محمد خاتمی در پیامی مسمومسازی دانشآموزان در مدارس را محکوم کرد و «جنایت» خواند
محمد خاتمی، رییس جمهوری پیشین ایران، در پیامی نوشت که «جنایت» رخ داده در مدارس دخترانه قم و دیگر شهرها دل هر کسی را «خواهد لرزاند» و «شگفت اینکه نهادها و کسانی که بزرگترین مسئولیتشان نگاهبانی از جان و امنیت» است، «از کنار حادثه چنان گذشتند که گویی اتفاقی نیافتاده است».
سعید افکاری، برادر الهام افکاری، در توییتی خبر داد که خواهرش از زندان عادلآباد شیراز آزاد شده اما باید پنج سال را با پابند در حبس خانگی بگذراند.
سعید افکاری افزود: «پنج سال حبس خانگی تنها به جرم اینکه دادخواه نفس گرفته برادر بیگناهش بود.»
اواخر آذر رسانههای ایران گزارش دادند در پرونده قوه قضاییه برای الهام افکاری او به پنج سال حبس تعزیری، منع خروج از کشور و منع از فعالیت در فضای مجازی به مدت دوسال محکوم شده است.
الهام افکاری، خواهر نوید افکاری، کشتیگیر اعدام شده صبح روز پنجشنبه ۱۹ آبان بازداشت و به بازداشتگاه اطلاعات (پلاک ۱۰۰) در شیراز منتقل شد.
در آن زمان، رسانههای وابسته به حاکمیت و نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی، بازداشت الهام افکاری را «حین خروج از یکی از مرزهای کشور» اعلام کردند، اما نزدیکان او تاکید کردند که او هنگام بازداشت، در شیراز بوده است.
گزارشگران بدون مرز در واکنش به این بازداشت و اتهاماتی که جمهوری اسلامی متوجه الهام افکاری کرد، نوشت که دولت جمهوری اسلامی به سرکوب رسانههای خارج از ایران ادامه میدهد.
شهریور امسال و در دومین سالگرد اعدام نوید افکاری نیز الهام افکاری، همراه با دو عضو دیگر خانواده بازداشت شده بود.
سال گذشته نیز گوشی تلفن الهام افکاری از سوی نهادهای امنیتی سرقت شده بود.
دیگر اعضای خانواده افکاری هم همواره تحت فشار شدید دستگاههای امنیتی جمهوری اسلامی قرار داشتهاند تا دست از دادخواهی بردارند.
پیشتر سعید افکاری اعلام کرده بود سوالاتی که در بازجویی از خواهرش پرسیده شده درباره «تبلیغ علیه نظام از طریق پست و استوری درباره نوید و دیگر کشتهشدگان(دادخواهی)» بوده است.
همچنین سعید افکاری در توییتر فایل صوتی تماس تلفنی خواهرش الهام از زندان عادلآباد شیراز را منتشر کرده بود که میگفت دهها زندانی کودک در این زندان علاوه بر اتهامات دیگر با اتهام «افساد فیالارض» و «محاربه» نگهداری میشوند. این اتهام میتواند زندانیان را با حکم اعدام مواجه کند.
در حالی که حملات شیمیایی به مدارس ایران همچنان ادامه دارد، مقامهای حکومتی مدعی «بازداشت تمام عوامل» این مسمومیتها شدهاند و وزیر آموزش و پرورش نیز بر نبودن «مشکل» در مدارس تاکید کرده است.
یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش روز یکشنبه ۲۱ اسفند درباره آخرین وضعیت پیگیری مسمومسازیهای سریالی دانشآموزان گفت: «تا الان به ما گفتند مشکلی نیست، میتوانیم مدرسه را باز بگذاریم و دانشآموزان میتوانند هر روز مدرسه باشند.»
نوری بار دیگر رسانهها را در این زمینه متهم کرد و گفت: «رسانهایها اهداف رسانهای خود را روی دانشآموزان پیاده میکنند و از جامعه مخاطب بهره خود را میگیرند. در واقع رسانههای بیگانه خبر فروشی خود را انجام میدهند.»
