گذشته در حملههای اسرائیل به این باریکه دستکم ۹۹ نفر، از جمله چندین زن و کودک، کشته شدند. این میزان یکی از بالاترین آمار کشتههای حملههای اسرائیل در سه ماه گذشته است.
وزارت بهداشت غزه گفت تنها در حملههای روز چهارشنبه اسرائیل به چند نقطه در خان یونس در جنوب نوار غزه، ۵۱ نفر کشته شدند.
رسانههای فلسطینی همچنین گزارش دادند در حمله اسرائیل به دیرالبلح در جنوب نوار غزه، چهار نفر کشته شدند.
در یکی از کمسابقهترین حملههای هوایی اسرائیل به کرانه باختری، هواپیماهای جنگنده این کشور پنجشنبه ۱۲ مهر به اردوگاه پناهندگان طولکرم حمله کردند که در نتیجه این حمله دستکم ۱۸ نفر کشته شدند.
ارتش اسرائیل در بیانیهای گفت در حمله خود به این ارودگاه پناهندگان، زهی یاسر عبدالرزاق، فرمانده شاخه حماس در طولکرم را کشته است.
در پی حمله هوایی اسرائیل به اردوگاه پناهندگان طولکرم، تشکیلات خودگردان فلسطین در بیانیهای خواستار اقدام فوری بینالمللی برای توقف «روند فزاینده کشتار» مردم فلسطین شد.
تشکیلات خودگردان فلسطین با محکوم کردن حمله به این اردوگاه، هشدار داد حملههای اسرائیل منطقه را به سمت خشونت بیشتر خواهد کشید.
طبق گزارش رسانههای فلسطینی، نیروهای اسرائیل همچنین در کرانه باختری به شهرهای کفر سابا در قلقیلیه، الخلیل و بیت فوریک در نابلس حمله کردند.
وزارت خارجه اردن در بیانیهای حمله اسرائیل به طولکرم کرانه باختری را به شدت محکوم کرد و آن را نقض فاحش قوانین بینالمللی خواند.
این بیانیه هشدار داد حملههای اسرائیل نشانگر عزم اسرائیل برای گسترش درگیریها در منطقه است و امنیت و ثبات خاورمیانه را تهدید میکند.
در آستانه اولین سالگرد جنگ اسرائیل و حماس، تشدید حملههای اسرائیل در کرانه باختری به موازات حملههای این کشور به نوار غزه، در حالی صورت میگیرد که این کشور با حزبالله لبنان و جمهوری اسلامی نیز وارد سطحی جدی از درگیری شده است.
رهبران هفت کشور صنعتی جهان، موسوم به گروه جی-۷، پنجشنبه ۱۲ مهر در بیانیهای با ابراز نگرانی شدید از بحران خاورمیانه، بر تعهد «قاطعانه» خود به امنیت اسرائیل تاکید کردند.
در این بیانیه از همه طرفها در منطقه خواسته شده است با مسئولیت و خویشتنداری رفتار کنند.
رهبران گروه جی-۷ هشدار دادند: «چرخه خطرناک حمله و تلافیجویی، خطر افزایش غیرقابل کنترل تنشها در خاورمیانه را به همراه دارد که به نفع هیچکس نیست.»
اعضای حماس ۱۵مهر سال گذشته (هفتم اکتبر) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰نفر را کُشتند و بیش از ۲۵۰تن را به گروگان گرفتند.
بنا بر اعلام وزارت بهداشت حماس، درگیریها در غزه تاکنون جان بیش از ۴۱هزار و ۵۰۰ فلسطینی را گرفته است. بیش از ۹۶ هزار نفر نیز در خشونتهای غزه مجروح شدهاند.
مناقشه غزه همچنین آوارگی اکثریت جمعیت دو میلیون و ۴۰۰هزار نفری این باریکه را در پی داشته است.
جب بوش، رییس سازمان «اتحاد علیه ایران هستهای» و مارک والاس، مدیرعامل این سازمان، روز پنجشنبه ۱۲ مهر در بیانیهای خطاب به جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا، از اظهارات اخیر او مبنی بر مخالفت واشینگتن با حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی انتقاد کردند.
در این بیانیه آمده است: «برنامه غنیسازی رژیم ایران هیچ هدف غیرنظامی مشروعی ندارد. برنامه هستهای تهران به دست سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کنترل و اداره میشود.»
بوش و والاس در این بیانیه تاکید کردند سپاه یک سازمان تروریستی است و تاسیسات هستهای ایران جز «داراییهای نظامی مهم» آن به شمار میروند.
