عفو بین‌الملل با ارائه گزارشی از چگونگی سرکوب معترضان در مناطق بلوچ‌نشین ایران اعلام کرد که مقامات و ماموران جمهوری اسلامی «سرکوب وحشیانه» علیه معترضان بلوچ را برای جلوگیری از تجمع هفتگی در زاهدان تشدید کرده‌اند.
دایانا الطحاوی، معاون دفتر منطقه‌ای خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بین‌الملل روز پنجشنبه چهارم آبان در بیانیه این سازمان گفت: «دولت‌های جهان باید فورا از مقامات ایران بخواهند که استفاده غیرقانونی از قوای قهریه و سلاح گرم علیه معترضان مسالمت‌آمیز را متوقف کنند، شکنجه بازداشتی‌ها را متوقف کنند و کودکان و همه افراد دیگری را که صرفا به دلیل استفاده مسالمت‌آمیز از حقوق خود بازداشت شده‌اند، آزاد کنند.»
او افزود مصونیت سیستماتیک عاملان و آمران نقض حقوق بشر از مجازات در ایران که موج جدیدی از شکنجه علیه معترضان از جمله کودکان را ممکن کرده، تاکیدی است بر این ضرورت که دولت‌ها در سراسر جهان باید ذیل اصل صلاحیت جهانی و در چارچوب حقوق‌بین‌الملل، درباره جنایاتی که مقامات جمهوری‌اسلامی مرتکب شده‌اند، تحقیقات جنایی را آغاز کنند.
بر اساس گزارش این نهاد حقوق بشری، «حملات بیرحمانه» مقامات جمهوری‌اسلامی ایران علیه تظاهرات مسالمت‌آمیز هفتگی هزاران معترض و نمازگزار بلوچ در زاهدان در روز جمعه ۲۸ مهر تشدید شد.
بنا بر اعلام عفو بین‌الملل، نیروهای امنیتی به استفاده غیرقانونی از گاز اشک‌آور و ماشین آب‌پاش متوسل شده و معترضان را مورد ضرب‌وجرح شدید، دستگیری‌های خودسرانه دسته‌جمعی، ناپدیدسازی قهری و سایر اشکال شکنجه و رفتار‌های بیرحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز قرار داده‌اند.
این سازمان از مقامات جمهوری‌اسلامی خواست تا به استفاده غیرقانونی از قوای قهریه در اعتراضات جمعه آینده متوسل نشوند و به حق آزادی تجمعات مسالمت‌آمیز احترام بگذارند.
در بیانیه این سازمان آمده است: «شواهد جمع‌آوری شده از جمله مصاحبه با شاهدان عینی و فیلم‌های ویدئویی، تصویری تاریک از خشونت و بی‌رحمی علیه هزاران نمازگزار و معترضان مسالمت آمیز، از جمله کودکان خردسال ۱۰ ساله را نشان می‌دهد.»
بر اساس این بیانیه، در جریان اعتراضات مردم بلوچ، صدها نفر از جمله ده‌ها کودک با خشونت دستگیر شدند و بسیاری از آن‌ها دچار ناپدید‌شدن قهری شده‌اند.
همچنین بازداشتی‌های کودک و بزرگسال تحت شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها از جمله ضرب‌وجرح شدید و جراحات ناشی از شلیک گلوله‌های پینت‌بال از فاصله نزدیک، قرار گرفته‌اند.
شاهدان عینی به عفو بین‌الملل گفتند که با پایان یافتن نماز جمعه در ۲۸ مهر، نیروهای امنیتی به سوی هزاران نمازگزار که به شیوه‌ای مسالمت‌آمیز مصلی بزرگ، محل برگزاری نماز جمعه زاهدان، را ترک می‌کردند، سنگ پرتاب کردند.
همچنین، نیروهای امنیتی «به طور غیرقانونی» با گاز اشک‌آور و در مواردی سلاح ساچمه‌ای به سمت معترضان مسالمت‌آمیز شلیک کردند.
یک شاهد عینی به عفو بین‌الملل گفت که چند نوجوان را دیده که گلوله‌های ساچمه‌ای به سر و سینه آن‌ها اصابت کرده بود.
عفو بین‌الملل نوشت که معترضان پس از تیراندازی نیروهای امنیتی و استفاده آنان از ماشین آبپاشی که مایعی زرد رنگ به سمت آنان میپاشید، پراکنده شدند و این مایع رنگی، شناسایی و دستگیری معترضان را برای ماموران تسهیل کرد.
یکی از شاهدان عینی به عفو بین‌الملل گفت: «من شاهد بودم که با باتوم بچههای ۱۰ ساله، جوانها و مسنها را میزدند. ماموران معترضان را روی آسفالت میکشیدند و چند نفری با مشت و لگد آن‌ها را میزدند.»
شاهدان عینی به عفو بین‌الملل گفتند که نیروهای امنیتی حتی پس از پراکنده شدن معترضان به دستگیریها ادامه دادند و افراد مظنون به شرکت در تظاهرات و کسانی را هم که از داخل یک ساختمان مسکونی در آن نزدیکی از سرکوب معترضان فیلم گرفته بودند، هدف گرفته و دستگیر کردند.
آزمایشگاه شواهد بحران عفو بین‌الملل، ۳۲ ویدئو و عکس از روز جمعه، ۲۸ مهر ۱۴۰۲، را بررسی کرده که اظهارات شاهدان عینی را تایید میکند و پنج فیلم و عکس، کودکان خردسال را با زخم باز یا سایر جراحات روی سر نشان می‌دهد.
اعتراضات مردم شهرهای مختلف سیستان و بلوچستان از جمله زاهدان، سوران، خاش، راسک و تفتان در هفتههای اخیر در خیابانها ادامه داشته و مردم با سر دادن شعارهایی علیه جمهوری اسلامی راهپیمایی کردند.
پیشتر ایران اینترنشنال از تیراندازی عوامل حکومت به سمت معترضان در زاهدان و زخمی شدن ده‌ها شهروند، از جمله کودکان و بازداشت ده‌ها نفر دیگر گزارش داده است.