وزیر آموزش و پرورش پیشتر نیز بستری شدن دانشآموزان در بیمارستانها پس از حملات شیمیایی به مدارس را به دلیل «بیماری زمینهای» اعلام کرده بود.
متهم کردن رسانهها به ویژه رسانههای فارسی زبان خارج از کشور از سوی مقامهای جمهوری اسلامی در حالی است که دستگاههای اطلاعاتی حکومت از ارائه گزارش و جزئیات درباره این حملات شیمیایی خودداری میکنند.
در ادامه تلاش حکومت برای عادی جلوه دادن شرایط، محمدرضا میرتاجالدینی، یکی از نمایندگان مجلس گفت که در جلسه روز یکشنبه مجلس گفته شده «تمام عوامل پشتپرده این اتفاقات دستگیر شدند».
وزارت کشور دولت ابراهیم رئیسی وزارت کشور شامگاه شنبه در بیانیه شماره ۴ خود درباره این حملات شیمیایی، بار دیگر مخالفان جمهوری اسلامی را متهم و اعلام کرد بیش از صد نفر در چندین استان در این رابطه دستگیر شدند.
در این بیانیه آمده است: «تعدادی از این موارد، مشتمل بر افرادی است که از روی شیطنت یا ماجراجویی و با هدف تعطیلی کلاس درس و تحت تاثیر فضای روانی ایجاد شده دست به اقداماتی نظیر استفاده از مواد بدبو و بیخطر و… زدهاند.»
وزارت کشور همچنین مدعی شد: «در بین دستگیرشدگان افرادی با انگیزههای معاندانه و با هدف ایجاد رعب و وحشت در مردم و دانشآموزان و برای تعطیلی مدارس و ایجاد بدبینی نسبت به نظام وجود دارند.»
این ادعاهای حکومت در حالی است که بسیاری از فعالان مدنی و سیاسی پیشتر بر نقش حکومت در این حملات شیمیایی تاکید کردهاند.
پیشتر خبرگزاری آمریکایی مدیا لاین به نقل از منابع آگاه و کارشناسان ایرانی گزارش داد حملههای شیمیایی به مدارس دخترانه به دستور جمهوری اسلامی و یا دستکم با حمایت تاکتیکی حاکمیت صورت میگیرد و هدف از آنها منحرف کردن توجهات عمومی از خیزش سراسری مردم است.
اما جمهوری اسلامی همزمان با انکار نقش خود در این میان، خبرنگاران و مردم را درباره اطلاعرسانی درباره این حملات تهدید کرده است.
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد، درباره اعلام جرم دادستانی علیه چند رسانه به دلیل انتشار اخبار مسمومسازی دانشآموزان گفت که «میزان آزادیبیان در کشور قابلمقایسه با جاهای دیگر نیست و ممکن است کسی هم خطایی کند و طبق قانون برخورد شود.»
با این حال، اعتراضات مردمی به این حملات شیمیایی در خارج از ایران ادامه دارد.
روز شنبه، ایرانیان ساکن سن دیه گو در ایالت کالیفرنیا با برگزاری تجمعی در اعتراض به حملات شیمیایی به مدارس دخترانه، خواستار حمایت جهانی از خیزش انقلابی مردم ایران شدند.
همزمان ایرانیان ساکن اتاوا، پایتخت کانادا، در اعتراض به حملههای شیمیایی به مدارس دخترانه ایران، تجمع برگزار کردند.
به گزارش خبرنگار ایراناینترنشنال، ایرانیان و کنشگران ایالاتمتحده طی روزهای شنبه و یکشنبه در اعتراض به حملههای شیمیایی به مدارس ایران، در ۱۵ ایالت آمریکا تجمع برگزار میکنند.
در پی فراخوان انجمن خانوادههای جانباختگان هواپیمای اوکراینی، در بیش از ۷۰ شهر جهان برای محکوم کردن مسمومسازی زنجیرهای دختران دانشآموز در ایران، تجمع و زنجیره انسانی تشکیل شد. همزمان، حامد اسماعیلیون با رییس کمیسیون حقوق بشر پارلمان اروپا و سیاستمداران آلمانی دیدار کرد.
