

ششرنگ گزارشی با عنوان «شکنجه در لباس درمان؛ آزار گسترده جامعه الجیبیتی+ از طریق درمانهای اصلاحی در ایران» منتشر کرد که نشان میدهد حدود نیمی از اقلیتهای جنسی و جنسیتی شرکتکننده در پژوهش، به «اجبار» تحت درمانهای روانپزشکی به منظور تغییر گرایش یا هویت خود قرار گرفتهاند.
نتایج گزارش تحقیقی شبکه لزبینها و ترنسجندرهای ایرانی که به مناسبت ۱۷ ماه می، روز جهانی «علیه الجیبیتی هراسی» منتشر شده، نشان میدهند روانشناسان و روانپزشکان تحتتاثیر گفتمان دولتی مبتنی بر «تبعیض و خشونت» علیه اقلیتهای جنسی و جنسیتی، تبدیل به «یکی از ابزارهای سرکوب این جامعه» شدهاند.
در این تحقیق ۲۱۰ نفر از اقلیتهای جنسی و جنسیتی از ۲۵ استان ایران شرکت کردهاند که نتایج نشان میدهند، ۱۰۵ نفر آنها معادل ۵۰ درصدشان در معرض درمانهای اصلاحی قرار گرفتهاند.
درمانهای موسوم به «اصلاحی یا تبدیلی» به گفته ششرنگ، روشهای درمان «بیرحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیزی» هستند که از آنها برای تغییر گرایش جنسی یا هویت جنسیتی افراد همجنسگرا، دوجنسگرا، افراد ترنس و بیناجنسی استفاده میشود.
بر اساس یافتههای این تحقیق، پزشکان در حالی برای تغییر گرایش جنسی یا هویت جنسیتی اعضای این جامعه داروهای روانگردان تجویز کردهاند که نزدیک نیمی از مراجعان، کودکان (افراد زیر ۱۸ سال) بودهاند.
از سوی دیگر، ۹ نفر از شرکتکنندگان این تحقیق هم تحت «الکتروشوک» قرار گرفتهاند.
«رواندرمانی و رفتار درمانی» هم یکی از روشهای رایج درمانهای اصلاحی است که مراجع را «تشویق یا اجبار» به «برقراری رابطه جنسی با فرد غیرهمجنس، انجام مناسک مذهبی، تغییر در نوع پوشش و تغییر رفتار در جامعه، قطع رابطه با شریک دلخواه، ازدواج، فاصله گرفتن از دوستان، دست کشیدن از علایق فردی مانند گوش دادن یا نواختن موسیقی و تماشای پورن» به منظور تغییر احساسات جنسی میکند.
بر پایه دادههای گزارش ششرنگ، ۴۵ نفر از شرکتکنندگان در این پژوهش گفتهاند قربانی یک یا چند نوع از این درمانها شدهاند که بیش از یکسوم آنها، کودک بودهاند.
همچنین اکثر آنها گفتهاند این تجربه درمانی «غیرداوطلبانه و تحت اجبار» رخ داده است.
دادههای این پژوهش همچنین نشان میدهند در میان گروههای مختلف جامعه اقلیتهای جنسی و جنسیتی، مردان همجنسگرا و پس از آن زنان همجنسگرا بیشتر از سایر گروهها قربانی درمانهای اصلاحی شدهاند.
در رتبههای بعدی نیز به ترتیب «دوجنسگرایان، افراد ترنس» و سایر گروهها قرار دارند.
به گفته شبکه لزبینها و ترنسجندرهای ایرانی، در شرایطی که این درمانها در چند سال گذشته در بسیاری از کشورهای دنیا ممنوع شده است، قربانیان آن در ایران حین یا پس از درمان اصلاحی دچار «افسردگی، میل یا اقدام به خودکشی، اختلال در خواب، از دست دادن حافظه، لکنت زبان» و دیگر تبعات مخرب شدهاند.
شادی امین، مدیر شبکه ششرنگ، با اشاره به دادههای این پژوهش گفت: «این موضوع نشان میدهد خانواده و متخصصان نظام بهداشت و درمان در کنار یکدیگر و تحتتاثیر گفتمان دولتی، بیشترین نقش را در تشویق یا اجبار اقلیتهای جنسی و جنسیتی به درمانهای اصلاحی داشتهاند.»
به گفته او، علاوه بر استفاده از روشهای درمانی «بیرحمانه یا آزاردهنده»، نزدیک به ۹۰ درصد از افرادی که تحت درمانهای اصلاحی قرار گرفتهاند، حین درمان و از سوی متخصصان در معرض «آزارهای کلامی و روانی» قرار گرفتهاند و بیش از ۶۰ درصد آنها هم «رفتارهای اجباری و کنترلی» را تجربه کردهاند.
همچنین ۳۰ درصد از قربانیان گزارش کردهاند که حین درمانهای اصلاحی تحت «خشونت و آزار فیزیکی» قرار گرفتهاند.
با این که جمهوری اسلامی همواره در مجامع بینالمللی استفاده از «الکتروشوک» و سایر روشهای درمانی اصلاحی را در مورد همجنسگرایان انکار کرده است اما نتایج این تحقیق نشان میدهد این روشها به طور گسترده در ایران استفاده میشوند.
ششرنگ در سال ۱۳۹۷ نیز گزارشی مبتنی بر مطالعات میدانی منتشر کرده بود که نشان میداد مراکز درمانی روانشناسی و روانپزشکی با پشتوانه حمایتهای دولتی، به شکنجه و آزار و اذیت اعضای جامعه الجیبیتی+ برای تغییر گرایش جنسی و هویت جنسیتی آنان دست میزنند.
به گفته شبکه لزبینها و ترنسجندرهای ایرانی، نظام بهداشت روان در ایران در شرایطی «گرایش به همجنس و هویتهای جنسی متفاوت را بیماریانگاری میکند» که در قوانین جمهوری اسلامی نیز هر نوع رابطه جنسی با همجنس، جرم و مستوجب مجازاتهایی از شلاق تا اعدام است.