مجله فرانسوی «سوسایتی» با همکاری سازمان گزارش‌گران بدون مرز، شماره ویژه‌ای با عنوان «مقالات زندان» منتشر کرد. نرگس محمدی، زندانی سیاسی و برنده جایزه نوبل صلح در این ویژه‌نامه با طرح پرسش‌هایی از هفت زن تاثیرگذار جهان خواست برای پایان دادن به آپارتاید جنسیتی راهکارهایی ارائه کنند.
شماره ویژه «مقالات زندان» مجله «سوسایتی» روز ۲۲ شهریور با تمرکز بر هشت روزنامه‌نگار زندانی یا دارای سابقه محکومیت در کشورهای مختلف جهان منتشر شد.
این ویژه‌نامه پرسش‌های نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی را در رابطه با موضوع «آپارتاید جنسیتی» با شیرین عبادی، برنده نوبل صلح، اگنس کالامار، دبیرکل سازمان عفو بین‌الملل، جین گودال، انسان‌شناس بریتانیایی، پینار سلیک، جامعه‌شناس ترکیه‌ای، تاتیانا موکانیری بندالی‌یر، فعال کنگویی، آن لوئی‌یه، فیزیکدان فرانسوی-سوئدی و اولکساندرا ماتویچوک، وکیل اوکراینی، در میان گذاشت و پاسخ‌های آن‌ها را منتشر کرد.
محمدی در سال‌های گذشته بارها با عناوین اتهامی مختلف به دلیل فعالیت‌های حقوق بشری‌اش بازداشت، محاکمه و حدود شش سال زندانی شد.
او آخرین بار در آبان ۱۴۰۰ بازداشت شد و از آن زمان تاکنون در پرونده‌های مختلف مجموعا به ۱۳ سال و سه ماه زندان و مجازات‌های دیگر محکوم شده است.
این فعال حقوق بشر که در سال‌های گذشته بارها در نامه‌هایی از زندان خواستار جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی شده، از هفت زن تاثیرگذار جهان خواست راهکارهای خود را برای جرم‌انگاری آپارتاید مبتنی بر جنسیت از سوی سازمان ملل ارائه کرده و تبعیض و ستم سیستماتیک علیه زنان در ایران را محکوم کنند.
شیرین عبادی، برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۰۳ در پاسخ به محمدی از زنان سراسر جهان خواست تا از کسانی که به دلایل سیاسی، فقر یا عوامل دیگر از آموزش محروم هستند، حمایت کنند.
او تاکید کرد هر چه این زنان توانمندتر باشند، در مبارزه با تبعیض قوی‌تر خواهند بود.
تاتیانا موکانیری بندالی‌یر، هماهنگ‌کننده جنبش ملی بازماندگان خشونت جنسی در جمهوری دموکراتیک کنگو و نویسنده کتاب «فراتر از اشک‌های ما»، روایت‌گری را آزادی‌بخش خواند و نوشت: «حرف زدن از رنج به قربانی کمک می‌کند تا بر شرم خود غلبه کند، با کسانی که به او برچسب می‌زنند روبه‌رو شود، آنچه رخ داده است را افشا کند و از همه مهم‌تر، به متجاوز نشان دهد سکوت بالاخره خواهد شکست.»
اولکساندرا ماتویچوک، وکیل اوکراینی و برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۲ هم نوشت: «تجربه به من آموخت که وقتی فرآیندهای قانونی شکست می‌خورند، همیشه می‌توانیم به مردم تکیه کنیم. مردم عادی از آنچه تصور می‌کنند، قدرت بیشتری دارند.»
محمدی در بهمن ۱۴۰۲ با نوشتن نامه‌ای از زندان اوین، از آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد خواست آپارتاید جنسی و جنسیتی را همانند آپارتاید نژادی به عنوان «یکی از مصادیق جنایت علیه بشریت» در اسناد بین‌المللی جرم‌انگاری کند.
این فعال حقوق بشر زندانی یک ماه پس از آن به همراه نسیم سلطان‌بیگی، آنیشا اسداللهی، مهوش ثابت، سپیده قلیان، ویدا ربانی، گلرخ ایرایی، وریشه مرادی، پخشان عزیزی، فریبا کمال‌آبادی و محبوبه رضایی، ۱۰ تن از زنان زندانی سیاسی هم‌بند خود، در نامه‌ای از زندان اوین با گرامی داشتن هشتم مارس، روز جهانی زنان، تاکید کردند مرئی کردن آپارتاید جنسیتی می‌تواند در مسیر مبارزه علیه تبعیض و ستم راهگشا باشد.
شماری از فعالان افغان و ایرانی نیز همان زمان با مطرح کردن درخواستی در پارلمان کانادا، خواستار جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی به عنوان جنایت علیه بشریت شدند.
پیش از آن و در مهر ۱۴۰۲، ده‌ها چهره سرشناس و فعال حقوق بشر در نامه سرگشاده‌ای از کشورهای عضو سازمان ملل خواستند آپارتاید جنسیتی را در پیش‌نویس کنوانسیون جنایت علیه بشریت بیفزایند.
جمهوری اسلامی از ابتدای تاسیس خود در بیش از ۴۰ سال گذشته همواره سیاست‌های تبعیض‌آمیز از جمله حجاب اجباری را برای زنان اعمال کرده و هر ساله تلاش کرده است قوانین محدود کننده‌ای علیه آن‌ها تصویب کند.