بایدن روز ۱۱ مهر گفته بود از حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی حمایت نمیکند.
روزنامه گاردین روز پنجشنبه ۱۲ مهر گزارش داد به دستور نیکولاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلا، جشنهای کریسمس در این کشور ۸۵ روز پیش از زمان معمول آن آغاز شده است.
بر اساس این گزارش، یک درخت کریسمس با چراغهای روشن در کاراکاس در نزدیکی یک پایگاه نظامی که مادورو در آن زندگی میکند، قرار داده شده است.
در دیگر نقاط پایتخت ونزوئلا نیز چراغانیها و تابلوهایی به چشم میخورند که بر روی آنها عبارت «کریسمس مبارک» نوشته شده است.
تصمیم برای آغاز پیش از موعد جشنهای کریسمس، یک ماه پیش از سوی مادورو گرفته شد.
گاردین نوشت به نظر میرسد این اقدام تلاشی از سوی حکومت برای «تقویت روحیه عمومی و منحرف کردن اذهان مردم پس از رسوایی در انتخابات اخیر» است.
هرچند برخی نظرسنجیها از پیروزی ادموندو گونزالس، نامزد مورد حمایت اپوزیسیون، حکایت داشتند، اما در نهایت نهاد انتخاباتی ونزوئلا اعلام کرد مادورو با کسب ۵۱ درصد آرا برای بار سوم به عنوان رییسجمهوری این کشور انتخاب شده است.
در مقابل، اپوزیسیون ونزوئلا از وجود شواهدی مبنی بر پیروزی قاطع گونزالس خبر داد و تاکید کرد نتایج رسمی انتخابات را نمیپذیرد.
گاردین در ادامه گزارش خود نوشت کنسرتهای کریسمس در ایالات باریناس، محل تولد هوگو چاوز، رییسجمهوری پیشین این کشور نیز برگزار شده است.
گزارشها همچنین از برگزاری جشنهای کریسمس در ایالت آراگوآ حکایت دارند. این در حالی است که ۹۰۰ تن از بازداشتشدگان در جریان تجمعات مردمی در اعتراض به نتایج انتخابات، همچنان در این ایالت در زندانی با تدابیر امنیتی شدید به سر میبرند.
دیوسدادو کابیو، وزیر کشور ونزوئلا، پس از شرکت در یکی از جشنهای کریسمس گفت: «مردم خوشحال هستند.»
او با اشاره به کسانی که از تصمیم مادورو برای آغاز زودهنگام جشنهای کریسمس انتقاد میکنند، افزود: «آنها باید بفهمند که این کشور، کشور شادی، اشتیاق و آینده است.»
ماریا کورینا ماچادو، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا، روز پنجم مهر مادورو را «دیکتاتور» و «جنایتکار» خواند و تاکید کرد او روز به روز ضعیفتر میشود.
ماچادو گفت: «هر روز که میگذرد، مادورو بیشتر و بیشتر در انزوا قرار میگیرد. او نه تنها دیکتاتوری است که تلاش میکند نتایج یک انتخابات را به سرقت ببرد، بلکه یک جنایتکار نیز است.»
برخی ناظران معتقدند اپوزیسیون ونزوئلا در پی خروج ادموندو گونزالس از این کشور تضعیف شده است.
گونزالس که خود را برنده انتخابات اخیر ونزوئلا میداند، روز ۱۸ شهریور به اسپانیا پناهنده شد.
پیشتر و در روز ۱۲ شهریور، دادگاهی در ونزوئلا گونزالس را به تحریک مردم به شورش متهم و حکم دستگیری او را صادر کرده بود.
جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا، روز ۲۵ مرداد خواستار برگزاری مجدد انتخابات ریاستجمهوری در ونزوئلا شد.
به دلیل اقدامات سرکوبگرانه دولت ونزوئلا علیه فعالان سیاسی، روزنامهنگاران و شهروندان معترض، بسیاری از آنها از ترس جان خود پنهان شدهاند.
آرژانتین روز ۱۷ شهریور با اشاره به اقدامات دولت مادورو علیه معترضان، از دیوان کیفری بینالمللی خواست حکم بازداشت او را صادر کند.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، روز پنجشنبه ۱۲ مهر در یک نشست خبری مشترک با مارک روته، دبیرکل ناتو، از متحدان کییف خواست همانند اقدام اخیر خود در دفع حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل، پهپادها و موشکهای ایرانی مورد استفاده در حملات روسیه را نیز رهگیری و ساقط کنند.
