عفو بین‌الملل با انتشار گزارشی از تحقیقات خود درباره آزار و اذیت و بازداشت خودسرانه اعضای خانواده‌های قربانیان خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی، اعلام کرد که بر اساس تصاویر مستند شده، در ماه‌های اخیر مزار بیش از ۲۰ قربانی در ۱۷ شهر ایران تخریب شده است.
این سازمان حقوق بشری روز دوشنبه ۳۰ مرداد در این گزارش نوشت که تخریب این مزارها با پاشیدن قیر، رنگ یا آتش‌سوزی صورت گرفته یا سنگ مزار شکسته شده است.
بر اساس این گزارش، عبارات روی سنگ مزار قربانیان خیزش سراسری، که آنان را «شهید» راه آزادی توصیف می‌کنند، مخدوش و پاک شده است.
عفو بین‌الملل نوشت که مقام‌های جمهوری اسلامی تاکنون هیچ تحقیقی برای شناسایی مظنونان این تخریب‌ها انجام نداده‌اند و اقدامی برای محاکمه آنان برای جلوگیری از تداوم تخریب‌ها نکرده‌اند.
این سازمان افزود حتی برخی از تخریب‌ها توسط نیروهای امنیتی و در مقابل چشم اعضای خانواده صورت گرفته است.
همچنین عفو بین‌الملل در آخرین تحقیقات خود پرونده ۳۵ خانواده قربانی خیزش سراسری علیه جمهوری اسلامی، از ۱۰ استان در سراسر کشور را که در ماه‌های اخیر مورد نقض حقوق بشر قرار گرفته‌اند، مستند کرده است.
این خانواده‌ها شامل خانواده‌های ۳۲ معترض هستند که به طور غیرقانونی توسط نیروهای امنیتی در جریان اعتراضات کشته شدند. همچنین خانواده‌های دو نفر که در ارتباط با اعتراضات، خودسرانه اعدام شدند و علاوه بر این، خانواده یک معترض شکنجه‌شده در زندان که پس از آزادی ا خودکشی کرد، نیز در میان این خانواده‌هاست.
تحقیقات عفو بین‌الملل از این خانواده‌ها نشان داده که مقامات سعی کرده‌اند خانواده قربانیان را از برگزاری مراسم بر سر مزار عزیزانشان، از جمله به مناسبت تولدشان منع کنند.
همچنین خانواده‌هایی که با نادیده گرفتن این ممنوعیت‌ها، تجمعاتی برگزار کرده‌اند از حضور شدید نیروهای امنیتی خبر داده‌اند که با خشونت به سرکوب مراسم، عکس گرفتن از حاضران و ضرب و شتم یا دستگیری خودسرانه اعضای خانواده پرداختند.
عفو بین‌الملل علاوه بر هشدار به حکومت ایران برای رعایت حقوق خانواده‌های معترضان کشته‌شده، و یادآوری «مصونیت نظام‌مند» مقام‌های جمهوری اسلامی در این زمینه، از جامعه بین‌المللی نیز خواسته که با اقداماتی از این خانواده‌ها حمایت کند.
دایانا الطحاوی، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بین‌الملل نوشت: «جامعه بین‌المللی باید از خانواده‌های قربانیان با فشار آوردن به مقامات ایرانی به صورت خصوصی و عمومی برای احترام به حق آزادی بیان، تشکل و تجمع مسالمت‌آمیز حمایت کند.»
او افزود: «خانواده‌ها باید از بازداشت خودسرانه، تهدید و سایر اقدامات تلافی‌جویانه محافظت شوند. دولت‌ها همچنین باید از مقامات ایرانی بخواهند که همه کسانی را که به دلیل دفاع از حقیقت و عدالت در مورد مرگ‌ها بازداشت شده‌اند، آزاد کنند، محکومیت‌ها و احکام ناعادلانه علیه آنها را لغو کنند، و همه اتهامات علیه کسانی را که به دلیل سخن گفتن با انتقام روبه‌رو هستند، کنار بگذارند.»
در جریان خیزش سراسری علیه جمهوری اسلامی پس از قتل حکومتی مهسا امینی، عفو بین‌الملل بارها نسبت به وضعیت سرکوب این خیزش نتایج تحقیقات خود را منتشر کرد.
این سازمان پیشتر با انتشار بیانیهای نسبت به بازگشت گشت ارشاد به خیابانهای ایران و همچنین صدور «احکام تحقیرآمیز» برای مخالفان حجاب اجباری ابراز نگرانی کرد و با اشاره به آمارها در این زمینه نوشت مقام‌های جمهوری اسلامی ظلم به زنان و دختران ایرانی را شدت بخشیدهاند.
