لبنان در پی کشته شدن رئيسی ۳ روز عزای عمومی اعلام کرد
لبنان در پی کشته شدن ابراهیم رئيسی و حسین امیرعبداللهیان و هیات همراه آنها، سه روز عزای عمومی اعلام کرد. حزبالله لبنان نیز در بیانیهای مرگ رئيسی را به علی خامنهای تسلیت گفت.
لبنان در پی کشته شدن ابراهیم رئيسی و حسین امیرعبداللهیان و هیات همراه آنها، سه روز عزای عمومی اعلام کرد. حزبالله لبنان نیز در بیانیهای مرگ رئيسی را به علی خامنهای تسلیت گفت.
«بزرگترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده از اول انقلاب تا حالا بهدست شما انجام شدهاست. در آینده جزو جنایتکاران تاریخ از شما یاد خواهد شد.»
این جملهای بود که ۲۴ مرداد ۱۳۶۷ حسینعلی منتظری، قائم مقام معزول روحالله خمینی خطاب به جمعی پنج نفره گفت که بعدها به هیات مرگ مشهور شدند. یکی از آنها معاون ۲۸ ساله دادستان تهران به نام «ابراهیم رئیسی» بود؛ هشتمین رئیسجمهوری در جمهوری اسلامی که عصر روز ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳، حدود ۳۵ سال بعد از آن جلسه در یک سانحه هوایی کشته شد و اسرار زیادی را با خود به زیر خاک برد.
ابراهیم رئیسی در آذرماه سال ۱۳۳۹ در مشهد متولد شد، پدرش هم مثل خودش روحانی بود و در پنج سالگی ابراهیم درگذشت. ابراهیم رئیسی تحصیلات ابتداییاش را در مدرسه جوادیه مشهد گذراند، کل تحصیلات غیر حوزوی او همین شش کلاس ابتدایی بود که در مشهد گذراند. بعد از شش کلاس ابتدایی در سال ۱۳۵۴ وارد حوزه علمیه قم شد و در مدرسه بروجردی قم، که زیر نظر مرتضی پسندیده، برادر بزرگ روحالله خمینی اداره میشد، درس طلبگیاش را آغاز کرد. در واقع وقتی در سال ۱۳۵۷، جمهوری اسلامی آغاز به کار کرد رئیسی ۱۹ سال داشت و چهار سال از آغاز طلبگیاش میگذشت.
وقتی ۲۰ سالش شد و در حالی که تنها پنج سال از آغاز درس طلبگیاش میگذشت به سمت دادیاری شهرستان کرج منصوب شد، این اولین سمت رسمی رئیسی در جمهوری اسلامی بود.
در سال ۱۳۶۲ و وقتی ۲۲ سال سن داشت و دادستان همدان شده بود، با جمیله علمالهدی، دختر احمد علمالهدی، امام جمعه فعلی مشهد، ازدواج کرد.
ابراهیم رئیسی در ۲۵ سالگی و از سال ۱۳۶۴ به عنوان جانشین دادگاه انقلاب منصوب شد. و سال ۱۳۶۷ هم به عنوان معاون دادستان کل تهران در هیات مرگ حضور پیدا کرد تا چندین هزار نفر را در فاصله مرداد تا شهریور سال ۱۳۶۷ به کام مرگ بفرستد.
بعد از مرگ خمینی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ اولین دادستان تهران در دوران رهبری علی خامنهای بود.
از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۳ همزمان دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، رئیس سازمان بازرسی کل کشور بود. از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳ و در دوران ریاست محمود شاهرودی و صادق لاریجانی در قوه قضائیه، معاون اول قوه قضائیه بود.
مدت کوتاهی از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴ دادستان کل کشور شد. از سال ۱۳۹۴ تا سال ۱۳۹۸، با حکم علی خامنهای تولیت آستان قدس را به عهده گرفت. در همین دوره شایعاتی درباره احتمال جانشینی او بعد از علی خامنهای قوت گرفت. به خصوص تصاویری که از جلساتش با سپاهیان منتشر شد و دیداری که با نماینده ویژه پوتین داشت این گمانهزنیها را تقویت کرد.