به گزارش خبرنگار ایراناینترنشنال، ایرانیان و کنشگران ایالاتمتحده طی روزهای شنبه و یکشنبه در اعتراض به حملههای شیمیایی به مدارس ایران، در ۱۵ ایالت آمریکا تجمع برگزار میکنند.
ایرانیان ساکن واشینگتندیسی به همراه کنشگران اوکراینی در اعتراض به حملات شیمیایی به مدارس دخترانه ایران، پس از تجمع در میدان آزادی این شهر، تا مقابل کاخ سفید راهپیمایی کردند.
ایرانیان ساکن شهر فیلادلفیا در ایالت پنسیلوانیا نیز با برگزاری تجمعی اعتراضی و پوشیدن ماسکهای شیمیایی، خواستار توجه جهانی به حملات شیمیایی به مدارس دخترانه ایران شدند.
ایرانیان ساکن سن دیه گو در ایالت کالیفرنیا نیز با برگزاری تجمعی، حملات شیمیایی به مدارس دخترانه را محکوم کرده و علیه جمهوری اسلامی شعار دادند.
در کانادا نیز، ایرانیان ساکن اتاوا، در اعتراض به حملههای شیمیایی به مدارس دخترانه ایران، تجمع برگزار کردند. در این تجمع گلسا قمری، نماینده ایرانیتبار پارلمان استانی، در حمایت از خیزش انقلابی مردم ایران سخنرانی کرد.
ویدیوی رسیده به ایران اینترنشنال نشان میدهد که گروهی از ایرانیان مقیم سوئیس روز شنبه ۲۰ اسفند ماه پرفومنسی را در راستای محکوم کردن حملات شیمیایی به مدارس در خیابانی در ژنو اجرا کردند.
ویدیوهای فرستادهشده از شهرهای استکهلم، گوتنبرگ و کارلستاد سوئد به ایراناینترنشنال نشان میدهد روز شنبه ۲۰ اسفند، ایرانیان مقیم برای حمایت از خیزش انقلابی مردم و نیز محکومیت حملات شیمیایی به مدارس، تجمع و راهپیمایی کردند.
در شهر مالمو نیز ایرانیان در یک گردهمایی در مرکز شهر، به مسمومسازی عامدانه دانشآموزان دختر در ایران اعتراض کردند.
در همین حال، حامد اسماعیلیون که به تازگی همراه با چند نفر از چهرههای سرشناس مخالف جمهوری اسلامی منشور «همبستگی و سازماندهی برای آزادی» بهنام «مهسا» را منتشر کرده است، در تجمع ایرانیان ساکن فرانکفورت در گفتوگو با ایراناینترنشنال از جزییات دیدارش با رییس کمیسیون حقوق بشر پارلمان اروپا گفت.
او تشریح کرد: «در این دیدار درباره شرایط امروز ایران صحبت کردیم. لازم بود ایشان درباره شرایطی که سپاه پاسداران در ایران ایجاد کرده، وضعیت فعالان داخل ایران که تحت فشار سپاه و قوه قضاییه هستند، دسترسی مردم به اینترنت، ضرورت تداوم تحریمهای هدفدار علیه مقامات جمهوری اسلامی، قرار گرفتن سپاه در فهرست گروههای تروریستی و ... بیشتر مطلع شوند.»
اسماعیلیون همچنین تداوم تجمعات خارج از کشور در شش ماه گذشته را نشانه «بیمرز بودن این انقلاب» دانست.
استرالیا؛ سیدنی، آدلاید، ملبورن
روز شنبه ۲۰ اسفند برابر با ۱۱مارس، ایرانیان مقیم استرالیا در شهرهای سیدنی، آدلاید و ملبورن در اعتراض به مسمومسازی عمدی دختران دانشآموز تجمع کردند.
در تجمع شهر سیدنی، مردم معترض شعار «زن، زندگی، آزادی» سر دادند.