حکومت ایران شامگاه ۱۰ مهر با حدود ۲۰۰ موشک بالستیک خاک اسرائیل را هدف قرار داد. این دومین حمله مستقیم جمهوری اسلامی به اسرائیل به شمار میرود.
سامانههای دفاع هوایی آمریکا، بریتانیا و فرانسه در دفع حمله موشکی اخیر جمهوری اسلامی به اسرائیل نقش قابل توجهی ایفا کردند.
حکومت ایران یکی از متحدان اصلی روسیه در نبرد با اوکراین است. روزنامه والاستریتژورنال روز ۱۶ شهریور گزارش داد با وجود هشدارهای غرب، جمهوری اسلامی محمولهای از موشکهای بالستیک کوتاهبرد را در اختیار روسیه قرار داده است.
وزارت دفاع بریتانیا روز ۲۳ شهریور اعلام کرد موشکهای ارسالی حکومت ایران به روسیه از نوع فتح۳۶۰ هستند.
جمهوری اسلامی پیشتر پهپادهای انتحاری شاهد ۱۳۱ و شاهد ۱۳۶ را به روسیه ارسال کرده بود تا در جریان عملیات نظامی در اوکراین مورد استفاده قرار گیرند.
زلنسکی در ادامه اظهارات خود در نشست خبری با دبیرکل ناتو، بار دیگر از متحدان کییف خواست ممنوعیت استفاده از تسلیحات غربی برای حمله به عمق خاک روسیه را لغو کنند.
زلنسکی هشدار داد متحدان اوکراین تصمیمگیری در این خصوص را «به تاخیر انداختهاند».
خبرگزاری رویترز در همین رابطه نوشت موافقت غرب با حمله اوکراین به عمق خاک روسیه، «زنجیرههای لجستیکی و فرماندهی» مسکو را مختل خواهد کرد.
با این حال، متحدان کییف بیم دارند چنین اقدامی، واکنش شدید مسکو را در پی داشته باشد.
سربازان اوکراینی در منطقه دونتسک، ۲۴ خرداد
دیوید لمی، وزیر امور خارجه بریتانیا، روز اول مهر بهصورت تلویحی آمریکا را خطاب قرار داد و گفت متحدان اوکراین در رابطه با صدور مجوز استفاده از تسلیحات غربی برای حمله به عمق خاک روسیه، باید از خود «جرات و جسارت» نشان دهند.
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، روز ۲۲ شهریور هشدار داد اگر کشورهای غربی به اوکراین اجازه دهند با استفاده از موشکهای دوربرد ساخت این کشورها به عمق خاک روسیه حمله کند، این اقدام بهمنزله نبرد مستقیم غرب و مسکو خواهد بود.
پوتین همچنین روز پنجم مهر اعلام کرد اگر اوکراین با موشکهای غربی روسیه را هدف قرار دهد، مسکو میتواند در پاسخ، از سلاح هستهای استفاده کند.
دبیرکل جدید ناتو در کییف: از عضویت اوکراین در این پیمان حمایت میکنیم
دبیرکل جدید ناتو در نشست خبری با زلنسکی، حمایت خود را از عضویت اوکراین در این پیمان دفاعی اعلام کرد.
روته گفت: «اوکراین بیش از هر زمان دیگری به ناتو نزدیک شده است و تا زمانی که عضویت ناتو را به دست آورد، به حرکت خود در این مسیر ادامه خواهد داد.»
درخواست کییف برای عضویت در این پیمان یکی از موارد اصلی اختلاف میان مسکو و ناتو بوده است.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین روز پنجم اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است.
در پی حمله روسیه به اوکراین، فنلاند در فروردین ۱۴۰۲ و سوئد در اسفند همان سال به عضویت ناتو درآمدند.
سفر روته به اوکراین اولین سفر رسمی او بهعنوان دبیرکل ناتو است.او از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴ نخستوزیر هلند بود و در این مقام نیز از کمک تسلیحاتی آمستردام به کییف، بهویژه در زمینه ارسال جنگندههای اف-۱۶، حمایت میکرد.
روته روز ۱۰ مهر جانشین ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیشین ناتو، شد.
او افزود ناتو اکنون در حال ارسال تجهیزات نظامی به اوکراین برای مقابله با روسیه است اما میتوانست این کار را پیش از شروع جنگ و برای جلوگیری از وقوع آن به انجام برساند.