رئیسی با تغییر ظاهر خود، از جمله پوشیدن لباده به جای قبای سنتیاش و دیدارهایی که با مردم خراسان داشت، بختش را در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ امتحان کرد.
مبارزهای مقابل حسن روحانی که با گرفتن حدود ۱۶ میلیون رای در مقابل حدود ۲۴ میلیون رای حسن روحانی، از او شکست سختی خورد.
با خروج پرحاشیه صادق لاریجانی از ریاست قوه قضائیه، ابراهیم رئیسی بعد از ناکامی در رسیدن به ریاست قوه مجریه، با حکم علی خامنهای به ریاست قوه قضائیه رسید.
جایی که در آن با پیش بردن پروژههایی از جمله دادگاههای اکبر طبری، معاون سابق صادق لاریجانی، هم وجهه ضد فساد برای خود ساخت و هم بیش از پیش صادق لاریجانی که از او به عنوان یکی از بختهای جانشینی علی خامنهای یاد میشد را به حاشیه راند.
طی این مدت او سمت مهمی دیگری هم داشت. از خرداد ۱۳۹۱ تا شهریور ۱۴۰۰ دادستان دادگاه ویژه روحانیت بود. دادگاهی که از اولین نهادهای ایجاد شده به دستور روحالله خمینی است و خارج از قوه قضائیه، مستقیما زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی به اتهامات روحانیون رسیدگی میکند.
سال ۱۴۰۰، او دوباره وارد گود انتخابات ریاست جمهوری شد، اما اینبار در یکی از کم رونقترین انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ جمهوری اسلامی، با وجود نامزدهای کمکی مثل زاکانی و قاضیزاده هاشمی تعداد رایاش را که سال ۱۳۹۶ حدود ۱۶ میلیون بود را به حدود ۱۸ میلیون برساند و بالاخره بر صندلی ریاست جمهوری تکیه بزند.
دوران ریاست جمهوری او با یکی از شدیدترین دورانهای رکود اقتصادی و تورم همراه شد و از طرفی، گره مذاکرات کهنه اتمی هم که در زمان روحانی و با خروج ترامپ از برجام پیچیده شده بود، در دوران او پیچیدهتر شد. هرچند او توانست عاقبت با ۱۸ میلیون رای به ریاست جمهوری برسد، اما حاشیههای سخنرانیهای ضعیف و تپق زدنهای گاه و بی گاهش همیشه بر آرزوی جانشینیاش سایه میانداخت.
با گذشت سه سال از ریاست جمهوریاش، شاخصهای اقتصادی در وضعیت کم سابقه قرار گرفتند، شدیدترین موج اعتراضات، اعتصابات و خیزش انقلابی سال ۱۴۰۱ در دوره او رخ دادند و از همه بدتر، تصویر او تا همین حالا با تپقهایی مثل پرپکانی در یادها ثبت شده بود.
او سیام اردیبهشت ۱۴۰۳، در ۶۳ سالگی بدون رسیدن به آخرین آرزویش یعنی رهبری جمهوری اسلامی، درحالی درگذشت، که مردم ایران او را با دو عبارت به یاد سپردند: «هیات مرگ» و «پرپکانی».
در اسفند ۱۴۰۱، رسانههای ایران از سانحه برای بالگرد حامل حمید سجادی، وزیر وقت ورزش و همراهانش در هنگام فرود در مجموعه ورزشی شهرستان بافت در استان فارس خبر دادهاند.
در این حادثه، اسماعیل احمدی، مشاور وزیر سابق ورزش دولت رئیسی جان باخت. او چهره امنیتی سپاه در این وزارتخانه بود و در اعمال فشار بر ورزشکاران و گرداندن پروژه کنترل الناز رکابی، ملیپوش سنگنورد که حجابش را برداشته بود نقش داشت.
سجادی که پس از انجام درمانهای مقدماتی به تهران منتقل شده بود، پس از مدتی از بیمارستان مرخص شد.