تجمعکنندگان تاکید کردند مسمومسازی سریالی دختران دانشآموز، حلقهای دیگر از جنایت جمهوری اسلامی برای تلاش در سرکوب صدای زنان معترض ایرانی است.
ایرانیان آدلاید هم در حمایت از معترضان در ایران و اعتراض به مسمومسازیها در مدارس در مقابل پارلمان استرالیای جنوبی تجمع کردند.
سوئد؛ استکهلم، گوتنبرگ
ایرانیان ساکن استکهلم تجمع کرده و شعار «تا آخرین نفس؛ زن، زندگی، آزادی» سر دادند.
تجمعکنندگان با زدن ماسکهای شیمیایی بر صورت، اعتراض خود را به صورت نمادین به ناامنی مدارس نشان دادند.
در شهر گوتنبرگ نیز شماری از مردم معترض در واکنش به ادامه حملات شیمیایی به مدارس دخترانه در ایران تجمع کردند.
آلمان؛ هامبورگ، مونیخ، فرانکفورت، کارلسروهه
در پی فراخوان انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز پیاس ۷۵۲، ایرانیان مقیم مونیخ، هامبورگ، فرانکفورت و کارلسروهه تجمع کردند.
معترضان در شهرهای مونیخ و کارلسروهه در اعتراض به حملات شیمیایی در مدارس، زنجیره انسانی تشکیل دادند.
در شهر هامبورگ نیز ایرانیان معترض با سر دادن شعار «زن، زندگی، آزادی» تجمع کردند.
ایرانیان ساکن فرانکفورت هم در تجمع خود با سر دادن شعارهایی علیه حکومت، خواستار سرنگونی جمهوری اسلامی شدند.
دانمارک؛ کپنهاگ، آرهوس
ایرانیان مقیم دانمارک در شهرهای کپنهاگ و آرهوس با برگزاری تجمع، مسمومسازی عمدی دختران دانشآموز را در ایران محکوم کردند.
معترضان در این دو شهر در حرکتی نمادین ماسکهای شیمیایی به صورت زده و پلاکاردهایی را با تصویرهایی از جنایات جمهوری اسلامی نمایش دادند.
اتریش؛ وین
ایرانیان مقیم اتریش هم برای ۱۶۵اُمین روز مقابل مقر سازمان ملل متحد در وین تجمع کردند.
تجمعکنندگان همچنین علیه جمهوری اسلامی شعار داده و سپاه را سازمانی تروریستی خواندند.
این تجمعهای جهانی در پاسخ به فراخوان انجمن خانواده جانباختگان هواپیمای اوکراینی با شعار «تا آخرین نفس: زن، زندگی، آزادی» شکل گرفتند.
این انجمن در فراخوان خود از مسموم کردن دختران دانشآموز در ایران به عنوان حلقهای دیگر از زنجیره جنایات جمهوری اسلامی و تلاشی دیگر برای خاموش کردن صدای بلند و رسای زنان و دختران ایرانی برای آزادی یاد کرد و نوشت: «در روزهای ۲۰ و ۲۱ اسفند (۱۱ و ۱۲ مارس) در هر کجا که باشیم با دختران ایران و خانوادههای نگران آنها اعلام همبستگی خواهیم کرد و این جنایات شنیع را محکوم میکنیم.»
حضور هزاران ایرانی در خیابانهای سراسر جهان برای محکوم کردن حملات شیمیایی به دختران دانشآموز در شرایطی است که این مسمومسازیهای زنجیرهای همچنان ادامه دارد و در روز شنبه نیز گزارشهایی از حمله به چند مدرسه منتشر شد.
وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان، عباس موسوی، سفیر جمهوری اسلامی در باکو را به دنبال پرواز یک هواپیمای نظامی در مرز دو کشور احضار کرد.
وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان اعلام کرد این هواپیمای نظامی روز شنبه «از ساعت ۹:۴۴ تا ۱۰:۲۶ پروازی بیوقفه در فاصله سه تا پنج کیلومتری مرز آذربایجان-ایران» انجام داده است.
