حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به مبادله اتباع خارجی زندانی با اسدالله اسدی، دیپلمات محکوم‌شده، گفت ایران برای گردشگران «کاملا امن» است. هم‌زمان، وزارت خارجه جمهوری آذربایجان با انتشار بیانیه‌ای از شهروندان خود خواست به ایران سفر نکنند.
حسین امیرعبداللهیان روز شنبه، ۱۳ خرداد با اشاره به گفت‌وگوی خود با وزیر خارجه بلژیک پس از آزادی سه شهروند اروپایی در توییتر نوشت: «اگر برخی اتباع اروپا مورد بهره‌برداری سرویس‌های امنیتی خارجی قرار نگیرند، دلیلی بر بازداشت آن‌ها وجود ندارد.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی همچنین مدعی شد: «ایران کشوری کاملا امن و مقصدی مطمئن و جذاب برای گردشگران است.»
روز جمعه، دو شهروند ایرانی-اتریشی به نام‌های کامران قادری و مسعود مصاحب و یک دانمارکی زندانی در ایران در چارچوب قرارداد اخیر مبادله زندانیان با بلژیک و نیز میانجی‌گری عمان، آزاد شدند.
سخنگوی دولت بلژیک روز ۱۲ خرداد به رویترز گفت که جمهوری اسلامی، سه شهروند اروپایی دیگر را در ازای اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی محکوم به تروریسم و به‌عنوان بخشی از مبادله زندانیان آزاد کرده است.
یک هفته پیش هم اولیویه واندکاستیل، امدادگر بلژیکی با این مبادله به کشورش برگشته بود.
اظهارات امیرعبداللهیان درباره «امن» بودن ایران برای گردشگران خارجی و اتباع اروپایی در شرایطی است که جمهوری اسلامی از سال‌های گذشته تاکنون ده‌ها شهروند خارجی یا دوتابعیتی را هنگام سفر به ایران با اتهام جاسوسی بازداشت و زندانی کرده‌اند.
بسیاری از این زندانیان، با احکامی سنگین چون حبس‌های طولانی‌مدت و یا مجازات اعدام مواجه شده‌اند.
به گفته فعالان و نهادهای حقوق بشری، جمهوری اسلامی با ربودن شهروندان دوتابعیتی و گردشگران اروپایی، درصدد گروگان‌گیری از دولت‌های غربی برای رسیدن به خواسته‌های خود است.
هشدار جمهوری آذربایجان به شهروندانش
هم‌زمان، روز شنبه وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای از شهروندانش خواست از سفر به ایران خودداری کنند.
در این بیانیه از شهروندان جمهوری آذربایجان خواسته شده تنها در صورت «ضرورت» به ایران سفر کنند و اگر به ایران رفتند، با توجه به حمله اخیر به سفارت آذربایجان در ژانویه ۲۰۲۳، «احتیاط بیشتری» به خرج دهند.
وزارت خارجه آذربایجان همچنین از شهروندان خود که اکنون در ایران هستند خواست تا تدابیر امنیتی را بیش از پیش رعایت کنند.
مناسبات باکو و تهران در چند ماه گذشته چندان تنش‌آلود بوده، اما سرعت افزایش اختلافات میان دو کشور پس از حمله یک مرد مسلح ایرانی به سفارت آذربایجان در تهران در هفتم بهمن ماه سال گذشته، بیشتر شد و تعطیلی سفارت این کشور را در ایران به دنبال داشت.
این تنشها با اعلام رسمی خبر بازگشایی سفارت جمهوری آذربایجان در اسرائیل در روز نهم فروردین امسال تشدید هم شد.
پانزدهم اردیبهشت هم رسانههای ایران خبر دادند که چهار دیپلمات جمهوری آذربایجان در تهران و تبریز، به عنوان «عنصر نامطلوب» شناخته و اخراج شدند؛ باکو با تایید خبر و «واکنشی» خواندن اقدام تهران گفت این موضوع تازگی ندارد و همان فروردین ماه و چند روز پس از اخراج دیپلماتهای جمهوری اسلامی از باکو، انجام شده است.
به گفته باکو، از این افراد، دو تن از کارکنان سفارت تعطیل شده جمهوری آذربایجان در تهران و دو نفر دیگر از کارکنان کنسولگری این کشور در تبریز بودند.
آیخان حاجیزاده، سخنگوی وزارت خارجه آذربایجان یادآور شد که این رفتار «بیپایه و اساس» و صرفا اقدامی متقابل در پاسخ به اخراج دیپلماتهای ایرانی از باکو بوده است.
به گفته او، این اقدام جمهوری اسلامی ایران به روابط دو کشور که هماکنون نیز با مشکلاتی مواجه است، آسیب خواهد زد.
روز ۱۷فروردین وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان از احضار سفیر جمهوری اسلامی در این کشور خبر داد و گفت چهار نفر از کارکنان این سفارتخانه به دلیل عملکرد منافیِ شان دیپلماتیک و مغایر با کنوانسیون ۱۹۶۱ وین درباره روابط دیپلماتیک «عنصر نامطلوب» شناخته شده‌اند.
در ادامه افزایش تنشها بین دو کشور، باکو همچنین از آن‌ها خواست تا ظرف ۴۸ ساعت خاک آذربایجان را ترک کنند.