در دیماه ۱۳۸۴ احمد کاظمی فرمانده وقت نیروی زمینی سپاه پاسداران در سانحه سقوط هواپیمای داسو فالکون ۲۰ در نزدیکی ارومیه، همراه با شماری از فرماندهان سپاه کشته شد.
او تنها چند ماه قبل از آن، در مرداد ۱۳۸۴ از سوی علی خامنهای به فرماندهی نیروی زمینی سپاه منصوب شده بود.
در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۰ هواپیمای یاک ۴۰ شرکت هواپیمایی فراز قشم که حامل رحمان دادمان، وزیر راه و ترابری بود در استان مازندران سقوط کرد.
در این حادثه، چند معاون وزیر، چند نماینده مجلس و تعدادی از مقامات سازمان هواپیمایی کشوری کشته شدند.
در نهایت سازمان هواپیمایی کشوری در اطلاعیهای رسمی علت سقوط این هواپیما را «اشتباه خلبان» اعلام کرد.
در سال ۱۳۷۳ در سانحه سقوط هواپیما در نزدیکی فرودگاه بینالمللی بهشتی اصفهان، منصور ستاری فرمانده نیروی هوایی ارتش به همراه افسران بلندپایه نیروی هوایی کشته شد.
در سال ۱۳۶۰، پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش ایران از اهواز به مقصد تهران، در نزدیکی تهران سقوط کرد و از ۷۷ سرنشین آن، تنها ۱۹ نفر زنده ماندند.
گروهی از برجستهترین فرماندگان جنگ ایران و عراق از جمله یوسف کلاهدوز و محمد جهانآرا در این حادثه کشته شدند.
همچنین موسی نامجو، وزیر دفاع وقت، جزو کشتهشدگان این سانحه بود.
ناوگان هواپیماهای نظامی یا غیرنظامی در ایران به دلیل تحریمهای بینالمللی فرسوده و دچار مشکلات فنی است.
مهرماه گذشته، عباس علیآبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت (صمت)، به فرسودگی ناوگان هوایی و فراوانی هواپیماهای دارای نقص فنی اشاره کرد و گفت در فرودگاه مهرآباد تهران «قبرستانی از هواپیماهای زمینگیر» وجود دارد.
رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه با انتشار پیامی ضمن ابراز تاثر از این واقعه اعلام کرد که ترکیه آماده ارائه هرگونه حمایت لازم به ایران است.
نیچروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق نیز ضمن درباره وضعیت سلامتی رئیسی ابراز نگرانی کرده است.
رئیسجمهوری آذربایجان هم با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که پس از دیدار دوستانه با ابراهیم رئیسی از خبر سانحه بالگرد حامل او نگران شده است.
الهام علیاف افزوده که کشورش آماده کمک و امداد است.
وزارت امور خارجه ارمنستان نیز در پیامی مشابه نگرانی خود را نسبت به سرنوشت رئیسی و دیگر مقامهای ایرانی این پرواز ابراز کرد و بر عزم و تعهد خود به عنوان یکی از متحدان نزدیک تهران تاکید کرده است.
نخست وزیری عراق، محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق نیز در پی این سانحه دستور کمک به ایران برای یافتن بالگرد ابراهیم رئیسی را صادر کرد.
باسم العوادی سخنگوی دولت عراق اعلام کرد که نخستوزیری این کشور به وزارت کشور، هلال احمر عراق و طرفهای مرتبط برای ارائه امکانات موجود به جمهوری اسلامی ایران برای یافتن بالگرد رئیس جمهوری ایران که در شمال ایران ناپدیده شده، دستور داده است.
در همین حال وزارت امور خارجه کویت نیز با صدور بیانیهای تاکید کرده است که این کشور در این شرایط حساس در کنار جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.
وزارت امور خارجه عربستان با صدور بیانیهای ضمن ابراز نگرانی از این حادثه گفته است که خبرهای مربوطه را پیگیری کرده و از آمادگی ریاض برای ارائه هرگونه کمکی که ارگانهای ایرانی به آن نیاز داشته باشند تاکید کرده است.
