مولوی عبدالحمید در خطبه‌های نماز جمعه هفتم مهر به سالگرد جمعه خونین زاهدان اشاره کرد و گفت آن زمان کسی انتظار وقوع چنین حادثه تلخی را نداشت. او یادآور شد چنین کشتاری با این گستردگی و ابعاد، از تبعات نگاه تبعیض‌آمیز حکومت به اقلیت‌های قومی و مذهبی است.
برپایی نماز جمعه در محاصره امنیتی‌ها
خطبه‌های نماز جمعه عبدالحمید اسماعیل‌زهی یک روز پیش از نخستین سالگرد کشتار زاهدان در روز هشتم مهر ۱۴۰۱ در شرایطی با حضور پرشمار نمازگزاران ایراد شد که مسجد مکی در محاصره نیروهای نظامی قرار داشت.
سایت حال‌وش در گزارشی نوشت که نیروهای امنیتی همه خیابان‌ها و کوچه‌هایی که به مسجد مکی منتهی می‌شوند و نیز مناطق اطراف آن از جمله خیابان‌های مدنی و بعثت زاهدان را مسدود کردند و اجازه ورود شمار زیادی از شهروندان را محل برگزاری نماز جمعه ندادند.
این رسانه که اخبار استان سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد ویدیوهایی از شهرهای دیگر این استان مانند خاش، ایرانشهر و چابهار هم منتشر کرد که حاکی از حضور سنگین نیروهای امنیتی در آستانه سالگرد کشتار و جمعه خونین زاهدان است.
به صدور حکم قانونی علیه مسببان کشتار هشتم مهر امیدوار نیستیم
امام جمعه اهل سنت زاهدان در خطبه‌های نماز جمعه امروز، کشتار هشتم مهر سال گذشته را برای هر کسی که «وجدانی بیدار دارد» حادثه‌ای تلخ توصیف کرد و گفت چنین حملاتی با بیش از ۱۰۰ کشته و ۳۰۰ مجروح در هیچ کجای دنیا پیش نمی‌آید.
به گفته مولوی عبدالحمید، مصلای زاهدان همیشه مکانی محوری در زمینه «وحدت و امنیت» بوده و کسی انتظار نداشت کشتار جمعه خونین در چنین محلی رخ بدهد.
او با تکرار سخنان ماه‌های اخیر خود مبنی بر اینکه خواسته مردم «مجازات اسلامی» کسانی است که مرتکب این جنایت شده‌اند، از «صبر» خانواده‌های کشته‌شدگان و مجروحان در راستای پیگیری قانونی این جنایت تشکر کرد.
اسماعیل‌زهی با اشاره به اینکه شماری از خانواده‌ها این کشتار را از طریق قانون پیگیری کرده و پرونده تشکیل دادند، یادآور شد: «اما برخی که تصور می‌کردند از نظر قانونی، پیگیری و مجازاتی برای عاملان جنایت در کار نخواهد بود، پیگیری و ثبت شکایت نکردند.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان در ادامه افزود: «به قاضیانی که پرونده را رسیدگی می‌کنند شناخت داریم. آدم‌های خوبی هستند اما در کشور ما، قضات استقلال لازم را ندارند و بر همین اساس، اطلاع داریم که از جاهای مختلف بر این قاضی‌ها فشارهای زیادی وارد می‌شود.»
مولوی عبدالحمید در همین زمینه گفت که دیگر به اینکه قاضی پرونده جمعه خونین بتواند حکمی [به نفع قربانیان] صادر کند، امیدی وجود ندارد.
او یادآوری کرد که در یک سال گذشته برخی مقامهای حکومتی حرف از «مصالحه» زدهاند اما خانواده قربانیان با وجود نیازشان به پول و فقر اقتصادی، راضی به «پذیرفتن دیه» نشدهاند.
گستردگی کشتار جمعه خونین ناشی از نگاه تبعیض‌آمیز حکومت بود
امام جمعه اهل سنت زاهدان در بخش دیگری از سخنانش به تبعیض و نابرابری اشاره کرد که در مناطقی با اقلیت‌های قومی و مذهبی به شکل «تشدید شده» وجود دارد.
او یادآور شد از ۴۴ سال پیش تاکنون حتی در ادارات زاهدان، اهل سنت و بلوچ کمتر استخدام شده‌اند.
اسماعیل‌زهی با تاکید بر این نابرابری که «اثرش را در آموزش کودکان و بیسوادی این منطقه هم میتوان دید»، گفت: «همین کشتار جمعه خونین زاهدان با این گستردگی، از آثار تبعیض و نگاههای حاکمیتی به سیستان و بلوچستان است.»
مولوی عبدالحمید در عین حال از همدردی مردم ایران و ساکنان خارج از کشور با «مردم مظلوم سیستان و بلوچستان» تشکر کرد.
مدیر دارالعلوم زاهدان خطاب به حکومت هم گفت: «اگر بتوانید به خواستههای ملی ایرانیان (که ما هم جزوشان هستیم) رسیدگی و مشکلاتشان را حل کنید، قربانیان و خانواده‌های آنها در جمعه خونین حاضرند از حقوق خود بگذرند و رضایت بدهند.»
اسماعیل‌زهی اضافه کرد: «این مردم ممکن است سواد نداشته باشند اما عقل و قدرت تحلیل مسایل را دارند و در صورت لزوم میتوانند از حقشان بگذرند؛ منوط به اینکه زندانیان سیاسی را آزاد کنید و آشتی بزرگ ملی و وحدت را شکل دهید.»
فساد در کشور نهادینه و فقر گسترده شده است
امام جمعه اهل سنت زاهدان در خطبه‌های خود همچنین سخنان انتقادیاش در یک سال گذشته را مرور و به فقر مردم، مشکلات اقتصادی و بیارزش شدن پول ملی، نبود آزادی بیان، بیعدالتی و ... اشاره کرد.
او تاکید کرد مشکلات اقتصادی در ایران اکنون «عام» و متعلق به همه طبقات و اقشار است: «بسیاری از مردم به ویژه در مناطق محروم و روستاها نه توان خرید لوازم مدرسه و لباس فرم دانشآموزی برای فرزندانشان دارند و نه قدرت تامین مواد غذایی مقوی برای آنها.»
به گفته مولوی عبدالحمید، فقر و تنگدستی اکنون سیطرهاش را بر تمام ملت گسترش داده و با سقوط ارزش ریال، کارگری که ماهی ۱۰ میلیون تومان حقوق میگیرد، نمیتواند از پس زندگیاش بربیاید.
او در ادامه خاطرنشان کرد که در کنار اینها، فساد هم در تمام سطوح کشور «نهادینه» شده است.
اسماعیل‌زهی با تاکید بر ضرورت وجود آزادیهای مشروعی که ملتهای دیگر به آن دسترسی دارند، آن را شامل آزادیهای سیاسی، احزاب و آزادی بیان و قلم روزنامهنگاران دانست که اکنون در ایران «دچار اختلال است».
مدیر دارالعلوم زاهدان همچنین به اعتراضات دامنهدار ایرانیان اشاره و در عینحال تاکید کرد که تا وقتی درد و مشکل وجود دارد، این «ناله و فریاد» خاموش نخواهد شد.
