روز دوشنبه ٢٢ آبان سه زندانی سیاسی بلوچ به نام‌های محمدکریم بارکزایی اکسون، محمد براهویی انجمنی و ادریس بیلرانی در زندان زاهدان اعدام شدند. هم‌زمان سازمان حقوق بشر ایران در گزارشی نوشت از آغاز جنگ میان اسرائیل و حماس در غزه ۱۱۴ نفر در ایران اعدام شدند.
خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه جمهوری اسلامی، روز دوشنبه ۲۲ آبان با اعلام خبر اعدام سه زندانی در زندان زاهدان، آنان را به «عضویت و همکاری با جیش‌العدل و فراگیری آموزش‌های نظامی و انتقال و مخفی کردن محموله‌های ساخت بمب و همچنین مشارکت در دو عملیات بمب‌گذاری در بلوار انقلاب زاهدان، بمب‌گذاری ناموفق در شهرستان زابل و دو عملیات بمب‌گذاری در کلانتری ۱۲ زاهدان» متهم کرد.
هم‌زمان علی مصطفوی نیا، رییس کل دادگستری استان سیستان و بلوچستان گفت که اخیرا احکام اعدام صادر شده علیه این سه زندانی در دیوان عالی کشور تایید شده بود.
کمیسیون عفو استان و کمیسیون عفو مرکزی به دلیل آنچه «عدم احراز شرایط» عنوان شده است، در دو نوبت با درخواست عفو این سه زندانی مخالفت کردند.
این افراد شهریور ماه سال ۱۳۹۹ به وسیله نیروهای امنیتی بازداشت و پس از ماه‌ها بازجویی به زندان زاهدان منتقل شده بودند.
پس از اعدام این سه زندانی سیاسی، سایت حال‌وش فایلی صوتی از صحبت‌های محمدکریم بارکزایی که پیش از اعدام او ضبط شده منتشر کرد که در آن او از تحت شکنجه قرار گرفتن خود و دو هم‌پرونده‌ای دیگرش و فشار بر خانواده‌هایشان می‌گوید.
بارکزایی در این فایل صوتی تاکید کرده است به خاطر همین فشارها و شکنجه‌ها، او، محمد براهویی و ادریس بیلرانی، مجبور به اعتراف علیه خودشان شده‌اند.
اعدام میثم چندانی پس از ۱۲ سال حبس
در روز شنبه بیستم آبان یک زندانی سیاسی دیگر به نام میثم چندانی (دهقانی) پس از تحمل ۱۲ سال حبس در زندان زاهدان اعدام شد.
به نوشته سایت حال‌وش که اخبار مرتبط با بلوچ‌ها و استان سیستان و بلوچستان را منتشر می‌کند، پیکر این زندانی سیاسی اعدام شده، روز یک‌شنبه پس از انتقال به سراوان در روستای ناهوک این شهرستان به خاک سپرده شد.
حال‌وش به نقل از منابع مطلع نوشت میثم چندانی در سال ۱۳۹۰ به وسیله نیروهای وزارت اطلاعات بازداشت و پس از یک سال نگهداری در بازداشتگاه اداره اطلاعات زاهدان و تحمل شکنجه‌های جسمی و روحی از نوع «تخت معجزه» و اعتراف اجباری به زندان مرکزی زاهدان منتقل شد.
«تخت معجزه» شامل بستن زندانیان به یک تخت‌خواب، شلاق زدن آن‌ها و اتصال جریان الکتریسیته به بدنشان تا زمانی‌ست که اعتراف کنند.
حال‌وش نوشته است چندانی پس از چند سال با حکم قاضی «عباس‌علی رجوی» با اتهاماتی از جمله «محاربه از طریق اقدام مسلحانه» و «عضویت در گروه‌های مخالف نظام» به اعدام محکوم شده بود.
«جیش العدل»، گروه مسلحی که با شعار «دفاع از حقوق مردم بلوچستان» در جنوب شرقی ایران فعالیت دارد، در کانال تلگرامی و وب‌سایت خود به اعدام این زندانیان بلوچ و متهم شدن آنان به همکاری با این گروه واکنش نشان داد و اعدام ایشان را «نشانه ضعف و ناتوانی رژیم ولایت فقیه در مقابله با جنبش جهادی مردم بلوچستان برای احقاق حقوق حقه خویش» دانست.