وزارت امور خارجه اردن با اعلام آمادگی برای تلاش در جهت همکاری تصریح کرده که با توجه ویژه اخبار سانحه برای بالگرد رئیس جمهور ایران و هیات همراه را دنبال میکند.
ماجد الانصاری سخنگوی وزارت امور خارجه قطر نیز در پیامی مشابه گفته که کشور متبوعش از ارائه هرگونه کمک دریغ نخواهد کرد.
آصف علی زرداری رییسجمهوری پاکستان هم با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس در خصوص اخبار منتشره پیرامون حادثه سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی نوشت که «عمیقاً نگران هستم.»
وزارت امور خارجه طالبان هم به حادثه سقوط بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی واکنش نشان داده و باصدور بیانیهای گفته که این موضوع را با بیم و امید دنبال مینماید و اظهار امیدواری کرده که اتفاق ناخوشایندی روی نداده باشد.
رییس جمهوری آمریکا نیز روز یکشنبه و به دنبال انتشار خبر سقوط هلیکوپتر رئیسی سفر خارج از شهر خود را کوتاه کرد و برای حضور در جلسهای توجیهی در همین خصوص به کاخ سفید بازگشت.
رسانههای آمریکایی گزارش کردهاند که بایدن در جریان گزارشهای مربوط به حادثه بالگرد حامل رییس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی قرار گرفته است. وزارت امور خارجه ایالات متحده اما در واکنش به درخواست مارگارت برنان از شبکه سیبیاس برای اظهارنظر از ارائه توضیحات بیشتر در این خصوص خودداری کرد.
این درحالی است که اسکای نیوز عربی در بخش پوشش زنده اخبار مربوط به این حادثه آورده است که رئیس ستاد ارتش برای پیگیری تحولات ایران با فرماندهی مرکزی در تماس است.
چارلز میشل، رییس شورای اروپا، نیز با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس با ابراز نگرانی از این حادثه و نامشخص بودن شرایط نوشت که کشورهای عضو اتحادیه اروپا و همراه شرکایمان، وضعیت را از نزدیک رصد میکنند.
سقوط بالگرد رئيسی باعث اظهار نظر و واکنشهایی در میان گروههای نیابتی نزدیک به تهران نیز شده است.
حماس طی بیانیهای با اظهار نگرانی از حادثه فرود اضطراری بالگرد رئیسی نوشته که این گروه همدردی کامل خود را با رهبری، دولت و ملت ایران اعلام میکند.
علی ابو شاهین، عضو دفتر سیاسی جنبش جهاد اسلامی فلسطین، نیز در پیامی مشابه با ابراز امید برای نجات رئیسی و هیات همراه از همبستگی با جمهوری اسلامی سخن گفته است.
در حالی که بسیاری از حامیان حکومت امیدوار به نجات رئیسی و تیم همراه او هستند، اما کم نیستند کسانی که از مرگ احتمالی او ابراز خشنودی کردهاند.
مسیح علینژاد، فعال حقوق بشر و روزنامهنگار، ویدئویی از دختران مینو مجیدی، یکی از قربانیان نیروهای امنیتی در اعتراضات زنان-زندگی-آزادی را به اشتراک گذاشته که از مرگ احتمالی رئیسی ابراز خرسندی میکنند. علینژاد همچنین امروز را «روز جهانی هلیکوپتر خوشحال» نام گذاری کرده.
بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی نیز تصاویری از ویدیوهای آتشبازی شادمانه بعضی از شهروندان ایرانی از مرگ رئیسی را به اشتراک گذاشتهاند.نازنین بنیادی، فعال حقوق بشر نیز با اشاره به شادمانی برخی از ایرانیان از مرگ احتمالی رئیسی نوشته که ایرانیان این را به عنوان «عدالت کارما» جشن میگیرند چرا که وی را «قصاب تهران» و مسبب اعدام هزاران زندانی سیاسی میدانند.
