بر اساس یکی از اسناد هک و منتشر شده از نهاد ریاست جمهوری از سوی گروه هکری «قیام تا سرنگونی»، نزدیک به سازمان مجاهدین خلق، رسوب منابع ارزی شرکتهای صادرکننده در کارگزاریهای بانکها از آذر ماه سال قبل تا اردیبهشت امسال، همواره بیش از سه میلیارد یورو بوده و آنها این ارزها را برای فروش به سامانه نیما عرضه نکردهاند.
بر اساس این گزارش، یکی از دلایل رسوب این میزان ارز صادراتی در شبکه کارگزاری بانکها، تمایل نداشتن شرکتها به فروش ارز در سامانه نیما به دلیل اختلاف قیمت ارز در بازار آزاد و این سامانه بوده است.
وزارت اطلاعات در این سند محرمانه، عدم نظارت موثر بر عملکرد شرکتها برای عرضه به موقع ارز در سامانه نیما را از دیگر دلایل افزایش میزان رسوب ارز در شبکه کارگزاران تراستی بانکها دانسته است.
بر اساس این گزارش، عمده ارز ورودی به شبکه کارگزاران تراستی وابسته به بانکها، یوان چین بوده که در این گزارش تصریح شده نسبت به دلار، یورو و درهم، متقاضی کمتری دارد.
وزارت اطلاعات در این نامه که به امضای قائم مقام این وزارتخانه و در تاریخ ۲۴ اردیبهشت امسال خطاب به ابراهیم رئیسی نوشته شده است، به ارائه «دلایل واهی کارگزاران برای استنکاف» اشاره کرده و آن را «به نوعی سوء رفتار آنها به دلیل بهرهبرداری انتفاعی از وجوه در اختیار» نامیده است.
در این سند محرمانه همچنین به رفتار برخی صادرکنندگان از جمله زیرمجموعههای نفت و مپنا (مرکز پروژههای نیروگاهی ایران) اشاره شده که بخشی از منابع خود را در فرآیندی غیرشفاف و با رسوب بالا به شرکتهای زیرمجموعه خود اختصاص میدهند.
وزارت اطلاعات نوشته است: «وقتی بانک مرکزی منابع نفت و نیکو و ... را در سامانه نیما عرضه میکند، بانکهای عامل به عنوان متقاضی، ارزها را میخرند و وقتی خیالشان بابت ارز در اختیار راحت میشود، بر اساس سیاستهای داخلی خود پیرامون دریافت ریال و تامین ارز مشتریان خود، نسبت به فروش ارز اقدام میکنند که خود موجبات تاخیر و افزایش رسوب میشود.»
معاونت اطلاعات و امنیت اقتصادی وزارت اطلاعات افزوده است که «فقدان دستور پرداخت به میزان متناسب با ارز موجود در حسابهای تراستی»، یکی دیگر از دلایل است.
خالیفروشی یا تبانی کارگزار مالی با خریدار جهت تنظیم صورتحساب و ارائه تاییدیه غیرواقعی از دیگر مواردی است که وزارت اطلاعات در این گزارش محرمانه درباره سازوکار بازگشت ارز صادراتی به شبکههای تراستی و عرضه آن در سامانه نیما به آن اشاره کرده است.
وزارت اطلاعات در پایان این گزارش پیشنهاد کرده که بانک مرکزی به عنوان متولی بازار ارز کشور، نسبت به شناسایی صادرکنندگانی که از فروش به هنگام ارز صادراتی در سامانه نیما خودداری میکنند، اقدام کند.