صدور حکم اعدام برای یکی از معترضان بازداشت‌شده در زاهدان
سایت حال‌وش در گزارش دیگری از صدور حکم اعدام برای فرشید حسن‌زهی، یکی از بازداشت شدگان خیزش انقلابی در زاهدان خبر داد.
فرشید حسن‌زهی هفته گذشته همراه با جمشید حسن‌زهی در شعبه اول دادگاه کیفری زاهدان در جلسه‌ای به صورت آنلاین و بدون حضور وکیل مدافع محاکمه شده بود.
بر اساس حکم صادر شده که روز یک‌شنبه ۲۱ آبان به این شهروندان ابلاغ شده، فرشید حسن‌زهی به اعدام و جمشید حسن‌زهی به ۲۵ سال حبس محکوم شده است.
این دو شهروند بلوچ در تاریخ سوم آذر ماه ۱۴۰۱ به وسیله نیروهای امنیتی بازداشت و پس از ماه‌ها نگهداری در بازداشتگاه اداره اطلاعات زاهدان به زندان این شهر منتقل شدند.
در گزارش حال‌وش آمده است: «این شهروندان با اتهامی تحت عنوان تیراندازی به خودرو پاسگاه روستای چشمه زیارت زاهدان بازداشت و تحت شکنجه مجبور به اعتراف شده بودند. در حالی که طبق اظهارات خود آن‌ها پس از انتقال به زندان زاهدان، در زمان این حادثه در آن منطقه حضور نداشتند.»
پیش از این و در آذر ماه ۱۴۰۱، دریا صفایی، نماینده ایرانی‌تبار پارلمان بلژیک کفالت سیاسی این دو زندانی سیاسی بلوچ را بر عهده گرفته بود.
۱۱۴ اعدام در ایران از آغاز جنگ در غزه
سازمان حقوق بشر ایران روز دوشنبه ۲۲ آبان در گزارشی نوشت از آغاز جنگ در غزه ۱۱۴ نفر در ایران اعدام شده‌اند.
در این گزارش آمده است ۲۴ تن از اعدام‌شدگان از شهروندان بلوچ بودند و پنج تن از آن‌ها به اتهام همکاری با گروه‌های مسلح مخالف جمهوری اسلامی به اعدام محکوم شده بودند.
به نوشته این سازمان حقوق بشری، درصد بالاتری از اعدام‌ها در مورد اقلیت‌های اتنیکی در ایران است. در آمار مجازات اعدام در ایران در سال ۲۰۲۲، استان سیستان و بلوچستان با ۳۹ اعدام به ازای هر یک میلیون نفر دارای بیشترین سرانه اعدام در کشور بوده است.
سازمان حقوق بشر ایران با استناد به تحقیقات و نظارت خود نوشته است سال گذشته دست‌کم ۱۷۴ زندانی بلوچ اعدام شده‌اند که شامل ۳۰ درصد از کل اعدام‌ها در ایران می‌شود.
پیش از این در روز ۱۴ آبان قاسم آبسته، زندانی عقیدتی کرد و اهل سنت در زندان قزل‌حصار کرج اعدام شد و اکنون شش زندانی دیگر هم‌پرونده‌ای او نیز در خطر اعدام هستند.
خبرگزاری هرانا پیش‌تر در گزارشی نوشت در بازه زمانی ۱۰ اکتبر ۲۰۲۲ تا هشت اکتبر ۲۰۲۳، دست‌کم ۶۵۹ شهروند از جمله ۱۷ زن و یک «کودک-متهم» در ایران اعدام شدند.
به نوشته این خبرگزاری حکم هفت نفر از افراد اعدام شده در ملاء عام اجرا شده است.
به نوشته این نهاد حقوق بشری، شمار اعدام‌شدگان طی این مدت در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته حدود ۲۴ درصد افزایش داشته است.
همچنین بر اساس گزارش عفو بین‌الملل، از یک ژانویه ۲۰۱۲ تا ۳۱ ژوییه ۲۰۲۳ بیش از پنج هزار نفر شامل دست‌کم ۵۷ کودک در ایران به دار آویخته شده‌اند.
پیش از این آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در جدیدترین گزارش درباره وضعیت حقوق بشر در ایران، افزایش اعدام‌ها را نگران‌کننده و هشدار‌دهنده خوانده بود.