جمهوری آذربایجان این اقدام را «تحریکآمیز و غیردوستانه» خواند.
در این بیانیه تاکید شد که جمهوری اسلامی سال گذشته نیز «رزمایش نظامی گستردهای در امتداد رود ارس و در نزدیکی مرزهای جمهوری آذربایجان» انجام داده است.
روابط دو کشور پس از حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران در روز هفتم بهمن دچار تنش شدید شده است. جمهوری آذربایجان این حمله را عمدی دانسته و روز یکشنبه نهم بهمن، کارکنان سفارت خود در تهران را همراه خانوادههایشان از ایران خارج کرد.
روابط تهران و باکو اما پیش از این حمله نیز به دلیل خشم جمهوری اسلامی از روابط آذربایجان با اسرائیل پرتنش بود و دو کشور بارها از دستگیری جاسوسان یکدیگر در خاک خود خبر دادهاند.
در همین حال روزنامه اسرائیلی هاآرتص از وعده باکو به اسرائیل برای استفاده از فرودگاههای جمهوری آذربایجان در صورت حمله احتمالی اسرائیل علیه تاسیسات اتمی در ایران خبر داد.
در این گزارش آمده است که اسناد آرشیو اتمی ایران که موساد از تهران ربود، از طریق جمهوری آذربایجان به اسرائیل منتقل شد.
با این حال مختار ممدوف، سفیر جدید جمهوری آذربایجان در اسرائیل، به جروزلم پست گفت در صورتی که اسرائیل بخواهد به ایران حمله کند، جمهوری آذربایجان به ارتش اسرائیل اجازه نخواهد داد از خاک این کشور به عنوان پایگاه سوختگیری استفاده کند.
سال گذشته نیز تنشهای میان تهران و باکو پس از بازداشت دو راننده کامیون ایرانی به اتهام ورود غیرقانونی به منطقه خانکندی قرهباغ افزایش یافت.
پس از آن گزارشهایی از اعزام تجهیزات جنگی از سوی سپاه پاسداران به مناطق مرزی ایران و آذربایجان منتشر شد.
الهام علیاف، ریيسجمهوری آذربایجان از برگزاری رزمایش نظامی ایران در نزدیکی رود ارس در مرز دو کشور ابراز تعجب کرد و گفت: «چنین اقدامی در دوران ۳۰ ساله استقلال آذربایجان رخ نداده بود.»
در مقابل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی انتقاد علیاف را از این رزمایش «مایه تعجب» خواند.
حملات شیمیایی به مدارس دخترانه در ایران و بازتاب جهانی و محکومیت بینالمللی آن همچنان ادامه دارد. تحلیلگران هم تداوم و پیامدهای چنین حملاتی را بر جسم و روان دختران محصل بررسی میکنند.
وبسایت کانورسیشن در مطلبی تحلیلی به این موضوع پرداخته است.
مورد عجیب در مسمومسازی دانشآموزان دختر در ایران، برخی افراد هستند که حتی درباره وقوع چنین حملاتی ابراز تردید میکنند و سرچشمه بد حالی ناشی از حمله شیمیایی به دختران دانشآموز را روانی میدانند.
البته که چنین ابراز نظراتی درباره «هیستریای جمعی» یا اصطلاحاتی دیگر از این دست، بیسابقه نیست.
در بررسی موارد مشکوک مسمومیت دختران دانشآموز در افغانستان از سال ۲۰۱۲ تا سال ۲۰۱۶، سازمان ملل متحد، ناتوان در یافتن سرنخی برای اثبات مسمومیت با گاز یا سم، نتیجه گرفت منشأ مسمومیت دختران به احتمال بسیار روانی است!
اما واقعیت این است که مواد مسمومیتزا مخصوصا دیاکسید نیتروژن، میتوانند به سرعت تجزیه شوند و ردی از آنها باقی نماند.
این مورد اما به جز روایت شاهدانی است که میگویند پرتاب اجسامی به داخل حیاط مدارس دخترانه را به چشم دیدهاند.
