شهردار تهران اظهارات مهدی چمران، رییس شورای شهر پایتخت مبنی بر فرونشست زمین در بزرگراه آزادگان به دلیل «سرقت لوله‌های آب» را تکذیب کرد. علیرضا زاکانی بدون اشاره به دلیل این فرونشست، گفت موضوع سرقت‌های این‌چنینی را نه تکذیب می‌کند و نه تایید.
زاکانی روز چهارشنبه چهار مرداد در حاشیه برگزاری جلسه هیات دولت گفت فرونشست در بزرگراه «شهید بابایی» به خاطر ترکیدگی لوله اتفاق افتاده بود.
او با تکذیب سخنان چمران تاکید کرد که «علت فرونشست بخش‌هایی از بزرگراه آزادگان، سرقت لوله آب نیست».
زاکانی بدون اشاره به دلیل فرونشست این بزرگراه، اضافه کرد: «سرقت لوله‌های آب در تهران را نه تکذیب می‌کنم نه تایید؛ باید بررسی کنم.»
چمران روز سوم مرداد در حاشیه جلسه شورای شهر تهران به فرونشست بزرگراه آزادگان و تذکر یکی از اعضا در جلسه قبل اشاره کرده و گفته بود: «فرونشست‌های دیگر به دلیل استفاده زیاد از آب‌های زیرزمینی است اما فرونشست بزرگراه آزادگان به خاطر سرقت لوله آب اتفاق افتاده است.»
اشاره او به سخنان اخیر میثم مظفر، رییس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران بود که هشدار داد وضعیت فرونشست در اتوبان آزادگان بحرانی است.
به گفته مظفر، این بزرگراه دو ماه پیش در «لاین تندرو دچار فرونشست در ابعاد شش در شش متر و به عمق یک‌ونیم متر» شده که شهرداری منطقه آن را «به صورت موقت با ۱۲ میکسر بتن پر کرده است» اما ممکن است هر لحظه بحرانی با تلفات جانی و تخریب‌های زیرساختی اساسی و غیرقابل جبران رخ دهد.
رییس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران از «اشباع و سنگین شدن خاک» به عنوان یکی از دلایل نشست لوله و خاک در این بزرگراه نام برد که به وضوح منجر به «اعوجاج زمین» در طول گسترده و قابل مشاهده و نیز شکستگی لوله در چند نقطه شده است.
مظفر همچنین با اشاره به دلایل دیگر فرونشست بزرگراه آزادگان یادآور شد: «در برخی قسمت‌ها در طول مسیر، لوله و تجهیزات شهری مربوطه مورد سرقت قرار گرفته است.»
روز سه‌شنبه چمران هم این نکته را تایید کرد و با اشاره به «سرقت لوله‌های آب و سیم و کابل‌های برق» گفت: «متاسفانه پس از سرقت قطعاتی از پل هوایی، کابل‌های برق و دریچه‌های آب در سطح شهر، شاهد سرقت لوله‌های آب هستیم.»
در سال‌های اخیر خبرهای زیادی از قطع برق یک منطقه یا اختلال در آن به دلیل «دزدیده شدن» سیم‌های برق منتشر شده که به گفته ناظران، ناشی از گسترش فقر بوده است.
گرچه زاکانی توضیحی درباره دلیل اصلی فرونشست بزرگراه آزادگان نداد اما پیش از این، اسنادی درباره فرونشست‌های زمین در مناطق مختلف ایران به ایران‌اینترنشنال رسیده است که نشان می‌دهند هم‌زمان با بحرانی‌تر شدن فرونشست‌ها، جمهوری اسلامی به عمد اطلاعات را در این زمینه از دید عموم مردم پنهان می‌کند.
یکی از این اسناد نامه‌ای «خیلی محرمانه» از علی جاویدانه، سرپرست سازمان نقشه‌برداری کشور به وزیر جهاد کشاورزی است که در تاریخ سوم بهمن سال گذشته فرستاده شده.
در این نامه با عنوان «اعلام تغییرات نرخ و پهنه فرونشست زمین در شهر تهران و نواحی اطراف آن» آمده است که ۵۵۰ کیلومتر مربع مساحت تهران و نواحی اطراف این شهر دچار فرونشست زمین است.
تهران، چهاردانگه، صباشهر، نسیم‌شهر، اسلامشهر، گلستان، شاهدشهر، فردوسیه، وحیدیه، شهریار و ملارد در استان تهران و همچنین ماهدشت در استان البرز، جزو مناطقی‌اند که در این نامه از آن‌ها به عنوان مناطق دارای فرونشست نام برده شده است.
بر اساس اظهارات مقام‌‌های رسمی جمهوری اسلامی، ۴۹ درصد جمعیت کشور یعنی ۳۹ میلیون نفر از مردم ایران در معرض خطر ناشی از فرونشست زمین هستند.
همچنین بر اساس آمار سال ۹۵، تعداد کل واحد‌های مسکونی فاقد اسکلت واقع در پهنه‌های فرونشستی زمین، چهار میلیون و ۲۴۰ هزار واحد برآورد شده است.
استان‌های تهران، خراسان رضوی و اصفهان دارای بیشترین جمعیت در معرض خطر فرونشست زمین هستند.
ارزیابی‌ها نشان می‌دهند وضعیت کلانشهر اصفهان در مقایسه با سایر شهر‌های کشور بحرانی‌تر است.