تحصیل دختران، لگدکوب تهدیدهای جهانی
برای درک بهتر این که چرا چنین حملاتی روی میدهد باید به پیشینه این دست حملات در قالب و قابی جهانی نگاه کرد.
یک دلیل برای این که گزارشها از حملات شیمیایی به محصلان دختر در ایران باورکردنی است این است که وقوع چنین حملاتی بههیچوجه غیرمعمول نیست و دختران دانشآموز در سراسر جهان غالبا هدف چنین حملاتی قرار میگیرند.
بنا بر گزارش پیشین «ائتلاف جهانی برای حفاظت از آموزش در برابر حمله»، از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۱۸، حملاتی علیه دختران دانشآموز و معلمان زن در ۱۸ کشور قربانی درگیری و بیثباتی در جهان، افغانستان، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، کلمبیا، جمهوری دموکراتیک کنگو، مصر، هند، عراق، لیبی، مالی، میانمار، نیجریه، پاکستان، فیلیپین، سودان جنوبی، سوریه، ونزوئلا و یمن به ثبت رسیده است.
چنین حملاتی گسترده و متنوع هستند و از ربودن دانشآموزان دختر تا بمباران مدارس دخترانه را در برمیگیرد.
دختران در راه مدرسه یا هنگام حضور در مدرسه هدف حمله قرار میگیرند و گزارشهایی از اعمال خشونت جنسی و ازدواج اجباری هم درباره دختران دانشآموز و هم معلمان زن آنها وجود دارد.
مورد ملاله یوسفزی در پاکستان از مثالهای بارز چنین خشونتهایی است اما موارد غیرمستقیمی هم وجود دارد. از جمله: تغییر کاربری یا بستن مدارس دخترانه با بهانههایی از این دست که تحصیل پسران بر دختران اولویت دارد تا دختران را از تحصیل بازدارند.
تحمیل و اعمال مقررات سختگیرانه درباره پوشش در مدارس دخترانه هم از همین دست راههای غیرمستقیم برای سنگاندازی در راه تحصیل آنان است.
حملات به مدارس در دنیا طی دهههای اخیر سیر صعودی داشته، به ویژه که حملههای شدید اغلب متوجه مدارس دخترانه بوده و در اکثر موارد، مهاجمان از مصونیت برخوردار بودهاند و مجازات نشدهاند.
تاثیر حملات بر تحصیل دختران
حتی بر فرض که حملات شیمیایی به مدارس دخترانه در ایران تاثیر جدی بر سلامت جسمی آنان نگذارد اما باز هم چنین حملاتی اثرات دیرپای روانی دارد و پیامدهای آنها بر جسم و سلامت هم معلوم نیست.
گذشته از این که تحصیل، حق همگان و لازمه توسعه شخصیت انسانی است، حملات علیه تحصیل و مدرسه، تاثیری عمیق و پایدار بر دختران دارد.
دخترانی که از حق تحصیل محروم میشوند در برابر ازدواج اجباری یا کودکهمسری آسیبپذیرترند که این دو معمولا به خودکفایی کمتر آنها درحوزه جنسی و باروری منجر میشود.
چنین دخترانی همچنین بیشتر در معرض خطرات خشونت خانگی و زیستن در فقر قرار دارند.
حملات علیه تحصیل دختران همچنین در پیوستن و بهکارگیری آنها در گروههای مسلحانه هم نقش دارد و آنان را بیشتر در معرض خطرات قاچاق انسان و قاچاق (استثمار) جنسی قرار میدهد.
به طور کلی نقض حق آموزش و تبعیض سیستماتیک جنسیتی موجب میشود زنان فرصتهای کمتری برای مشارکت معنادار در حوزههای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی داشته باشند و این محرومیت تنها دامنگیر خود زنان و دختران نمیشود بلکه دود آن به چشم تمام اجتماع میرود.
به همین دلیل حفاظت از حق تحصیل دختران باید پیشدرآمد هر تلاشی در راه دستیابی به برابری جنسیتی باشد.
حملات شیمیایی آشکار و وحشتناک به مدارس دخترانه در ایران، زنگ هشدار برای ایجاد تحولی فوری است.